Το διαδίκτυο είναι μια πολύτιμη πηγή ενημέρωσης και ψυχαγωγίας. Ωστόσο κρύβει παγίδες, πολλές από από τις οποίες είναι επικίνδυνες. Τα τελευταία χρόνια, τα fake news έχουν...
λάβει τεράστιες διαστάσεις στην καθημερινή ειδησεογραφία από ιστοσελίδες που αυτοχαρακτηρίζονται «ειδησεογραφικές», όσο και από άλλες που δημιουργούν «ειδήσεις» για λίγα κλικς παραπάνω.
Όπως οι Ghostbusters στην γνωστή ταινία κυνηγούσαν φαντάσματα, έτσι μια ομάδα 7 ανθρώπων έχουν γίνει οι «Fake News Βusters» που κυνηγούν τις ειδήσεις - φαντάσματα του ελληνικού διαδικτύου! Πρόκειται για τα ellinikahoaxes.gr, μια παρέα που με όπλο της τις αποδείξεις καταρρίπτει τους μύθους της ενημέρωσης. Όπως λένε: «Η προσπάθειά μας δεν είναι σταυροφορία. Είναι πρώτα δική μας ανάγκη να γνωρίζουμε την αλήθεια, την οποία θέλουμε να μοιραστούμε. Αυτό που δεν καταπίνουμε εμείς 'αμάσητο', επιθυμούμε να το γνωρίζετε κι εσείς».
Ιδρυτής των ellinikahoaxes.gr είναι ο Θοδωρής Δανιηλίδης, ο οποίος από ναρκαλιευτής αποφάσισε να καθαρίσει τις νάρκες των ψευδών ειδήσεων του διαδικτύου. Ο Θοδωρής ως χρήστης του διαδικτύου δεν ακολούθησε ποτέ το «πίστευε και μη ερεύνα» και πάντα πριν πιστέψει μια είδηση την ερευνούσε. Κάπως έτσι γεννήθηκε η ιδέα των ellinikahoaxes.gr, που από τον κόσμο των ιδεών, έγινε πραγματικότητα στον διαδικτυακό κόσμο, όταν εκείνος έγινε ένας απέραντος σκουπιδότοπος. Γιατί αυτός ο υπέροχος κόσμος που συσσωρεύει το σύνολο της γνώσης κατάντησε έτσι; «Γιατί ένας ολόκληρος πλανήτης βρίσκεται σε κρίση», λέει ο Θοδωρής στο tvxs.gr, και παρατηρεί ότι κατά την τελευταία δεκαετία που η Ελλάδα πέρασε την μεγάλη περιπέτεια της κρίσης το φαινόμενο της διασποράς ψευδών ειδήσεων γιγαντώθηκε.
Πώς γεννιέται όμως μια ψεύτικη είδηση; «Τα fake news και τα hoaxes δεν έχουν συγκεκριμένη γέννηση», λέει. «Τα αίτια της γέννησης τους ωστόσο είναι συγκεκριμένα», σημειώνει. «Μπορεί η αρχή να γίνει με μια παρεξήγηση. Κάτι να άκουσε κάποιος, να μην το άκουσε όμως σωστά, να το μετέφερε λάθος και να ξεκίνησε από εκεί. Μπορεί να γίνεται κι επίτηδες για λόγους προπαγάνδας. Ή μπορεί να πρόκειται για ένα σατιρικό δημοσίευμα το οποίο δεν κατάλαβε κάποιος και το αναμετάδωσε ως είδηση με αποτέλεσμα να το αναδημοσιεύουν από αυτόν κι άλλοι. Όπως για παράδειγμα συνέβη με το περίφημο επίδομα σφραγίδας», μας εξηγεί.
Το ερώτημα που προκύπτει είναι το ποια είναι λοιπόν τα χαρακτηριστικά που κάνουν μια fake είδηση να έχει μεγαλύτερη απήχηση από μία πραγματική; «Το ψεύτικο είναι πάντα εντυπωσιακό! Αφού κατασκευάζεις ένα ψέμα, μπορείς να το κάνεις όσο εντυπωσιακό θέλεις», λέει ο ιδρυτής των ellinikahoaxes.gr και σημειώνει επίσης ότι «τα Fake News και τα Hoaxes κάνουν συνήθως επίκληση στο συναίσθημα». «Για αυτό οι ψευδείς ειδήσεις διαδίδονται έξι φορές πιο γρήγορα από τις πραγματικές, όπως αποκάλυψε η μεγαλύτερη έρευνα που έγινε ποτέ για το φαινόμενο, από το Media Lab του Πανεπιστημίου ΜΙΤ», σημειώνει χαρακτηριστικά. «Η αλήθεια, είναι επίσης ότι ακόμα και η κατάρριψη των Fake News έρχεται σε δεύτερο χρόνο και δεν έχει την ίδια απήχηση», λέει στον αντίποδα.
«Αυτό το έχουν καταλάβει διάφορα blogs και δημοσιεύουν επί τούτου Fake News γιατί μεγαλύτερη απήχηση, σημαίνει και περισσότερα clicks και περισσότερα clicks σημαίνουν επιπλέον έσοδα. Άλλα πάλι το κάνουν, γιατί μην ξεχνάμε ότι οι διαχειριστές τους είναι πολίτες και μέσα στο σύνολο της κοινωνίας υπάρχουν και συνομωσιολόγοι που πιστεύουν ότι μας ψεκάζουν ή πιστεύουν στα UFOs και άλλες ανοησίες, που τις προβάλλουν ως αλήθειες τους μέσω διαδικτύου», συμπληρώνει ο Θοδωρής.
Ποια είναι η άποψη του για το επίπεδο ενημέρωσης στην Ελλάδα; «Αυτή τη στιγμή έχουμε μεγάλο πρόβλημα», λέει κατηγορηματικά. «Για να γίνει σωστή ενημέρωση θα πρέπει να γίνει πρώτα έλεγχος και ο έλεγχος κοστίζει τόσο σε χρήματα όσο και σε χρόνο. Όπως είναι γνωστό τα ελληνικά ΜΜΕ έχουν οικονομικά προβλήματα με αποτέλεσμα να θέλουν με όσο λιγότερο κόσμο να βγάλουν όσο το δυνατόν περισσότερο αποτέλεσμα. Το αποτέλεσμα είναι το ένα μέσο να αντιγράφει το άλλο, κι έτσι αν ένα μέσο κάνει το λάθος – όπως έγινε για παράδειγμα στην περίπτωση με την είδηση του υποτιθέμενου θανάτου του Κώστα Γαβρά – θα το δούμε παντού μετά», τονίζει.
Διαβάστε ολόκληρη την συνέντευξη στο tvxs.gr