21 Φεβ 2020

Ομόνοια: Μια πολύπαθη πλατεία και η ιστορία της

Η Ομόνοια έχει συνδέσει το όνομά της με πολλές, σημαντικές ή και λιγότερο σημαντικές, στιγμές της Αθήνας. Και τώρα που… έρχεται με το νέο «πρόσωπό της», είναι μια ευκαιρία να θυμηθούμε την ιστορία της...

Από τα γεγονότα του 1862, όταν και πήρε το όνομά της, έως τη στιγμή που… γνωρίσαμε στην «αγκαλιά» της τον Δρομέα ή πανηγυρίσαμε την κατάκτηση του Euro 2004. Η Ομόνοια είναι πάντα μια πλατεία με ξεχωριστή σημασία για την Αθήνα.
Τις τελευταίες ημέρες, ο δήμαρχος Αθηναίων, Κώστας Μπακογιάννης, κάνει σχεδόν… live τις εργασίες για να αλλάξει (για πολλοστή φορά) η Ομόνοια εικόνα και να παραδοθεί και πάλι στους Αθηναίους.
Η πιο εντυπωσιακή, φυσικά, ήταν το video που ανέβασε το βράδυ της Πέμπτης (20.02.2020) με τις δοκιμές στο συντριβάνι που… επιστρέφει στην Ομόνοια, αλλά πιο εντυπωσιακό από το προηγούμενο.
Δείτε το video
Καθώς περιμένουμε λοιπόν τη νέα πλατεία Ομονοίας να αποκαλυφθεί «δόξα και τιμή», ας κάνουμε μια αναδρομή στην ιστορία της. Γιατί έχει περάσει πολλά αυτή η πλατεία. Από στολίδι, έγινε… έκτρωμα και τώρα, επιστρέφει στα παλιά της. Με περισσότερη αίγλη, ας ελπίσουμε (έτσι τουλάχιστον φαίνεται για την ώρα).

Ομόνοια, αυτή είναι η ιστορία σου

Από την πλατεία Ομονοίας ξεκινούν (ή καταλήγουν, όπως το δει κανείς) μερικές από τις πιο γνωστές και σημαντικές λεωφόροι της Αθήνας. Η Σταδίου, η Αθηνάς, η Πειραιώς, η Πανεπιστημίου, η Αγίου Κωνσταντίνου, η 3ης Σεπτεμβρίου.
Αρχικά η Ομόνοια είχε σχήμα μισοφέγγαρου, αλλά μετά ενοποιήθηκε κι έγινε η στρογγυλή πλατεία που οι περισσότεροι γνωρίσαμε.
Πολλά από τα παραδοσιακά κτήρια της πλατείας έχουν χαθεί, επιβιώνουν όμως το Μπάγκειο Μέγαρο και το “Μέγας Αλέξανδρος”, που οικοδομήθηκαν τη δεκαετία του 1880 και λειτούργησαν αρχικά ως ξενοδοχεία.
Η πλατεία Ομονοίας προβλεπόταν στο πρώτο πολεοδομικό σχέδιο της Αθήνας που έγινε κατόπιν παραγγελίας του Όθωνα το 1834. Τα σχέδια έγιναν από τους αρχιτέκτονες Σταμάτη Κλεάνθη και Έντουαρτ Σάουμπερτ. Αρχικά ονομάστηκε πλατεία Ανακτόρων, καθώς εκεί επρόκειτο να χτιστούν τα βασιλικά ανάκτορα, όταν όμως τα σχέδια άλλαξαν, η περιοχή καθιερώθηκε ως το τέρμα του εξοχικού περιπάτου των Αθηναίων.
Στη συνέχεια, μετονομάστηκε σε πλατεία Όθωνα προς τιμήν του βασιλιά και τελικά το 1862 σε πλατεία Ομονοίας λόγω των Πεδινών και των Ορεινών των δύο αντιμαχόμενων πολιτικών παρατάξεων η συμφιλίωση των οποίων γιορτάστηκε εκεί.

Η πλατεία με τα πολλά (άσχημα) πρόσωπα

Η πλατεία Ομονοίας ανασκάφηκε δύο φορές για να δημιουργηθούν σιδηροδρομικοί σταθμοί, το 1930 για τα έργα του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου και τη δεκαετία του 1990 για την κατασκευή της γραμμής 2 του μετρό.
Το κυκλικό σχήμα της καταργήθηκε όταν έγινε η ανάπλασή της για την Ολυμπιάδα του 2004.
 
Χρόνια αφού ο «Δρομέας»… έφυγε από την Ομόνοια, στην πλατεία τοποθετήθηκε το έργο του Γιώργου Ζογγολόπουλου, «Πεντάκυκλο». Πρόκειται για μία ανοξείδωτη μεταλλική κατασκευή ύψους 15 μέτρων. Το «Πεντάκυκλο» είναι ένα υδροκίνητο γλυπτό που όπως υποδηλώνει το όνομα του αποτελείται από πέντε κύκλους οι οποίοι χάρη στο νερό που κυλάει ανάμεσα τους, περιστρέφονται δίνοντας ζωή στο γλυπτό. 
  
Όπως θυμούνται οι παλιοί, η Ομόνοια είχε και παλιότερα σιντριβάνι, το οποίο όμως καταστράφηκε το 1992 στο πλαίσιο των εργασιών για το Μετρό. Σύμφωνα με τον τύπο της εποχής, εξαιτίας κακοτεχνιών στην κατασκευή του το 1957-1959 είχαν δημιουργηθεί διαρροές οι οποίες και είχαν εισχωρήσει στο υπόγειο τμήμα του σταθμού, δημιουργώντας υγρασία.
Στο πέρασμα του χρόνου, η Ομόνοια… πέρασε πολλά. Μοιραία έχασε την αίγλη της, αφού οι επιλογές δεν ήταν πάντα οι καλύτερες. Από τον Οκτώβριο του 2019 ξεκίνησαν τα νέα έργα ανάπλασης με το συντριβάνι να επιστρέφει για να θυμίσει τις παλιές καλές εποχές…
Με πληροφορίες και από Wikipedia