εμπόρους οικοδομικών υλικών που κάνουν πλιάτσικο, και τους ασυνείδητους που πετούν καθημερινά στο προαύλιο σκουπίδια και μπάζα. Το επιβλητικό κόκκινο νεοκλασικό, όπου ο σπουδαίος Ελληνας ποιητής έγραψε κάποια από τα πιο σημαντικά έργα του και δεκάδες ερωτικές επιστολές προς την αγαπημένη του Μάρω, κινδυνεύει σήμερα να καταρρεύσει εξαιτίας της αδιαφορίας της ελληνικής Πολιτείας, που αρνείται να χρηματοδοτήσει την ανακατασκευή του.Το ιστορικό αρχοντικό με τον μεγάλο κήπο, που οι Ελληνες της Κορυτσάς αποκαλούν «κτίριο Σεφέρη», αγοράστηκε από το Ελληνικό Δημόσιο το 1998, προκειμένου να επισκευαστεί και να λειτουργήσει ξανά ως προξενείο. Δεκαπέντε χρόνια μετά, το κτίριο παραμένει άδειο και ερειπωμένο, με ραγισμένες κολόνες, βρόμικους τοίχους, ξηλωμένους σοβάδες και σπασμένα παράθυρα. «Οι έμποροι οικοδομικών υλικών, βλέποντας την αδιαφορία, συμπέραναν ότι είναι ελεύθεροι να αφαιρέσουν ό,τι πωλείται. Προοδευτικά απογύμνωσαν το κτίριο, που χρησιμοποιείται από τοξικομανείς και έχει μετατραπεί σε ανεπίσημη χωματερή» λέει στην «κυριακάτικη δημοκρατία» ο γενικός πρόξενος της χώρας μας στην Κορυτσά Ιωάννης Πεδιώτης.Σύμφωνα με μελέτες που έχουν εκπονηθεί, οι εργασίες αναστήλωσης του νεοκλασικού θα στοιχίσουν συνολικά 300.000-400.000 ευρώ, λόγω του χαμηλού κόστους εργασίας και των υλικών στην Αλβανία. Ωστόσο, όλες οι προσπάθειες που έχουν γίνει ως τώρα σκοντάφτουν στην έλλειψη πόρων και σε γραφειοκρατικά προβλήματα. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η Εθνική Τράπεζα είχε εγκρίνει δάνειο με 10ετή ορίζοντα αποπληρωμής και δόσεις μικρότερες από το ενοίκιο που καταβάλλεται κάθε μήνα για τη στέγαση του προξενείου Κορυτσάς σε άλλο κτίριο. Ωστόσο, το Γενικό Λογιστήριο του κράτους μπλόκαρε την εκταμίευση των χρημάτων, επειδή το ποσό θα «φούσκωνε» τον προϋπολογισμό του υπουργείου Εξωτερικών.Αν προχωρήσει η ανακατασκευή, το Ελληνικό Δημόσιο θα απαλλαγεί από ένα υψηλό μίσθωμα, ενώ η εμπορική αξία του «κτιρίου Σεφέρη» θα πολλαπλασιαστεί -αγγίζοντας το 1.500.000 ευρώ- λόγω της θέσης του στο κέντρο της πόλης (δίπλα σε έναν καινούργιο πεζόδρομο), αλλά και του τεράστιου ιστορικού και πολιτιστικού «φορτίου» του. «Επιπλέον, το νεοκλασικό θα αποτελέσει και πάλι σημείο αναφοράς για την ευρύτερη περιοχή, όχι μόνο για την Κορυτσά. Η αναστήλωση του κτιρίου θα προκαλέσει ενθουσιασμό στους ομογενείς, θα ανυψώσει το κύρος της χώρας και θα εκπέμψει το μήνυμα ότι η Ελλάδα, παρά τη δυσχερή οικονομική συγκυρία, δεν εγκαταλείπει την περιοχή και τους ανθρώπους της, αλλά αναβαθμίζει την παρουσία της» αναφέρει ο κ. Πεδιώτης.Το γενικό προξενείο της χώρας μας στην Κορυτσά έχει ενημερώσει επισήμως την ελληνική κυβέρνηση -όπως και τις προηγούμενες κυβερνήσεις- για τη φθορά που υφίσταται καθημερινά το ιστορικό κτίριο, και έχει υποβάλει δεκάδες αιτήματα προς τις ελληνικές Αρχές, χωρίς καμία ανταπόκριση. Για την εγκατάλειψη του παλαιού προξενείου ενημερώθηκε τον περασμένο μήνα και ο υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος, που ταξίδεψε στην Κορυτσά για τις εορταστικές εκδηλώσεις της 25ης Μαρτίου και έδειξε ενδιαφέρον να προωθήσει το ζήτημα στα ανώτατα κυβερνητικά κλιμάκια.
Εκστρατεία σωτηρίας!
Την πρόθεσή τους να στηρίξουν την προσπάθεια του γενικού προξενείου έχουν εκδηλώσει και αρκετοί ιδιώτες (ομογενείς, επιχειρηματίες, αλλά και απλοί πολίτες από την Ελλάδα) που επιθυμούν να προσφέρουν χρήματα, οικοδομικά υλικά ή εθελοντική εργασία. Τους τελευταίους μήνες έχει ξεκινήσει και μια «εκστρατεία» συγκέντρωσης αντικειμένων με μεγάλη ιστορική αξία για τους ομογενείς της περιοχής -παλιές φωτογραφίες, έγγραφα, επιστολές κ.λπ.- που φυλάσσονται προσωρινά στο προξενείο, με σκοπό να επιστρέψουν σύντομα στο «σπίτι» τους, στο «κτίριο Σεφέρη», ως τμήμα μιας μόνιμης έκθεσης για τον Ελληνισμό της Κορυτσάς.
Εκεί έγραψε τις φλογερές επιστολές στη Μαρώ
Χτισμένο γύρω στο 1900, το νεοκλασικό, που ανήκε στην οικογένεια του επιφανούς γιατρού Μιχάλη Τούρτουλη, «πανηγύρισε» τις μεγάλες νίκες των Ελλήνων στους Βαλκανικούς Πολέμους, «έζησε» τη θριαμβευτική είσοδο του Ελληνικού Στρατού στην Κορυτσά τον χειμώνα του 1940 και «είδε» να παρελαύνουν μπροστά του όλα τα γεγονότα που σημάδεψαν την Ιστορία της περιοχής, κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα.Το παλαιό προξενείο της χώρας μας στην Κορυτσά, με τη φαρδιά μαρμάρινη σκάλα, το χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα και την αυλή με τα ψηλά πεύκα, «υποδέχθηκε» το 1936 ως γενικό πρόξενο τον κορυφαίο ποιητή Γιώργο Σεφέρη. Στο ισόγειο βρίσκονταν τα γραφεία του προξενείου, ενώ ο πρώτος όροφος χρησιμοποιούνταν ως κατοικία του προξένου. Στην «εξορία» της Κορυτσάς (η μετάθεσή του τότε θεωρήθηκε δυσμενής), ο Σεφέρης έγραψε κάποιες από τις σημαντικότερες ποιητικές συλλογές του, που κυκλοφόρησαν τα επόμενα χρόνια, ενώ έζησε και την πρώτη (δύσκολη) περίοδο του έρωτά του με τη μετέπειτα σύζυγό του Μαρία Ζάννου.Οι «φλογερές» επιστολές που έστειλε στην αγαπημένη του από το προξενείο της Κορυτσάς συμπεριλήφθηκαν αργότερα στον 1ο τόμο της συλλογής «Γράμματα στη Μαρώ», που καλύπτει την περίοδο 1936-1941, από τη γνωριμία ως τον γάμο του ζευγαριού. Ο Σεφέρης έφυγε από την Αλβανία το 1938, για να αναλάβει καθήκοντα προϊσταμένου στη Διεύθυνση Εξωτερικού Τύπου του υφυπουργείου Τύπου και Πληροφοριών. Το κτίριο χρησιμοποιήθηκε για αρκετά χρόνια ακόμα ως προξενείο, ενώ τη δεκαετία του 1990 ήταν η έδρα του Δημοκρατικού Κόμματος της Αλβανίας, που ίδρυσε ο Σαλί Μπερίσα.Το 1997, το παλαιό αρχοντικό «πλήρωσε» την οργή χιλιάδων Αλβανών πολιτών, που ξεσηκώθηκαν εναντίον του προέδρου Μπερίσα και της αλβανικής κυβέρνησης εξαιτίας ενός μεγάλου οικονομικού σκανδάλου (γνωστού ως «σκάνδαλο των πυραμίδων») που διέλυσε την οικονομία της γειτονικής χώρας. Το κτίριο παραδόθηκε στις φλόγες και υπέστη μεγάλες ζημιές, ενώ το Δημοκρατικό Κόμμα αναγκάστηκε να βρει νέα στέγη.Το 1998, με πρωτοβουλία του τότε προξένου, το πληγωμένο νεοκλασικό πέρασε στην κατοχή του ελληνικού κράτους, που ανέλαβε να το επισκευάσει, αναγνωρίζοντας την ιστορική και πολιτιστική αξία του. Ωστόσο, παρά τις επίμονες προσπάθειες των Ελλήνων της Κορυτσάς και τις υποσχέσεις που δόθηκαν κατά καιρούς από τους αρμόδιους φορείς, το παλαιό προξενείο, το μόνο (σύμφωνα με τον κ. Πεδιώτη) ιδιόκτητο κτίριο του ελληνικού κράτους στην Αλβανία μαζί με το σχολείο «Ομηρος», αφέθηκε στην τύχη του.
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ