Γράφει ο ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ
«H ιδέα πίσω από το 12ετές [ΜΠΑΕ: Μακροπρόθεσμο Προγραμματισμό Αμυντικών Εξοπλισμών], είναι η μόχλευση πόρων για την ανάπτυξη του οικοσυστήματος των ελληνικών επιχειρήσεων που ασχολούνται με την Άμυνα», ανέφερε χαρακτηριστικά ο υπουργός. Προσδιόρισε επίσης ότι «για το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό τα προγράμματα αυτά είναι ο εκσυγχρονισμός των ΜΕΚΟ, των ΡΟΥΣΣΕΝ, των υποβρυχίων μας, τα οποία πρέπει να ξεκινήσουν άμεσα» και διαβεβαίωσε ότι «το ίδιο, δηλαδή η συμμετοχή του ελληνικού παράγοντα, θα ισχύσει και για τον επόμενο τύπο των φρεγατών μας, αλλά και για τον επόμενο τύπο των υποβρυχίων».
Όπως σχολιάστηκε από παριστάμενους στην τελετή, πρόκειται περί «μίας ρητορικής γενικόλογης, αόριστης, πολλά υποσχόμενης, που όμως τελικά αποδεικνύεται ευχολόγιο καθώς τα πεπραγμένα μέχρι σήμερα έχουν κινηθεί εντελώς αντίθετη κατεύθυνση». Επίσης, παρατηρήθηκε, ότι παρά την υπουργική αναφορά περί προστασίας του Αιγαίου «και από τον αντιαεροπορικό, και από τον αντί-drone, και από τον αντιπυραυλικό θόλο», μνεία στην ομιλία σχετικά με τη «συμμετοχή του ελληνικού παράγοντα» στη δημιουργία του δεν υπήρξε.
Και όμως το συγκεκριμένο πρόγραμμα λόγω υψηλής επιχειρησιακής σημασίας, μεγάλου οικονομικού μεγέθους και τεχνολογίας μπορεί να αποτελέσει «εφαλτήριο» για την εγχώρια βιομηχανική και τεχνολογική βάση. Όπως απαραίτητη προϋπόθεση είναι το υπουργείο Εθνικής Άμυνας να θέσει πολύ συγκεκριμένες απαιτήσεις για την ελληνική βιομηχανική συμμετοχή στο πλαίσιο μίας εθνικής στρατηγικής ανάπτυξης των εγχώριων δυνατοτήτων.
Με άλλα λόγια, να μην αρκεστεί στην παρακολούθηση της υπογραφής μνημονίων συνεργασίας (MOU) μεταξύ υποψήφιων αναδόχων και ελληνικών εταιριών και εκ των υστέρων, δηλαδή μετά την ανάθεση της σχετικής σύμβασης, να επιχειρεί να διαπραγματευτεί τη συμμετοχή. Γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι στην περίπτωση αυτή οι τομείς και το έργο που θα ανατεθεί επαφίενται αποκλειστικά στη καλή διάθεση του αναδόχου και το πιο σημαντικό, δεν υποστηρίζεται ο μακροπρόθεσμος σχεδιασμός που θα έπρεπε να υπήρχε για τη μείωση της εξάρτησης από τους ξένους προμηθευτές.
Συνοπτικά και σε ό,τι αφορά τον περιβόητο «θόλο» (φυσικά ισχύει και για όλα τα άλλα προγράμματα), το υπουργείο Εθνικής Άμυνας ήδη θα έπρεπε:
>να είχε θέσει ως ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΟ για την ανάθεση σύμβασης προμήθειας των ισραηλινής ή και οποιαδήποτε άλλης προέλευσης συστημάτων αντιαεροπορικής, αντί-drone και αντιπυραυλικής άμυνας, την ουσιαστική συμμετοχή της εγχώριας αμυντικής βιομηχανικής και τεχνολογικής βάσης.
>να είχε απαιτήσει η συμμετοχή να αφορά όχι μόνο την ΠΑΡΑΓΩΓΗ των συστημάτων αλλά και την ΕΝ-ΣΥΝΕΧΕΙΑ-ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ (Ε-Σ-Υ) τους, δηλαδή την υποστήριξη, τη συντήρηση και τους εκσυγχρονισμούς – αναβαθμίσεις καθ’ όλη τη διάρκεια του επιχειρησιακού τους βίου. Ας σημειωθεί ότι η δυνατότητα Ε-Σ-Υ συναρτάται άμεσα με το έργο που θα αναληφθεί στην παραγωγή, καθώς στο πλαίσιο αυτής αποκτάται η γνώση, η εμπειρία και οι δεξιότητες και γίνεται η ανάπτυξη ή προμήθεια των συσκευών ελέγχου και δοκιμών (testers), οι οποίες στη συνέχεια θα χρησιμοποιηθούν και για την ΕΣΥ.
>να είχε καθορίσει λεπτομερώς, ΠΟΣΟΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΙΚΑ, την εγχώρια συμμετοχή και να δεσμεύσει συμβατικά τον ανάδοχο στην επίτευξη της. Δηλαδή, ποιους ακριβώς τομείς θα αφορά (π.χ. μεταλλοκατασκευές [εκτοξευτές], ραντάρ και αισθητήρες, βλήματα, μονάδες ηλεκτρονικών, ρυμουλκά οχήματα, ανάπτυξη λογισμικού, επικοινωνιακά συστήματα, ολοκλήρωση συστημάτων κ.λπ.) και ποιο ακριβώς ποσοστό συμμετοχής θα επιτευχθεί ανά τομέα με βάση τις δυνατότητες της εγχώριας αμυντικής βιομηχανικής και τεχνολογικής βάσης, την εθνική στρατηγική ανάπτυξης των δυνατοτήτων της αλλά και την πιθανή εξαγωγική δραστηριότητα στο πλαίσιο του συγκεκριμένου προγράμματος ή εκτός αυτού.
Η προτεινόμενη δομημένη προσέγγιση:
>εξυπηρετεί τον και από την παρούσα κυβέρνηση διακηρυγμένο στόχο για μείωση της εξάρτησης από προμηθευτές της αλλοδαπής και αύξησης του ποσοστού ικανοποίησης των αναγκών από την εγχώρια βιομηχανική και τεχνολογική βάση, ώστε να είναι βιώσιμη η ισχυρή εθνική άμυνα,
>δημιουργεί σχετικά σταθερό μεσο-μακροπρόθεσμο περιβάλλον που μπορεί να ελκύσει ιδιωτικές επενδύσεις σε εξοπλισμό και ανθρώπινους πόρους, ώστε να αυξηθούν οι εγχώριες παραγωγικές δυνατότητες και να μπορέσει η εγχώρια αμυντική βιομηχανία να συμμετάσχει με αξιώσεις σε εθνικά, διμερή και πολυεθνικά προγράμματα.
>διασφαλίζει την ασφάλεια εφοδιασμού των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων
>διασφαλίζει, ότι λόγω της «διάχυσης» των δεξιοτήτων, των γνώσεων και της εμπειρίας θα επιφέρει συνολικό όφελος στην εθνική οικονομία.
Διότι περισσότερες από δύο δεκαετίες μετά την ανάθεση της σύμβασης 030Α/2000 για την προμήθειας 54 Εποχούμενων Αντιαεροπορικών (Α/Α) Συστημάτων STlNGER – ASRAD-HELLAS και της σύμβασης 016A/2003 για την προμήθεια 170 αρμάτων μάχης Leopard 2HEL που επιτεύχθηκε και πιστοποιήθηκε Ελληνική Προστιθέμενη Αξία (ΕΠΑ) 43% και 38% αντίστοιχα, η εικόνα είναι απογοητευτική.
Είναι τουλάχιστον λυπηρό, σήμερα να υφίσταται δυσκολία στη συναρμολόγηση των βασισμένων σε εμπορικού τύπου σασί της σειράς Ford F οχημάτων-μονάδων πυρός Plasan SandCat Stormer, του πολλαπλού ρόλου κατευθυνόμενου βλήματος Spike NLOS. Ας σημειωθεί, ότι στην περίπτωση ASRAD-HELLAS και των Leopard 2HEL οι συμφωνίες για την ανάθεση έργου στην εγχώρια βιομηχανία είχαν υπογραφεί πριν τις αντίστοιχες συμβάσεις προμήθειας.
Ο υπό δημιουργία “θόλος” της Κυπριακής Δημοκρατίας