πλαίσιο λειτουργίας του σχολιάζονται ως ασαφή. Κύριο λόγο θα έχει ο πολιτισμός ή η επιχειρηματικότητα;
Χθες το απόγευμα ολοκληρώθηκε η δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση του σχεδίου νόμου «Κέντρο Πολιτισμού και Δημιουργίας Ακροπόλ» που τέθηκε στις 12 Ιουνίου από το υπουργείου Πολιτισμού, ώστε φορείς και ενδιαφερόμενοι να καταθέσουν τις απόψεις τους. Θα τις λάβει υπ’ όψιν η πολιτική ηγεσία ώστε να συνδιαμορφωθούν οι στόχοι;
Παρ’ ότι το ΥΠΠΟΑ βγάζει δελτία Τύπου για «ψύλλου πήδημα», το συγκεκριμένο θέμα ανάρτησε απευθείας στον κόμβο των διαδικτυακών διαβουλεύσεων χωρίς περαιτέρω δημοσιότητα εκτός από τις δηλώσεις της υπουργού Πολιτισμού που αφορούσαν τα γενικά χαρακτηριστικά του φορέα που θα λειτουργήσει στο κτίριο - κόσμημα επί της οδού Πατησίων, απέναντι από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.
Ναι, είναι το κτίριο που η κυβέρνηση Μητσοτάκη, ο ίδιος ο πρωθυπουργός και εν συνέχεια η υπουργός Πολιτισμού έστησαν με πομπώδεις αναφορές το αφήγημα της ενοποίησής του με τα δύο εμβληματικά γειτονικά κτίρια και ας ήταν σχέδιο παλιό και σκονισμένο από το 2009, όταν το ανήγγειλε ο Αντώνης Σαμαράς. Αλλά αυτό είναι άλλο θέμα.
Το σχέδιο νόμου είναι το δεύτερο που βγαίνει σε δημόσια διαβούλευση. Το πρώτο ήταν τον Απρίλιο του 2019 από την τέως υπουργό Πολιτισμού Μυρσίνη Ζορμπά. Στόχος ήταν η ενίσχυση του σύγχρονου πολιτισμού, για πρώτη φορά μέσα από ένα δημόσιο φορέα, που θα υποστήριζε τους καλλιτέχνες, θα έδινε χώρο για ανοιχτές πρόβες, σεμινάρια, την παραγωγή, οργάνωση και επιμέλεια εκθέσεων, παραστάσεων, μουσικής, βιβλίου συνδέοντας τη σύγχρονη καλλιτεχνική έκφραση με τα διεθνή κέντρα. Το νομοσχέδιο δεν πέρασε ποτέ από τη Βουλή αφού ήρθαν οι πρόωρες εκλογές.
Ετσι ένα χρόνο μετά θα κατατεθεί το καινούργιο. Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου με την επωνυμία «ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΑΚΡΟΠΟΛ» και τον διακριτικό τίτλο «ΑΚΡΟΠΟΛ ΑΚΡΟΣ» που στις διεθνείς συναλλαγές θα αποδίδεται ως «ACROPOLE ACROSS». Και αυτό είναι ένα από τα σημεία που σχολιάζεται στη διαβούλευση. Η έκφραση στα αγγλικά μπορεί να αποδίδει την έννοια του «απέναντι» αλλά στη γλώσσα μας δεν λέει τίποτα. «Είναι ελληνικός κρατικός φορέας και ο τίτλος του πρέπει να παραπέμπει σε ελληνικές λέξεις, έστω με κάποια υπέρβαση» αναφέρεται στη διαβούλευση.
«Το ΑΚΡΟΠΟΛ ΑΚΡΟΣ μπορεί να επιδράσει καταλυτικά στη σύγχρονη ελληνική δημιουργία στη χώρα, στις συνθήκες που επικρατούν στον πολιτιστικό και δημιουργικό τομέα, στη στήριξη και ενδυνάμωση των επαγγελματιών του κλάδου, στην εθνική οικονομία και στην προβολή του νέου προσώπου της Ελλάδας στον κόσμο» αναφέρει το γενικό σκεπτικό. Ο φορέας θα εποπτεύεται από το ΥΠΠΟΑ, θα έχει διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια, θα λειτουργεί χάριν του δημοσίου συμφέροντος και η χρήση του ακινήτου, παραχωρείται χωρίς αντάλλαγμα για ενενήντα εννέα (99) χρόνια.
Στο άρθρ. 1 για τη σύσταση διαβάζουμε ότι το υπουργείο Πολιτισμού «διατηρεί τη δυνατότητα να χρησιμοποιεί, χωρίς αντάλλαγμα, χώρους του [...] για την πραγματοποίηση εκδηλώσεων, την υποδοχή επισήμων προσκεκλημένων του και κάθε άλλη δραστηριότητα, για την οποία ο Υπουργός κρίνει σκόπιμη [...] Σε περίπτωση άσκησης της δυνατότητας του προηγούμενου εδαφίου, η διοίκηση του νομικού προσώπου δεν έχει δικαίωμα αρνήσεως». Είναι μια ανάσα βλέπετε από την Μπουμπουλίνας. Να υποθέσουμε ότι η χρήση των χώρων του έγκειται στη διακριτικότητα κάθε υπουργού;
Το θέμα είναι ποιος είναι ο προσανατολισμός του;
Η νομική σύμβουλος του Σωματείου Εργαζομένων στο Χώρο του Χορού (ΣΕΧΩΧΟ\) σχολιάζει ότι με αυτή τη μορφή του «ανοίγεται μια συζήτηση εξαιρετικά επιβλαβής για τα καλλιτεχνικά και εργασιακά δικαιώματα των εργαζομένων στον Πολιτισμό» και εξηγεί αναλυτικά.
Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ) ζητά στο άρθρ. 2 «Σκοποί» να προστεθεί «Η προώθηση της συμπερίληψης της διάστασης της αναπηρίας στις δράσεις του πολιτιστικού και δημιουργικού κλάδου με στόχο την άρση των εμποδίων που αντιμετωπίζουν σε αυτόν τα άτομα με αναπηρία ως κοινό, καλλιτέχνες, δημιουργοί και εργαζόμενοι...». Προβλέπονται ωστόσο εκπαιδευτικά προγράμματα για ανθρώπους με αναπηρία γι’ αυτό η Συνομοσπονδία θεωρεί δεδομένο ότι το κτίριο είναι πλήρως προσβάσιμο «σε κοινό και εργαζόμενους με αναπηρία».
Η ομάδα Cultural Workers Alliance σχολιάζει «Ολο το σκεπτικό και οι προτεινόμενες δραστηριότητες του νέου φορέα [...] αφορούν σχεδόν αποκλειστικά σε διαδικασίες προβολής, διαχείρισης και ανάπτυξης επιχειρηματικών δεξιοτήτων. Διαφωνούμε επί της βάσης του προγράμματος για δυο λόγους.
Αφενός δεν είναι καίριο... Αφετέρου δεν είναι καινοτόμο...» και αναλύουν τους λόγους. Η Ενωση Βιβλίου χαρακτηρίζει «γενικόλογο» το σχέδιο νόμου, «δημιουργεί ερωτήματα και απορίες αντί να απαντά σε συγκεκριμένες ανάγκες και προβλήματα, που αναζητούν πρακτικές λύσεις στον τομέα του πολιτισμού».
Η «Εφ.Συν.» ζήτησε το σχόλιο της τέως υπουργού Πολιτισμού Μυρσίνη Ζορμπά -έχει αρθρογραφήσει αναλυτικά για το θέμα- και μας είπε:
«Το σχέδιο νόμου του υπουργείου Πολιτισμού που αποπειράται να μετατρέψει το εμβληματικό Ακροπόλ σε ΚΕΚ για managers, leaders και startuppers βρίσκεται εκτός τόπου και χρόνου, όταν λειτουργούν περισσότερα από δέκα σοβαρά μεταπτυχιακά προγράμματα πολιτιστικής διαχείρισης στα Ελληνικά πανεπιστημιακά ιδρύματα και εκατοντάδες Ελληνες απόφοιτοι ξένων πανεπιστημίων με ανάλογες σπουδές δραστηριοποιούνται στον καλλιτεχνικό χώρο.
»Ο θεσμός του Ακροπόλ αποτελεί αναντίρρητη και αδιαπραγμάτευτη υποχρέωση της Πολιτείας απέναντι στους δημιουργούς και την ανεξάρτητη καλλιτεχνική κοινότητα της χώρας. Υποχρέωση για στήριξη και ανάπτυξη, για ίσες ευκαιρίες χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς, για ελεύθερη καλλιτεχνική έκφραση και διακαλλιτεχνική συνεργασία, για ώσμωση, συμμετοχή και πειραματισμό.
Αυτά δεν μπορούν να γίνουν με γραφειοκρατικές μηχανορραφίες, χειραγώγηση και κηδεμόνευση, όπως επιχειρείται από το καλλιτεχνοκτόνο νομοσχέδιο. Το Ακροπόλ πρέπει να αποτελέσει τη νέα συνθήκη για μια οραματική πολιτική του σύγχρονου πολιτισμού και των τεχνών»...