Κώστας Πλιάκος , CNN Greece
Οι επαγγελματίες του τουρισμού, βρίσκονται σε κατάσταση νευρικής κρίσης, όχι μόνο γιατί δεν ξέρουν ακόμη πώς θα δουλέψει ο κλάδος αυτό το καλοκαίρι,
αφού αναμένονται ακόμη τα σχετικά πρωτόκολλα λειτουργίας από το υπουργείο, αλλά και γιατί δεν μπορούν να προβλέψουν αν τελικά θα έρθουν τουρίστες. Με λίγα λόγια, ό,τι και να λένε τα πρωτόκολλα λειτουργίας που αναμένονται στις επόμενες μέρες, όπως έχει ήδη γίνει γνωστό, αν δεν έρθουν τουρίστες μικρή σημασία θα έχουν.
Το ζήτημα είναι λοιπόν να έρθουν τουρίστες και αυτό σημαίνει βασικά, «μεταφορές».
«Είναι πολύ πρόωρο ακόμη να κάνουμε λόγο για το πώς θα κάνουμε διακοπές, καθώς μόλις αυτή την εβδομάδα ξεκίνησαν οι συζητήσεις μεταξύ κυβέρνησης και φορέων του τουρισμού για να εκτιμηθεί η κατάσταση και πως θα μπορέσουν να ανοίξουν οι επιχειρήσεις» λέει στο CNN Greece ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) κ. Γιάννης Ρέτσος, τονίζοντας ότι ο ΣΕΤΕ ήδη έχει επεξεργαστεί κάποια πρωτόκολλα.
Τονίζει, όμως, ότι όλα θα εξαρτηθούν από το πότε και με ποιο τρόπο θα επαναλειτουργήσουν οι αερομεταφορές κάτι που δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο.
Ήδη έχουν εκφραστεί οι πρώτες αντιδράσεις από τη Ryanair, η οποία απειλεί να καθηλώσει το στόλο της αν της επιβληθεί να πετά με άδεια τα μεσαία καθίσματα στα αεροπλάνα της.
Αυτό που διαφαίνεται είναι ότι για εφέτος θα δουλέψει πολύ ο οδικός τουρισμός ενώ έχουν αρχίσει να γίνονται σκέψεις για την ενίσχυση του εγχώριου τουρισμού.
Όπως λέει, όμως, ο κ. Ρέτσος θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι ο εγχώριος τουρισμός καλύπτει οριακά μόλις το 10% των τουριστικών εσόδων και όποιο κομμάτι εγχώριου τουρισμού και να προκύψει φέτος αυτό θα είναι απλά μια μικρή ένεση ρευστότητας για τις επιχειρήσεις και δεν θα έχει καμία επίπτωση στα δημοσιονομικά της χώρας.
Αναφορικά με την πρόσφατη -όπως παρουσιάστηκε- διένεξη μεταξύ του κ. Ρέτσου και μερίδας ξενοδόχων ο κ. Ρέτσος είπε ότι κακώς παρουσιάστηκε έτσι, δεν υπάρχει καμία διένεξη, ο ΣΕΤΕ έχει υπό την ομπρέλα του τους 14 πανελλαδικούς φορείς του τουρισμού και αυτό που προσπαθεί τώρα να κάνει μαζί με την κυβέρνηση είναι να προκύψουν εργαλεία ρευστότητας για τις επιχειρήσεις για την επόμενη μέρα.
Ήδη έχει ανακοινωθεί το εγγυοδοτικό κεφάλαιο της Αναπτυξιακής τράπεζας που θα προσφέρει εγγυήσεις έως 2 δισεκατομμύρια, το οποίο θα προσφέρει μια ρευστότητα 7 δισεκατομμυρίων στην αγορά και όπως λέει ο κ. Ρέτσος.
Προς το παρόν ωστόσο φαίνεται ότι δεν υπάρχει πρόθεση από τους Ευρωπαίους να ταξιδέψουν στο εξωτερικό για διακοπές φέτος.
Στη Γερμανία για παράδειγμα που είναι χώρα που ενδιαφέρει πολύ την Ελλάδα υπάρχει ταξιδιωτική προειδοποίηση με ισχύ μέχρι 14 Ιουνίου ενώ έρευνα του YouGov δείχνει ότι μόλις το 16% των Γερμανών θέλει να ταξιδέψει στο εξωτερικό για διακοπές.
Ο κ. Ρέτσος λέει ότι οι αερομεταφορές θα καθορίσουν τι θα γίνει φέτος με τον τουρισμό και με βάση τα μέχρι τώρα δεδομένα «δεν είναι ρεαλιστικό να λέμε ότι θα δούμε πελάτες από το εξωτερικό με αεροπλάνα πριν το τέλος Ιουλίου».
Όσον αφορά την ακτοπλοΐα, τα δρομολόγια για τα νησιά και για εκτός τους μόνιμους κατοίκους δεν αναμένεται να ανοίξουν πριν του Αγίου Πνεύματος στις αρχές Ιουνίου.
Τουριστικοί πράκτορες
«Η κατάσταση θα πάει από το κακό στο χειρότερο αν δεν ανακοινωθεί επίσημα πρωτόκολλο για το πως θα κινείται ο τουρίστας», λέει το CNN Greece o κ. Λύσανδρος Τσιλίδης, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ελληνικών Συνδέσμων Γραφείων Ταξιδίων & Τουρισμού.
«Πρώτα θα δούμε τα πρωτόκολλα και μετά θα πράξουμε αναλόγως. Εμείς ως επιχειρηματίες προτιμούμε να έχουμε δουλειά από το να γινόμαστε επαίτες της εκάστοτε κυβέρνησης για το κατά πόσο θα πρέπει να στηριχθεί ο κλάδος μας ή για το ποιος θα επωφεληθεί περισσότερο από κάποιον άλλο» λέει ο κ. Τσιλίδης σχολιάζοντας την πρόσφατη ανταλλαγή, απόψεων, κάποιες φορές σε πολεμικό ύφος, για το πώς και αν θα πρέπει να στηριχθεί ο τουρισμός.
Ο κ. Τσιλίδης λέει ότι ο αριθμός των αφίξεων για φέτος δεν θα ξεπερνά το 15% με 20% των αφίξεων που υπολογίζαμε και αυτό με την προϋπόθεση ότι θα ξεκινήσουν οι αερομεταφορές, και αν όλα πάνε καλά θα επιστρέψουμε σε μια κανονικότητα το 2022 καθώς το 2021 θα είναι μια χρονιά καθοριστική για την επανάκαμψη της αγοράς.
Οι Αμερικανικές αεροπορικές εταιρείες έχουν ανακοινώσει ότι έχουν αναστείλει τις περισσότερες πτήσεις προς Ευρώπη μέχρι τον Σεπτέμβριο χωρίς να ξέρουμε πως θα εξελιχθεί αυτό.
Τα κρουαζιερόπλοια έχουν παροπλιστεί για 100 ημέρες και οι Αμερικανοί δεν θα επιτρέπουν την επιβίβαση στους μεγάλης ηλικίας ταξιδιώτες (που είναι το σημαντικότερο κομμάτι πελατείας της κρουαζιέρας).
«Άρα έχουμε ήδη μια ένδειξη ότι για την Αμερικανική αγορά πάει για το 2021 και ήδη οι μεγάλες εταιρείες Αμερικής, Καναδά και Αυστραλίας που διοργανώνουν event (ειδικό τουρισμό, συνέδρια κτλ) έχουν ανακοινώσει ότι θα επιστρέψουν το 2022. Άρα ξέρουμε πως ότι προσπάθεια κάνουμε αυτή τη στιγμή είναι στο πλαίσιο της προσπάθειας επαναλειτουργίας της αγοράς» λέει ο κ. Τσιλίδης.
«Αν δεν έχουμε σαφή πρωτόκολλα δεν μπορούμε να δουλέψουμε. Αν ένα αεροπλάνο που παίρνει 180 επιβάτες αναγκαστεί να πετάξει με 90 μπορείτε να μου πείτε πόσο θα κοστίσει ένα εισιτήριο; Ένα ξενοδοχείο που έχει 500 κλίνες και πρέπει να προσλάβει προσωπικό με πόσους επισκέπτες μπορεί να δουλέψει χωρίς να μπει μέσα;» τονίζει ο κ. Τσιλίδης.
Το γεγονός αυτό έχει προβληματίσει τους ξενοδόχους για το αν θα πρέπει να ανοίξουν κάποια ξενοδοχεία φέτος. Όμως αν δεν δουλέψουν καθόλου μπορεί να έχουν πρόβλημα με τους tour operators. Μια επιχείρηση δύσκολα παίρνει πελάτες αν τους χάσει. Παράγοντες τις αγοράς λένε ότι κάποια μεγάλα ξενοδοχεία που σε μία ευρύτερη περιοχή έχουν περισσότερες από μία μονάδες θα κρατήσουν ανοιχτές μία ή όσες χρειαστεί και δεν θα ανοίξουν τις άλλες προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι πελάτες τους από το εξωτερικό και για να μείνει ζωντανή έστω και σε καταστολή, η αγορά.
«Τα μέτρα λοιπόν θα μας βοηθήσουν να αποφασίσουμε και να συντονίσουμε την αγορά αλλά και να κατευθύνουμε τον τουρισμό, γιατί όλοι θέλουν να ανοίξουν αλλά δεν μπορεί να γίνει αυτό. Δεν χωράνε όλοι σε μία άδεια ζήτηση» αναφέρει ο κ Τσιλίδης.
Όπως είπε επίσης ο κ. Τσιλίδης οι επαγγελματίες του τουρισμού ρίχνουν αυτή τη στιγμή το βάρος σε χώρες που είναι πιο πιθανό να μπορέσουν οι κάτοικοί τους να ταξιδέψουν γι αυτό Έλληνες και Κύπριοι τουριστικοί πράκτορες έχουν ξεκινήσει να φτιάχνουν κοινά πακέτα διακοπών και αυτή η συνεργασία θα επεκταθεί και με πράκτορες του Ισραήλ.
Νησιά
Την ίδια αβεβαιότητα μοιράζεται και ο πρόεδρος του Σωματείου Τουριστικών Καταλυμάτων Σαντορίνης κ. Λευτέρης Αναπλιώτης -ενός προορισμού που δουλεύει κατά βάση με ξένους τουρίστες.
Ο κ. Αναπλιώτης λέει ότι στη Σαντορίνη ακυρώνονται οι προκρατήσεις που προϋπήρχαν για όλους του μήνες. Έχουν ακυρωθεί όλες οι προκρατήσεις για τον Μάιο και το 50% για τον Ιούνιο, Ιούλιο και Αύγουστο.
Η Πανελληνία Ομοσπονδία Τουριστικών Καταλυμάτων έστειλε πριν τρεις μέρες προτάσεις στον πρωθυπουργό και τους αρμόδιους υπουργούς για τη λειτουργία των καταλυμάτων με αυστηρούς κανόνες υγιεινής. Στις προτάσεις περιλαμβάνεται και η αναστολή λειτουργίας των καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης, τύπου airbnb.
Επισημάνει τέλος ότι για την περίπτωση της Σαντορίνης ο Δήμος, οι τοπικοί φορείς και οι επαγγελματίες του τουρισμού είναι σε θέση να επιβάλουν και να περιφρουρήσουν κάποιους κανόνες για τη μετακίνηση του κόσμου στο νησί όπως τις αποστάσεις, τον αριθμό ατόμων στον ίδιο χώρο κτλ.
Λίγο πιο δύσκολη είναι η κατάσταση την Μυτιλήνη με τους επαγγελματίες να περιμένουν εναγωνίως τις αποφάσεις για το πως θα λειτουργήσει ο τουρισμός φέτος και τι θα γίνει με τις μετακινήσεις.
O κ. Νίκος Μόλβαλης, πρόεδρος του Φορέα Τουρισμού Μολύβου λέει στο CNN Greece ότι η Μυτιλήνη έρχεται από μια δύσκολη περίοδο εξαιτίας του προσφυγικού.
Όπως λέει ο κ. Μόλβαλης σε πρόσφατη συνάντηση που έγινε με όλους τους τουριστικούς φορείς του νησιού κάποιοι ιδιοκτήτες ξενοδοχείων σκέφτονται να μην ανοίξουν φέτος αλλά στόχος είναι να μείνει ο προορισμός ανοιχτός για όσο το δυνατό περισσότερο.
Θα πρέπει να λυθεί το πρόβλημα της μετακίνησης λέει ο κ. Μόλβαλης και να επιδοτηθεί η μετακίνηση προς το νησί για να διευκολυνθεί τουλάχιστον ο εσωτερικός τουρισμός.
Το αισιόδοξο της υπόθεσης, λέει ο κ Μόλβαλης, «είναι ότι ένα μεγάλο ποσοστό τουριστών που είχε κάνει προκράτηση δεν ακυρώνει αλλά μεταθέτει τις ημερομηνίες των διακοπών του. Το πρόβλημα είναι ότι ούτε ο ξένος ξέρει τι θα γίνει και τι θα βρει στην Ελλάδα όταν έρθει».
Λιγότερα τουριστικά μαγαζιά και εστιατόρια
Όσοι από εμάς πάμε φέτος διακοπές κάπου είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα βρούμε πολύ λιγότερα τουριστικά μαγαζιά και μαγαζιά εστίασης ανοιχτά.
«Μάθαμε πότε θα ανοίξουμε και ποιοι είναι οι κανόνες υγιεινής και τα μέτρα προστασίας αλλά δεν ακούσαμε τίποτα για τη στήριξη των επιχειρήσεων» λέει στο CNN Greece o κ. Γιάννης Δαβερώνης, Πρόεδρος της Ένωσης Εστιατορίων & Συναφών Αττικής.
«Επειδή από τη θέση μου μιλάω με πολλούς επαγγελματίες που έχουν εστιατόρια σε περιοχές με έντονη τουριστική δραστηριότητα, θεωρώ ότι μία στις πέντε επιχειρήσεις δεν θα βρίσκονται στην επανεκκίνηση την 1η Ιουνίου.Από εκεί και πέρα, αν δεν υπάρξουν σοβαρά εργαλεία στήριξης των επιχειρήσεων θα αντιμετωπίσουμε μεγάλα προβλήματα και δεν θα μπορέσουμε να κρατήσουμε τους υπαλλήλους μας. Φοβόμαστε ότι μέσα στο καλοκαίρι θα υπάρξει ντόμινο κλεισίματος επιχειρήσεων.Ένα εστιατόριο που είχε 10 τραπέζια σε έναν εξωτερικό χώρο τώρα θα πρέπει να έχει τα μισά και με 4 άτομα όριο σε κάθε τραπέζι. Δεν ξέρω πώς αυτή η επιχείρηση με όλα τις οικονομικές επιβαρύνσεις που έχουν συσσωρευτεί θα μπορέσει να βγαίνει οικονομικά. Θεωρώ ότι σε πρώτη φάση δεν θα υπάρχει βιωσιμότητα για τις επιχειρήσεις του κλάδου μας».
Να σημειωθεί ότι ο κλάδος της εστίασης απασχολεί 300.000 εργαζομένους.