Την προηγούμενη εβδομάδα φιλοξένησε τον επικεφαλής της Τουρκικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, Ibrahim Kalin, στην πρώτη υψηλού επιπέδου επαφή μεταξύ των δύο πλευρών.
Τρεις πηγές δήλωσαν στο MEE ότι κατά την επίσκεψη του Kalin, προσκάλεσε τον Haftar να ταξιδέψει στην Τουρκία ως σύμβολο αποκατάστασης των σχέσεων.
Ο Haftar συμφώνησε κατ’ αρχήν να επισκεφθεί την Τουρκία αργότερα τον Σεπτέμβριο, αν και η ακριβής ημερομηνία μπορεί να αναβληθεί ανάλογα με τις εξελίξεις στο πεδίο, που παραμένουν ρευστές.
Η προσέγγιση αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία, δεδομένου ότι η Τουρκία υποστήριζε τα τελευταία χρόνια τους αντιπάλους του Haftar με έδρα την Τρίπολη.
Το 2019, ο Haftar ξεκίνησε επίθεση κατά της δυτικής λιβυκής κυβέρνησης, τότε γνωστής ως Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας (GNA).
Η Άγκυρα ανέπτυξε ειδικές δυνάμεις, Σύρους μαχητές, φρεγάτες και βαριά όπλα για να υπερασπιστεί την Τρίπολη από τις δυνάμεις του Haftar, οι οποίες υποστηρίζονταν από drone των ΗΑΕ και Ρώσους μισθοφόρους της Wagner Group.
Με την τουρκική στήριξη, η GNA απώθησε επιτυχώς την επίθεση κατά της πρωτεύουσας, και τελικά δημιουργήθηκε μια εύθραυστη γραμμή αντιπαράθεσης μεταξύ των δύο αντίπαλων αρχών στη Σίρτη, που παραμένει υπό τον έλεγχο του Haftar.
Οι επαφές υψηλού επιπέδου έρχονται τώρα καθώς η Τουρκία πιέζει το κοινοβούλιο της Tobruk, ευθυγραμμισμένο με τον Haftar, να επικυρώσει μια συμφωνία οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών του 2019 που είχε υπογραφεί με την Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας (GNU), μια αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ κυβέρνηση που διαδέχθηκε την GNA (τουρκολιβυκό μνημόνιο).
Ελλάδα και Αίγυπτος άσκησαν πιέσεις
Σύμφωνα με το Middle East Eye, η Ελλάδα και η Αίγυπτος άσκησαν πιέσεις στον Haftar να μην εγκρίνει τη συμφωνία.
Η Ελλάδα και η Τουρκία βρίσκονται εδώ και καιρό σε αντιπαράθεση για ανταγωνιστικά θαλάσσια δικαιώματα στη Μεσόγειο.
Το 2020, Ελλάδα και Αίγυπτος υπέγραψαν δική τους συμφωνία θαλάσσιων ζωνών για να αντισταθμίσουν αυτή που είχε υπογράψει η Τουρκία με την κυβέρνηση της Τρίπολης.
Η Αίγυπτος ζήτησε από τον Αμερικανό απεσταλμένο για την Αφρική, Massad Boulos, να πιέσει τον Haftar να αρνηθεί να επικυρώσει τη συμφωνία με την Τουρκία νωρίτερα αυτό το καλοκαίρι, όπως αποκάλυψε το MEE.
Τις επόμενες εβδομάδες, το Κάιρο συνέχισε να ασκεί πιέσεις στον Haftar κατά της υποστήριξης της συμφωνίας, η οποία, σύμφωνα με Αιγύπτιο αξιωματούχο φαίνεται να παραβιάζει τη θαλάσσια ζώνη που είχε διεκδικήσει η Αίγυπτος μαζί με την Ελλάδα το 2020.
O ρόλος του γιου
Ο γιος και δεξί χέρι του Haftar, Saddam, έχει παίξει βασικό ρόλο στην επέκταση των σχέσεων της οικογένειας πέρα από τους παραδοσιακούς υποστηρικτές τους, τα ΗΑΕ και την Αίγυπτο.
«Η επίσκεψη υπογραμμίζει τις προσπάθειες του Saddam να επεκτείνει το δίκτυο συμμάχων του Haftar, συμπεριλαμβανομένων των προηγούμενων συναντήσεών του με αξιωματούχους του Κατάρ», δήλωσε πηγή από τη Λιβύη που γνωρίζει τις συνομιλίες.
Πέρυσι, ο Saddam παρακολούθησε την έκθεση IDEF στην Τουρκία, όπου συναντήθηκε με τον Τούρκο Υπουργό Άμυνας και άλλους αξιωματούχους.
Ο Saddam επισκέφθηκε επίσης το Κατάρ νωρίτερα φέτος για να συζητήσει επενδύσεις στην ανατολική Λιβύη.
Τον Απρίλιο, ο Saddam ταξίδεψε στην Άγκυρα για συνομιλίες με τον Υπουργό Άμυνας και υψηλόβαθμους Τούρκους διοικητές.
Νωρίτερα φέτος, προήχθη σε αναπληρωτή διοικητή των LAAF και ορίστηκε ως διάδοχος του πατέρα του.
Κατά την επίσκεψη του Kalin στη Βεγγάζη, το τουρκικό ναυτικό σκάφος TCG Kinaliada προσδέθηκε στο λιμάνι της πόλης.
Μια τουρκική στρατιωτική αντιπροσωπεία υπό τη διοίκηση του Υποστράτηγου Ilkay Altindag συναντήθηκε με τον Saddam για να συζητήσουν την ενίσχυση της στρατιωτικής και ναυτικής συνεργασίας και την ανταλλαγή τεχνικής εμπειρογνωμοσύνης υπό το σύνθημα «Ένα Λιβύη, Ένας Στρατός».
Ο Khalifa Haftar αργότερα επιβιβάστηκε στο πλοίο σε αμοιβαία επίσκεψη, τονίζοντας τους «βαθιούς ιστορικούς δεσμούς μεταξύ των λιβυκών και τουρκικών ναυτικών δυνάμεων».
Ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Hakan Fidan δήλωσε την Παρασκευή 29/8 ότι και ο ίδιος θα μπορούσε να επισκεφθεί τη Βεγγάζη τους επόμενους μήνες, ανάλογα με τα βήματα της ανατολικής λιβυκής κυβέρνησης προς μια θετική κατεύθυνση, αποφεύγοντας να δώσει λεπτομέρειες για τις προσδοκίες της Άγκυρας.
Η Ελλάδα έχασε κρίσιμη ευκαιρία στη Λιβύη
Η Ελλάδα φαίνεται να έχει διαπράξει εγκληματικά λάθη στη διαχείριση της κρίσης στη Λιβύη.
Παρά το γεγονός ότι είχε τη δυνατότητα να αναπτύξει σχέσεις με τον Khalifa Haftar, επέλεξε να μην το κάνει, κατόπιν παραίνεσης του συμβούλου ασφαλείας του πρωθυπουργού Μητσοτάκη, ο οποίος χαρακτήριζε τον Haftar «τελειωμένο».
Μάλιστα, ενώ η ελληνική κυβέρνηση είχε φέρει τον Haftar στην Αθήνα, δεν τον υποδέχτηκε επισήμως αλλά τον «κράτησε κρυφό», κάτι που συνιστά σαφή προσβολή. Το κενό αυτό εκμεταλλεύτηκαν οι Τούρκοι, οι οποίοι πλέον έχουν έναν ακόμη σύμμαχο για τις παράνομες επιδιώξεις τους στη Μεσόγειο.
Σημειωτέον, η Ελλάδα, παρασυρμένη από μια επιφανειακή αντίληψη της ρωσικής απειλής, υποτίμησαν τη γεωπολιτική πολυπλοκότητα των σχεδιασμών του Κρεμλίνου.
Στο πλαίσιο αυτό, η Λιβύη εξελίσσεται σε βασικό πεδίο αντεπίθεσης της Ρωσίας κατά της Ευρώπης, με τον Haftar να λειτουργεί ως τοπικός εντολοδόχος του Putin, απειλώντας με υβριδικό πόλεμο κυρίως την Ελλάδα αλλά και άλλες ευρωπαϊκές κοινωνίες.
Η εργαλειοποίηση της μετανάστευσης, η ενεργειακή εξάρτηση και η πολιτική αστάθεια αποτελούν τα κύρια όπλα του.
Από το 2020, η Ρωσία έχει συστηματικά δημιουργήσει ένα δίκτυο στρατιωτικών εγκαταστάσεων σε όλη τη Λιβύη — ίσως την πιο αποτελεσματική ξένη επιχείρηση επιρροής του Putin έως σήμερα.
Μετατρέποντας τη Λιβύη σε προκεχωρημένο φυλάκιο, η Ρωσία αποκτά στρατηγικό εφαλτήριο για να επεκτείνει την επιρροή της στην Αφρική, να συνάψει νέες διπλωματικές συμμαχίες και να ελέγχει «υπεραυτοκινητόδρομους» λαθρεμπορίου, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως όπλο κατά της Ευρώπης.
Η οικογένεια Haftar, που πλέον αντιπαρατίθεται με την Ελλάδα, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα: οι Haftar διοικούν μια de facto φεουδαρχία, όχι αναγνωρισμένο κράτος.
Ο Khalifa Haftar, αυτοανακηρυχθείς «στρατάρχης», είναι πολέμαρχος χωρίς επίσημη νομική εξουσία, αλλά με τη ρωσική υποστήριξη διατηρεί σκληρό έλεγχο στην ανατολική και νότια Λιβύη.
Τα τελευταία χρόνια, η οικογένεια Haftar έχει εξασφαλίσει ότι οι ρωσικές βάσεις είναι εξίσου αποτελεσματικές στην εξόρυξη πλούτου όσο και στην εισαγωγή στρατιωτικού εξοπλισμού.
Η Ρωσία έχει χρησιμοποιήσει τους Haftar για να διασπάσει τη λιβυκή πετρελαϊκή βιομηχανία. Το 2022, μετά την ειδική στρατιωτική επιχείρηση στην Ουκρανία, το Κρεμλίνο οργάνωσε πετρελαϊκό αποκλεισμό για να ανεβάσει τις τιμές, ενώ η Λιβύη λειτούργησε ως αγωγός για τις εξαγωγές ρωσικών καυσίμων προς την Ευρώπη, στερώντας από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις φορολογικά έσοδα. Παράλληλα, η συμμαχία με τους Haftar επέτρεψε στη Ρωσία να εργαλειοποιήσει τη μετανάστευση και να σπείρει πολιτικές διαιρέσεις στην Ευρώπη.
Η Λιβύη και οι Haftar αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της νέας στρατηγικής εξωτερικής πολιτικής του Putin, γνωστής ως «δόγμα Karaganov», που στοχεύει στη συσπείρωση των μη δυτικών χωρών ενάντια στη Δύση, παρουσιάζοντας τη Ρωσία ως «απελευθερωτή».
Τον περασμένο Φεβρουάριο, μέλη της οικογένειας Haftar ταξίδεψαν στο Μινσκ για την ανάπτυξη του λιμανιού της Τόμπρουκ, δίνοντας στη Ρωσία ουσιαστικό έλεγχο σε ένα νέο μεσογειακό λιμάνι και ενισχύοντας έναν πιστό σύμμαχο στην περιοχή.
www.bankingnews.gr