Σεισμολόγοι επισήμαιναν νωρίτερα αυτή την εβδομάδα πως μέχρι τώρα, δεν έχει καταγραφτεί σεισμός που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ο κύριος.
Η μεγαλύτερη δόνηση ως τώρα στην περιοχή
Η μεγαλύτερη δόνηση έως τώρα στην περιοχή σημειώθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2025 στις 21:09 και ήταν μεγέθους 5,2 στην κλίμακα Ρίχτερ.
Το επίκεντρο της δόνησης εντοπίστηκε στο θαλάσσιο χώρο, 16 χιλιόμετρα νότιο - νοτιοδυτικά της Αρκεσίνης Αμοργού.
Ο κίνδυνος κατολισθήσεων
Στον κίνδυνο από τις κατολισθήσεις που υπάρχει στη Σαντορίνη αναφέρθηκε ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ, Ευθύμιος Λέκκας, κατά την ενημέρωση στο υπουργείο Πολιτικής Προστασίας.
Ο κ. Λέκκας, κατά τη διάρκεια της τοποθέτησής του, τόνισε ότι η Σαντορίνη παρουσιάζει αυξημένο κίνδυνο κατολισθήσεων κατά μήκος της Καλντέρας, κάτι που καθιστά αναγκαία τη λήψη προληπτικών μέτρων.
Όπως ανέφερε, η ομάδα του έχει ήδη χαρτογραφήσει τις ευάλωτες ζώνες και έχει εντοπίσει πέντε περιοχές όπου απαιτείται άμεση δράση. Αυτές είναι:
- Ο Παλαιός Λιμένας Φηρών
- Το Λιμάνι Αθηνιού
- Το οδικό δίκτυο στον Όρμο
- Η Οία, με έμφαση στις περιοχές Αμμούδι και Αρμένη
- Η Θηρασιά (ο οικισμός Κόρφου και το ανάντι τμήμα του Μονοπατιού).
«Ο Αθηνιός είναι μια περιοχή υψηλής διακινδύνευσης, καθώς εκεί συγκεντρώνονται κάθε χρόνο 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι», είπε ο κ. Λέκκας, προσθέτοντας πως γίνονται έργα για να μειωθούν οι κίνδυνοι που υπάρχουν.
Την ίδια ώρα, o πρόεδρος του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ) ανέφερε πως κίνδυνος κατολισθήσεων υπάρχει και στην περιοχή της Αρμένης.
Υπενθυμίζεται εδώ ότι προ ημερών, ο Παναγιώτης Καρύδης, καθηγητής αντισεισμικών κατασκευών, είχε μιλήσει για το είδος των κτηρίων που ενδεχομένως κινδυνεύουν στη Σαντορίνη.
«Τα κτήρια που βρίσκονται πάνω στο “φρύδι” στη Σαντορίνη ενδεχομένως να κινδυνεύουν με τις ισχυρές δονήσεις.
Λίγα είναι τα κτήρια που έχουν σχεδιαστεί σύμφωνα με τους σύγχρονους αντισεισμικούς κανονισμούς που αν τους ακολουθούσαμε, μάλλον δεν θα μπορούσαν να χτιστούν κτίρια πάνω στο “φρύδι” της Σαντορίνης.
Τα υπόσκαφα είναι τα πλέον σταθερά. Επιπλέον, ο κόσμος να αποφεύγει να περπατάει πολύ κοντά στα κτίρια.
Θα πρέπει επίσης να αφαιρέσουμε οτιδήποτε εξέχει από την όψη του κτιρίου», είχε αναφέρει.
Μετακινήσεις
Αξιοποιώντας την υπηρεσία SNAPPING (Surface motioN mAPPING) συγκέντρωσε πολύτιμες πληροφορίες, οι οποίες και έδειξαν μετακινήσεις της επιφάνειας στο βόρειο τμήμα της καλδέρας του ηφαιστείου.
Μάλιστα, την εγκυρότητα των πληροφοριών αυτών ήρθαν να ενισχύσουν οι μετρήσεις από τοπικά σεισμολογικά δίκτυα και μόνιμους σταθμούς GNSS του ΙΜΠΗΣ.
«Χρησιμοποιούμε δορυφορικά δεδομένα Ραντάρ Copernicus και υπολογίζουμε τις εδαφικές μετακινήσεις με ακρίβεια χιλιοστών από το διάστημα» αναφέρει, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο Mιχάλης Φουμέλης, αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Γεωλογίας του ΑΠΘ και μέλος του ΙΜΠΗΣ
Ο κ. Φουμέλης εξηγεί πως «εδώ και κάποιον καιρό εντοπίσαμε κάποια σημάδια μεταβολής του ηφαιστείου σε σχέση με την προηγούμενη κατάσταση ηρεμίας. Περιμέναμε και τα υπόλοιπα δίκτυα του ΙΜΠΗΣ να επιβεβαιώσουν ότι υπάρχει κάτι και με τη σειρά μας επικοινωνήσαμε με τις αρμόδιες αρχές, ενημερώσαμε και ξεκίνησαν όλα αυτά που βρίσκονται τώρα σε εξέλιξη».
Τι έδειξαν τα δορυφορικά δεδομένα
«Κάθε φορά που ο δορυφόρος Ραντάρ περνάει πάνω από τη Σαντορίνη, στέλνει ένα σήμα και λαμβάνει πίσω το σήμα επιστροφής.
Αυτό περιέχει μέσα την πληροφορία για την απόσταση του δορυφόρου από τη Γη. Με ειδική επεξεργασία -μια τεχνική που ονομάζεται Συμβολομετρία Ραντάρ- μπορούμε να παρακολουθήσουμε τη μεταβολή αυτής της απόστασης Γης-δορυφόρου με τον χρόνο.
Δεν είναι απλή διαδικασία, είναι αρκετά περίπλοκη τεχνική που εμπλέκει εξελιγμένους αλγόριθμους» σημειώνει ο επιστήμονας, εξηγώντας τη λειτουργία της υπηρεσίας SNAPPING που διατίθεται μέσω της πλατφόρμας GEP.
«Περνάει ο δορυφόρος, συλλέγει τις εικόνες, προχωράμε στην επεξεργασία τους, μετράμε την απόσταση Γης-δορυφόρου, τη συγκρίνουμε με την προηγούμενη μέτρηση βλέποντας σταδιακά αν υπάρχει και πότε ακριβώς λαμβάνει χώρα κάποια μεταβολή, αν δηλαδή δεν υπάρχει μετακίνηση, ή αν έχει μετακινηθεί προς τα πάνω ή κάτω η επιφάνεια της Γης. Οπότε, το τελευταίο χρονικό διάστημα διαπιστώναμε ότι υπήρχε μια σταδιακή ανύψωση του ηφαιστείου» επισημαίνει ο κ. Φουμέλης.
Παραμένει ένα από τα πιο ενεργά ηφαίστεια στην Ευρώπη
Ο ίδιος δεν περίμενε ότι θα δώσει ξανά τέτοια σημάδια, τόσο σύντομα, το ηφαίστειο, το οποίο σε κάθε περίπτωση «παραμένει ένα από τα πιο ενεργά ηφαίστεια στην Ευρώπη», όπως λέει.
«Το ηφαίστειο έχει ενεργοποιηθεί πάρα πολλές φορές στους ιστορικούς χρόνους, υπάρχουν καταγραφές για ατμίδες, για εκρήξεις, για ακροές λάβας κλπ, αλλά δεν είχαμε παλιά ούτε ενόργανες μετρήσεις της εδαφικής παραμόρφωσης από τα δορυφορικά δεδομένα, ούτε από τα GNSS.
Αυτά τα έχουμε μόνο από τις δύο τελευταίες δραστηριοποιήσεις, το 2011 και τώρα, οπότε καταλαβαίνετε ότι δεν ξέρουμε ακριβώς σε ποιο σημείο το ηφαίστειο δύναται να εκραγεί.
Απλώς παρακολουθούμε την εξέλιξη του φαινομένου. Μπορεί να ακολουθήσουν ακόμα μεγαλύτερες μετακινήσεις απ’ ό,τι το 2011 και να σταματήσει ή μπορεί κάποια στιγμή να εκραγεί, αυτό δεν μπορούμε να το γνωρίζουμε με σαφήνεια».
Μπορεί η χρονική διάρκεια του φαινομένου να είναι τόσο εκτεταμένη όσο και το 2011;
«Σαφώς και μπορεί. Είναι κάτι που δεν γίνεται μέσα σε μια εβδομάδα, άρχισε να δομείται εδώ και κάποιους μήνες, οπότε είμαστε ήδη σε μια φάση που έχει περάσει ένα χρονικό διάστημα από την έναρξη του φαινομένου και λογικά δεν θα σταματήσει τόσο απότομα, δηλαδή θα διαρκέσει κάποιο χρονικό διάστημα και θα αρχίσει να επανέρχεται σταδιακά στην κατάσταση ηρεμίας.
Υπάρχει και το ενδεχόμενο να συνεχιστεί η παραμόρφωση και η σεισμικότητα και κάποια στιγμή να οδηγηθούμε σε κάποια έκρηξη» είπε.
«Θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε με αυτό, να ξέρουμε ότι υπάρχει η Πολιτεία από πίσω, υπάρχουν οι επιστήμονες από πίσω, δεν μπορούμε να σταματήσουμε τις δραστηριότητές μας για όσους μήνες το ηφαίστειο έχει μια κάποια έξαρση. Και ακόμα και να γίνει και κάποια έκρηξη, αυτό δεν σημαίνει ότι θα φτάσουμε σε καταστροφικές εκρήξεις, μπορεί να γίνει και μια έκρηξη που να είναι ένα μικρό ξέσπασμα του ηφαιστείου, και να σταματήσει εκεί» εξηγεί ενδελεχώς ο κ. Φουμέλης.
Θεωρεί, δε, πως όλες οι πληροφορίες που συλλέγονται τώρα είναι πολύ σημαντικές και θα τις αξιοποιήσουν οι επιστήμονες και στο μέλλον.
«Αυτά που καταγράφουμε τώρα είναι πολύτιμες πληροφορίες για την επιστημονική κοινότητα γιατί μας δίνουν την δυνατότητα να μάθουμε πώς συμπεριφέρεται το ηφαίστειο, δηλαδή ποια τα όρια παραμόρφωσής του, πόσο γρήγορα εξελίσσεται μια διέγερση και πόσο χρόνο χρειάζεται για να επανέλθει στην κατάσταση ηρεμίας» καταλήγει, στη συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο κ. Φουμέλης.
Χατζημάρκος: Τα μέτρα στη Σαντορίνη έχουν στόχο να προστατεύσουν επισκέπτες και μόνιμο πληθυσμό
«Η δουλειά μας και πρώτο μας μέλημα είναι να προστατεύσουμε την ανθρώπινη ζωή κατοίκων και επισκεπτών. Ταυτόχρονα βέβαια να στηρίξουμε την κοινωνία και θα έλεγα ότι έχουμε και τη ματιά μας και στην οικονομία.
Αλλά σήμερα το πρώτο μας μέλημα είναι η ανθρώπινη ζωή», επισήμανε μεταξύ άλλων ο περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, Γιώργος Χατζημάρκος, έπειτα από τη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο δημαρχείο Θήρας για την αυξημένη σεισμική δραστηριότητα στις Κυκλάδες.
Όπως είπε ο κ. Χατζημάρκος εφαρμόζουν τα σχέδια που έχουν στα χέρια τους και είναι εγκεκριμένα, τα οποία προβλέπουν προπαρασκευαστικές ενέργειες σε προληπτικό επίπεδο ακόμη και για κατολισθήσεις. «Έχουν παρθεί μέτρα στη Σαντορίνη τα οποία στόχο έχουν να προστατεύσουν επισκέπτες και μόνιμο πληθυσμό», σημείωσε.
«Οι νησιώτες έχουμε μάθει να αντιμετωπίζουμε προκλήσεις και έχουμε και αντοχές. Μία τέτοια μεγάλη πρόκληση είναι αυτό το ασυνήθιστο γεωλογικό φαινόμενο που τις τελευταίες μέρες μας αγωνιά.
Το παρακολουθούμε υπακούοντας στις αναλύσεις των ειδικών επιστημόνων, εφαρμόζοντας τα προπαρασκευαστικά μέτρα, τα σχέδιά μας, τα εγκεκριμένα και νομίζω ότι η δημόσια διοίκηση βρίσκεται αυτή τη στιγμή με αντανακλαστικά τα οποία δίνουν αισιοδοξία.
Οι αυτοδιοικητικοί φορείς, τόσο ο πρώτος βαθμός όσο και ο δεύτερος, όλος ο κρατικός μηχανισμός, είναι σε μια εγρήγορση υπό την εποπτεία του υπουργείου Πολιτικής Προστασίας και Κλιματικής Κρίσης», υπογράμμισε.
Ερωτηθείς για το πότε θα ανοίξουν τα σχολεία σε Σαντορίνη, Ίο Αμοργό και Ανάφη ο κ. Χατζημάρκος τόνισε ότι η απάντηση θα δοθεί από την ομάδα των επιστημόνων που παρακολουθούν την εξέλιξη του γεωλογικού φαινομένου και προσέθεσε ότι όσον αφορά το κλείσιμο των σχολείων σε άλλα νησιά, όπως Νάξο, Πάρο, Αντίπαρο, Σίφνο, Μύκονο και Τήνο, πρόκειται για αποφάσεις που έλαβαν οι δήμαρχοί τους.
«Ο καθένας κρίνει τοπικά με τις συνθήκες που ο ίδιος έχει να αντιμετωπίσει», επισήμανε.
Ερωτηθείς για την προσέγγιση του νησιού από θαλάσσης ο κ. Χατζημάρκος τόνισε ότι υπάρχουν επικαιροποιημένες 8 θέσεις ακόμα στις οποίες θα μπορέσει να λειτουργήσει το ναυτικό της χώρας μας στο νησί και γνωστοποίησε ότι «ένας δεύτερος μόλος στο νησί, ο οποίος έχει μελετηθεί από τον δήμο Θήρας και από το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο που είναι το κατά το νόμο αρμόδιο, από προχθές έχει την διαβεβαίωση της αναγκαίας χρηματοδότησης και τoν φορέα υλοποίησης προκειμένου να ξεκινήσει άμεσα η υλοποίηση και συγκεκριμένα στην Βλυχάδα.
Ο κ. Χατζημάρκος υπογράμμισε ότι όλος ο κρατικός μηχανισμός έχει κινητοποιηθεί κι έχει ενισχυθεί και σε ανθρώπινο δυναμικό και σε εξοπλισμό, όπως το ΕΚΑΒ, ο ΔΕΔΔΗΕ και προσέθεσε ότι ο Δήμος της Σαντορίνης έχει δημοσιοποιήσει τα κατά τον νόμο προβλεπόμενα βήματα της ενημέρωσης των πολιτών για τους σταθμούς συγκέντρωσης σε περίπτωση που υπάρξει αυτή η ανάγκη.
«Όλοι ευχόμαστε αυτό το φαινόμενο σύντομα να περάσει σε μια φθίνουσα πορεία και να μην χρειαστεί αυτό.
Έχουμε μια δημόσια διοίκηση η οποία έχει δείξει αντανακλαστικά και σε επίπεδο προπαρασκευαστικό έχει εργαστεί και εργάζεται προκειμένου να είναι όσο πιο έτοιμη μπορεί να είναι», σημείωσε.
www.bankingnews.gr