Η χρήση αλγορίθμων για τη διάδοση της πολιτικής προπαγάνδας είναι «ένα από τα ισχυρότερα εργαλεία κατά της δημοκρατίας», προειδοποιούσαν κορυφαίοι ακαδημαϊκοί μέσω μιας...πρόσφατης έρευνάς τους.
Μια ομάδα καθηγητών στο βρετανικό Oxford Internet Institute ανέλυσε την περίοδο 2015 με 2017 δεκάδες εκατομμύρια αναρτήσεις σε επτά πλατφόρμες κοινωνικών μέσων σε εννέα χώρες, κατά τη διάρκεια πολιτικών κρίσεων και εκλογών.
Η έρευνα εξέταζε την προγραμματιστική προπαγάνδα (computational propaganda), η οποία ορίζεται ως ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιούνται αλγόριθμοι, αυτοματισμοί και ανθρώπινες παρεμβάσεις για τη σκόπιμη διανομή της παραπληροφόρησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Ενισχυτής μηνύματος
«Οι άνθρωποι προσπαθούν να σπείρουν την παραπληροφόρηση παντού στο διαδίκτυο, χρησιμοποιώντας κάθε διαθέσιμη πλατφόρμα», μας λέει ο Μπεν Νίμο, επικεφαλής ερευνητής για την υπεράσπιση των πληροφοριών στον αμερικανικό οργανισμό DFRLab (Digital Forensic Research Lab) του Atlantic Council, ο οποίος ερευνά τη σχέση μεταξύ των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των ψηφιακών εκστρατειών προπαγάνδας.
Ενα βασικό συμπέρασμα στο οποίο έχει καταλήξει μελετώντας τη διάδοση ψευδών ειδήσεων παγκοσμίως κατά τη διάρκεια σημαντικών γεγονότων όπως οι αμερικανικές εκλογές του 2016 ή η ρωσική επέμβαση στην Ουκρανία, αλλά και οι πρόσφατες εκλογές στην Ινδία του ενός δισ. κατοίκων είναι το εξής: η πηγή προέλευσης μίας ψευδούς είδησης μπορεί πάντα να είναι διαφορετική, ωστόσο το «κλειδί» για την επιτυχή διάδοσή της μοιάζει να είναι σε όλο τον κόσμο το ίδιο και δεν είναι άλλο από την αυτοματοποίηση.
«Η αυτοματοποίηση δεν δημιουργεί ψευδείς ιστορίες, ωστόσο λειτουργεί σαν ενισχυτής για μικρές ομάδες. Ειδικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παρατηρούμε ότι μπορούν κάποιοι να πολλαπλασιάσουν ένα μήνυμα απλά και μόνο δημιουργώντας ένα δίκτυο ψεύτικων λογαριασμών και προσθέτοντας κάποιο είδος αυτοματοποίησης. Το ζητούμενο δηλαδή δεν είναι να γράψουν κάτι ώστε να το δουν κάποιοι χρήστες μόνο, αλλά να κάνουν τόσες πολλές αναρτήσεις ώστε να το προσέξουν αρκετοί και να πουν σε πολύ περισσότερους ακόμη ότι πρόκειται για ένα trending θέμα, δηλαδή κάτι που έχει γίνει αντικείμενο συζήτησης. Πρόκειται για ένα παιχνίδι αριθμών. Εάν δημιουργήσεις έναν αρκετά μεγάλο αριθμό ψεύτικων λογαριασμών και τους αυτοματοποιήσεις, τότε έχεις ελπίδα να εμφανιστούν στη λίστα των trending θεμάτων. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι λοιπόν το πεδίο όπου με την κατάλληλη τεχνική μπορείς με πέντε ανθρώπους να δημιουργήσεις την αίσθηση ότι πέντε εκατομμύρια άνθρωποι συζητάνε για κάτι», εξηγεί μιλώντας στο MIIR ο Νίμο.
Προσθέτει ακόμη πως το φαινόμενο της χειραγώγησης με αυτόν τον τρόπο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχει παρατηρηθεί ως modus operandi ειδικά των περιθωριακών πολιτικών ομάδων και δη της Ακρας Δεξιάς.
Καταμερισμός εργασίας
«Αυτό βοηθά στο agenda setting, δηλαδή στο να νομιμοποιηθεί μια σειρά θεμάτων στην κοινή γνώμη», επισημαίνει ο Νίκος Σμυρναίος, καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας και Κοινωνιολογίας των ΜΜΕ και του Διαδικτύου στο Πανεπιστήμιο της Τουλούζης.
«Η τηλεόραση μπορεί να παραμένει το πρώτο μέσο ενημέρωσης του κοινού, όμως ξεκάθαρα το διαδίκτυο είναι αυτό που διαμορφώνει τις τάσεις σήμερα. Στα social media μοιάζει να υπάρχει ένας άτυπος καταμερισμός εργασίας. Μπορεί το Facebook να είναι πιο δημοφιλές και να είναι πιο αντιπροσωπευτικό το δείγμα των χρηστών σε σχέση με τον πληθυσμό, όμως αν κάποιος θέλει να επηρεάσει την κοινή γνώμη, όπως είδαμε στην εκλογή Τραμπ και στο Brexit, πολιτικά θα διαλέξει το Twitter με εμφανείς ή κρυφές καμπάνιες», προσθέτει.
Πώς, όμως, επιτυγχάνεται αυτό; Η έννοια της αυτοματοποίησης είναι συνυφασμένη διεθνώς με τον όρο «bots». Bot στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι ένας λογαριασμός που προγραμματίζεται και λειτουργεί αυτόματα μέσω ενός υπολογιστικού αλγορίθμου...
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο της efsyn εδώ.