«Παιχνίδια» με την υγεία στο όνομα των επενδύσεων!

Με διάταξη-σοκ δεν χρειάζονται πλέον άδεια έγκρισης λειτουργίας εταιρίες που βρίσκονται εντός επιχειρηματικών πάρκων...

Από τις
Ντίνα Ιωακειμίδου,
Μαρία Παναγιώτου

Μέρος 4ο

Τον Ιούλιο του 1976 η όμορφη και ειδυλλιακή πόλη Σεβέζο της βόρειας Ιταλίας βρίσκεται στο επίκεντρο μιας απίστευτης τραγωδίας. Στο υπερσύγχρονο εργοστάσιο μεγάλης ελβετικής εταιρίας, το οποίο παρήγε χημικά προϊόντα, προκαλείται εξαιτίας μιας ελαττωματικής βαλβίδας ασφαλείας μεγάλη διαρροή στην ατμόσφαιρα του δηλητηριώδους αερίου διοξίνη.

Τις πρώτες μέρες μετά την έκρηξη κυριαρχεί μια έντονη οσμή στην πόλη, ενώ ύστερα από λίγες μέρες τα φύλλα των δέντρων άρχισαν να μαραίνονται. Στη συνέχεια πουλιά και μικρά ζώα άρχισαν να πεθαίνουν. Και μετά ήρθε η σειρά των ανθρώπων, καθώς πολλά άτομα, μεταξύ των οποίων και παιδιά, μεταφέρονται επειγόντως στα νοσοκομεία. Οι κάτοικοι απομακρύνονται από τις εστίες τους, τα ζώα θανατώνονται, τα εργοστάσια κλείνουν και, όπως διαπιστώνεται, τρεις στους τέσσερις κατοίκους έχουν προσβληθεί από σοβαρές δερματικές νόσους, οι οποίες στην πλειονότητά τους εξελίσσονται σε καρκινοπάθειες. Το Σεβέζο έχει μεταμορφωθεί σε κόλαση... Το 1982 η Ε.Ε. εκδίδει την κοινοτική οδηγία 82/501, γνωστότερη ως Οδηγία Seveso, με την οποία καθορίζει μέτρα και περιορισμούς για την αντιμετώπιση κινδύνων από ατυχήματα μεγάλης έκτασης, όπως διαρροή, πυρκαγιά ή έκρηξη, που προκύπτουν από ανεξέλεγκτες εξελίξεις και σχετίζονται με μία ή περισσότερες επικίνδυνες ουσίες. Οδηγία η οποία έχει ενταχθεί στο εθνικό δίκαιο της χώρας μας.

Το αναπτυξιακό νομοσχέδιο που συζητείται αυτές τις μέρες στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής απορρυθμίζει κάθε κανονιστικό και προστατευτικό πλαίσιο προς χάριν των επενδύσεων. Ομως, όπως η Ιστορία μάς έχει διδάξει, η απορρύθμιση των κανόνων δεν επιφέρει ούτε την ανάπτυξη ούτε την αύξηση του οικογενειακού εισοδήματος. Αντίθετα, επιφέρει την καταστροφή. Το πολυνομοσχέδιο ορίζει πως οι οικονομικές δραστηριότητες που ασκούνται εντός επιχειρηματικών πάρκων απαλλάσσονται από την υποχρέωση λήψης άδειας έγκρισης λειτουργίας και υπόκεινται σε καθεστώς γνωστοποίησης. Τι σημαίνει γνωστοποίηση; Αμεση εγκατάσταση και λειτουργία μιας οικονομικής δραστηριότητας δίχως προληπτικό έλεγχο.

Δειγματοληπτικά!

Μάλιστα, ο νόμος 4442 του 2016 προέβλεπε μόνο δειγματοληπτικούς ελέγχους εκ των υστέρων. Τώρα καταργούνται και αυτοί, καθώς, όπως τεκμαίρεται από το πολυνομοσχέδιο, αυτοί θα διενεργούνται μόνο σε περίπτωση που απαιτείται έγκριση λειτουργίας. Με δυο λόγια, προτείνεται η ολοκληρωτικά ανεξέλεγκτη λειτουργία των δραστηριοτήτων που υπάγονται σε καθεστώς γνωστοποίησης ή των δραστηριοτήτων που ασκούνται ελεύθερα.

Και για να μη μας μείνει καμία αμφιβολία ως προς τις προθέσεις της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, προστίθεται και η εξής παράγραφος στο πολυνομοσχέδιο: «Αν η άσκηση συγκεκριμένης οικονομικής δραστηριότητας έχει ως συνέπεια την πρόκληση κινδύνων, οι οποίοι θίγουν διαφορετικές πτυχές του δημοσίου συμφέροντος και ιδιαίτερα την προστασία της ανθρώπινης υγείας και του φυσικού ή πολιτιστικού περιβάλλοντος, την εδραίωση της κοινωνικής ειρήνης, την ανάπτυξη όλων των τομέων της εθνικής οικονομίας, την προώθηση της περιφερειακής ανάπτυξης και την προαγωγή της οικονομίας των ορεινών, νησιωτικών και παραμεθορίων περιοχών, τότε και μόνο τότε προκύπτει ανάγκη υπαγωγής σε καθεστώς έγκρισης ή γνωστοποίησης. Η υποχρέωση υπαγωγής στο καθεστώς γνωστοποίησης ή έγκρισης κρίνεται ανάλογα με τη βαρύτητα του κάθε κινδύνου...»

Από αυτή τη φλύαρη και εξαιρετικά γενικόλογη διάταξη ας κρατήσουμε την προτροπή του νομοθέτη ότι «τότε και μόνο τότε η δραστηριότητα θα υπάγεται σε καθεστώς έγκρισης ή γνωστοποίησης...».

Και εν τέλει ποιες δραστηριότητες θα υπαχθούν σε καθεστώς έγκρισης ή γνωστοποίησης; Αυτό παραπέμπεται σε Προεδρικά Διατάγματα και υπουργικές αποφάσεις του μέλλοντος. Συγκεκριμένα, ορίζεται πως αυτά θα πρέπει να εκδοθούν έως τα τέλη του 2020 και «μετά την άπρακτη παρέλευση της άνω ημερομηνίας κάθε οικονομική δραστηριότητα, εξαιρουμένων όσων ασκούνται ελεύθερα, θα θεωρείται ότι εμπίπτει σε καθεστώς γνωστοποίησης. Σε αυτή την περίπτωση ο φορέας της οικονομικής δραστηριότητας θα γνωστοποιεί στις αρμόδιες Αρχές ότι προτίθεται να κάνει έναρξη της οικονομικής δραστηριότητας υποβάλλοντας συγχρόνως υπεύθυνη δήλωση ότι πληροί τις προϋποθέσεις νόμιμης λειτουργίας σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις».

Σε ζητήματα όμως που άπτονται της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος απαιτείται η αρχή της πρόληψης, όπως έχει αποδειχθεί σε πλείστες όσες περιπτώσεις. Eχει επίσης αποδειχθεί πως οι εποπτικοί μηχανισμοί στη χώρα μας σπανίως μπορούν να επέμβουν αποτελεσματικά εκ των υστέρων. Πολύ περισσότερο τώρα, που προαλείφεται η παραπομπή σε ιδιώτες των ελεγκτικών και πιστοποιητικών μηχανισμών.