11 Μαΐ 2013

Οι αγορές, το κοινωνικό κράτος κι η Αριστερά -μία μικρή κατάθεση

Χτες πήρε το μάτι μου τη συνέντευξη του ολλανδού Geert Mak στον δημοσιογράφο Τάσο Τσακίρογλου, στην  «Εφημερίδα των Συντακτών», αν και σε πολλά σημεία επαναλάμβανε κοινοτοπίες που κατακλύζουν τον τελευταίο καιρό τον τύπο και που «θέλουμε να διαβάζουμε». Απομονώνω ένα απόσπασμα: «…τα τελευταία είκοσι-τριάντα χρόνια βλέπουμε ένα εντελώς νέο είδος καπιταλισμού, τέτοιο που ακόμα και ο Μαρξ δεν θα είχε φανταστεί: εξαιρετικά ισχυρό. – «Και πολύ επιθετικό»- συμπληρώνει ο δημοσιογράφος της «Εφ.Συν.» -και συνεχίζει απαντώντας ο Geert Mak: «Και βέβαια πολύ επιθετικό. Τέτοιον που ούτε η Ε.Ε. μπορεί να τον δαμάσει. Μπορείτε να το δείτε στη χώρα σας, αλλά και διεθνώς, ότι υπάρχει μια εντελώς νέα διαδικασία λήψης αποφάσεων, τελείως αντιδημοκρατική. Το μόνο που σκέφτονται είναι οι αριθμοί, τα στοιχεία και οι λεγόμενες «αγορές» και καθόλου οι άνθρωποι. Αυτή είναι η δομική βάση πίσω από τις βίαιες αντιδράσεις πολλών κινημάτων, γιατί πραγματικά έχουμε να κάνουμε με ένα πραξικόπημα. Βλέπετε πόσο ισχυρό είναι αυτό το σύστημα στον τρόπο που σιγά σιγά απορύθμισε το τραπεζικό σύστημα με τη βοήθεια πανίσχυρων λόμπι. Όλα εξαρτώνται από τον διεθνή χρηματοπιστωτικό τομέα. Γι’ αυτό είναι αναπόφευκτο να ξανασκεφτούμε τον ρόλο του κεφαλαίου στην κοινωνία μας». (υπογράμμιση δική μου)
—–Κι όμως δεν έχουμε να κάνουμε με πραξικόπημα των αγορών, δεν πρόκειται για φαινόμενο που αίφνης εμφανίστηκε να καταλύσει το κοινωνικό κράτος. Το «εγχείρημα της άλωσης των αγορών» ξεκίνησε ως ψίθυρος, μετά ως ιδέα πριν είκοσι-τριάντα χρόνια. Στηρίχτηκε και σε εμβριθείς οικονομικές αναλύσεις. Σταδιακά, συστηματικά. Ανταποκρινόμενη στη φυσική ανάγκη του ίδιου του καπιταλιστικού συστήματος –προορισμένο να βασίζεται στο υπερκέρδος καραδοκώντας τη κατάλληλη εποχή για να εκδηλωθεί και που τελικά, το κατάφερε.
—–Σήμερα αυτό, κυριαρχεί ως δόγμα της διεθνούς ολιγαρχίας. Τα είκοσι-τριάντα χρόνια είναι μια σχετικά μεγάλη χρονική απόσταση που χρειάστηκε το σύστημα να διανύσει ώστε να διαβρώσει και να καταλύσει ιδεολογικά, ακόμη και τις λεγόμενες «σοσιαλδημοκρατικές» ηγεσίες των κομμάτων σε παγκόσμιο επίπεδο. Το οστικό κύμα της γενικής αυτής επίθεσης του κεφαλαίου όπου γης κατάφερε μέσω προθύμων πολιτικών, να ταυτίσει έννοιες όπως «κοινωνικό κράτος, αλληλεγγύη» κ.α. και να εννοεί ακριβώς τα αντίστροφα: ανταγωνιστικότητα, συρρίκνωση του κράτους, μείωση της φορολογίας, απελευθέρωση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Ας το πούμε απλά: «Η διεθνής οικονομική κρίση είναι απόρροια μιας τεκτονικής μετατόπισης η οποία σταδιακά εκθεμελίωσε το κοινωνικό κράτος της σοσιαλδημοκρατίας, βάζοντας στη θέση του το νεοφιλελεύθερο μοντέλο των ανοιχτών αγορών και της απορρύθμισης, με τη γνωστή κατάληξη: τις χρηματοπιστωτικές φούσκες του 2008, που ανάγκασαν πολλά κράτη με ελλειμματικούς προϋπολογισμούς να εφαρμόσουν αυστηρή λιτότητα.»
—–Μάλιστα αυτό συνέβη (και συμβαίνει) και σε χώρες όπου το κοινωνικό κράτος στα πλαίσια βεβαίως του παρόντος συστήματος, λειτουργούσε αποδοτικά και έχει επιδείξει τεράστιες επιτυχίες, στελεχωμένο αξιοκρατικά, με νομοθετημένες τιμαριθμικές αναπροσαρμογές, με ισχυρές συλλογικές συμβάσεις, με απαγορευτικές νομοθετικές απαγορεύσεις πολιτικών για τυχόν διορισμούς ημετέρων, και όλα αυτά με στέρεες ρίζες στην πολιτική κουλτούρα της Κεντροαριστεράς ή την ευρέως γνωστή και ως σοσιαλδημοκρατία.
—–Σε αυτές τις χώρες δεν συμπεριλαμβάνεται η Ελλάδα· εδώ αλλιώς είχαν και έχουν τα πράγματα, όσο κι αν κάποιοι κάνουν πώς δεν το βλέπουν. Γιατί η Ελλάδα, ιδίως μετά το 1981, άρχισε να μοιάζει επικίνδυνα με την καρικατούρα που φιλοτέχνησε η νεοφιλελεύθερη προπαγάνδα με σκοπό να πλήξει το κοινωνικό κράτος: αναποτελεσματικότητα, αναξιοκρατία, αρτηριοσκλήρωση, κομματισμός, διαφθορά. Κι επειδή πολλοί επικαλούνται συγκεκριμένα παραδείγματα που δείχνουν το αντίθετο, ή ακόμα χειρότερα, συγχέουν αυτό που πρέπει να είναι με αυτό που πραγματικά είναι, διευκρινίζω ότι κι εγώ ξέρω π.χ. πανεπιστημιακούς που δεν θα δίδασκαν σε ιδιωτικό πανεπιστήμιο (αν έρθει ποτέ αυτή η αποφράς ημέρα) όσα και να τους έδιναν, ή γιατρούς που θα έβγαζαν πολλά λεφτά αν άνοιγαν ιατρείο αλλά παραμένουν στο ΕΣΥ. Ξέρω όμως πολύ περισσότερους που –για να το πω κομψά– μπήκαν στο Δημόσιο όχι για να προσφέρουν αλλά για να επωφεληθούν. Και κρίνοντας από ιδιωτικές συζητήσεις, τους ξέρουν και οι ριζοσπάστες αριστεροί. Αλλο όμως τι πιστεύουμε, κι άλλο τι λέμε δημοσίως επειδή συμφέρει το κόμμα μας. Οχι μόνο σήμερα, αλλά και πριν από την τρόικα. (υπογραμμίσεις δικές μου).
Και ο κ. Γιαννουλόπουλος συνεχίζει:
—–Τώρα που οι υπέρμαχοι της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, με τη βοήθεια των δανειστών μας, έχουν το πάνω χέρι, πώς αντιδρούμε; Ομολογώ ότι εύκολη απάντηση δεν υπάρχει γιατί το πρόβλημα είναι δυσεπίλυτο και θέλει πολύ λεπτούς χειρισμούς, εφόσον η διάσωση του Δημοσίου προϋποθέτει την εξυγίανσή του. (Να μια ωραία αντίφαση για τους δεδηλωμένους μαρξιστές!) Στο επίπεδο της πολιτικής αντιπαράθεσης, οι επικρίσεις τις οποίες δέχεται ο δημόσιος τομέας σίγουρα οπλίζουν το χέρι εκείνων που για ιδεολογικούς λόγους επιδιώκουν να τον υπονομεύσουν. Μπορούμε όμως να τον υπερασπιζόμαστε αποτελεσματικά αγνοώντας ή εκλογικεύοντας τις γνωστές σε όλους μας παθογένειες;(όποτε το μπλογκ μας έθιξε αυτό το ζήτημα κατηγορήθηκε από αριστερούς όλων των αποχρώσεων) Πώς δεν θα γυρίσουμε πίσω στα παλιά, όπως λένε οι πάντες, όταν κάνουμε πως δεν βλέπουμε πράγματα που βγάζουν μάτι; Πώς θα αναδείξουμε όσους δουλεύουν και δουλεύουν σκληρά για το Δημόσιο αν δεν καταγγείλουμε όσους το εξευτελίζουν; (υπογραμμίσεις δικές μου).
—–Μήπως κάποιοι, αυτοαποκαλούμενοι και αριστεροί, θεωρούν ότι  «…οι τύχες της Αριστεράς ταυτίζονται απολύτως με τις τύχες του κόμματός τους, και συνεπώς το μόνο κριτήριο είναι τα εκλογικά του ποσοστά. Ο,τι τα ανεβάζει είναι καλό και αριστερό. Ο,τι τα κατεβάζει, κακό και δεξιό. Ετσι, αντί για πολιτικό θάρρος και γόνιμο προβληματισμό –δύσκολα πράγματα και ασύμβατα με τη δημαγωγία, αλλά αυτό δεν περιμένουμε από την Αριστερά;– θα επιμείνουν στην ίδια τακτική: πολεμικές ιαχές, εύκολες κουβέντες και ατάκες που φέρνουν ψήφους».
—–Εμείς εδώ θα συνεχίσουμε, ελπίζοντας κάποιοι, κάποτε να καταλάβουν. Έχουμε όπως λέει κι ο τίτλος μας, Εμμονές. Σε αυτές, θα επανερχόμαστε συχνά.
Ξανά και ξανά.
 roides.wordpress