Στις 12
Δεκεμβρίου 2012, εν όψει της ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής που θα ενέκρινε
την..
αποδέσμευση της ελληνικής δόσης, το γερμανικό περιοδικό Spiegel
δημοσίευσε ένα άρθρο που έμοιαζε με απολογία της Αγγέλα Μέρκελ προς το
γερμανικό λαό για την απόφασή της να συνεχίσει τη χρηματοδότηση της
Ελλάδας (δείτε το στο http://www.spiegel.de/international/europe/analysis-of-chancellor-merkel-euro-crisis-approach-a-872195.html).
Το άρθρο
αποτελούσε παράλληλα χαρακτηριστικό δείγμα της επικοινωνιακής
στρατηγικής της γερμανικής καγκελαρίας προς εσωτερική κατανάλωση. Πέρα
από την ενοχλητική επιστροφή του σε κάποια παιδαριώδη μοτίβα
γελοιοποίησης των Ελλήνων αλλά και του πρωθυπουργού τους, Αντ. Σαμαρά,
οι συντάκτες του Spiegel περιέγραφαν την στρατηγική Μέρκελ για την
Ευρωζώνη ως «παιδαγωγικό ηγεμονισμό»: αυτό, εξηγούσαν, σημαίνει πως η
καγκελάριος «μεταχειρίζεται τις υπερχρεωμένες χώρες της Ευρωζώνης σαν
απείθαρχα παιδιά που πρέπει να έλθουν στα λογικά τους για να μην
παρασύρουν τη Γερμανία μαζί τους στο χείλος της αβύσσου». Στη
συνέχεια υποστήριζαν ότι η Γερμανίδα καγκελάριος είναι η σωστή ηγέτιδα
για να βγάλει την Ευρώπη από την κρίση επειδή είναι «ψύχραιμη πολιτικός»
και «ανελέητα αντικειμενική γυναίκα» καθώς βλέπει την Ευρώπη όχι σαν
θέμα «καρδιάς» αλλά «ευημερίας, ευρώ και σεντς». Και για να
δικαιολογήσουν το χαρακτηρισμό τους παρέπεμπαν στο ενδιαφέρον της Αγγέλα
Μέρκελ για τους οικονομικούς δείκτες:
«Όταν
ερωτάται (σ.σ. η Γερμανίδα καγκελάριος) για τα αίτια της κρίσης του
ευρώ, αρέσκεται να απαντά με μια μικρή διάλεξη οικονομικών. ‘Πού είναι
οι αγαπημένοι μου πίνακες’, ρώτησε το καλοκαίρι κατά τη διάρκεια μιας πτήσης. Κατόπιν έβγαλε κάποια χαρτιά που στη μία πλευρά έδειχναν την εκτόξευση του εργασιακού κόστους στον ευρωπαϊκό Νότο και από την άλλη τα χαμηλά επιτόκια που επέτρεψαν σε χώρες όπως η Ελλάδα, μετά την εισαγωγή του ευρώ, να εισέλθουν σε ένα δρόμο αχαλίνωτου χρέους».
Η άποψη
αυτή, ότι δηλαδή για την κρίση του Νότου φταίνε κάποιες τρελές αυξήσεις
των μισθών των εργαζομένων του Νότου αποτελεί ακόμη και σήμερα την
επίσημη θέση της Γερμανίας και τη διακηρυγμένη βάση της καταστροφικής
ευρωγερμανικής πολιτικής που υφίσταται η Ελλάδα. Είναι πολύ αμφίβολο
όμως ότι η θέση αυτή ήταν και είναι ειλικρινής και όχι προϊόν μιας
στρατηγικής επικοινωνίας που αποσκοπεί να δικαιολογήσει μέσα κι έξω
από τη Γερμανία την άρνηση του Βερολίνου για άμεση λύση της κρίσης η
οποία θα μπορούσε να δοθεί μέσα από την υιοθέτηση προτάσεων όπως η
μετατροπή της ΕΚΤ σε πραγματική κεντρική τράπεζα των κρατών του ευρώ, η
δημιουργία κοινού ευρωοομολόγου, η δημιουργία μιας πραγματικής
ευρωπαϊκής τραπεζικής ένωσης κλπ
Για του
λόγου το αληθές, ας θυμηθούμε ότι δεν ήταν αυτή εξαρχής η θέση της
Γερμανίας για τα αίτια της κρίσης. Αντιθέτως μάλιστα, από το 2010 μέχρι
σήμερα το Βερολίνο άλλαξε τρεις φορές τη θέση του, κατασκευάζοντας
ενόχους για να τους περάσει το βάρος – άρα το κόστος της κρίσης – και να
απαλλάξει:
• Τον
εαυτό του που πρώτο είχε παραβιάσει ατιμώρητα τους ευρωπαϊκούς κανόνες
του ελλείμματος το 2003 και τις γερμανικές τράπεζες οι οποίες – όπως
σωστά είχε πει παλαιότερα ο πρώην Ιταλός πρωθυπουργός Σ. Μπερλουσκόνι –
υπήρξαν από τους πρωτεργάτες της ανόδου των σπρεντ του Νότου προχωρώντας
σε μαζικό ξεπούλημα των κρατικών ομολόγων του.
• Την ΕΚΤ
που έχει την κύρια ευθύνη για τη φούσκα του Νότου όχι μόνο επειδή το
διάστημα που ο Νότος είχε δυναμική ανάπτυξη κρατούσε τα επιτόκιά της
χαμηλά προκειμένου να βοηθήσει τη Γερμανία η οποία πάλευε με την ύφεση
αλλά και επειδή μέχρι το 2008 δεν κατέγραφε καν τα ελλείμματα του Νότου.
• Την αρχιτεκτονική της Ευρωζώνης – με τα πολλά ακανθώδη ζητήματά της.
Πρώτη γερμανική μομφή:
Φταίει η Ελλάδα που παραβίασε τους κανόνες
Ας πάμε
λίγο πίσω στο χρόνο ξεκινώντας από τους πρώτους θαυμαστούς μήνες του
2010, όταν άρχιζε η άνοδος των ελληνικών σπρεντ κι ο Γιώργος Παπανδρέου
με τον Υπουργό επί των Οικονομικών του Γ. Παπακωνσταντίνου περιφέρονταν
ανά την Ευρώπη διασύροντας την χώρα τους ως «διεφθαρμένη» ή ψελλίζοντας
κατηγορίες κατά «των ξένων κερδοσκόπων που είχαν βάλει στο μάτι το
ευρώ». Τους πρώτους υπαινιγμούς της ελληνικής πολιτικής ηγεσίας για
ευρωπαϊκή στήριξη, η Αγγέλα Μέρκελ τους είχε αντιμετωπίσει με παγερή
σιωπή. Αργότερα διαβεβαίωνε ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν χρειάζεται
καμία βοήθεια. Αλλά όταν έφτανε ο κόμπος στο χτένι, αρνήθηκε τη δράση
εκμεταλλευόμενη την ευκαιρία που της είχαν προσφέρει οι
Παπανδρέου-Παπακωνσταντίνου με το διεθνή διασυρμό της Ελλάδας στον οποίο
προέβησαν. Δεν κάνουμε τίποτα καθώς για ό,τι συμβαίνει, «φταίνε
οι ελληνικές κυβερνήσεις που έχουν παραβιάσει τους ευρωπαϊκούς κανόνες
και το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης». Στο τέλος η
γερμανική καγκελαρία ενέκρινε μεν τη λεγόμενη ελληνική διάσωση αλλά με
τιμωρητικά επιτόκια για τους Έλληνες «που έφταιγαν» ώστε «να βάλουν
μυαλό», ενάντια στις συστάσεις των οικονομολόγων οι οποίοι επισήμαιναν
ότι με εκδικητικές λογικές το ελληνικό πρόγραμμα απλά δεν θα βγει.
Εκείνο τον καιρό – άνοιξη και καλοκαίρι του 2010 – μόνον ο γενικός
διευθυντής του ΔΝΤ Ντομινίκ Στρος Καν υποστήριζε ότι το πρόβλημα της
Ελλάδας δεν είναι το χρέος αλλά η ανταγωνιστικότητα, όμως το Βερολίνο
είχε αγνοήσει τις συστάσεις του.
Επόμενο
κομβικό σημείο ήταν τον Οκτώβριο του 2010, όταν Μέρκελ και Σαρκοζί
συναντήθηκαν στη γαλλική πόλη Ντοβίλ και ανακοίνωσαν το ενδεχόμενο
επιβολής «κουρέματος», δηλαδή ζημιών, στους ιδιώτες – τράπεζες,
ασφαλιστικά ταμεία και φυσικά πρόσωπα – που κατείχαν ομολόγα κρατών των
οποίων το χρέος τους είχε περάσει στο κόκκινο. Στην ουσία
«φωτογράφιζαν» έτσι τα ομόλογα της Ελλάδας, της Ιρλανδίας και της
Πορτογαλίας. Την επόμενη μέρα οι τράπεζες και τα ασφαλιστικά ταμεία του
Βορρά άρχισαν να ξεπουλάνε μαζικά τα ιρλανδικά, τα πορτογαλικά και τα
ελληνικά ομόλογα. Σε ελάχιστες εβδομάδες «έπεσαν» κι η Ιρλανδία με την
Πορτογαλία και η Ελλάδα καταδικάστηκε οριστικά. Η πτώση και των τριών
μικρών του Νότου οδηγούσε όμως σε ενίσχυση της απειλής για την Ισπανία
και την Ιταλία. Η κρίση έμπαινε τώρα στη πιο δύσκολη φάση της.
Γαλλία,
ΗΠΑ και Καναδάς άρχισαν να πιέζουν για διάφορες «δυσάρεστες» για τη
Γερμανία λύσεις: αν όχι ευρωομόλογο, να δοθεί τουλάχιστον τραπεζική
άδεια στον ευρωπαϊκό μηχανισμό να μπορεί να δανείζεται απεριόριστα από
την ΕΚΤ ώστε να σώσει την Ιταλία και την Ισπανία αν παραστεί ανάγκη. Όμως
το Βερολίνο στο μεταξύ ανακάλυπτε ότι η κρίση ήταν ιδιαίτερα επωφελής
γι’ αυτό διότι οδηγούσε σε μεταφορά επενδυτών και καταθέσεων από το Νότο
προς το Βορρά με διπλό κέρδος για τη Γερμανία. Για πρώτη φορά μετά από
πολλά χρόνια μπορούσε να ανακυκλώνει το υψηλό δημόσιο χρέος της με
μηδενικό κόστος ενώ οι καταθέσεις του Νότου γέμιζαν τα σεντούκια των
γερμανικών τραπεζών-ζόμπι που είχαν πληγεί από την κρίση των
αμερικάνικων στεγαστικών δανείων. Δεν είχε κανένα λόγο να αλλάξει τη
στάση της. Αλλά έπρεπε κάπως να τη δικαιολογήσει.
Δεύτερη γερμανική μομφή:
Φταίνε οι αστόχαστες ιρλανδικές και ισπανικές τράπεζες
Το
επιχείρημα της «παραβίασης των ευρωπαϊκών κανόνων» δεν έστεκε πλέον. Για
ένα διάστημα η γερμανική καγκελαρία προσπάθησε να υποστηρίξει ότι η
Ιρλανδία και η Ισπανία φταίγανε για την άστοχη πολιτική των τραπεζών
τους. Γρήγορα όμως εγκατέλειψε αυτό το επιχείρημα γιατί εξίσου μεγάλες
αστοχίες με τις ιρλανδικές και ισπανικές τράπεζες είχαν διαπράξει κι οι
γερμανικές. Συν τοις άλλοις, όλος ο οικονομικά ενημερωμένος κόσμος της
Ευρώπης γνώριζε ότι οι γερμανικές τράπεζες ήταν γεμάτες αμερικάνικα,
ιρλανδικά και άλλα ευρωπαϊκά τοξικά χρέη και ότι είχαν διασωθεί μόνο και
μόνο επειδή η ΕΚΤ είχε επιβάλει στη δόλια Ιρλανδία να αναλάβει τα χρέη
των τραπεζών της. Ίσως να βοήθησε κι ένα βίντεο που εμφανίζει έναν
Ιρλανδό δημοσιογράφο να ρωτά μέλος της ιρλανδικής τρόικας γιατί η χώρα
του ανέλαβε το κόστος της διάσωσής των τραπεζών της αφού από αυτό
επωφελήθηκαν κυρίως οι γερμανικές τράπεζες και το μέλος της τρόικας να
παραμένει άφωνο μη μπορώντας να απαντήσει. Το βίντεο αυτό είχε
κυκλοφορήσει τότε σε όλο το ευρωπαϊκό διαδίκτυο κι είχε κάνει θραύση. Εν
πάση περιπτώσει ήταν σαφές ότι η Γερμανία δεν μπορούσε να πολυμιλάει
για τράπεζες…
Τρίτη γερμανική μομφή:
Φταίει η τρελή αύξηση των μισθών του Νότου
Κι εκεί που η γερμανική καγκελαρία έψαχνε κάτι νέο να πει, κάποιοι επικοινωνιακοί σύμβουλοι της Μέρκελ ανέσυραν από τη λήθη τα λόγια του Στρος-Καν:
το πρόβλημα του Νότου ήταν ότι είχε χάσει την ανταγωνιστικότητά του
επειδή είχε αυξήσει πολύ τους μισθούς σε σχέση με τη Γερμανία.
Μαριάννα Τόλια
eurounemployed.blogspot.gr