Γιατί καταγράφεται έξαρση στις κλοπές και ποιες είναι οι ελλείψεις της νομοθεσίας που τις ευνοούν, σύμφωνα με το Newsauto.gr Οι καταλύτες αποτελούν ένα σημαντικό και πολύ ακριβό εξάρτημα σε όλα τα οχήματα καθώς περιορίζει τις εκπομπές επικίνδυνων ρύπων στην ατμόσφαιρα προστατεύοντας...
το περιβάλλον αλλά και την ανθρώπινη ζωή.Ωστόσο τους τελευταίους μήνες καταγράφεται μια τεράστια έξαρση στις κλοπές καταλυτών καθώς σύμφωνα με πληροφορίες του Newsauto.gr αποτελούν ένα ανταλλακτικό από το οποίο οι κλέφτες αποκομίζουν εύκολα από 100 έως και 350 ευρώ το κομμάτι ενώ η έλλειψη στοιχείων και δεδομένων ευνοεί τη διακίνησή τους χωρίς φορολογικά παραστατικά.
Σύμφωνα με πληροφορίες πάνω από 1,3 εκατ. αυτοκίνητα κυκλοφορούν με κατεστραμμένους καταλύτες μετατρέποντας τα οχήματα σε βόμβες για το περιβάλλον αλλά και την δημόσια υγεία.Η Ελλάδα εδώ και δεκαετίες αποτελεί το… μαύρο πρόβατο της ΕΕ καθώς δεν έχει και βέβαια δεν μπορεί να δημοσιοποιήσει στοιχεία για την αγορά των καταλυτών και βέβαια να ελέγχει πόσοι καταλύτες έχουν αλλαχθεί και πόσοι χρειάζονται αλλαγή με αποτέλεσμα αντί να προστατεύεται το περιβάλλον να προκαλούνται ανεπανόρθωτες βλάβες όπως επίσης και στην υγεία των ανθρώπων.
Το κράτος ωστόσο δεν έχει ακόμη προσαρμόσει το νομικό πλαίσιο ώστε οι ιδιοκτήτες οχημάτων να υποχρεώνονται να αλλάζουν τους χαλασμένους ή απενεργοποιημένους καταλύτες με αποτέλεσμα η συγκεκριμένη αγορά να φυτοζωεί και να κινείται μόνο από τους ευσυνείδητους ιδιοκτήτες οχημάτων.
Βέβαια όσοι θέλουν να αλλάξουν τον καταλύτη του οχήματός τους σίγουρα κοιτούν και για κάποιον… μεταχειρισμένο με χαμηλότερο κόστος ο οποίος στις περισσότερες περιπτώσεις έχει αφαιρεθεί παράνομα από κάποιο άλλο αυτοκίνητο! Όσον αφορά στα φορολογικά παραστατικά η τοποθέτηση καταλύτη φαίνεται ότι έχει αντικατασταθεί από επισκευή εξάτμισης…
Αποτέλεσμα των παραπάνω είναι οι ιδιοκτήτες οχημάτων να τοποθετούν μεταχειρισμένους καταλύτες χωρίς να γνωρίζουν από πού προέρχονται, ότι είναι κλεμμένοι δηλαδή, και τις περισσότερες φορές τους επιλέγουν εξαιτίας του χαμηλότερου κόστους.
Με το… κιλό και όχι με το κομμάτι
Ένα επιπλέον σοβαρό ζήτημα που έχει προκύψει στην αγορά των καταλυτών και το κράτος φαίνεται ότι πρέπει να διορθώσει αφορά στην ανακύκλωση των καταλυτών. Η Εναλλακτική Διαχείριση Οχημάτων Ελλάδος (ΕΔΟΕ) είναι ο επίσημος φορέας για την ανακύκλωση των οχημάτων και κατ΄ επέκταση και για τους καταλύτες.
Ωστόσο η καταγραφή της ανακύκλωσης καταλυτών καταγράφεται σε… κιλά αντί σε τεμάχια με αποτέλεσμα να υπάρχει πάντα ο κίνδυνος αλλοίωσης των κιλών από την πρόσμιξη μετάλλων που προέρχονται από το σύστημα εξάτμισης.
Αν όμως καταγράφονταν κατά την παραλαβή ενός οχήματος από κάποιο κέντρο της ΕΔΟΕ οι καταλύτες ως μονάδες αντί για φορτίο σε κιλά το κράτος θα είχε επιτέλους κάποια στοιχεία για την ανακύκλωση των καταλυτών και οι επαγγελματίες του κλάδου θα μπορούσαν να λειτουργήσουν καλύτερα τις επιχειρήσεις τους.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΔΟΕ το συνολικό βάρος των καταλυτών από απορρύπανση ανήλθε σε 145 τόνους, (περίπου 4 κιλά ανά καταλύτη). Στο σύνολο των διαλυτηρίων η αποθήκη έναρξης 2019 ανήλθε σε 180,73 τόνους σε αυτά προστίθενται οι καταλύτες από απορρύπανση 145 τόνοι.
Σε αυτή την κατηγορία αποβλήτου δηλώθηκε, όπως προαναφέρθηκε, ότι κλάπηκε ποσότητα 4 τόνων από τις εγκαταστάσεις των εταιριών. Επιπλέον σε 2,3 τόνους έγινε αλλαγή της κατηγορίας αποβλήτου από ΕΚΑ 160801 σε ΕΚΑ 160117 (άδειοι καταλύτες).
Επομένως νέο σύνολο αποθέματος διαμορφώνεται στους 318 τόνους από τους οποίους διατέθηκαν συνολικά 167 τόνοι. Οι 150,73 τόνοι διακινήθηκαν προς εταιρίες διαχείρισης καταλυτών, και 17,52 τόνοι εξήχθησαν. Ένα μικρό ποσοστό (19 τεμάχια ή περίπου 80 κιλά επαναχρησιμοποιήθηκαν).
Που καταλήγουν οι κλεμμένοι καταλύτες
Όσοι πιο παλαιοί τόσο πιο ακριβοί είναι οι μεταχειρισμένοι καταλύτες στην «μαύρη» αγορά καθώς τα παλαιότερα συστήματα διέθεταν περισσότερα μέταλλα οπότε κοστίζουν και περισσότερα χρήματα. Για αυτόν ακριβώς το λόγο οι κλέφτες προτιμούν να κλέβουν καταλύτες από οχήματα με ηλικίες άνω των 10 ετών, μεγάλου κυβισμού ώστε να είναι και αρκετά μεγάλο το ανταλλακτικό.
Στα σύγχρονα αυτοκίνητα οι καταλύτες είναι πολύ μικρότεροι και χαμηλότερης αξίας οπότε ξεφεύγουν από το στόχαστρο των κλεφτών.
Στη συνέχεια οι κλεμμένοι καταλύτες καταλήγουν είτε σε κάποιο συνεργείο αυτοκινήτων ή επισκευής εξατμίσεων αλλά μπορεί να αποκτηθούν και από εμπορίες μετάλλων που θα τους ανακυκλώσουν.
Πάντως είναι γνωστό ότι όσο αυξάνονται οι τιμές των μετάλλων τόσο περισσότερο αυξάνεται και η τιμή διάθεσής τους στην «μαύρη» αγορά καθώς όπως προαναφέραμε αποτελεί ένα ανταλλακτικό που αφαιρείται εύκολα και υπάρχει μεγάλη ζήτηση.
Τώρα λόγω της έξαρσης των κλοπών κάποιοι υιοθετούν καινοτόμους τρόπους προφύλαξης των καταλυτών τους, όπως αυτό που βλέπετε στην φωτογραφία, αλλά οι επαγγελματίες κλέφτες με ηλεκτρικό τροχό τα κόβουν όλα χωρίς κόπο…
Η νομοθεσία ευνοεί την «μαύρη» αγορά καταλυτών
Στελέχη από την αγορά των καταλυτών επισημαίνουν στο Newsauto.gr ότι: «Η σημαντική μείωση στα όρια εκπομπής τοξικών ρύπων από τους κινητήρες εσωτερικής καύσης (επιβατικών αυτοκινήτων, βαρέων οχημάτων και πλοίων) έχει οδηγήσει σε μία τεράστια αύξηση της ζήτησης πολυτίμων μετάλλων (Πλατίνας, Παλλαδίου και Ροδίου), από τα οποία κατασκευάζονται οι καταλύτες, σε παγκόσμιο επίπεδο. Η αύξηση της ζήτησης έχει οδηγήσει σε διπλασιασμό των τιμών των πολυτίμων μετάλλων το τελευταίο έτος (και στον δεκαπλασιασμό τους την τελευταία δεκαετία).
Ως αποτέλεσμα της παραπάνω αύξησης, η αξία των μετάλλων που περιέχονται στους καταλύτες (ιδιαίτερα παλαιότερων οχημάτων) ανέρχεται κατά μέσο όρο στα 110 ευρώ, σήμερα.
Λόγω του στρεβλού νομικού πλαισίου, τόσο σε ελληνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, βάσει το οποίου η απόδοση της ανακύκλωσης των καταλυτών μετριέται με βάση το βάρος του καταλύτη και όχι την ποσότητά τους (όπως για παράδειγμα συμβαίνει με τα ελαστικά και τις μπαταρίες) δίνεται μεγάλη «ευελιξία» στις δηλώσεις ανακύκλωσης ώστε να λειτουργεί μία παράλληλη «μαύρη» και μη αδειοδοτημένη αγορά εμπορίας μεταχειρισμένων καταλυτών αυτοκινήτων και των μετάλλων που περιέχουν.
Η παράλληλη αυτή αγορά τροφοδοτείται από τις παρούσες υψηλές τιμές των μετάλλων, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται όλο και αυξανόμενα φαινόμενα κλοπών καταλυτικών μετατροπέων από αυτοκίνητα, οι οποίοι στην συνέχεια πωλούνται είτε αυτούσια είτε μετά από αποκελύφωση (απομάκρυνση των μεταλλικών μερών του ανταλλακτικού).
Αρκετές εταιρείες έχουν απευθυνθεί πολλές φορές στους αρμόδιους φορείς (Εθνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης, ΕΔΟΕ κλπ) αναφέροντας το πρόβλημα χωρίς ουδέποτε να γίνει καμία ενέργεια επίλυσής του και βέβαια κάποιες εταιρείες αποχώρησαν από το δίκτυο ανακυκλωτών καθότι η νομοθεσία τροφοδοτεί τα φαινόμενα «μαύρης» εμπορίας καταλυτών και μετάλλων χωρίς παραστατικά.»