Στα δεκαώροφα ξενοδοχεία που κρύβουν τη θέα της Ακρόπολης στην Αθήνα αναφέρεται εκτενές ρεπορτάζ του βρετανικού Guardian. «To πολυτελές ξενοδοχείο 10 ορόφων στην οδό Φαλήρου 5 στην Αθήνα θα ήταν...
ξεχωριστό. Χτισμένο για να εντυπωσιάσει, με όμορφη νεωτεριστική πρόσοψη με ξύλινη επένδυση προσδίδει μια σύγχρονη πινελιά στο δρόμο της περιοχής Μακρυγιάννη κάτω από την Ακρόπολη.
Όμως, καθώς οι κάτοικοι της πόλης παρακολούθησαν το πώς υψώνονταν το χειμώνα, ανησυχούσαν όλο και περισσότερο. Μέχρι τον Φεβρουάριο, όταν είχε φτάσει τα 31,5 μέτρα, το ξενοδοχείο ήταν το ψηλότερο κτίριο της γειτονιάς και είχε αρχίσει να παρεμποδίζει τη θέα στο μνημείο του Παρθενώνα», γράφει η εφημερίδα.
«Ξαφνικά, ήταν ψηλότερο από το νέο μουσείο της Ακρόπολης», δήλωσε η Ειρήνη Φρεζάδου, δείχνοντας το κτίριο από την ταράτσα της.
«Αυτός είναι ένας χώρος αρχαιολογικής προστασίας. Οι νόμοι μας περί ζωνών δόμησης είναι εν μέρει υπεύθυνοι, αλλά μια κατασκευή τέτοιων γιγάντιων διαστάσεων δεν εγκρίθηκε ποτέ από το κεντρικό αρχαιολογικό συμβούλιο», λέει.
Η Φρεζάδου, αρχιτέκτων πολεοδόμος με ειδίκευση στον αστικό σχεδιασμό από την Ελβετία, πρωτοπορεί στην εκστρατεία για να σταματήσει το χτίσιμο του κτιρίου, και ήταν αυτή που ξεκίνησε μια καμπάνια στο δίκτυο Avaaz που έχει ήδη συγκεντρώσει πάνω από 25.000 υπογραφές.
«Είναι σαφές ότι αυτό που χρειαζόμαστε επειγόντως στο όνομα της βιωσιμότητας είναι νέοι κανόνες κατασκευής και πολεοδομικού σχεδιασμού», ανέφερε.
Η Φρεζάδου δεν χρειάζεται να κοιτάξει μακριά για να θυμώσει. Το οικόπεδο πίσω από το δικό της συγκρότημα διαμερισμάτων έχει σχεδιαστεί για ένα ακόμα μεγαλύτερο ξενοδοχείο με τρία υπόγεια επίπεδα στάθμευσης και πισίνα στην οροφή.
Οι πολίτες που αντέδρασαν, απευθύνθηκαν στο ανώτατο διοικητικό δικαστήριο της Ελλάδας, το Συμβούλιο της Επικρατείας, για να ζητήσουν την ανάκληση των εγκρίσεων για έγκριση.
«Δεν ρισκάρουμε», δήλωσε ο Ανδρέας Παπαπετρόπουλος, ο δικηγόρος που τους εκπροσώπησε. «Δεν είμαστε παράλογοι, αναγνωρίζουμε ότι η Αθήνα έχει ανάγκη από καλά ξενοδοχεία, αλλά όχι εις βάρος του μεγαλύτερου μνημείου μας. Θα ζητήσουμε να μην κατεδαφιστεί το ξενοδοχείο, αλλά σίγουρα να μειωθεί σε ύψος».
Η Αθήνα βρίσκεται σε φάση μιας άνευ προηγουμένου τουριστικής έκρηξης, γράφει ο Guardian εξηγώντας πως η Μακρυγιάννη, όπως και το Κουκάκι, οι παρακείμενες γειτονιές της νότια της Ακρόπολης, είναι προορισμοί για τους όλο και περισσότερους τουρίστες της Airbnb που συρρέουν σε μια πόλη που αναμένεται να φιλοξενήσει περισσότερους από 5 εκατομμύρια επισκέπτες φέτος - σχεδόν το μισό του συνολικού πληθυσμού της χώρας.
Αλλά η μαζική εισροή τουριστών έχει και συνέπειες. Όλο και περισσότερο, οι διεθνείς επενδυτές επωφελούνται από τους αμφιλεγόμενους κατασκευαστικούς κανονισμούς που ψηφίστηκαν στην κορύφωση της κρίσης και επιτρέπουν μεγαλύτερα και ψηλότερα κτίρια εάν πληρούν τα «πράσινα» πρότυπα.
Την κατάσταση γνωρίζει καλά η Ελληνική Εταίρια, ένας φορέας- παρατηρητής που στεγάζεται σε ένα νεοκλασικό κτίριο στην Πλάκα, την παλαιότερη κατοικημένη περιοχή της Αθήνας, ακριβώς κάτω από την Ακρόπολη.
«Όταν ακούσαμε ότι τα κτίρια κρύβουν την Ακρόπολη, το σύμβολο της δημοκρατίας, το είδαμε αμέσως ως εθνική κατάσταση έκτακτης ανάγκης και άρχισε να πολιορκούμε κάθε κυβερνητικό γραφείο που μπορούσαμε», δήλωσε η Λυδία Καρρά, πρόεδρος της οργάνωσης.
Μετά από πιέσεις, η αριστερή κυβέρνηση της Αθήνας ανακοίνωσε αυτή την εβδομάδα ότι οι νέες άδειες κατασκευής στην αρχαιολογική ζώνη προστασίας γύρω από την Ακρόπολη θα ανασταλούν προσωρινά. Μαζί με τη δέσμευση για τη σύσταση επιτροπής για την αναθεώρηση των νόμων περί ζωνών στην περιοχή, δήλωσε ότι οι άδειες για κτίρια υψηλότερα από 17,5 μέτρα θα απαγορευτούν για το επόμενο έτος.
Η υπουργός Πολιτισμού της Ελλάδας, Μυρσίνη Ζόρμπα, αναγνώρισε τις διαμαρτυρίες. «Η θέα είναι ένα πολιτιστικό αγαθό και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να μετατραπεί σε προνόμιο για τους λίγους. Πρέπει να ανταποκριθούμε στην διαμαρτυρία της κοινωνίας των πολιτών», είπε.
Εντούτοις, οι υπάλληλοι του υπουργείου Πολιτισμού αναγνωρίζουν ότι δεσμεύονται από νόμους που επιτρέπουν ψηλότερα κτίρια. «Ως αρχαιολόγοι καλούμαστε να δουλέψουμε στο έδαφος, όχι στον αέρα», είπε ένας. «Αυτή ήταν η νομοθεσία που εγκρίθηκε από το υπουργείο περιβάλλοντος».
Σε ολόκληρη την Ευρώπη, οι φορείς προστασίας πολιτιστικής κληρονομιάς παρακολουθούν στενά και επιμένουν ότι η ελληνική κυβέρνηση θα είναι υπόλογη. «Αυτή είναι μια εξαιρετικά σημαντική μάχη που πρέπει να κερδηθεί», δήλωσε ο Sneška Quaedvlieg-Mihailović, ο γενικός γραμματέας της Europa Nostra, που θεωρείται ευρέως ως η φωνή της πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ευρώπη.
«Δεν είμαστε ενάντια στα νέα κτίρια της σύγχρονης αρχιτεκτονικής, αλλά πρέπει να σέβονται τις κληρονομιές των ευρωπαϊκών πόλεων.
Η θέας της Ακρόπολης είναι η πιο θαυμαστή», είπε στον Guardian. «Ευτυχώς, η κοινωνία των πολιτών έχει λάβει μια πολύ ισχυρή θέση. Αυτό που περιμένουμε τώρα είναι ένα πολύ σαφές μήνυμα από τις εθνικές αρχές ότι δεν είναι όλα προς πώληση».