Το αντηλιακό είναι απαραίτητο για την προστασία του δέρματος από την υπεριώδη ακτινοβολία (UV) του ηλίου, αλλά δυστυχώς μόνο ο ένας στους τρεις από εμάς δεν κάνει λάθη στη χρήση του.
Αυτό είναι το συμπέρασμα ολοένα περισσότερων μελετών, που υποδηλώνουν ότι τα λάθη που κάνουμε μας αφήνουν εκτεθειμένους στις επιθέσεις της UV.
Μία από τις πιο πρόσφατες πραγματοποιήθηκε στη Μινεσότα, με 2.187 εθελοντές. Οι επιστήμονες παρακολούθησαν τους εθελοντές τους επί 93 ώρες, καταγράφοντας αναλυτικά τη συχνότητα και τον τρόπο χρήσης του αντηλιακού.
Όπως έγραψαν το 2017 στην ιατρική επιθεώρηση Journal of the American Academy of Dermatology, μόνο ο ένας στους τρεις (το 33%) συμμετέχοντες άλειφαν με αντηλιακό όλα τα εκτεθειμένα σημεία του δέρματος.
Επιπλέον, μόνο το 38% ακολουθούσαν και τους υπόλοιπους κανόνες ηλιοπροστασίας, δηλαδή φορούσαν προστατευτικά ρούχα, καπέλο και γυαλιά ηλίου. Και σαν να μην έφταναν αυτά, η πλειονότητα όσων χρησιμοποιούσαν αντηλιακό, μείωναν σημαντικά τη χρήση τις μέρες με συννεφιά.
Απαραίτητο και κάτω από τα ρούχα
«Παρότι έχουν γίνει εκτεταμένες ενημερωτικές εκστρατείες, ο περισσότερος κόσμος εξακολουθεί να έχει λανθασμένες αντιλήψεις για τα αντηλιακά», λέει ο δερματολόγος-αφροδισιολόγος Μάρκος Μιχελάκης.
«Πολλοί, π.χ., ακόμα πιστεύουν ότι αντηλιακό πρέπει να βάζουμε μόνο στα εκτεθειμένα σημεία του σώματος. Η αλήθεια, όμως, είναι πως αυτό ισχύει μόνο όταν φοράει κάποιος ρούχα από ύφασμα με ειδικά αντηλιακά φίλτρα».
Τα κοινά ρούχα απορροφούν την UV όσο και ένα αντηλιακό με δείκτη προστασίας SPF κάτω από 10, που είναι ανεπαρκές. Πιο απορροφητικά είναι τα σκούρα υφάσματα με σφιχτή πλέξη, τα οποία δεν «φεγγίζουν» καθόλου στον ήλιο.
Για μεγαλύτερη σιγουριά, όμως, πρέπει να απλώνουμε αντηλιακό σε όλο το σώμα. Αυτό ισχύει ακόμα περισσότερο για όσους είναι υψηλού κινδύνου για ηλιακό έγκαυμα. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν όσοι έχουν λευκό δέρμα που καίγεται εύκολα και μαυρίζει δύσκολα, γαλάζια μάτια και/ή ξανθά ή κόκκινα μαλλιά.
Λάθος ποσότητα και επάλειψη
Υπάρχουν όμως και πολλά άλλα λάθη που κάνουμε με τα αντηλιακά, όπως ότι δεν χρησιμοποιούμε τη σωστή ποσότητα. «Αναλόγως με το μέγεθος του σώματος, σε κάθε επάλειψη πρέπει να χρησιμοποιούμε περίπου 30 γραμμάρια αντηλιακού», συνεχίζει ο Δρ. Μιχελάκης. «Η ποσότητα αυτή αντιστοιχεί σε μια γεμάτη χούφτα, αλλά ελάχιστοι άνθρωποι την χρησιμοποιούν σε κάθε επάλειψη».
Διαβάστε ακόμα Αντηλιακά: Οδηγός σωστής χρήσης ανάλογα με το είδος
Επιπλέον, ακόμα κι αν το αντηλιακό είναι ανθεκτικό στο νερό (water-resistant), είναι λάθος να το χρησιμοποιούμε μόνο μία φορά την ημέρα. Πρέπει οπωσδήποτε να επαναλαμβάνετε την επάλειψη μετά το κολύμπι ή όταν ιδρώσετε πολύ. Αν δεν κολυμπήσετε, πρέπει να την επαναλαμβάνετε κάθε 2-3 ώρες έκθεσης στον ήλιο.
Αν όμως το αντηλιακό σας δεν είναι ανθεκτικό στο νερό, πρέπει να την επαναλαμβάνετε κάθε 2 ώρες. Να θυμάστε επίσης ότι «δεν υπάρχουν εντελώς αδιάβροχα (waterproof) αντηλιακά», τονίζει ο ειδικός.
Λάθος είναι επίσης να βάζουμε αντηλιακό την ώρα που βγαίνουμε από το σπίτι ή στο αυτοκίνητο. Τα φίλτρα που περιέχουν τα αντηλιακά και τα οποία εμποδίζουν την είσοδο της UV βαθιά στο δέρμα, χρειάζονται χρόνο για να απορροφηθούν και να δράσουν. Επομένως η πρώτη επάλειψη της ημέρας πρέπει να γίνεται τουλάχιστον 20 λεπτά πριν εκτεθεί το δέρμα στον ήλιο.
Τα ξεχασμένα σημεία και η σκιά
Άλλα λάθη που κάνουμε κατά την επάλειψη με αντηλιακό αφορούν τα σημεία του δέρματος που συστηματικά αμελούμε. Άνδρες και γυναίκες, π.χ., ξεχνούν τα αυτιά, τον αυχένα και το πάνω μέρος των άκρων των ποδιών τους (κουντεπιέ).
Ειδικά οι γυναίκες, ξεχνούν επίσης τον λαιμό τους. Οι, δε, άνδρες με λίγα ή χωρίς μαλλιά, κατά κανόνα ξεχνούν να αλείψουν με αντηλιακό το δέρμα του κρανίου τους.
Όσοι εξάλλου κάνουν ηλιοθεραπεία (πράγμα που είναι πολύ κακή ιδέα), συνήθως ξεχνούν τα πέλματα των ποδιών τους. Αυτά είναι το σημείο του σώματος το οποίο σχεδόν ποτέ δεν αλείφουμε με αντηλιακό, αλλά κινδυνεύει πολύ από τον ήλιο όταν κάνει κάποιος ηλιοθεραπεία μπρούμυτα.
Ακόμα ένα λάθος είναι ότι δεν βάζουμε αντηλιακό όταν καθόμαστε στην σκιά. Δυστυχώς, η άμμος, η θάλασσα, τα τζάμια και οι άλλες λείες επιφάνειες αντανακλούν την UV. Επομένως, αυτή εύκολα θα φθάσει έως το δέρμα όσων κάθονται στην σκιά και μπορεί να προκαλέσει ηλιακό έγκαυμα. Επομένως, και σε αυτή την περίπτωση χρειάζεστε αντηλιακό.
Λάθος είναι επίσης ότι δεν βάζουμε αντηλιακό όταν έχει συννεφιά, διότι ποσοστό έως και 80% της UV διαπερνά τα σύννεφα και φθάνει στην επιφάνεια της γης. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι ειδικοί φωνάζουν να μην ξεχνάμε το αντηλιακό τον χειμώνα.
Τα παλιά αντηλιακά
Ο κατάλογος με τα λάθη δεν τελειώνει εδώ. Ένα άλλο μεγάλο λάθος είναι ότι χρησιμοποιούμε παλιά αντηλιακά χωρίς να θυμόμαστε πότε τα αγοράσαμε. Αν και τα αντηλιακά είναι ανθεκτικά στον χρόνο, δεν παύουν να είναι προϊόντα με ημερομηνία λήξεως.
Οι περισσότεροι κατασκευαστές λένε ότι τα αντηλιακά τους κρατάνε 3 χρόνια από την ημερομηνία παραγωγής. Ωστόσο αυτό εξαρτάται από τον τρόπο αποθήκευσης. Αν δεν τα εκθέσετε ποτέ στον ήλιο και στην υπερβολική ζέστη, αλλά τα έχετε σε δροσερό και σκοτεινό χώρο, μπορεί να αντέξουν και 5 χρόνια. Επειδή, όμως, συνήθως τα παίρνουμε μαζί στην παραλία ή τα έχουμε στην τσάντα ή στο αυτοκίνητο, τα συστατικά τους διασπώνται πολύ γρήγορα. Μελέτες έχουν δείξει πως με αυτή την τακτική αντέχουν από 6 έως το πολύ 12 μήνες.
Για να αποφύγετε αυτόν τον κίνδυνο, ιδανικά να φυλάτε το περυσινό αντηλιακό σας στο ψυγείο. Μην ξεχνάτε επίσης να το ανακινείτε πολύ καλά, πριν από κάθε χρήση.
Πάντως, αν βάζετε την σωστή ποσότητα αντηλιακού, αν κάνετε συχνές επαλείψεις και αν δεν το αμελείτε ούτε τον χειμώνα «δύσκολα θα σας περισσεύει αντηλιακό από τη μία χρονιά στην άλλη, αφού θα πρέπει να προμηθεύεστε νέο μπουκάλι συχνότερα από μία φορά τον μήνα», τονίζει ο Δρ. Μιχελάκης.
Δείκτης προστασίας και ώρα
Κάνουμε επίσης λάθη κατά την επιλογή των αντηλιακών. Ο δείκτης προστασίας (SPF) που θα επιλέξετε, πρέπει να είναι 30 ή υψηλότερος. Τα καλά αντηλιακά με SPF 30 απορροφούν το 97% της υπεριώδους ακτινοβολίας (UV) του ήλιου, ενώ εκείνα με SPF 50 απορροφούν το 98%. Αρκεί, όμως, να χρησιμοποιείτε επαρκή ποσότητα και να μην κάνετε ηλιοθεραπεία. «Όποιος μαυρίζει από τον ήλιο, έχει υποστεί δερματικές βλάβες. Επομένως το μαύρισμα πρέπει να πάψει να αποτελεί στόχο των θερινών διακοπών», υπογραμμίζει ο ειδικός.
Λάθος είναι επίσης να διαλέγει κανείς αντηλιακό που δεν είναι ευρέως φάσματος. Το σωστό είναι να προτιμάτε όσα απορροφούν τόσο την υπεριώδη ακτινοβολία Α (UVA) όσο και την Β (UVB).
Στα λάθη συμπεριλαμβάνεται, τέλος, η μη επάλειψη το απόγευμα. Γιατί; Διότι:
- Η UVA είναι σταθερή καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας
- Η UVB έχει τη μέγιστη έντασή της το μεσημέρι και νωρίς το απόγευμα.
Η UVA ευθύνεται για τη φωτογήρανση (ρυτίδες, κηλίδες κ.λπ.), ενώ η UVB για το μελάνωμα.
Επομένως, το αντηλιακό πρέπει να εφαρμόζεται όποια ώρα της ημέρας κι αν βγείτε από το σπίτι, διότι χρειάζεστε προστασία από την UV από την ανατολή έως τη δύση του ηλίου.
iatropedia.gr