Το άτακτο Brexit βγαίνει (;) από την… εξίσωση μετά την πρώτη αλλά βαρύτατη ήττα του Μπόρις Τζόνσον στη Βουλή. Ραγδαίες οι πολιτικές εξελίξεις στη Βρετανία. Κρίσιμη και η σημερινή μέρα. Εκλογές στις 14 Οκτωβρίου θέλει ο Βρετανός πρωθυπουργός. Εκτός Συντηρητικού κόμματος οι αντάρτες που τάχθηκαν κατά του no deal Brexit. Ανάμεσά τους και ο εγγονός του Τσόρτσιλ!
Ο Μπόρις Τζόνσον ήθελε όσο τίποτα άλλο το «άτακτο» Brexit αλλά «λούζεται» ως πρωθυπουργός ό,τι έκανε όταν στη θέση του βρισκόταν η Τερέζα Μέι. Η πρώτη του κοινοβουλευτική ήττα ήταν πολύ βαριά και τώρα εκείνος απειλείνα οδηγήσει τη Βρετανία σε πρόωρες εκλογές στις 14 Οκτωβρίου, σχεδόν δυο εβδομάδες πριν από τη 31η του μήνα όταν η χώρα υποτίθεται πως θα αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο Τζόνσον είδε 21 «αντάρτες» του Συντηρητικούκόμματος να του γυρίζουν την πλάτη και θα αντιτίθενται στα σχέδιά του για no deal Brexit. Η πρώτη του αντίδραση ήταν να ανακοινώσει πως θα τους θέσει εκτός κόμματος και η επόμενη να «απειλήσει» με πρόωρες εκλογές.
Στην κρίσιμη χθεσινή (03.09.2019) ψηφοφορίαστη Βουλή των Κοινοτήτων για το νομοσχέδιοσχετικά με την αποτροπή ενός Brexit χωρίςσυμφωνία, το «χαστούκι» που δέχτηκε ο Μπόρις Τζόνσον ήταν ηχηρό. 328 βουλευτές τάχθηκαν υπέρ του να «βγει» από το τραπέζι το «άτακτο» Brexit και μόλις 301 στήριξαν την κυβέρνηση. Ανάμεσα σε εκείνους που πάτησαν φρένο στο… όνειρο του Βρετανού πρωθυπουργού και οι 21 βουλευτές των Τόρις. Και το έκαναν παρά τις προειδοποιήσεις πως αν δεν ακολουθήσουν την κομματική γραμμή, θα διαγραφούν από την κοινοβουλευτική ομάδα των Συντηρητικών και δεν θα είχαν ξανά τη δυνατότητα και είναι εκ νέου υποψήφιοι. Η απειλή έγινε… πράξη με ανακοίνωση της Ντάουνινγκ Στριτ τα ξημερώματα.
Ανάμεσα στους 21 αντάρτες των Συντηρητικών που είναι ο Νίκολας Σόουμς, ο εγγονός του θρυλικού ηγέτη της Βρετανίας Ουίνστον Τσόρτσιλ, καθώς και δύο πρώην υπουργοί Οικονομικών, οι Φίλιπ Χάμοντ και Κένεθ Κλαρκ, σύμφωνα με το Reuters.
Και τώρα, τι;
Έχουν πλέον συμπληρωθεί τρία χρόνια από το δημοψήφισμα για το Brexit και ακόμη ο γόρδιος δεσμός δεν έχει λυθεί. Και κάθε μέρα που περνάει, τα πράγματα περιπλέκονται ακόμη περισσότερο.
Για την ώρα, όλα τα ενδεχόμενα παραμένουν πάντα ανοικτά, από την έξοδο χωρίς συμφωνία ως την πλήρη εγκατάλειψη του διαζυγίου με την Ε.Ε.. Τα όσα έγιναν την Τρίτη στη Βρετανική Βουλή ήταν απλά το πρώτο εμπόδιο που καλούνταν να ξεπεράσουν σε αυτόν τον αγώνα οι κοινοβουλευτικοί, που ανέκτησαν τον έλεγχο της νομοθετικής ατζέντας, πράγμα όχι ασήμαντο.
Σήμερα αναμένονται νέες εξελίξεις. Οι Βρετανοί βουλευτές θα ψηφίσουν επί σχεδίου νόμου που θα αναγκάσει τον Τζόνσον να ζητήσει από την ΕΕ αναβολήτου Brexit για τρίτη φορά, ως τις 31 Ιανουαρίου 2020, εκτός εάν εγκριθεί συμφωνία για τους όρους και τον τρόπο της αποχώρησης νωρίτερα.
Σε περίπτωση έγκρισης του κειμένου αυτού, ο Μπόρις Τζόνσον θα βρεθεί στην ίδια θέση με εκείνη της προκατόχου του, Τερέζα Μέι, η οποία δεν κατάφερε σε καμία από τις τρεις προσπάθειές της να εξασφαλίσει την υποστήριξη της Βουλής των Κοινοτήτων που απαιτείτο για να εγκριθεί η Συμφωνία Αποχώρησης που η κυβέρνησή της διαπραγματευόταν επί δυόμισι χρόνια με την ΕΕ.
Θρίλερ και στη Βουλή των Λόρδων
Με δεδομένη τη θέση των κομμάτων της αντιπολίτευσης, που επανέλαβαν την θέση τους για την διασφάλιση της έγκρισης του νομοσχεδίου πριν τη διεξαγωγή των εκλογών, θεωρείται σχεδόν τετελεσμένο το αποτέλεσμα των αυριανών ψηφοφοριών στη Βουλή των Κοινοτήτων.
Οι βουλευτές θα έχουν την ευκαιρία να ψηφίσουν και τα τρία στάδια του νομοσχεδίου Χίλαρι Μπεν, ενώ στη συνέχεια θα τεθεί στη Βουλή των Λόρδων, όπου συνήθως δεν υπάρχει χρονικός περιορισμός στην ολοκλήρωση της συζήτησης ενός νομοσχεδίου.
Ήδη, ωστόσο, η επικεφαλής της ομάδας των Λόρδων που στηρίζουν το Εργατικό κόμμα, η Άντζελα Σμιθ, κατέθεσε πρόταση που θα εξεταστεί σήμερα, η οποία προβλέπει ότι όλα τα στάδια του εγκεκριμένου από τη Βουλή των Κοινοτήτων νομοσχεδίου Μπεν, θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι την Παρασκευή το απόγευμα. Η κίνηση οφείλεται στις μάλλον βάσιμες υποψίες ότι οι Λόρδοι που πρόσκεινται υπέρ του Brexit θα επιχειρήσουν να καθυστερήσουν την συζήτηση του νομοσχεδίου, ώστε να μην έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία στην Άνω Βουλή πριν να ξεκινήσει η διακοπή των εργασιών της Βουλής των Κοινοτήτων.
Με τον τρόπο αυτό, διασφαλίζεται ότι το νομοσχέδιο θα έχει επιστρέψει στη Βουλή των Κοινοτήτων τη Δευτέρα 9 Σεπτεμβρίου, όπου οι βουλευτές θα εξετάσουν τις όποιες τροποποιήσεις έχουν προταθεί από τη Βουλή των Λόρδων. Η πρόταση της Σμιθ υποστηρίχθηκε από τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες, γεγονός που ενισχύει τις πιθανότητες να γίνει δεκτή.
Ρώσικη ρουλέτα
«Δεν θέλω εκλογές, αλλά εάν τα μέλη της Βουλής των Κοινοτήτων ψηφίσουν αύριο (σ.σ. σήμερα) υπέρ της αναστολής των διαπραγματεύσεων και ακόμη μιας ανούσιας αναβολής του Brexit, πιθανόν για χρόνια, τότε αυτός είναι ο μόνος τρόπος να λυθεί αυτό», είπε ο Τζόνσον μετά την ψηφοφορία. «Μπορώ να επιβεβαιώσω ότι καταθέτουμε απόψε πρόταση» για την προκήρυξη εκλογών», συμπλήρωσε.
Σ’ αυτή την ιστορική αναμέτρηση ανάμεσα στον Βρετανό πρωθυπουργό και το κοινοβούλιο της χώρας, οι αντίπαλοι του Τζόνσον τονίζουν πως θέλουν να τον εμποδίσουν να παίξει ρώσικη ρουλέτα με την οικονομία μιας χώρας που χαρακτηριζόταν άλλοτε πυλώνας και υπόδειγμα οικονομικής και πολιτικής σταθερότητας στη Δύση.
Επιχειρηματολογούν ότι τίποτε δεν δικαιολογεί την ανάληψη των κινδύνων που συνεπάγεται το no-deal Brexit, δηλαδή της διακοπής μέσα σε μια νύχτα όλων των δεσμών με τη μεγαλύτερη αγορά για τις βρετανικές εξαγωγές και της εξάρθρωσης της βρετανικής οικονομίας.
Ο Τζόνσον, από την πλευρά του, υποστηρίζει πως οι πολέμιοι της προσέγγισής του θέλουν η Βρετανία να παραδοθεί στην ΕΕ, την ώρα που προσπαθεί να εξασφαλίσει καλύτερους όρους για το διαζύγιο απειλώντας ότι η χώρα θα φύγει χωρίς συμφωνία. Πριν από την ψηφοφορία, ξεκαθάρισε πως δεν θα αποδεχθεί «ποτέ» το να ζητηθεί νέα αναβολή.
«Το κοινοβούλιο είναι στα πρόθυρα του να καταστρέψει όποια συμφωνία μπορεί να καταφέρναμε να κλείσουμε με τις Βρυξέλλες», κατήγγειλε, καθώς «η αυριανή(σ.σ. σημερινή) ψηφοφορία θα παραδώσει τον έλεγχο των διαπραγματεύσεων στην ΕΕ».
Η κυβέρνηση του Τζόνσον θα ζητήσει να διεξαχθεί ψηφοφορία για την πρότασή της να προκηρυχθούν πρόωρες βουλευτικές εκλογές, πιθανότατα στις 14 Οκτωβρίου.
Διχασμένο Βασίλειο
Εν μέσω της πολιτικής θύελλας του Brexit, ωστόσο, είναι κάθε άλλο παρά σαφές το εάν η αντιπολίτευση θα εγκρίνει την προκήρυξη εκλογών. Για να περάσει η πρόταση χρειάζεται πλειοψηφία δύο τρίτων στη Βουλή των Κοινοτήτων των 650 μελών.
Ο ηγέτης των Εργατικών, Τζέρεμι Κόρμπιν αξίωνε καιρό εκλογές, που θεωρεί τον καλύτερο δρόμο για να αρθεί το αδιέξοδο, ωστόσο πολλοί μεταξύ όσων επιδιώκουν να αποτραπεί το διαζύγιο χωρίς συμφωνία προειδοποιούν πως ο Τζόνσον θα επιδιώξει οι εκλογές να γίνουν σε χρόνο που θα εμποδίζει το κοινοβούλιο να αποτρέψει το Brexit στις 31 Οκτωβρίου με ή χωρίς συμφωνία.
«Δεν υπάρχει συναίνεση σε αυτό το κοινοβούλιο για την αποχώρηση από την ΕΕ χωρίς συμφωνία ούτε στη χώρα», τόνισε ο επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Τζέρεμι Κόρμπιν, ο οποίος επιβεβαίωσε με τη σειρά του για την πρόταση για πρόωρες εκλογές: «Ο Τζόνσον θέλει να καταθέσει πρόταση για γενικές εκλογές, θαυμάσια, περάστε πρώτα το νομοσχέδιο που θα απομακρύνει από το τραπέζι το Brexit χωρίς συμφωνία», είπε χαρακτηριστικά.
Πρωθυπουργός χωρίς… πλειοψηφία
Μέσα σ’ όλα, ο Μπόρις Τζόνσον έχασε και την πλειοψηφία των εδρών στη Βουλή των Κοινοτήτων: ο Φίλιπ Λι, ως τώρα βουλευτής των Τόρις, μεταπήδησε στους Φιλελεύθερους Δημοκράτες.
Η λίρα, η συναλλαγματική ισοτιμία της οποίας εκτιμάται ότι θα υποστεί βαρύπλήγμα σε περίπτωση διαζυγίου με την ΕΕ χωρίς συμφωνία, υποχώρησε σε επίπεδο ως και 1:1,1959 δολάρια πριν από την ψηφοφορία. Επρόκειτο για νέο ιστορικό χαμηλό μετά το 1985, εξαιρουμένης μιας πολύ μικρής χρονικής περιόδου τον Οκτώβριο του 2016 -μερικά λεπτά, στην πραγματικότητα- όταν είχε καταγραφεί το λεγόμενο «flash crash», η στιγμιαία κατάρρευση της ισοτιμίας της.
Οι φόβοι για το Brexit χωρίς συμφωνία κλιμακώνονται στην Ευρώπη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκρινε πως είναι ολοένα περισσότερο «ευκρινής πιθανότητα». Ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Ιβ Λεντριάν προεξόφλησε πως είναι το πιθανότερο σενάριο.