Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, το ελληνικό… υποβρύχιο «Kursk»

Εξαιρετικά ανησυχητική και ζοφερή είναι η εικόνα που μεταδίδεται για το μέλλον των Ελληνικών Ναυπηγείων ΑΕ (ΕΝΑΕ) από την ανακοίνωση της «Τρίαινας», του σωματείου των εργαζομένων των ΕΝΑΕ, που εκδόθηκε το Σάββατο 30 Μαρτίου και ...
παρατίθεται σε ξεχωριστή ανάρτηση.
Η ανακοίνωση επιτίθεται με σφοδρότητα κατά της ιδιοκτησίας των ΕΝΑΕ κατηγορώντας τη ότι «αφού κατάφεραν να ξεκινήσουν τη διαβούλευση με την ελληνική πολιτεία, βάζοντας μπροστά τους εργαζόμενους, τώρα προσπαθούν με τον ίδιο τρόπο να αξιώσουν ποσά που ούτε και οι ίδιοι φαντάζονταν».
Σημειώνει επίσης ότι το σωματείο έχει «επισημάνει επανειλημμένως στον Υπουργό Άμυνας ότι λύση με τον ιδιοκτήτη αυτό δεν πρόκειται να βρεθεί».

Από την ανακοίνωση είναι προφανές ότι την έκρηξη των εργαζομένων πυροδότησε η επέκταση της εκ περιτροπής εργασίας επί ένα ακόμη τρίμηνο που είναι αυτονόητο ότι επιτείνει την κατάσταση αβεβαιότητας και εξαθλίωσης, των εργαζομένων που ήδη επί αρκετά τρίμηνα βρίσκονται σε αυτό το καθεστώς.
Η ανακοίνωση κάνει επίσης λόγο και για την πρόοδο των διαπραγματεύσεων μεταξύ του ελληνικού δημοσίου και της ιδιοκτησίας των ΕΝΑΕ.

Όπως αναφέρεται, με βάση τις δηλώσεις του Υπουργού Ανάπτυξης Κωστή Χατζηδάκη προς το σωματείο έχει συμφωνηθεί με τον αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Χ. Αλμούνια η άρση της απαγορευτικής απόφασης για τα πολεμικά πλοία τρίτων χωρών με προϋπόθεση τη συμφωνία των ΕΝΑΕ στην εφαρμογή της απόφασης. Επίσης φαίνεται ότι έχει εξευρεθεί τρόπος για την επιστροφή της χρήσης της περιβόητης δεξαμενής Νο. 5 στα ΕΝΑΕ, «αφού πρώτα επέλθει συμφωνία με τον ιδιοκτήτη των ΕΝΑΕ σε όλα τα παραπάνω ζητήματα».

Μεγάλο αγκάθι συνεχίζει να παραμένει η οικονομική διάσταση της συμφωνίας. Σύμφωνα με την ανακοίνωση οι «φορείς της πολιτείας, ξεκαθάρισαν ότι χρήματα παραπάνω των οφειλομένων δεν υπάρχουν και ότι αυτό θα πρέπει να το κατανοήσουν ο κ. Σάφα και οι συνεργάτες του». Μάλιστα η ανακοίνωση χαρακτηρίζει ως «τρελές» τις οικονομικές απαιτήσεις της ιδιοκτησίας των ΕΝΑΕ.
Τέλος η ανακοίνωση της «Τρίαινας» κάνει αναφορά στο περίφημο «Plan B»: «Πρέπει η ελληνική κυβέρνηση να πάρει άμεσα μια απόφαση και να προχωρήσει στο περίφημο ‘Plan B’ που κατά καιρούς μας έχουν πει ότι έχουν επεξεργαστεί και να δώσουν λύση, που δεν είναι άλλη από το άνοιγμα του Ναυπηγείου με όλες τις δραστηριότητες, με όλους τους εργαζόμενους (και του τροχαίου υλικού) και να πληρωθούν όλα τα οφειλόμενα», αναφέρει η ανακοίνωση.
Δυστυχώς, η εικόνα που παρουσιάζεται με βάση τα αναφερόμενα στην ανακοίνωση του σωματείου των εργαζομένων είναι εξαιρετικά ζοφερή.
Επίσης, διαφαίνεται από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη άγνοια των δεδομένων όπως επίσης και έλλειψη πολιτικού θάρρους για το οριστικό «ξεκαθάρισμα» της υπόθεσης των ΕΝΑΕ και των προγραμμάτων υποβρυχίων του Πολεμικού Ναυτικού.

Τα δεδομένα (όσα δυσάρεστα και αν είναι κατά περίπτωση για όλα τα εμπλεκόμενα και ενδιαφερόμενα μέλη του προβλήματος) είναι τα ακόλουθα:
>Το πρόβλημα των ΕΝΑΕ είναι πρόβλημα ιδιοκτησίας; Σήμερα με βάση την απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης το ναυπηγείο είναι μονοσήμαντα εξαρτημένο από το Πολεμικό Ναυτικό και μέχρι το 2025 τουλάχιστον δεν μπορεί να εμπλακεί στον εμπορικό τομέα ούτε καν στην εξαγωγή πολεμικών πλοίων και υποβρυχίων σε τρίτες χώρες. Επιπρόσθετα, ο αποκλειστικός πελάτης, το ελληνικό δημόσιο, «φλερτάρει» την τελευταία τριετία με τη χρεοκοπία και αδυνατεί να παράσχει πιστώσεις για την οικονομική εξυπηρέτηση των συμβάσεων που έχουν ανατεθεί και μάλιστα με νόμο κυρωμένο από τη Βουλή των Ελλήνων (το αν ο νόμος είναι καλός, κακός ή ατελής έχει τη σημασία του, αλλά δεν παύει να είναι νόμος του ελληνικού κράτους), πολύ περισσότερο δε να αναθέσει νέα εξοπλιστικά προγράμματα.
>Επί του ελληνικού δημοσίου επικρέμαται μία απόφαση του διεθνούς διαιτητικού δικαστηρίου μετά την προσφυγή της ιδιοκτησίας των ΕΝΑΕ. Ο χρόνος έκδοσης της απόφασης δεν είναι γνωστός, ενώ σε ότι αφορά τις απαιτήσεις της ιδιοκτησίας των ΕΝΑΕ αυτές ανέρχονται σύμφωνα με όσα έχουν δημοσιευθεί σε περισσότερα από 1 δις ευρώ.
>Τα τρία σχεδόν ολοκληρωμένα υποβρύχια Type 214 για τα οποία έχει καταβληθεί σχεδόν εξ ολοκλήρου του κόστους τους παραμένουν στις ναυπηγικές κλίνες των ΕΝΑΕ όπου απλώς… φθείρονται. Η έκταση των ζημιών και φθορών δεν έχει επίσημα αποτιμηθεί αλλά σύμφωνα με τις εκτιμήσεις ανέρχεται σε μερικά εκατομμύρια ευρώ. Όσο η εκκρεμότητα παρατείνεται, τόσο το κόστος θα αυξάνει και η αξία τους ως περιουσιακού στοιχείου του ελληνικού δημοσίου θα απομειώνεται.
>Ακόμη και σήμερα δεν έχει αποσαφηνιστεί τι θα γίνει με τα δύο περιβόητα δύο νέα υποβρύχια Type 214 (σύμβαση «Ποσειδών ΙΙ»). Το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί ή θα πρέπει να ακυρωθεί; Σίγουρα τα υποβρύχια αυτά είναι μεγάλης σημασίας για το Πολεμικό Ναυτικό αλλά δεν θα πρέπει το ελληνικό δημόσιο να πάρει επιτέλους απόφαση για το τι ακριβώς θα γίνει; Είναι πιο λογικό η σύμβαση να τηρείται νομικά εν ισχύ και με την πάροδο των ετών απλώς να αυξάνουν οι απαιτήσεις (τόκοι, κ.λπ.) του αντισυμβαλλόμενου;
>Μετά πολλούς μήνες απραξίας είναι σχεδόν βέβαιο ότι και τα ΕΝΑΕ ως βιομηχανική εγκατάσταση θα παρουσιάζουν πολλά προβλήματα και θα έχουν υποστεί φθορές.
>Αν το περιβόητο «Plan B» υφίσταται και μάλιστα όπως περιγράφεται στην ανακοίνωση του σωματείου («άνοιγμα του Ναυπηγείου με όλες τις δραστηριότητες, με όλους τους εργαζόμενους [και του τροχαίου υλικού] και να πληρωθούν όλα τα οφειλόμενα»), τότε γιατί το ελληνικό δημόσιο δεν το εφαρμόζει άμεσα ώστε το σίριαλ των ΕΝΑΕ να τελειώνει; Το «Plan B» παρουσιάζεται ως «πανάκεια» που ως «από μηχανής θεός» θα λύσει όλα τα προβλήματα και θα διατηρήσει την απασχόληση. Μα αν είναι έτσι προς τι οι διαπραγματεύσεις και η ταλαιπωρία και αγωνία των εργαζόμενων πρωτίστως και όλων των άλλων εμπλεκομένων; Ή μήπως το «Plan B» είναι αντίστοιχης ποιότητας του κυπριακού με τα γνωστά σε όλους μας επακόλουθα;
Σε αυτά θα πρέπει να προστεθούν και τα αυτονόητα που πολλοί στην Ελλάδα θέλουν να ξεχνάνε:
>Σκοπός κάθε επιχειρηματία – επενδυτή είναι το κέρδος.
>Το μοντέλο της κρατικοδίαιτης (όσον αφορά το ιδιωτικό κεφάλαιο) ή της κρατικά ελεγχόμενης ανάπτυξης που ακολουθήθηκε τις περασμένες δεκαετίες είναι πλήρως αποτυχημένο και μας κατέληξε ως εδώ που φτάσαμε. Όμως πέρα από τους αφορισμούς, η δημοσιονομική πραγματικότητα είναι σε όλους γνωστή: Το ελληνικό δημόσιο έχει ξεμείνει από χρήματα και είναι άγνωστο πότε τα δημοσιονομικά της χώρας θα έλθουν σε κάποια σχετική ισορροπία. Κατά συνέπεια, πόσοι από τους κυβερνητικούς υπεύθυνους εκτιμούν ότι για το άμεσο – μεσοπρόθεσμο μέλλον η εσωτερική αγορά (δηλαδή το ελληνικό δημόσιο) θα είναι σε θέση να τροφοδοτήσει με έργο την εγχώρια ναυπηγική βιομηχανία;

Και στο τέλος ένα ακόμη, κομβικό, ερώτημα με βάση όλα τα παραπάνω:
>Γιατί κάποιος επιχειρηματίας – επενδυτής που εξ ορισμού ενδιαφέρεται για την επίτευξη κέρδους και ο οποίος έχει προσφύγει στη διεθνή διαιτησία κατά του ελληνικού δημοσίου δεν περιμένει απλώς τη σχετική απόφαση αλλά διαπραγματεύεται;
Όποια και αν είναι η απάντηση σε αυτό το ερώτημα οδηγεί σε ενδιαφέροντα συμπεράσματα.
Είτε ο επιχειρηματίας έχει αδύναμη νομική θέση, καθότι έτσι θα μπορούσε ενδεχομένως να εξηγείται το γιατί παρότι έχει προσφύγει σε διεθνές διαιτητικό δικαστήριο συνεχίζει να διαπραγματεύεται, είτε έχοντας μέσω της προσφυγής διασφαλίσει το μέγιστο των συμφερόντων του θεωρεί ότι υπό προϋποθέσεις τα ΕΝΑΕ έχουν κάποια μελλοντική προοπτική.
Εάν ισχύει η πρώτη περίπτωση, τότε η κυβέρνηση οφείλει να αντιμετωπίσει τη μπλόφα λαμβάνοντας τις κατάλληλες αποφάσεις.

Αν όμως ισχύει η δεύτερη περίπτωση, τότε ο καθορισμός και η αμοιβαία συμφωνία επί των προϋποθέσεων είναι μονόδρομος. Διότι εάν δεν συμβεί αυτό, το ελληνικό δημόσιο απλώς θα περιμένει να διαπιστώσει ποια θα είναι η απόφαση του διεθνούς διαιτητικού δικαστηρίου και για να είμαστε πιο ωμοί, πόσα θα κληθεί να πληρώσει.

Από την άλλη πλευρά θα έπρεπε να γίνει σε όλους προφανές ότι όσο περισσότερο καθυστερεί η επίλυση του «γόρδιου δεσμού» των ΕΝΑΕ και των προγραμμάτων υποβρυχίων του Πολεμικού Ναυτικού, τόσο θα αυξάνουν τα άμεσα θύματα (εργαζόμενοι) και οι παράπλευρες απώλειες.
Δυστυχώς, ο δρόμος για την επιβίωση (αρχικά) και ανάπτυξη της ελληνικής ναυπηγικής βιομηχανίας θα είναι μακρύς, επίπονος και οδυνηρός. Ακόμη και αν αύριο υπήρχε κάποια λύση και τα ΕΝΑΕ άρχιζαν να επαναλειτουργούν, έχει σκεφθεί κανείς ότι θα απαιτηθούν τουλάχιστον δύο χρόνια για να προσελκυστεί και συμβασιοποιηθεί έργο από το εξωτερικό;
Άραγε έχει γίνει αυτό αντιληπτό;
Όσο οι αρμόδιοι καθυστερούν να χαράξουν τον δρόμο και να αρχίσουν να τον διαβαίνουν, προς όποια κατεύθυνση επιλέξουν, τόσο από χειρότερη αφετηρία θα αρχίζουν. Και για να το συνδέσουμε με τον τίτλο της παρούσας ανάλυσης, η καθυστέρηση της ρωσικής ηγεσίας να πάρει αποφάσεις παρότι οι ανησυχίες ήταν εύλογες και σχετίζονταν με το διεθνές γόητρο της χώρας, αποδείχθηκε μοιραία. Εκείνη την ώρα όποιος μπορούσε να βοηθήσει ήταν χρήσιμος και έπρεπε να κληθεί αμέσως. Δυστυχώς, όλα χάθηκαν.
Για να αποφύγουμε λοιπόν την υστάτη ώρα η ελληνική ναυπηγική και ναυπηγοεπισκευαστική βιομηχανία να εξελιχθεί σε «Kursk» – δεν απέχουμε και πολύ πλέον – ασφαλείς και συντηρητικές αποφάσεις δεν υπάρχουν, θέλει ηγεσία, τόλμη, ρίσκα και όραμα για όλους. Για την κρυμμένη (υπερ)αξία των ελληνικών ναυπηγείων δεν χρειάζεται να τα ξαναγράψουμε, τα έχουμε αναλύσει κατ’ επανάληψη. Το ζητούμενο είναι να περάσει «η μπόρα» στην οικονομία και τότε να αποδείξουμε ότι όλοι γίναμε σοφότεροι.
Όμως η εθνική ναυπηγική βιομηχανία βρίσκεται ήδη στο χείλος του γκρεμού αν δεν έχει αρχίσει ήδη να ολισθαίνει προς την καταστροφή. Και η συγκράτηση δεν είναι εύκολη υπόθεση.
 http://www.defence-point.gr/news/?p=72583