γ' γύρου αδειοδοτήσεων για τα Οικόπεδα της ΑΟΖ, που σύμφωνα με πληροφορίες ο αμερικανικός κολοσσός ExxonMobil φαίνεται ότι εξασφαλίζει την άδεια ερευνών για το Οικόπεδο 10 της Κυπριακής ΑΟΖ.
Το πιο ενδιαφέρον όμως είναι ότι ο CEO της EXXONMOBIL, Ρεξ Τίλερσον, ο οποίος είχε ζητήσει να συναντηθεί ο ίδιος με τον Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη τον Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, είναι ένας από τους τέσσερις υποψήφιους να αναλάβουν τη θέση του υπουργού Εξωτερικών στη νέα κυβέρνηση Τραμπ και είχε ήδη μια πρώτη συνάντηση με τον νέο Αμερικανό πρόεδρο. Στο ίδιο ταξίδι ο κ. Αναστασιάδης είχε συναντηθεί και με τον αντιπρόεδρο της Τράπεζας Κύπρου Γουίλμπουρ Ρος, που έχει επιλεγεί ήδη από τον Ντ. Τραμπ για τη θέση του υπουργού Εμπορίου των ΗΠΑ.
Η γαλλική ΤOTAL
Η ολοκλήρωση του γ' γύρου αδειοδοτήσεων «ξαναζεσταίνει» το ενδιαφέρον για την Κυπριακή ΑΟΖ και η επίσκεψη του Γάλλου προέδρου Φ. Ολάντ την Παρασκευή στην Κύπρο δεν αφορούσε μόνο το Κυπριακό αλλά και την πολιτική στήριξη στη διεκδίκηση από τη γαλλική ΤOTAL αδείας ερευνών.
Η ενεργειακή «κινητικότητα» στην Κυπριακή ΑΟΖ και η εμπλοκή κορυφαίων πετρελαϊκών εταιρειών που έχουν στενές διασυνδέσεις με τις κυβερνήσεις των χωρών που έχουν την έδρα τους, αποτελεί εγγύηση για την ομαλή συνέχιση του στρατηγικής σημασίας έργου της ανακάλυψης και εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων του νησιού, σε αποσύνδεση με τις διαδικασίες των συνομιλιών για την επίλυση του Κυπριακού. Η εμπλοκή εταιρειών όπως ExxonMobil, TOTAL και ΕΝΙ λειτουργεί αποτρεπτικά για το ενδεχόμενο να μπει στον πειρασμό η Τουρκία να παρεμποδίσει τις έρευνες, αν και μέχρι τώρα οι απειλές περιορίζονταν σε παρενοχλήσεις ερευνητικών σκαφών και στην απαίτηση είτε να σταματήσουν οι έρευνες μέχρι να λυθεί το Κυπριακό, είτε να εξασφαλισθεί διαμοιρασμός των κερδών με τους Τουρκοκυπρίους.Το Οικόπεδο 10 θεωρείται το φιλέτο του συγκεκριμένου διαγωνισμού καθώς είναι γειτονικό του αιγυπτιακού Οικοπέδου, όπου ανακαλύφθηκε το πολύ σημαντικό κοίτασμα φυσικού αερίου ZOHR. Σύμφωνα με πληροφορίες δεν αποκλείεται να εξασφαλισθεί η συνέργεια όλων των μεγάλων εταιρειών που εκδήλωσαν ενδιαφέρον για την έρευνα του συγκεκριμένου Οικοπέδου (ExxonMobil, Total, ENI).
Στον διαγωνισμό για το Οικόπεδο 6 (το οποίο αμφισβητεί η Τουρκία) είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον η κοινοπραξία Eni Cyprus Limited/Total E&P Cyprus BV, για το Οικοπεδο 8 είχαν υποβάλει αιτήσεις η Eni Cyprus Limited και η κοινοπραξία Capricorn Oil (της Cairn Energy, Delek Drilling και Avner Oil Exploration), ενώ για το Οικόπεδο 10 υποβλήθηκαν τρεις αιτήσεις: από τις Κοινοπραξίες Eni/Total και ExxonMobil Exploration and Production Cyprus (Offshore) Limited και την Qatar Petroleum International Upstream OPC με διαχειριστή την ExxonMobil και μία από τη νορβηγική Statoil.
Η Κύπρος από τις 20 Νοεμβρίου έχει εκδώσει τη NAVTEX NR308/16 με την οποία αναγγέλλει τη διεξαγωγή σεισμικών ερευνών μέχρι τις 20 Φεβρουαρίου στο Οικόπεδο 10 και σε περιοχές των Οικοπέδων 5 ,6, 7 και 11. Οι έρευνες πραγματοποιούνται από το πιο σύγχρονο σεισμογραφικό σκάφος, το R/V RAMFORM TETHYS, της νορβηγικής εταιρείας PGS. Η NAVTEX καλεί τα παραπλέοντα σκάφη να μην πλησιάζουν σε ακτίνα μικρότερη των 10 ν.μ. καθώς το σκάφος θα βυθίζει μέχρι 14 καλώδια μήκους έως 10.000 μέτρων. Η Τουρκία θέλησε να δηλώσει παρούσα και με την επίμαχη NAVTEX 784/16 είχε δεσμεύσει για ασκήσεις από 8-10 Δεκεμβρίου μια μεγάλη περιοχή από τα νότια της Κρήτης, ανατολικά της Ρόδου και νοτιά του Καστελόριζου μέχρι και την Κυπριακή ΑΟΖ, επικαλύπτοντας ένα τμήμα της περιοχής που πραγματοποιεί έρευνες το νορβηγικό σεισμογραφικό.
Η εμπλοκή κορυφαίων πετρελαϊκών ομίλων -που έχουν στενές σχέσεις με τις κυβερνήσεις των χωρών όπου εδρεύουν- στην εκμετάλλευση των κοιτασμάτων του νησιού εγγυάται την ομαλή συνέχιση του στρατηγικής σημασίας έργου. Παράλληλα ενισχύει τη διαπραγματευτική θέση των Ελληνοκυπρίων τώρα που οι συζητήσεις με την τουρκοκυπριακή πλευρά βρίσκονται σε οριακό σημείο.
Η ενεργειακή «κινητικότητα» στην Κυπριακή ΑΟΖ και η εμπλοκή κορυφαίων πετρελαϊκών εταιρειών που έχουν στενές διασυνδέσεις με τις κυβερνήσεις των χωρών που έχουν την έδρα τους, αποτελεί εγγύηση για την ομαλή συνέχιση του στρατηγικής σημασίας έργου της ανακάλυψης και εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων του νησιού, σε αποσύνδεση με τις διαδικασίες των συνομιλιών για την επίλυση του Κυπριακού. Η εμπλοκή εταιρειών όπως ExxonMobil, TOTAL και ΕΝΙ λειτουργεί αποτρεπτικά για το ενδεχόμενο να μπει στον πειρασμό η Τουρκία να παρεμποδίσει τις έρευνες, αν και μέχρι τώρα οι απειλές περιορίζονταν σε παρενοχλήσεις ερευνητικών σκαφών και στην απαίτηση είτε να σταματήσουν οι έρευνες μέχρι να λυθεί το Κυπριακό, είτε να εξασφαλισθεί διαμοιρασμός των κερδών με τους Τουρκοκυπρίους.Το Οικόπεδο 10 θεωρείται το φιλέτο του συγκεκριμένου διαγωνισμού καθώς είναι γειτονικό του αιγυπτιακού Οικοπέδου, όπου ανακαλύφθηκε το πολύ σημαντικό κοίτασμα φυσικού αερίου ZOHR. Σύμφωνα με πληροφορίες δεν αποκλείεται να εξασφαλισθεί η συνέργεια όλων των μεγάλων εταιρειών που εκδήλωσαν ενδιαφέρον για την έρευνα του συγκεκριμένου Οικοπέδου (ExxonMobil, Total, ENI).
Στον διαγωνισμό για το Οικόπεδο 6 (το οποίο αμφισβητεί η Τουρκία) είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον η κοινοπραξία Eni Cyprus Limited/Total E&P Cyprus BV, για το Οικοπεδο 8 είχαν υποβάλει αιτήσεις η Eni Cyprus Limited και η κοινοπραξία Capricorn Oil (της Cairn Energy, Delek Drilling και Avner Oil Exploration), ενώ για το Οικόπεδο 10 υποβλήθηκαν τρεις αιτήσεις: από τις Κοινοπραξίες Eni/Total και ExxonMobil Exploration and Production Cyprus (Offshore) Limited και την Qatar Petroleum International Upstream OPC με διαχειριστή την ExxonMobil και μία από τη νορβηγική Statoil.
Η Κύπρος από τις 20 Νοεμβρίου έχει εκδώσει τη NAVTEX NR308/16 με την οποία αναγγέλλει τη διεξαγωγή σεισμικών ερευνών μέχρι τις 20 Φεβρουαρίου στο Οικόπεδο 10 και σε περιοχές των Οικοπέδων 5 ,6, 7 και 11. Οι έρευνες πραγματοποιούνται από το πιο σύγχρονο σεισμογραφικό σκάφος, το R/V RAMFORM TETHYS, της νορβηγικής εταιρείας PGS. Η NAVTEX καλεί τα παραπλέοντα σκάφη να μην πλησιάζουν σε ακτίνα μικρότερη των 10 ν.μ. καθώς το σκάφος θα βυθίζει μέχρι 14 καλώδια μήκους έως 10.000 μέτρων. Η Τουρκία θέλησε να δηλώσει παρούσα και με την επίμαχη NAVTEX 784/16 είχε δεσμεύσει για ασκήσεις από 8-10 Δεκεμβρίου μια μεγάλη περιοχή από τα νότια της Κρήτης, ανατολικά της Ρόδου και νοτιά του Καστελόριζου μέχρι και την Κυπριακή ΑΟΖ, επικαλύπτοντας ένα τμήμα της περιοχής που πραγματοποιεί έρευνες το νορβηγικό σεισμογραφικό.
Η εμπλοκή κορυφαίων πετρελαϊκών ομίλων -που έχουν στενές σχέσεις με τις κυβερνήσεις των χωρών όπου εδρεύουν- στην εκμετάλλευση των κοιτασμάτων του νησιού εγγυάται την ομαλή συνέχιση του στρατηγικής σημασίας έργου. Παράλληλα ενισχύει τη διαπραγματευτική θέση των Ελληνοκυπρίων τώρα που οι συζητήσεις με την τουρκοκυπριακή πλευρά βρίσκονται σε οριακό σημείο.
Νέος γύρος διαπραγματεύσεων στη Γενεύη
Εγγυήσεις και ασφάλεια το μεγάλο εμπόδιο για λύση
Οι εξελίξεις στα ενεργειακά σημειώνονται τη στιγμή που με πολλές δυσκολίες και πολλές επιφυλάξεις και αντιπαραθέσεις μπαίνει στην τελική ευθεία η διαδικασία των συνομιλιών για το Κυπριακό.
Μετά τον αιφνιδιασμό του Νίκου Αναστασιάδη για άνευ όρων και προϋποθέσεων συνέχιση των συνομιλιών με αποδοχή χρονοδιαγράμματος και ημερομηνίας σύγκλησης της Πολυμερούς (με την Τουρκία να επιμένει για Πενταμερή), Αθήνα και Λευκωσία αναζητούν «φρένα» και «ασφαλιστικές δικλίδες» ώστε να μην εγκλωβισθούν σε ένα τριήμερο εντατικών συνομιλιών στη Γενεύη, όπου το πρώτο διήμερο ο κ. Αναστασιάδης θα προσπαθεί να επιτύχει συγκλίσεις με τον Μ. Ακιντζί, ο οποίος όμως μην έχοντας κίνητρο για να διαπραγματευθεί θα επιδιώξει να παραπέμψει όλες τις εκκρεμότητες στη Διάσκεψη, που μάλλον θα έχει τον χαρακτήρα? διευρυμένης Τετραμερούς.
Οι κ. Αναστασιάδης και Τσίπρας θα συναντηθούν στις 14 Δεκεμβρίου στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες, προκειμένου να καθορίσουν την κοινή στάση στο ιδιαίτερα κρίσιμο εικοσαήμερο που ακολουθεί.
Για την Αθήνα παραμένει ως προϋπόθεση για τη συμμετοχή της στη Διάσκεψη να προηγηθεί συνάντηση μεταξύ του Αλ. Τσίπρα και του Τ. Ερντογάν, ώστε να διαπιστωθεί εάν υπάρχει κοινός τόπος στο θέμα των Εγγυήσεων και της Ασφάλειας.
Χωρίς αυτή τη συνεννόηση η Αθήνα πιστεύει ότι η σύγκληση της Διάσκεψης δεν έχει κανένα νόημα και απλώς θα επισημοποιήσει την κατάρρευση των συνομιλιών. Πάντως, όπως ήταν αναμενόμενο, καθώς ικανοποιήθηκαν όλοι οι όροι που είχε θέσει η Τουρκία, ο στενός συνεργάτης του Τ. Ερντογάν, Ι. Καλίν, δήλωσε ότι ο Τούρκος πρόεδρος θα συμμετάσχει στην «Πενταμερή» Διάσκεψη?
Παράλληλα και ο ίδιος ο Ν. Αναστασιάδης αντιλαμβάνεται ότι μετά τα όσα έγιναν την τελευταία εβδομάδα, κάθε βιαστική κίνηση υπονομεύει την εμπιστοσύνη των Ελληνοκυπρίων στο υπό διαμόρφωση πλαίσιο συμφωνίας.
Ετσι σύμφωνα με πληροφορίες μας θα επιχειρήσει να επιμείνει στη θέση ότι δεν μπορεί να συγκληθεί Πολυμερής Διάσκεψη (με τη συμμετοχή των 5 μονίμων μελών του ΣΑ του ΟΗΕ, και την ΕΕ) εάν πριν δεν κλείσουν όλες οι εκκρεμότητες στο διήμερο των εντατικών επαφών του με τον Μ. Ακιντζί στη Γενεύη (9-10 Δεκεμβρίου).
Εκ περιτροπής προεδρία
Στη Λευκωσία επιχειρείται πάντως να αναδειχθεί το θέμα των Εγγυήσεων και της Ασφάλειας (στο οποίο εμπλέκεται άμεσα η Ελλάδα) ως το κρίσιμο και τελευταίο εμπόδιο για τη λύση του Κυπριακού και έτσι υποβαθμίζονται πραγματικές και κρίσιμες διαφορές μεταξύ των δυο πλευρών, σε ό,τι αφορά κυρίως το Εδαφικό, που συνδέεται άμεσα με το Περιουσιακό και τον αριθμό των προσφύγων που θα επιστρέψουν στις περιουσίες τους υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση.
Ακόμη και το ζήτημα της εκ περιτροπής προεδρίας, που έχει γίνει αποδεκτό από τον Ν. Αναστασιάδη, φαίνεται ότι δύσκολα γίνεται αποδεκτό από τους Ελληνοκυπρίους.
Στο Κεφάλαιο των Εγγυήσεων και της Ασφάλειας η απόσταση παραμένει μεγάλη καθώς η Τουρκία επιμένει στη διατήρηση με κάποιον τρόπο του παρεμβατικού δικαιώματος (έστω και με την προϋπόθεση υποβολής αιτήματος από το τουρκοκυπριακό συνιστών κράτος), ενώ επιχειρεί να διατηρήσει στρατιωτική δύναμη στο νησί μέσα από ένα πολυετές χρονοδιάγραμμα αποχώρησης.
Η πρόταση που είχε κατατεθεί από τουρκικής πλευράς προέβλεπε χρονοδιάγραμμα 6+6 έτη, ώστε να λειτουργήσει τουλάχιστον δυο φορές η εκ περιτροπής προεδρία και να πεισθούν οι Τούρκοι ότι δεν απειλείται η ασφάλεια των Τουρκοκυπρίων από δυσλειτουργία του συστήματος...
Ακόμη και το ζήτημα της εκ περιτροπής προεδρίας, που έχει γίνει αποδεκτό από τον Ν. Αναστασιάδη, φαίνεται ότι δύσκολα γίνεται αποδεκτό από τους Ελληνοκυπρίους.
Στο Κεφάλαιο των Εγγυήσεων και της Ασφάλειας η απόσταση παραμένει μεγάλη καθώς η Τουρκία επιμένει στη διατήρηση με κάποιον τρόπο του παρεμβατικού δικαιώματος (έστω και με την προϋπόθεση υποβολής αιτήματος από το τουρκοκυπριακό συνιστών κράτος), ενώ επιχειρεί να διατηρήσει στρατιωτική δύναμη στο νησί μέσα από ένα πολυετές χρονοδιάγραμμα αποχώρησης.
Η πρόταση που είχε κατατεθεί από τουρκικής πλευράς προέβλεπε χρονοδιάγραμμα 6+6 έτη, ώστε να λειτουργήσει τουλάχιστον δυο φορές η εκ περιτροπής προεδρία και να πεισθούν οι Τούρκοι ότι δεν απειλείται η ασφάλεια των Τουρκοκυπρίων από δυσλειτουργία του συστήματος...
Εμπλοκή και για το κόστος
Τεράστιο κενό παραμένει και στο κεφάλαιο του οικονομικού κόστους της λύσης και το πώς θα καλυφθεί. Οι ιδέες που όχι μόνο οι Τουρκοκύπριοι άλλα και ο ίδιος ο ειδικός απεσταλμένος του γ.γ. του ΟΗΕ στην Κύπρο, κ. Αϊντα είχαν υποστηρίξει, για κάλυψη του κόστους από το φυσικό αέριο, είναι ανεδαφικές, καθώς η λύση θα πρέπει να εφαρμοσθεί άμεσα (όπως και η επιστροφή περιουσιών) ενώ τα έσοδα από το φυσικό αέριο αργούν ακόμη.
Γιάννης Καστριώτης
ΕΘΝΟΣ