4 Απρ 2013

Πότε θα προκύψει κίνδυνος για τις καταθέσεις

Τα όσα έλαβαν χώρα στην Κύπρο επιταχύνουν τις εξελίξεις και αυξάνουν τους παράγοντες αστάθειας στην Ελλάδα, το Νότο της Ευρωζώνης και όλη τη ζώνη του ενιαίου νομίσματος.
Ήδη, το βασικό θέμα των συζητήσεων αλλά και των ερωτήσεων είναι πόσο ...
ασφαλείς είναι οι καταθέσεις στην Ελλάδα και ποιοι τρόποι εξασφάλισης τους υπάρχουν εντός και εκτός Ελλάδας.
Ακόμη δεν υπάρχουν ενδείξεις απόσυρσης καταθέσεων από το εγχώριο τραπεζικό σύστημα καθώς η ανησυχία περιορίζεται στο στάδιο των ερωτήσεων. Αλλά και να υπάρχουν κανένας δεν θα τις αναφέρει σε δημοσιογράφο.

Το θετικό εν προκειμένω έγκειται στο ότι έχει αποσαφηνιστεί το ποσό των 100.000 ευρώ σαν όριο μεταξύ εγγυημένων και μη καταθέσεων.
Αυτό καθησυχάζει προς το παρόν την συντριπτική πλειοψηφία των καταθετών καθώς οι μεγάλοι καταθέτες έχουν αποχωρήσει ήδη από τις ελληνικές τράπεζες.
Πολλοί ερωτούν αν η διανομή του αποταμιεύματος σε 3 ή 4 άτομα του οικογενειακού περιβάλλοντος αποτελεί ασφαλή προσποίηση εξασφάλισης της εγγύησης που προσφέρει η Ευρωζώνη για καταθέσεις κάτω των 100 χιλ. ευρώ.
Εκ πρώτης όψεως, ναι. Αρκεί το πρόσωπο στο οποίο θα μεταφερθούν να μπορεί να αιτιολογήσει την κατάθεση με βάση τα εισοδήματα που έχει δηλώσει στην εφορία. Σε άλλη περίπτωση προκύπτουν άλλα προβλήματα με ζητήματα που έχουν να κάνουν με φοροδιαφυγή είτε από εισόδημα, είτε από φόρους κληρονομιάς.
Όπως θα έχετε διαβάσει σε πολλά δημοσιεύματα το Σαββατοκύριακο η εγγύηση των καταθέσεων είναι  έννοια σχετική και αφορά προβλήματα σε μια τράπεζα και σε όλες τις τράπεζες ταυτόχρονα.
Επίσης οι 100 χιλ. ευρώ είναι έννοια σχετική με την κάθε συγκυρία. Πολλοί διαφημίζουν επίσης πως τα χρήματα που είναι σε τράπεζες και αφορούν επενδύσεις ή οι επενδύσεις δεν εμπίπτουν στα όρια του «κουρέματος» των καταθέσεων. Σε αυτή τη φάση έτσι είναι, αλλά σε κάποια άλλη φάση κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τις αποφάσεις της πολιτικής εξουσίας που έχει και τον τελευταίο λόγο.
Ο υπ’ αριθμόν ένα κίνδυνος στο ελληνικό σύστημα σε αυτή την περίοδο  δεν είναι το εφάπαξ  «κούρεμα» των καταθέσεων αλλά η φορολογία που αποσκοπεί σε ένα σταδιακό «κούρεμα».
Το εφάπαξ «κούρεμα» θα αποσκοπούσε σε μια σεισάχθεια, όπου  μέρος τους χρέους θα διαγραφόταν με αντίστοιχες καταθέσεις και το τραπεζικό σύστημα θα ισορροπούσε σύντομα με τη δυνατότητα να μπορεί να ανακτήσει την εμπιστοσύνη και να παίξει το ρόλο του σαν μοχλός της οικονομικής δραστηριότητας.
Το «κούρεμα» μέσω της φορολογίας τροφοδοτεί  τις κρατικές δαπάνες, συμβάλλοντας απλά στην παράταση της φθίνουσας πορείας ενός οικονομικού μοντέλου που πνέει τα λοίσθια και καθυστερώντας τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις που θα βάλουν τη βάση για αλλαγή των δεδομένων.
Το «κούρεμα» των καταθέσεων στην Ελλάδα θα συνιστούσε συστημικό κίνδυνο για το ευρώ. Δύσκολα μπορεί να επαναληφθεί με τον τρόπο που έλαβε χώρα στην Κύπρο (εκτός Μάλτας ίσως).
Σαν σενάριο ο κίνδυνος των καταθέσεων  θα μπορούσε να αποκτήσει υπόσταση, αν η Ελλάδα αποφάσιζε να αποχωρήσει από το ευρώ ή να προχωρήσει σε μονομερείς ενέργειες.  Άρα, κίνδυνος θα προκύψει αν υπάρξει ενδεχόμενο πολιτικού ατυχήματος ή παγίωση κλίματος ανατροπής στις δημοσκοπήσεις.
Προς το παρόν η Ελλάδα απολαμβάνει την προνομιακή υποστήριξη του βορρά με τη σκοπιμότητα να αποτελέσει το επιτυχές παράδειγμα εφαρμογής της γερμανικής συνταγής.
Π.χ. αν η Ελλάδα βγει στις αγορές έστω και δοκιμαστικά  πριν τις γερμανικές  εκλογές (ή έστω μετά) η ψυχολογία εντός και εκτός θα άλλαζε άρδην.
Πολλοί γκρινιάζουν για τη γερμανοποίηση της Ευρώπης. Πόσο ασφαλής θα ένιωθε κάποιος αν η Ευρώπη προσχωρούσε σε πολιτική και οικονομική ενοποίηση με βάση το ελληνικό ή το ιταλικό μοντέλο;
Κώστας Στούπας
Πηγή:www.capital.gr