4 Ιουλίου 1943
Δύναμη 5,000 ανταρτών του ΕΘΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ (ΕΔΕΣ) αναλαμβάνει εκτεταμένες επιχειρήσεις στην Δυτική Ελλάδα, στο πλαίσιο της συμμαχικής επιχείρησης ANIMALS, με αποτέλεσμα την
καθήλωση δυνάμεων των Γερμανών την Ελλάδα
Η επιχείρηση Animals αποτέλεσε το σχέδιο αποπροσανατολισμού των δυνάμεων του Άξονα ώστε να πεισθούν πως επίκειται απόβαση συμμαχικών δυνάμεων στην Ελλάδα.
Στόχος των συμμάχων ήταν η Σικελία και εκεί πραγματοποιήθηκε η απόβαση στις 10 Ιουλίου 1943. Στην Ελλάδα οι αντιστασιακές οργανώσεις έπρεπε να φέρουν εις πέρας διάφορα σαμποτάζ και καταστροφή τηλεγραφικών και τηλεφωνικών γραμμών.
Στις 29 Μαΐου έφτασε σήμα από το Κάιρο προς τον αρχηγό της Συμμαχικής Αποστολής στην Ελλάδα, Έντυ Μάγιερς, που του ανέφερε πως την δεύτερη βδομάδα του Ιουλίου θα πραγματοποιούνταν η απόβαση στη Σικελία. Μόνο ο Μάγιερς και ο Γουντχάουζ γνώριζαν που θα γινόταν η απόβαση.
Ο οπλαρχηγός του ΕΔΕΣ Γεώργιος Αγόρος (αριστερά) με τον υπεύθυνο Βρετανό σύνδεσμο στην Ήπειρο, Τομ Μπαρνς.
Η Αποστολή μαζί με τους αντάρτες έπρεπε να ξεκινήσει εκτεταμένα σαμποτάζ από την τελευταία εβδομάδα του Ιουνίου ώστε να αποπροσανατολίσει τον εχθρό. Ο ΕΔΕΣ συνείσφερε άμεσα και αποφασιστικά στις επιχειρήσεις.
ο ΕΔΕΣ είχε προσφέρει καίριες υπηρεσίες στον κοινό αγώνα. Στην επιχείρηση έλαβαν μέρος 5.000 αντάρτες των ΕΟΕΑ και σε συνεργασία με τους Βρετανούς σαμποτέρ εξετέλεσαν αποτελεσματικά όλες σχεδόν τις επιχειρήσεις. Αποκόπηκαν οι συγκοινωνίες από το Αγρίνιο μέχρι τα Ιωάννινα και από τα Ιωάννινα μέχρι το Μέτσοβο και την Ηγουμενίτσα, δυσκολεύοντας την επικοινωνία των κατακτητών ενώ ανατινάχθηκαν οι γέφυρες Στρεβίνας, Καλογήρου, Παντάνασσας, Αννίνου και στην οδό Ιωαννίνων – Μετσόβου η γέφυρα της Μπαλτούμας.
ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΟΡΕΙΝΗ ΕΛΛΑΣΕΟΕΑΓΕΝΙΚΟΝ ΑΡΧΗΓΕΙΟΝΕΚΤΑΚΤΟΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ4ης ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1943Με συγκίνησιν – διά τας θυσίας μας – και με υπερηφάνειαν διά τα επιτευχθέντα αποτελέσματα – ανακοινωθέντα τον απολογισμόν των από της 24ης Ιουνίου μέχρι 29ης Ιουλίου συνεχών σκληρών συγκρούσεων μετά του εχθρού. Αι Ιταλικαί απώλειαι εξακριβωμένως ανήλθον εις οκτακοσίους περίπου νεκρούς και τραυματίας. Οι ανορυχθέντες τάφοι, και οι θάλαμοι των νοσοκομείων μαρτυρούν την φονικότητα των όπλων μας. Συνελάβομεν 34 αιχμαλώτους και 11 στρατιώται Ιταλικών αποσπασμάτων ηυτομόλησαν προς ημάς. Περιήλθον εις χείρας μας 3 πυροβόλα με 650 βλήματα, 4 βαρέα όπλα, 7 οπλοπολυβόλα, 12 αυτόματα, 163 τυφέκια, 10 όλμοι, άφθονα πυρομαχικά, είδη ιματισμού, υγειονομικόν υλικόν, και 41 κτήνη. Κατεστρέψαμεν μεγάλην ποσότητα πολεμικού υλικού του εχθρού.Μας εδόθη προσέτι η επιζητούμενη από μακρού χρόνου ευκαιρία να πολεμήσωμεν σημαντικάς δυνάμεις Γερμανικού στρατού τας οποίας παντού νικηφόρως αντιμετωπίσαμεν. Αι απώλειαί των ανέρχονται εις 310 νεκρούς και τραυματίας. Συνελάβομεν 7 αιχμαλώτους. Περιήλθον εις χείρας μας 3 μοτοσυκλέτται, 10 πολυβόλα, πολλά όπλα και μεγάλη ποσότης φυσιγγίων. Εκ των ημετέρων απουσίαζον από το προσκλητήριον της 30ης Ιουλίου, παρόντες αιωνίως εις μνήμην μας 13 οπλίται και είς αξιωματικός πεσόντες υπέρ πατρίδος και ελευθερίας. Εξ άλλου ετραυματίσθησαν 77 οπλίται και 4 αξιωματικοί. Παρ’ όλην την αριθμητικήν και τεχνικήν του υπεροχήν ο εχθρός επλήρωσε βαρύν τον φόρον του αίματος και της στρατιωτικής του υπερηφανείας αποπειραθείς να διέλθη πλησίον των θέσεών μας ή να μας εκτοπίση εξ αυτών.Εκφράζωμεν προς όλους τους αντάρτας μας εν τη βαθεία συναισθήσει της αυτοθυσίας και της καρτερικής των γενναιότητος, τα θερμά μας συγχαρητήρια και ερμηνεύομεν προς αυτούς την ευγνωμοσύνην της πατρίδος διότι πιστοί συνεχισταί των Ελληνικών παραδόσεων λαμπρύνουν την ιστορίαν μας με νέας σελίδας δόξης και μεγαλείου.Εν Σ.Δ. 4 Αυγούστου 1943Ο Γενικός Αρχηγός των Εθνικών ΟμάδωνΕλλήνων ΑνταρτώνΣτρατηγός ΝΑΠ. ΖΕΡΒΑΣ