Της Νικολέτας Ντάμπου
Τα δημόσια νοσοκομεία πλέον δεν χρησιμοποιούν καθόλου την πλατφόρμα του ΕΣΗΔΗΣ για διαγωνισμούς προμηθειών πάνω από τις 60.000 ευρώ . Ενώ, εφαρμόζουν την ..
νομοθεσία από 6 έως 9%, όλες οι υπόλοιπες προμήθειες γίνονται εξωσυμβατικά.
Το παραπάνω προκύπτει ως εξής , σύμφωνα με όσα παρουσίασε ο Γιάννης Καραφύλλης, Supply Chain & Procurement expert από το βήμα του 4th MedTech Conference, για το 2017 οι διαγωνισμοί που συμβασιοποιήθηκαν ήταν 90 εκατομμύρια ευρώ , ενώ για το 2016- 134 εκατομμύρια ευρώ και για το 2018 τα νούμερα είναι ακόμη χαμηλότερα, που σημαίνει ότι τα νοσοκομεία σιγά σιγά δεν χρησιμοποιούν καθόλου την πλατφόρμα του ΕΣΗΔΗΣ για διαγωνισμούς πάνω από τις 60.000 ευρώ .
Για παράδειγμα , είπε ο κ. Καραφύλλης , ένα νοσοκομείο της Αθήνας έχει βάλει στο ΕΣΗΔΗΣ περίπου 2 εκατομμύρια ευρώ, έχει συμβασιοποιήσει μόνο μία και αυτό είναι ένα ποσοστό 9,31%, τα νοσοκομεία είναι περίπου στο 6,25% δηλαδή το 6% των προμηθειών του γίνονται σε σχέση με τη νομοθεσία. Άρα εφαρμόζουν την νομοθεσία από 6 έως 9%. Όλες οι υπόλοιπες προμήθειες γίνονται εξωσυμβατικά.
Φέρνοντας ένα παράδειγμα είπε ο ομιλητής ‘’ ότι επειδή πάντα αναφερόμαστε σε άλλες χώρες που τις κοιτάμε μόνο πληθυσμιακά και λέμε ότι στις κλινικές μελέτες μας αναλογούν 2 δις γιατί είμαστε περίπου ίδιοι με το Βέλγιο. Θέλω να σας πω ότι στην ηλεκτρονική πλατφόρμα δηλαδή στο Ευρωπαϊκό ΕΣΗΔΗΣ , φαίνεται ότι η Ελλάδα είχε τοποθετήσει μόνο 106 συμβάσεις, η FYROM 151, η Πορτογαλία 1156 και η Ισπανία 1486. Βλέπετε ότι ακόμα και η FYROM είχε 50% παραπάνω προμήθειες που διενεργούσε μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας.’’
Αναλυτικότερα , στην αρχή της ομιλίας εξεφρασε την άποψη ο κ. Γιάννης Καραφύλλης ότι το σύστημα προμηθειών στην Ελλάδα, όπως και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες έχει ακριβώς το ίδιο νομικό πλαίσιο, πρέπει να προπορευτούμε και να μην ψάχνουμε κάθε φορά μια δικαιολογία .
Κατά την παρουσίαση είπε ο κ. Καραφύλλης ότι ‘’ Έχω γράψει τα προγράμματα των προμηθειών υγείας που υπήρχαν τα προηγούμενα χρόνια . Τα νούμερα είναι καινούργια γιατί ακόμα και σήμερα στα νοσοκομεία οι διακηρύξεις που βγαίνουν επικαλούνται το πρόγραμμα προμηθειών του 2015, το οποίο υλοποιείται το 2017 και ισχύει και σήμερα και μάλιστα υπήρχαν και διάφορες αποφάσεις, οι οποίες έλεγαν ότι μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε όποιο πρόγραμμα θέλουμε το 2013, 2014, 2015 πέρσι και φέτος αρκεί να είναι τα χρήματα στα νοσοκομεία .’’
Συνεχίζοντας είπε ο ομιλητής ότι ‘’ Βλέπουμε ότι στα νοσοκομεία ήταν διαθέσιμα περίπου 4,5 δις από 3 ΠΠΥΥ που υλοποιήθηκαν. Το γεγονός ότι η πλειοψηφία των προμήθειων γίνεται εξωσωματικά δίνει τη δυνατότητα στα νοσοκομεία να έχουν ένα πολύ μεγάλο μέρος ανεκτέλεστο στο πρόγραμμα των Προμηθειών τους. Αν είχαν πάρα πολλά λεφτά για να μπορέσουν να κάνουν διαγωνισμούς, μη έχοντες όμως συστηματικότατα τους πόρους για να πληρώσουν.’’
Ένας στους τρείς διαγωνισμούς συμβασιοποιείται
Από το πρόγραμμα του ΕΣΗΔΗΣ -υπουργείου ανάπτυξης , φαίνεται ότι τον Ιούλιο του 2017 υπήρχαν διαγωνισμοί σε αξιολόγηση οι οποίοι ήταν από το 2015 και 2016 και ήταν πάρα πάρα πολλοί. Ειδικά σε σχέση με τους διαγωνισμούς που είχαν συμβασιοποιηθεί δηλαδή ήταν 1 προς 3. Δηλαδή ένας διαγωνισμός ήταν σε σύμβαση και 3 διαγωνισμοί ήταν σε αξιολόγηση . Αυτή η κατάσταση έχει λίγο επιδεινωθεί το 2017, 2018 και είναι πολύ περισσότερες οι αξιολογήσεις από τα παρελθόντα έτη και λιγότερες οι συμβάσεις .
Στην Ελλάδα τα στοιχεία είναι όλα κρυφά.
Η Πορτογαλία που αποτελεί μέτρο σύγκρισης με την Ελλάδα γιατί είμαστε πληθυσμιακά το ίδιο και κοινωνικά – και προερχόμαστε και οι δύο χώρες από την έξοδο από τα Μνημόνια. Με το πάτημα ενός κουμπιού στην Πορτογαλία εμφανίζει ποιες προμήθειες έχουν γίνει στο Δημόσιο αλλά και τον μειοδότη καθώς και το σύνολο και πολλές ακόμη πληροφορίες. Ο καθένας μπορεί να το διαχειριστεί, ενώ στην Ελλάδα έχουμε το ΕΣΗΔΗΣ που έχει μόνο συγκεντρωτικά στοιχεία, τα οποία δεν είναι και προσβάσιμα σε όλους. Στην Πορτογαλία όλα είναι προσβάσιμα στην ηλεκτρονική πλατφόρμα των δημοσίων συμβάσεων . Αν λοιπόν θέλουμε να γίνουμε Πορτογαλία ή να την ακολουθήσουμε σε κάποια σημεία θα πρέπει να έχουμε την ίδια διαφάνεια περίπου στο 100% .
Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων – ΕΑΑΔΗΣΥ
Κάποια σημεία που επισημαίνονται σε σχέση με τις δημόσιες συμβάσεις στον τομέα Υγείας – -ΕΑΑΔΗΣΥ, παρουσίασε ο ο Γιάννης Καραφύλλης, Supply Chain & Procurement expert λέγοντας ‘’ Λείπουν οι νέες προδιαγραφές. Ενώ προμηθευόμαστε δεκάδες αξονικούς τομογράφους , υπάρχουν νοσοκομεία , που διαβουλεύονται ακόμη την προδιαγραφή των αξονικών τομογράφων χάνοντας πάρα πολύ χρόνο. Δεν υπάρχουν τα δικαιολογητικά, υπάρχουν καθυστερήσεις στις πληρωμές, ελλιπή αποδεικτικά είσπραξης, δεν υπάρχουν πρωτόκολλα παραλαβής κλπ. Παρόλα αυτά όλες αυτές οι συμβάσεις νομιμοποιούνται και πληρώνονται.’’
Το Ελεγκτικό Συνέδριο είχε και αυτό κάποια συμπεράσματα σημείωσε ο ομιλητής ‘’ Δεν υπάρχει ένας αξιόπιστος τρόπος να πληρώνονται τα παλιά τιμολόγια, άρα αυτό που λέμε ληξιπρόθεσμο πενταετίας υπάρχει ο κίνδυνος παραγραφής , ζητούνται λεφτά από το ελληνικό δημόσιο να πληρώσει ενώ δεν έχει ελεγχθεί αυτό . Ενώ, υπάρχει ένα πιεστικό χρονικό όριο να βρουν τα νοσοκομεία τα χρωστούμενα και τα ληξιπρόθεσμα.’’
Φαίνεται ευκρινώς , τόνισε ο κ. Καραφύλλης , ότι ‘’ οι περισσότεροι δεν χρησιμοποιούν το μητρώο δεσμεύσεων που είναι το πορτοφόλι μας , δεν μπορούμε να ξέρουμε πόσα λεφτά έχουμε και πόσα ξοδεύουμε και τι είναι αυτό που έχουμε πραγματικά στην αποθήκη μας. Εάν δεν καταχωρήσεις το τιμολόγιο αυτό δεν πηγαίνει στο απόθεμα άρα δεν μπορείς να έχεις μία πραγματική εικόνα τι συμβαίνει.’’
Τιμολόγια χωρίς ημερομηνία στα δημόσια νοσοκομεία
Υπάρχουν πολλά τιμολόγια στα δημόσια νοσοκομεία χωρίς ημερομηνία άρα δεν μπορούμε να ξέρουμε πότε καθίστανται ληξιπρόθεσμα.
Πηγές δημιουργίας νέων ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων:
Rebate και clawback
Στην άλλη πλευρά, αυτό που είναι βασικό για όσους εργάζονται στις επιχειρήσεις είναι ότι καθυστερήσεις στο μηχανισμό του rebate και claw back επηρεάζουν και το ύψος των διαθεσίμων, είπε ο ομιλητής εξηγώντας ‘’ Άρα όσο δεν εφαρμόζουμε τον κανονισμό, υπάρχει ο κίνδυνος για όσους πληρώνουν claw back να πληρώσουν claw back στο claw back. Ο προϋπολογισμός στο νοσοκομείο περιλαμβάνει στα έσοδα και το claw back . Το νοσοκομείο το έχει ως δεδομένο ότι μπορεί να το χρησιμοποιήσει οπότε πηγαίνει και αξιοποιεί αυτό το ποσό . Στην αξιοποίηση αυτού του ποσού εάν αυτό δεν έχει καταβληθεί από κάποιους το νοσοκομείο δεν έχει ρευστότητα και εάν δεν έχει ρευστότητα πάει και δημιουργεί χρέη τα οποία γίνονται claw back για όσους πληρώνουν claw back.’’
Ελλείψεις στα τιμολόγια
Υπάρχουν καθυστερήσεις και ελλείψεις κατά τη διαδικασία συλλογής, καταχώρησης των τιμολογίων και εξόφλησης.
‘’Εμείς μπορούμε στην Ελλάδα με μεγάλη ευκολία να κάνουμε κατατμήσεις, γιατί οι διαγωνισμοί γίνονται με βάσει το CPB. Πόσα υπάρχουν για κάθε οργανισμό, υπηρεσία; Από 5 έως 10. Εάν έχεις 600.000 να διαχειριστείς, με 10 CPB μπορείς να κάνεις 10 – 60άρια. 10 60άρια σημαίνει ότι ακολουθείς τη διαδικασία των εξωσυμβατικών. ‘’ είπε ο κ. Καραφύλλης .
Στην συνέχεια τόνισε ότι ‘’ Αυτό που πρέπει να προσέξει κανείς σε σχέση με τους πόρους που έχει ένα νοσοκομείο να ξοδέψει είναι ότι υπάρχει μια εμμονή με τα ληξιπρόθεσμα. Αυτό που πρέπει όμως να απασχολήσει κάποιον που κάνει προμήθειες για τα νοσοκομεία δεν είναι τα ληξιπρόθεσμα αλλά οι οφειλές του νοσοκομείου . Είναι γενικώς οι οφειλές του συν τα ληξιπρόθεσμα.’’
Ενώ, εξήγησε ΄’ ότι δεν πληρώνεται στο τρέχων οικονομικό έτος, μεταφέρεται στο επόμενο και συνεπώς αφαιρείται από τον προϋπολογισμό του επόμενου. Εάν έχουμε για παράδειγμα ένα προϋπολογισμό που είναι 450 εκατομμύρια μέχρι τώρα και πιθανόν να γίνουν 500 στο τέλος Οκτωβρίου, συν άλλες οφειλές που είναι μέσα στις 90 ημέρες αν αυτά είναι άλλα 250 ή 300 εκατομμύρια και δεν έχουν πληρωθεί μέχρι το τέλος του 2018, αυτά θα πάμε στον προϋπολογισμό του 2019, ο οποίος θα είναι είτε ο ίδιος, είτε λίγο χαμηλότερος . Εάν δεν υπάρχουν οι πόροι να πληρωθεί θα αφαιρεθεί από τον επόμενο προϋπολογισμό που θα είναι πολύ μικρότερος. Αυτό είναι ένα σημείο προσοχής! ‘’