| Qatar’s Sheikh Hamad and his wife (centre) being greeted by Bashar and Asma al-Assad in Syria, 2008 |
By Roula Khalaf και Abigail Fielding Smith
Το ενεργειακά πλούσιο
κράτος του Κατάρ έχει δαπανήσει περισσότερα από 3 δισ. δολ. τα δύο
τελευταία χρόνια στηρίζοντας την επανάσταση στη Συρία, ξεπερνώντας κατά
πολύ τις δαπάνες όλων των ...άλλων κυβερνήσεων. Τώρα όμως, παραμερίζεται
από τη Σαουδική Αραβία η οποία κοντεύει να γίνει μεγαλύτερος πάροχος
όπλων στους επαναστάτες.
Το κόστος της παρέμβασης
του Κατάρ – και δεν είναι η πρώτη φορά που στηρίζει αραβική επανάσταση–
αντιστοιχεί σε ένα μικρό τμήμα του διεθνούς επενδυτικού χαρτοφυλακίου
της χώρας. Επισκιάζει όμως δραματικά τη δυτική στήριξη προς τη συριακή
αντιπολίτευση.
Τις τελευταίες
εβδομάδες, σε δεκάδες συνεντεύξεις που έδωσαν στους Financial Times
ηγέτες της αντιπολίτευσης στη Συρία, όπως επίσης και αξιωματούχοι του
αραβικού κόσμου, αλλά και δυτικών χωρών, επισημαίνεται ο ρόλος του Κατάρ
στον πόλεμο της Συρίας ως πηγή εντεινόμενης διαμάχης.
Το μικρό κράτος με τη
γιγαντιαία επεκτατική διάθεση είναι ο μεγαλύτερος χορηγός της πολιτικής
αντιπολίτευσης παρέχοντας γενναιόδωρα πακέτα στους αποστάτες (μία
εκτίμηση κάνει λόγο για 50.000 δολ. ετησίως για κάθε αποστάτη και την
οικογένειά του) και παρέχει τεράστια κεφάλαια σε ανθρωπιστική βοήθεια.
Το Σεπτέμβριο, πολλοί
επαναστάτες από την επαρχεία Αλέπο της Συρίας έλαβαν εφάπαξ καταβολή 150
δολ. ως ευγενική χορηγία του Κατάρ. Πηγές προσκείμενες στη κυβέρνηση
του Κατάρ αναφέρουν ότι οι συνολικές δαπάνες άγγιξαν τα 3 δισ. δολ., ενώ
διπλωματικές πηγές και μέλη της συριακής επανάστασης θεωρούν ότι το
συνολικό μέγεθος είναι υψηλότερο κατά 1 δισ. δολ
Για το Κατάρ, τη χώρα με
τα τρίτα μεγαλύτερα αποθέματα φυσικού αερίου στον κόσμο, η παρέμβαση
στη Συρία αποτελεί μέρος της επιθετικής αναζήτησης για διεθνή αναγνώριση
και είναι μόνο ένα μικρό κεφάλαιο στην προσπάθεια της χώρας να
αποκτήσει ηγετικό ρόλο στην περιοχή. Το 2011 στήριξε και τους
επαναστάτες στη Λιβύη που ανέτρεψαν το Καντάφι.
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο
της Στοκχόλμης για τη Διεθνή Ειρήνη, που παρακολουθεί τις μεταφορές
όπλων, το Κατάρ έστειλε τα περισσότερα όπλα στη Συρία. Από τον Απρίλιο του 2012 μέχρι το Μάρτιο του 2013 καταγράφηκαν περισσότερες από 70 πτήσεις κάργκο με όπλα μέσω Τουρκίας.
Αν και η προσέγγιση αυτή
καθοδηγείται περισσότερο από τον πραγματισμό και τον οπορτουνισμό και
όχι από την ιδεολογία, το Κατάρ έχει εμπλακεί στην πόλωση της πολιτικής
κατάστασης στην ευρύτερη περιοχή και δέχεται καυστική κριτική. «Δεν
μπορούμε να αγοράσουμε μία επανάσταση» δηλώνει ένας επιχειρηματίας.
Η στήριξη του Κατάρ προς
ισλαμιστικές ομάδες του αραβικού κόσμου, φέρει τη χώρα σε αντιπαράθεση
με ορισμένα γειτονικά της κράτη στον Περσικό Κόλπο και πυροδοτεί
ανταγωνισμό με τη Σαουδική Αραβία. Ο Εμίρης του Κατάρ Χαμάντ μπιν Χαλίφα
αλ Θάνι, «θέλει να γίνει ο Ισλαμιστής Νάσερ του αραβικού κόσμου»
σχολιάζει άραβας πολιτικός, αναφερόμενος στον πρώην πρόεδρο της
Αιγύπτου.
Η παρέμβαση του Κατάρ
ερευνάται όλο και περισσότερο. Οι ανταγωνιστές της χώρας υποστηρίζουν
ότι το Κατάρ χρησιμοποιεί την οικονομική του φαρέτρα για να αγοράσει
μελλοντική επιρροή και πως έχει καταλήξει να κατακερματίζει τη συριακή
αντιπολίτευση. Σε αυτό το πλαίσιο, η Σαουδική Αραβία η οποία μέχρι
πρότινος υποστήριζε πιο προσεκτικά τους επαναστάτες της Συρίας, έχει
ενισχύσει την εμπλοκή της.
Οι πρόσφατες εντάσεις
για την εκλογή μεταβατικού πρωθυπουργού από την αντιπολίτευση, η οποία
απέσπασε την στήριξη των Αδελφών Μουσουλμάνων της Συρίας, επίσης οδήγησε
τη Σαουδική Αραβία στην απόφαση να ενισχύσει τις σχέσεις της με την
πολιτική αντιπολίτευση, που μέχρι πρότινος είχε αφήσει στα χέρια του
Κατάρ.
Παράλληλα, υπήρξε
ανησυχία στη Δύση και σε άλλα αραβικά κράτη, ότι τα όπλα που παρέχει το
Κατάρ θα μπορούσαν να βρεθούν στα χέρια μίας οργάνωσης που συνδέεται με
την Αλ – Κάιντα, την Τζαμπχάτ αλ-Νουσράχ.
Διπλωμάτες δηλώνουν
επίσης ότι οι Καταριανοί αντιμετωπίζουν προβλήματα στην εξασφάλιση
σταθερής προσφοράς όπλων, πρόβλημα που οι Σαουδάραβες δεν αντιμετωπίζουν
καθώς προμηθεύονται από πιο αναπτυγμένα δίκτυα.
Τους τελευταίους μήνες
άνοιξε μία οδός εφοδιασμού από τα σύνορα της Ιορδανίας προς τη νότια
Συρία. Η κυβέρνηση της Ιορδανίας, η οποία τρέμει στο ενδεχόμενο να
αποκτήσει η τζιχάντ το πάνω χέρι στη γειτονική της χώρα, διστακτικά
επιτρέπει τη μεταφορά εφοδίων από τη Σαουδική Αραβία.
Παράλληλα, η
διστακτικότητα της Δύσης να παρέμβει ισχυρότερα στη Συρία, καθιστά τους
αντιπάλους του Μπασάρ αλ Άσαντ εξαρτημένους από την στήριξη του Κατάρ,
της Σαουδικής Αραβίας και της Τουρκίας αν και από τα τέλη του
προηγούμενου έτους, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και Ιορδανία άρχισαν να
εμπλέκονται στην στήριξη των επαναστατών.
Ο Χαλίντ αλ – Ατίγια,
υπουργός Εξωτερικών του Κατάρ, ο οποίος χειρίζεται την πολιτική στο θέμα
της Συρίας, απέρριψε τα σχόλια περί ανταγωνισμού με τη Σαουδική Αραβία
και αρνήθηκε τις κατηγορίες ότι η στήριξη των επαναστατών από το Κατάρ
οδήγησε σε κατακερματισμό της συριακής αντιπολίτευσης και αποδυνάμωση
των νέων θεσμών εν τη γενέσει τους.
Σε συνέντευξή του στους
Financial Times, δήλωσε ότι κάθε κίνηση του Κατάρ ήταν σε απόλυτη
συνεννόηση με την ένωση Φίλοι της Συρίας που απαρτίζεται από αραβικά και
δυτικά κράτη. «Το πρόβλημα του Κατάρ είναι πως δεν έχει κρυφή ατζέντα
κι έτσι ο κόσμος φτιάχνει μια για εμάς» δήλωσε.
Οι διεθνείς επενδύσεις της βασιλικής οικογένειας του Κατάρ
• ΜΜΕ και αθλητισμός: Το 2013 το Al Jazeera που ανήκει στο Κατάρ αγόρασε το κανάλι Current TV
του Αλ Γκορ. Το 2011 Το Κατάρ αγόρασε τη γαλλική ποδοσφαιρική ομάδα
Paris St. Germain. Το 2010, μέλος της βασιλικής οικογένειας αγόρασε την
ισπανική ποδοσφαιρική ομάδα της Μάλαγας.
• Real estate: Το 2013, Καταριανοί επενδυτές αγόρασαν το 80% του υψηλότερου κτιρίου στην Ευρώπη, στου Shard, έναντι 150 εκατ. στερλινών.
Τον Αύγουστο του 2011, η
Qatari Diar συνεργάστηκε με τη βρετανική Delancey Estate για την
εξαγορά του Ολυμπιακού Χωριού έναντι 800 εκατ. δολαρίων.
• Βιομηχανία και Τράπεζες:
Τον Αύγουστο του 2009 η Qatar Holding αγοράζει ποσοστό στη Volkswagen
και την Porsche έναντι 10 δισ. δολ. Επίσης έχει το 6,7% της Barclays
μετά την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της τράπεζας το 2008. Τον Ιούνιο του
2010 η Qatar Holding επενδύσει 2,8 δισ. δολ. στην ΙΡΟ της Agricultural
Bank of China. Τον Απρίλιο του 2012 αγόρασε ποσοστό 3% στη γαλλική
πετρελαϊκή Total.
• Λιανικό Εμπόριο και Ψυχαγωγία:
Το Φεβρουάριο του 2010 η Qatar Holdings ανακοινώνει ότι έχει αγοράσει
ποσοστό 26% στην JSainsbury. Σήμερα το ποσοστό αυτό αξίζει 2,5 δισ. δολ.
Το Μάιο του 2010, αγόρασε το Harrods. Το ποσό της αγοράς τοποθετείται
στα 2,2 δισ. δολ. Επίσης το 2010 αγόρασε το ξενοδοχείο Raffles στη
Σιγκαπούρη. Το deal ξεπέρασε τα 200 εκατ. δολ.
ΠΗΓΗ: FT.com