Ήταν τέλη της δεκαετίας του ‘80 και αρχές της επόμενης, όταν οι γονείς μου -φρέσκοι συνταξιούχοι δάσκαλοι τότε- είχαν κάνει κάποια ταξίδια σε όμορες χώρες για να γνωρίσουν την… γειτονιά μας. Θυμάμαι, ότι ο πατέρας μου είχε συγκλονιστεί από την συγκίνηση που αποκόμισαν επισκεπτόμενοι την κοιτίδα τους, τον Πόντο, ενώ η μητέρα μου, μου είχε πει: να πας στην Αλβανία να δεις πώς ζούσαμε επί Κατοχής και στην Βουλγαρία για να γνωρίσεις πώς ήταν η Ελλάδα την εποχή που γεννήθηκες.
Θυμήθηκα τις φράσεις της μητέρας μου, όταν τις προάλλες μιλώντας με φίλο που επέστρεψε από τριήμερο στη Χαλκιδική, μου είπε με θλίψη: έτσι ήταν η Χαλκιδική, όταν πρωτοπήγα πριν από τριάντα χρόνια.
Πράγματι, αν αγνοήσει κανείς τα μπετά- τα κτιριακά συγκροτήματα που κατέλαβαν τεράστιες εκτάσεις παρά θιν’ αλός, τίποτα δεν θυμίζει την καλοκαιρινή Χαλκιδική που ξέραμε.
Τα ξενοδοχεία κλειστά. Τα περισσότερα από τα μεγάλα. Και όσα άνοιξαν, λειτουργούν απλά και μόνον ως… υπνωτήρια. Ούτε μπουφέδες, ούτε εκδηλώσεις δίπλα στις πισίνες, ούτε δεξιώσεις, ούτε θαλάσσια σπορ.
Τα καταστήματα εστίασης, άνοιξαν μεν, αλλά ψάχνουν πελάτη με το κιάλι. Πού οι καλές εποχές που υπήρχε ουρά για μπουγάτσα ή για πιτόγυρο;
Τα ίδια και χειρότερα στα μπιτσόμπαρα. Για χρέωση ούτε λόγος, αλλά κι έτσι, οι ομπρέλες και οι ξαπλώστρες χάσκουν άδειες.
Και μην αναρωτηθεί κανείς τι γίνεται τα βράδια, στα κλαμπ, στα μπαράκια, στα κέντρα διασκέδασης, στα μπουζουκομάγαζα, γιατί η απάντηση είναι μονολεκτική. Τίποτα (δεν γίνεται). Θα αραχνιάσουν τα περισσότερα κι όσα ανοίξουν, θα βγουν οι ιδιοκτήτες στην πόρτα, να κυνηγούν τους πελάτες με το τουφέκι για να τους βάλουν μέσα.
Η Χαλκιδική, τα σαββατοκύριακα του Ιουνίου, θυμίζει εποχές του ’80. Άδειοι δρόμοι, άνετη κυκλοφορία οχημάτων, ερημικές ακρογιαλιές, καθαρό περιβάλλον, ησυχία.΄
Οι ντόπιοι, οι επαγγελματίες που άνοιξαν τα μαγαζιά τους ελπίζοντας… και οι Θεσσαλονικείς ιδιοκτήτες εποχικών κατοικιών, που πήγαν για τριήμερο. Τουρίστες ελάχιστοι. Και αυτοί, αντιμετωπίζονται από τους «δικούς μας» όχι ως εκλεκτοί φιλοξενούμενοι που μας δίνουν τα ωραία τους χρήματα, αλλά ως πιθανοί φορείς που ενδέχεται να μας μολύνουν. (Μου διηγήθηκαν απίστευτα στιγμιότυπα από την παρουσία ξένων σε σουπερμάρκετ, που αντιμετωπίζονταν ως πόλος… αποφυγής)
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι φέτος η Χαλκιδική είναι ο παράδεισος όσων θέλουν γαλήνη, αλμύρα θάλασσας και ήχους τζιτζικιών, αν το σκηνικό δεν το θόλωνε η καταθλιπτική εικόνα των κλειστών ξενοδοχείων και μαγαζιών, η κατήφεια των επαγγελματιών και απόγνωση που ζωγραφίζεται στα πρόσωπά τους.
*Με λίγες λέξεις, τα πράγματα στον τουρισμό, εξελίσσονται πολύ χειρότερα ακόμη και από τις πλέον απαισιόδοξες προβλέψεις.
Εμείς νομίζαμε ότι το πρόβλημα στον τουρισμό θα ήμασταν εμείς. Το αν ανοίξουμε τα μαγαζιά, τα ξενοδοχεία, τα σπίτια. Νικήσαμε τον κορονοϊό και ανοίγοντας τα σύνορα θεωρούσαμε ότι οι τουρίστες θα σπεύσουν να απολαύσουν τον ήλιο, την θάλασσα και την φιλόξενη καρδιά μας. Ούτε που πέρασε από το μυαλό μας, ότι οι δυτικοευρωπαίοι, μαθημένοι να σχεδιάζουν νωρίς τις θερινές τους διακοπές, κυριευμένοι από τον φόβο για τον ιό, πήραν την απόφαση να… χάσουν μια χρονιά. Βοήθησε σε αυτήν τους την απόφαση, η οικονομική κρίση που ενέσκηψε ως επίπτωση της πανδημίας και η οποία επηρέασε αρνητικά τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, μειώνοντας δραματικά τα εισοδήματα της μεγάλης πλειοψηφίας των ευρωπαίων πολιτών.
Χωρίς λεφτά, με μια θανατηφόρο απειλή να υπερίπταται στον αέρα και με την αβεβαιότητα θα ανοίξουν- δεν θα ανοίξουν τα σύνορα, δεν υπάρχει χώρος για να οργανωθούν διακοπές, που εκτός των άλλων προϋποθέτουν συνθήκες ανεμελιάς και καλής διάθεσης.
* Με αυτά ως δεδομένα, ο στόχος να περιοριστεί η ζημιά στον τουρισμό στα επίπεδα του 50% σε σύγκριση με τα περυσινά έσοδα, φαίνεται να εξελίσσεται σε χίμαιρα.
Η βαριά μας βιομηχανία -όπως αρεσκόμαστε να αποκαλούμε τον τουρισμό- φέτος δεν θα δώσει παρά ελάχιστα στην εθνική οικονομία. Αυτό σημαίνει λιγότερα έσοδα για το κράτος, ανεργία για εκατοντάδες χιλιάδες εποχικά απασχολούμενους, καταστροφή για τους μικρούς επιχειρηματίες του χώρου που βρισκόταν στο όριο της οικονομικής επιβίωσης έχοντας υποχρεώσεις με δάνεια, ρυθμίσεις και οφειλές.
Σε γενικές γραμμές, μόνον οι μεγάλοι του χώρου, αναμένεται να την βγάλουν καθαρή. Εκείνοι δηλαδή που ήταν άνετοι και κερδοφόροι, που δεν έχουν δανεισμό και χρέη και που αποφάσισαν να μην ανοίξουν καθόλου, συμβιβαζόμενοι με την ιδέα ότι για μια χρονιά δεν θα κερδίσουν αλλά και δεν θα χάσουν.
Οι υπόλοιποι, που είχαν δει ότι πήγαιναν καλά τα πράγματα και πήραν απόφαση να δανειστούν για να επεκταθούν, να εμπλουτίσουν, να ανακαινίσουν… θα βρουν τον Σεπτέμβριο τα χρέη τους να τους περιμένουν.
* Βλέποντας το τρένο που έρχεται κατά πάνω μας, καλό θα είναι να φύγουμε από τις ράγες τώρα αντί να βαυκαλιζόμαστε πως θα… σταματήσει εγκαίρως. Η λήψη κάποιων μέτρων υποβοήθησης των ανθρώπων του τουρισμού, είναι εκ των ων ουκ άνευ προκειμένου να μην καταστραφούν τελείως και δια παντός οι άνθρωποι.
Και δεν πρέπει να περιοριστούν αυτά σε επιδόματα για τους δυνητικά εποχικά εργαζόμενους που θα μείνουν άνεργοι τους θερινούς μήνες και χωρίς να δικαιούνται επίδομα ανεργίας από το φθινόπωρο, αλλά για τους μικρούς και μεσαίους επιχειρηματίες του κλάδου.
Η μείωση του ΦΠΑ, η παροχή ρευστότητας και η προσφορά περιόδου χάριτος στην αποπληρωμή των υποχρεώσεών τους, πρέπει να γίνουν ΕΔΩ και ΣΗΜΕΡΑ, γιατί πιο εύκολο και φτηνό είναι να κρατήσεις κάποιον ασθενή στη ζωή, από το να τον αφήσεις να πεθάνει και να προσπαθήσεις να τον αναστήσεις…
*Δεν ξέρω αν είναι ιδέα μου, αλλά μου έχει εμποτιστεί η πεποίθηση πως η κοινοβουλευτική πλειοψηφία, ως σύνολο, έχει αποφασίσει να αφήσει τον Αλέξη Τσίπρα προσωπικά, έξω από την σκανδαλολογία. Να μην επιχειρήσει να του προσάψει ατομικές ευθύνες για όλα όσα διερευνώνται για πρώην υπουργούς και στενούς συνεργάτες του. Αν έχω δίκιο στην διαπίστωσή μου, μια τέτοια «αφαίρεση από το κάδρο», αφενός έχει αποφασιστεί από …ψηλά και αφετέρου είναι πολλαπλά σημαντική.
Στους συλλογισμούς σας, να συνυπολογίσετε τις αρνητικές συνέπειες που είχε τόσο για το πολιτικό κλίμα στο εσωτερικό της χώρας μας όσο και για τον τότε πρωθυπουργό και πατέρα του σημερινού η σκανδαλολογία του 1989 που είχε επικεντρωθεί στην οικοδόμηση κατηγορητηρίου προσωπικά κατά του Ανδρέα Παπανδρέου.
Να αναλογιστείτε επίσης ότι ενδέχεται η απόφαση για «παραμονή του Αλέξη Τσίπρα στο απυρόβλητο», να υπαγορεύτηκε από τους ξένους παράγοντες που έτσι κι αλλιώς εμπλέκονται άμεσα στα διερευνόμενα σκάνδαλα τροφοδοτώντας με «αποκαλύψεις» που από μακριά μυρίζουν έργα και σχεδιασμούς μυστικών υπηρεσιών.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 28 Ιουνίου 2020