Τζίρους εκατομμυρίων ευρώ που θα ζήλευαν ακόμη και βιομηχανίες της χώρας έχουν κάποιες ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα και εισπράττουν επιδοτήσεις από την ΕΕ και όχι μόνο για τις υπηρεσίες τους στο μεταναστευτικό...
Tου Γιώργου Μανουσακάκη
Eρευνα που έκανε το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου με τίτλο «Θαλής» το 2015 και το 2018 αντίστοιχα, σχετικά με την οικονομική δραστηριότητα των ΜΚΟ, αποκαλύπτει ότι κάποιες από τις Μη Κερδοσκοπικές Εταιρείες λαμβάνουν αφορολόγητα δεκάδες εκατομμύρια ευρώ για τις υπηρεσίες τους, τα οποία στη συνέχεια τα δικαιολογούν στις δαπάνες που δηλώνουν και στους μισθούς που πληρώνουν στο προσωπικό τους αλλά και στους ιδρυτές τους.
Oπως κατα γ γέ λ λει σ την «ΜΠΑΜ» ο επικεφαλής του κινήματος «Aρδην» και της δημοτικής παράταξης «Αθήνα για την Ελλάδα» Γιώργος Καραμπελιάς, κάποιες από τις ΜΚΟ πλουτίζουν εκμεταλλευόμενες το καθεστώς που επικρατεί στο μεταναστευτικό χωρίς να λογοδοτούν πουθενά. Μάλιστα, ο κ. Καραμπελιάς έχει ζητήσει το θέμα να έρθει προς συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο της Αθήνας, καθώς ΜΚΟ προσφέρουν υπηρεσίες για το μεταναστευτικό πρόβλημα και στις δομές της πρωτεύουσας που εποπτεύει κυρίως η Υπατη Αρμοστεία αλλά έχει λόγο και ο Δήμος καθώς προσφέρει χώρους και εκτάσεις, όπως η περίπτωση των 200 στρεμμάτων του Ελαιώνα.
«Για μας η υπόθεση των ΜΚΟ δεν είναι απλό θέμα. Αναγνωρίζουμε ότι κάποιες από αυτές προσφέρουν και επιτελούν κοινωνικό έργο, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να υπάρχει έλεγχος», δηλώνει ο κ. Καραμπελιάς και καταλήγει: «Κάποια στιγμή στην Ελλάδα πρέπει να μπει μια τάξη στο θέμα αυτό. Δεν γίνεται να έρχονται κάποιοι και μην ξέρουμε από πού κρατάει η σκούφια τους».
Η πανεπιστημιακή έρευνα
Στην πρώτη έρευνα που έκανε το πανεπιστήμιο Πελοποννήσου το 2015 με τίτλο «Θαλής 1» οι ερευνητές εντόπισαν 422 ενεργές ΜΚΟ. Στις ΜΚΟ προσμετρούν τα σωματεία αλλά και τις Αστικές Μη Κερδοσκοπικές Εταιρείες. Μόνο 157 δέχθηκαν να συμμετάσχουν στην έρευνα. Η έρευνα αφορά τα έτη 2011 – 2013 και διαπιστώνει ότι εκείνη την περίοδο οι περισσότερες ασχολούνταν με θέματα αντιμετώπισης της κρίσης. Μεταξύ 2011 και 2013,όμως, διαπιστώνεται ήδη μια στροφή προς ζητήματα μετανάστευσης, ανθρωπίνωνδικαιωμάτων κ.λπ. Εκείνα τα χρόνια που όλοι οι οικονομικοί κλάδοι υπέστησαν μείωση κύκλου εργασιών και προσωπικού, ο τομέας των ΜΚΟ αναπτύχθηκε. Από 15 εργαζόμενους μέσο όρο που είχαν οι ΜΚΟ, οι οποίες ασχολούνταν με ζητήματα μετανάστευσης και ασύλου το 2011, το 2013 σκαρφάλωσαν στου 54 εργαζόμενους κατά μέσο όρο (στην Ελλάδα το 95% των επιχειρήσεων δεν απασχολεί πάνω από δέκα εργαζόμενους). ΜΚΟ όπως η «ΜΕΤΑΔΡΑΣΗ» και «PRAKSIS» εκείνη την περίοδο απασχολούσαν 169 και 144 άτομα αντίστοιχα. Ως προς τον κύκλο εργασιών, η «PRAKSIS» είχε 4.193.307 ευρώ και ήταν 7η στη σχετική λίστα των 15 μεγαλύτερων ΜΚΟ, ενώ η «ΜΕΤΑΔΡΑΣΗ» δεν βρισκόταν καν στη λίστα.
Η έρευνα «Θαλής 2» που ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2018 έχει καταγράψει 700 ΜΚΟ από 400 που ήταν πριν τέσσερα χρόνια. Εξ αυτών, οι 225 δέχθηκαν να συμμετάσχουν στην έρευνα και μέχρι σήμερα έχουν ολοκληρώσει οι 107. Οι ΜΚΟ που απασχολούνται με το μεταναστευτικό και συμμετείχαν και στην πρώτη έρευνα την περίοδο 2015-17 γιγαντώθηκαν. Η «PRAKSIS έχει κύκλο εργασιών 32.727.734 ευρώ και 817 εργαζόμενους (πλήρους, μερικής απασχόλησης και μπλοκάκια). Η «ΜΕΤΑΔΡΑΣΗ» έχει κυκλο εργασιών 13.866.880 ευρώ και 507 εργαζόμενους. Η «SolidarityNow» έχει κύκλο εργασιών 11.676.813 ευρώ και 276 εργαζόμενους. Με αυτά τα δεδομένα οι ΜΚΟ είναι πλέον από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις της χώρας. Η έρευνα διαπιστώνει ότι οι ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται σε μετανάστες – πρόσφυγες αντλούν το 70,13% της χρηματοδότησης τους από διεθνή προγράμματα και μόλις το 6,59% από κρατικές πηγές. Και εδώ πρέπει να τονιστεί ότι οι ΜΚΟ που είναι ξένες και δραστηριοποιούνται στα νησιά είναι ακόμη περισσότερες και αποκομμένες από το κράτος.
ΟΙ ΧΡΥΣΟΙ ΜΙΣΘΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΟΓΙΣΤΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ
Για τη διαχείριση του μεταναστευτικού – προσφυγικού έχουν διατεθεί πολλά δισ. ευρώ. Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η συνολική αρωγή της ΕΕ προς κράτη – μέλη, εμπλεκόμενους διεθνείς φορείς, γειτονικές αλλά και τρίτες χώρες από το 2015 ως το 2019 προσεγγίζει τα 23,3 δισ. ευρώ. Σε τετραετία το ελληνικό κράτος και φορείς που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα έχουν αντλήσει 2,22 δισ. ευρώ, η Ιταλία 1 δισ. και η Ισπανία 800 εκατ. ευρώ.
Τρία ευρωπαϊκά ταμεία συνεισφέρουν: Το Ταμείο για το Ασυλο, τηΜετανάστευση και την Ενσωμάτωση με 1,18 δισ. ευρώ, το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας με 405,5 εκατ. ευρώ και ο Μηχανισμός Βοήθειας με 636,6 εκατ. ευρώ.
Κάποια από αυτά κατευθύνθηκαν σε υπουργεία, περίπου 300 εκατ. στα Αμυνας και Προστασίας του Πολίτη, αλλά τα περισσότερα ποσά πήγαν σε διεθνείς οργανισμούς και ΜΚΟ. Ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης έχει αντλήσει 343 εκατ. ευρώ για προγράμματα που υλοποιεί στην Ελλάδα. Η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες 743,33 εκατ. ευρώ και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ασύλου 26,12 εκατ.Οι συγκεκριμένοι διεθνείς οργανισμοί λειτουργούν περισσότερο ως υπεργολάβοι. Στα προγράμματά τους συνήθως έχουν την εποπτεία αλλά υλοποιούνται από συνεργαζόμενες ΜΚΟ, κυρίως ελληνικές.
Οι επιδοτήσεις αυτές είναι αφορολόγητες. Οι ΜΚΟ φορολογούνται όπως οι υπόλοιπες εταιρείες μόνο αν πωλούν προϊόντα δικά τους, όπως για παράδειγμα μπλουζάκια. Επίσης, υπάρχει και φόρος επί των δωρεών που δέχονται.
Σε ό,τι αφορά τους μισθούς, οι ελληνικές ΜΚΟ δίνουν γύρω στο 50% περισσότερα χρήματα από τον μέσο μισθό της Ελλάδας και οι ξένες ακόμη περισσότερα. Ωστόσο, μέσα από τους μεγάλους μισθούς και τις δαπάνες που δηλώνουν για να υλοποιήσουν το έργο τους δικαιολογούν τις επιδοτήσεις εκατομμυρίων που παίρνουν
*Όπως δημοσιεύθηκε στην “ΜΠΑΜ στο Ρεπορτάζ”