Σοκ προκαλεί ο αριθμός όσων έχουν χάσει τη ζωή τους από το 2010 κι έπειτα, δουλεύοντας στο Κατάρ για να είναι όλα έτοιμα για το Μουντιάλ 2022.Περισσότεροι από 6.500 εργάτες έχουν χάσει τη ζωή τους στο Κατάρ από το 2010, όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ,
όταν η αραβική χώρα ανέλαβε να διοργανώσει το Παγκοσμίου Κύπελλο ποδοσφαίρου του 2022. Τα σοκαριστικά στοιχεία φέρνει στο φως της δημοσιότητας η βρετανική εφημερίδα Guardian, επικαλούμενη κυβερνητικές πηγές από τις χώρες καταγωγής των μεταναστών, οι οποίοι εργάζονται κάτω από άθλιες συνθήκες στα γιγάντια κατασκευαστικά έργα που γίνονται στο Κατάρ, με την προοπτική της φιλοξενίας της κορυφαίας ποδοσφαιρικής διοργάνωσης.Στοιχεία από την Ινδία, το Μπανγκλαντές, το Νεπάλ και τη Σρι Λάνκα αποκαλύπτουν ότι 5.927 εργάτες από τις χώρες αυτές πέθαναν στο Κατάρ, από το 2011 έως το 2020, ενώ ακόμη 824 θανάτους αναφέρει έκθεση της πρεσβείας του Πακιστάν στην Ντόχα. Οι αριθμοί αυτοί, μάλιστα, αφορούν μόνο μετανάστες από τις συγκεκριμένες χώρες, τη στιγμή που στα εργοτάξια του Κατάρ δουλεύουν επίσης άνθρωποι από άλλα κράτη, κυρίως την Κένυα και τις Φιλιππίνες, ενώ δεν έχουν προσμετρηθεί οι τελευταίοι μήνες του 2020.
Τα τελευταία δέκα χρόνια, το Κατάρ έχει ξεκινήσει ένα πρωτοφανές πρόγραμμα κατασκευής υποδομών, οι περισσότερες εκ των οποίων σχετίζονται άμεσα (στάδια) ή έμμεσα (αεροδρόμιο, οδικό δίκτυο, συγκοινωνιακό δίκτυο, ξενοδοχεία) με τη διοργάνωση του Μουντιάλ 2022. Το γιγαντιαίο πλάνο περιλάμβανε ακόμη και την κατασκευή μίας καινούριας πόλης, της Λουσάιλ, 23 χιλιόμετρα βόρεια της πρωτεύουσας Ντόχα, όπου θα φιλοξενηθεί και ο τελικός του τουρνουά.
«Ένα σημαντικό ποσοστό των μεταναστών εργατών που πέθαναν από το 2011, βρίσκονταν στη χώρα μόνο και μόνο επειδή το Κατάρ κέρδισε το δικαίωμα να φιλοξενήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο», δηλώνει ο Νικ ΜακΓκίχαν, διευθυντής ενός δικηγορικού ομίλου που ειδικεύεται σε θέματα εργατικών δικαιωμάτων στις χώρες του Κόλπου.
Η δήλωσή του έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τα επίσημα στοιχεία της οργανωτικής επιτροπής, σύμφωνα με τα οποία έχουν καταγραφεί 37 θάνατοι εργατών στα εργοτάξια των επτά σταδίων που θα χρησιμοποιηθούν για το Μουντιάλ, εκ των οποίων μόνο οι τρεις έχουν χαρακτηριστεί επίσημα ως εργατικά δυστυχήματα. Πολλοί ειδικοί, όμως, αμφισβητούν αυτά τα στοιχεία, τονίζοντας ότι οι μετανάστες εργάζονται για πάρα πολλές ώρες, υπό αφόρητη ζέστη.
Πίσω από τις -έτσι κι αλλιώς τρομακτικές- στατιστικές, υπάρχουν οι τραγικές ανθρώπινες ιστορίες που εχουν δει το φως της δημοσιότητας και αποκαλύπτουν το μέγεθος της εκμετάλλευσης, την οποία υφίστανται οι περίπου 2.000.000 μετανάστες που εργάζονται στο Κατάρ.
Ο Γκαλ Σινγκ Ράι από το Νεπάλ πλήρωσε περίπου 1.000 ευρώ για να αποκτήσει το δικαίωμα να εργαστεί ως καθαριστής στο εργοτάξιο ενός σταδίου. Αυτοκτόνησε μία εβδομάδα αργότερα.
Ο Μοχάμαντ Σαχίντ Μιάχ από το Μπανγκλαντές πέθανε από ηλεκτροπληξία στο δωμάτιο όπου διέμενε, όταν νερό ήρθε σε επαφή με γυμνά ηλεκτρικά καλώδια, ενώ ο 43χρονος Ινδός Μαντχού Μπολαπαλί βρέθηκε νεκρός στο δωμάτιό του και ο θάνατός του αποδόθηκε σε παθολογικά αίτια, χωρίς ποτέ να γνωστοποιηθούν περισσότερες λεπτομέρειες στην οικογένειά του.
Όπως γίνεται κατανοητό, θάνατοι σαν κι αυτοί που προαναφέρθηκαν δεν καταγράφονται στις επίσημες εκθέσεις. Αυτές περιλαμβάνουν θανάτους από αίτια όπως πτώση από μεγάλο ύψος ή ασφυξία, ενώ ένας σημαντικός αριθμός καταγράφεται ως αγνώστου αιτιολογίας. Όμως, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει στην κατοχή του ο Guardian, ένα 69% των θανάτων εργατών από την Ινδία, το Νεπάλ και το Μπανγκλαντές αποδίδεται επισήμως σε φυσικά αίτια. Μόνο για τους Ινδούς, το ποσοστό αυτό φτάνει στο 80%. Στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν πραγματοποιείται νεκροψία που θα μπορούσε να επιβεβαιώσει ή να διαψεύσει τον ισχυρισμό περί παθολογικών αιτιών θανάτου, παρότι σχετικό αίτημα είχαν διατυπώσει ήδη από το 2014 οι νομικές υπηρεσίες της κυβέρνησης του Κατάρ.
Σύμφωνα με παλαιότερη έκθεση της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας των Ηνωμένων Εθνών, οι εργαζόμενοι σε εξωτερικούς χώρους στο Κατάρ εκτίθενται για τουλάχιστον τέσσερις μήνες το χρόνο σε υπερβολική ζέστη.
Η κυβέρνηση της Ντόχα δεν αμφισβητεί τον αριθμό των θανάτων, θεωρεί όμως ότι πρόκειται για ένα μικρό ποσοστό, σε σχέση με το σύνολο των μεταναστών που εργάζονται στη χώρα. «Ο δείκτης θνησιμότητας σε αυτές τις κοινότητες βρίσκεται εντός του αναμενόμενου περιθωρίου, με δεδομένο το μέγεθος και τα δημογραφικά στοιχεία του πληθυσμού. Παραταύτα, κάθε χαμένη ζωή είναι μία τραγωδία και γίνεται κάθε προσπάθεια να αποτραπεί οποιοσδήποτε θάνατος στη χώρα μας», αναφέρει εκπρόσωπος της κυβέρνησης, προσθέτοντας ότι οι αλλοδαποί έχουν την ίδια πρόσβαση στις δομές υγείας με τους πολίτες του Κατάρ.
Εκ μέρους της οργανωτικής επιτροπής του Παγκοσμίου Κυπέλλου ποδοσφαίρου, εκφράστηκε «βαθιά λύπη» για τους θανάτους εργατών. «Διερευνήσαμε κάθε περιστατικό, για να διασφαλίσουμε ότι πήραμε το μάθημα. Διατηρήσαμε τη διαφάνεια σχετικά με το ζήτημα αυτό και αντικρούσαμε ανακριβείς ισχυρισμούς, αναφορικά με τον αριθμό των εργατών που έχασαν τη ζωή τους».
Εκπρόσωπος της FIFA, απαντώντας σε σχετικό ερώτημα του Guardian, υπερασπίστηκε τους διοργανωτές αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Με τα πολύ αυστηρά μέτρα προστασίας της υγείας και της ασφάλειας στις εγκαταστάσεις, η συχνότητα ατυχημάτων στα εργοτάξια των εγκαταστάσεων του Παγκοσμίου Κυπέλλου είναι χαμηλή, σε σχέση με άλλα μεγάλα κατασκευαστικά έργα σε όλο τον κόσμο».