Ζωηρά πλατάνια σε κάθε στροφή. Αμπελώνες στη σειρά, έτοιμοι ν' αλλάξουν τα χρώματά τους, για να δώσουν τους καρπούς τους για το τσίπουρο της σεζόν. Το περίφημο τσίπουρο Τυρνάβου είναι ο δικός τους κόπος, η δουλειά τους, το εισόδημά τους. Η φύση είναι γεμάτη ζωντάνια όσο κατευθύνεσαι στην είσοδο του Δαμασίου. Όμως, κανένα..
κελάηδισμα δεν μαρτυρά την εικόνα καταστροφής που ακολουθεί και την απελπισία που καθρεφτίζεται στο βλέμμα των σεισμοπαθών του χωριού. Στις 3 Μαρτίου σώθηκαν από τον καταστροφικό σεισμό της Ελασσόνας, αλλά και ξεσπιτώθηκαν.Έκτοτε, πέρασαν 80 ημέρες κι εκείνοι από το επίκεντρο του ενδιαφέροντος στη λησμονιά. Το Magazine επισκέφθηκε τους ξεχασμένους κατοίκους του Δαμασίου, που εξακολουθούν να ζουν δίπλα στα χαλάσματα. Καμία πρόοδος, αμέτρητα “δεν ξέρουμε τι θα γίνει” κι ένας βουβός φόβος ότι θα τους βρει ο δύσκολος χειμώνας στα κοντέινερ. Βουνά από μπάζα μαρτυρούν την πικρή αλήθεια και δεν αφήνουν κανέναν να ξεχάσει τις στιγμές τρόμου που έζησαν.
Ένας δρόμος χωρίζει τις σκηνές που ακόμη βρίσκονται -προληπτικά- στο γήπεδο του Δαμασιακού, από τα 60 κοντέινερ, στα οποία μένουν πια οι οικογένειες των σεισμοπαθών. Τα αντίσκηνα παραμένουν εκεί, επειδή το έδαφος σείεται καθημερινά και είναι πιθανό πολλά από τα ετοιμόρροπα σπίτια να πέσουν και να προκαλέσουν προβλήματα σε διπλανά που έχουν κριθεί κατάλληλα. Οι κάτοικοι κάνουν έκκληση να προχωρήσουν οι κατεδαφίσεις, όμως καλά – καλά δεν έχει ολοκληρωθεί στο 100% η καταγραφή των ζημιών, όπως τόνισε ο πρόεδρος της κοινότητας Δαμασίου, Γιώργος Τσανάκας: “Περίπου 40 σπίτια έχουν χαρακτηριστεί κόκκινα και πρέπει να κατεδαφιστούν”.
Από την έως τώρα καταγραφή έχει προκύψει ότι υπάρχουν ακόμη 130 μη κατοικήσιμες οικίες, οι οποίες όμως έχουν χαρακτηριστεί κίτρινες, δηλαδή είναι προσωρινά ακατάλληλες και πρέπει επειγόντως να γίνουν οι απαραίτητες εργασίες σε αυτές, ώστε να μην υποστούν περαιτέρω βλάβες. “Επείγει να μαζευτούν τα μπάζα. Κάποια σπίτια που αρχικά θεωρήθηκαν πράσινα (κατάλληλα), στη δεύτερη αυτοψία χαρακτηρίστηκαν κίτρινα, διότι οι διπλανές οικίες είναι ακατάλληλες και επικίνδυνες”. Η γραφειοκρατία στέλνει τα δικά της Ρίχτερ στο χωριό του Τυρνάβου. Για να προχωρήσουν οι διαδικασίες και να αρχίσουν οι εργασίες το ελληνικό δημόσιο ζητά έγγραφα, όπως Ε9, Ε1, ταυτότητες, ώστε να βεβαιωθεί ποιοι είναι οι ιδιοκτήτες των σπιτιών που έχουν υποστεί τις ζημιές. Έγγραφα που βρίσκονται στα χαλάσματα.
.jpg "Οι ξεχασμένοι σεισμοπαθείς του Τυρνάβου -")
Περίπου 200 άνθρωποι ζουν στα κοντέινερ, σ' ένα ξέφωτο. Ανάμεσά τους ηλικιωμένοι που αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας και παιδιά. Πολλά θλιμμένα πρόσωπα. Το μεσημέρι δεν μπορούν να σταθούν κάτω από τον καυτό ήλιο που λούζει τις λαμαρίνες και το βράδυ τους σκεπάζει η παγωνιά. Κάποιοι -μην έχοντας άλλη επιλογή- μπαίνουν στα επικίνδυνα σπίτια τους, κυρίως για να πλύνουν τα ρούχα τους. Άλλοι βάζουν μπουγάδα στο γήπεδο του Δαμασιακού.
.jpg "Οι ξεχασμένοι σεισμοπαθείς του Τυρνάβου -")
Ακριβώς, απέναντι βρίσκονται οι οικίσκοι με το έμβλημα του Ολυμπιακού και το σήμα του MEGA Channel (αυτά διαθέτουν και κλιματιστικό). Είναι τα κοντέινερ που έστειλε στο χωριό ο Βαγγέλης Μαρινάκης. Όλοι αναφέρουν το όνομά του στο Δαμάσι και τη βοήθεια που προσέφερε. Περίπου, 100 μέτρα πιο πέρα μια σημαία του ΠΑΟΚ ήταν καρφωμένη ανάμεσα στα θερμοκήπια, ενώ στην αντίθετη πλευρά του δρόμου μέχρι τις 3 Μαρτίου υπήρχε ένα σχολείο. Κατεδαφίστηκε. Τα ποδοσφαιρικά πειράγματα δεν έχουν θέση, στο Δαμάσι. Ούτε το κέφι γι' αυτά. Είναι όλοι μια γροθιά. Επικρατεί η ανάγκη για ζωή και αξιοπρεπή διαβίωση.
ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΕ ΤΟ ΒΟΗΘΗΜΑ
Το πρώτο βοήθημα μπήκε στους λογαριασμούς τους, με μεγάλη καθυστέρηση. Έπειτα από δύο μήνες! Κρατήθηκαν όρθιοι με την προσφορά των απλών πολιτών, της εκκλησίας και δωρεές. Ο κ. Τσανάκας ενημέρωσε ότι αυτό ήταν το επίδομα σίτισης, ύψους 600 ευρώ. Καθυστερούν κι άλλο αυτά των οικοσυσκευών και του ενοικίου. Κάποιοι από τους κατοίκους του χωριού νοίκιασαν σπίτια σε γειτονικές περιοχές, χωρίς όμως να λάβουν την αντίστοιχη οικονομική υποστήριξη. Όσοι εξ αυτών δεν αντέξουν οικονομικά μοιραία θα ζητήσουν οικίσκο και αν βρεθεί κοντέινερ θα επιστρέψουν στο χωριό τους. “Σε αυτό το χώρο είναι αδύνατον να φιλοξενηθούν κι άλλοι οικίσκοι και θα πρέπει να βρεθεί νέος”, επεσήμανε ο πρόεδρος της κοινότητας. Άλλοι επέλεξαν να μείνουν σε αποθήκες δίπλα στα σπίτια τους, προκειμένου να προφυλάξουν την περιουσία τους.
.jpg "Οι ξεχασμένοι σεισμοπαθείς του Τυρνάβου -")
Περπατήσαμε μέσα στο χωριό μαζί με τον κ. Κωνσταντίνο Νάκα. Το σπίτι του κρίθηκε καταδεφιστέο και ζει με τη σύζυγό του και τα δύο παιδιά τους σε έναν οικίσκο. Την ώρα του σεισμού ήταν στα χωράφια του και τα παιδιά του στο σχολείο που κατεδαφίστηκε. Μια ημέρα πριν από το σεισμό, την Τρίτη 2 Μαρτίου 2021, το σχολείο είχε κερδίσει το 1ο Βραβείο στην κατηγορία του Λογότυπου στον μαθητικό διαγωνισμό αφίσας και λογότυπου, της Περιφερειακής Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Θεσσαλίας. Το θέμα ήταν ο εορτασμός της Επετείου των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821.
“ΜΕΙΝΑΜΕ ΞΕΚΡΕΜΑΣΤΟΙ”
Το Δαμάσι γύρω από την πλατεία του είναι γεμάτο ερείπια. Λες και βγήκε από πόλεμο. Σου δίνει την εντύπωση ότι έσκασαν νάρκες από τη μία άκρη του χωριού έως την άλλη. Κολώνες σχίστηκαν στα δυο, σαν χαρτιά. Έπεσαν σκεπές. Υποχώρησαν τοίχοι. Τα σπίτια μοιάζουν με κιόσκια. Βλέπεις μέσα σ' αυτά και πίσω από αυτά. Φαίνονται τα φωτιστικά, οι βιβλιοθήκες των παιδιών, σαλόνια και κρεβάτια. Μπήκαμε σε ένα στενό σοκάκι. Ένα πράσινο βελούδινο καθιστικό γύαλιζε στο φως του ήλιου. Ο τοίχος που το έκρυβε δεν υπήρχε πια. Διαλύθηκε. Άνοιξε και έγινε ένα βουνό από τσιμεντόλιθους. Πάνω τους ήταν καρφωμένο ένα κοντάρι με την ελληνική σημαία. “Τη βάλαμε στις 25 Μαρτίου, για την Εθνική μας Επέτειο”. Θυμήθηκα το σημαιοστολισμένο, γυαλισμένο και αποκλεισμένο Σύνταγμα, εκείνη την ημέρα. Ξανακοίταξα τα ερείπια με την ελληνική σημαία. Τα ερείπια που βρίσκονται εκεί δύο μήνες. Το κοντράστ των δύο εικόνων προκαλεί συνειρμούς και σκέψεις που μόνο τους κυνικούς δεν ενοχλούν.
Ο κ. Νάκας υπενθύμισε όσα ζήτησαν οι κάτοικοι του Δαμασίου από τον αναπληρωτή Υπουργό Εσωτερικών, Στέλιο Πέτσα, όταν επισκέφθηκε το χωριό τους τον Μάρτιο. “Ζητήσαμε και από τον κ. Πέτσα να περιοριστεί η γραφειοκρατία και να γίνουν γρήγορα οι κατεδαφίσεις, επειδή υπάρχουν πολλά επικίνδυνα σημεία, όπου παίζουν μικρά παιδιά και υπάρχει κίνδυνος να θρηνήσουμε θύματα. Δεν υπάρχει χρονοδιάγραμμα. Πιστεύουμε ότι θα βγάλουμε τον χειμώνα στα κοντέινερ. Μη βγάλουμε και δεύτερο χειμώνα... Πάθαμε και άλλη μεγάλη καταστροφή με την παγωνιά (σ.σ. στις καλλιέργειες). Αυτό είχε συνέπεια στη δουλειά μας. Μείναμε ξεκρέμαστοι”.
Στους κατοίκους του χωριού γίνονται συχνά self test. Την περίοδο που έμεναν στα αντίσκηνα ζήτησαν να εμβολιαστούν, εκτός σειράς. Ωστόσο, το αίτημά τους δεν βρήκε ανταπόκριση.
Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ
Το απόγευμα του Σαββάτου, το υπουργείο Εσωτερικών εξέδωσε σχετική ανακοίνωση-απάντηση στην οποία αναφέρει τα εξής:
"Σχετικά με σημερινό δημοσίευμα της ιστοσελίδας News247, με τίτλο «Οι ξεχασμένοι σεισμοπαθείς του Τυρνάβου», επισημαίνονται τα εξής:
Το Υπουργείο Εσωτερικών βρέθηκε, από την πρώτη στιγμή, δίπλα στους πληγέντες της περιοχής, συντονίζοντας τις ενέργειες και άλλων υπουργείων για την άμεση ανακούφιση των πληγέντων και την αποκατάσταση των ζημιών. Βρίσκεται, δε, σε συνεχή επικοινωνία τόσο με τη δημοτική αρχή, όσο και με τις αρμόδιες υπηρεσίες του δήμου για οποιαδήποτε ανάγκη παρίσταται.
Μετά την επίσκεψη του Αναπληρωτή Υπουργού Εσωτερικών, Στέλιου Πέτσα, στις πληγείσες περιοχές της Θεσσαλίας, στις 6 Μαρτίου 2021, ακολούθησε υπουργική απόφαση στις 8 Μαρτίου 2021 για χρηματοδότηση ύψους 300.000 ευρώ του Δήμου Τυρνάβου, στο πλαίσιο του προγράμματος Κοινωνικής Προστασίας. Αντίστοιχη χρηματοδότηση δόθηκε και στους άλλους δύο δήμους της περιοχής που, επίσης, επλήγησαν, τον δήμο Ελασσόνας και Φαρκαδόνας.
Τα χρήματα πιστώθηκαν άμεσα και αφορούν στην καταβολή οικονομικής ενίσχυσης για την κάλυψη των πρώτων βιοτικών αναγκών των πληγέντων, ύψους 600 ευρώ, καθώς και για την αντικατάσταση οικοσκευής, ύψους έως 6.000 ευρώ.
Ακολούθησε, στις 28 Απριλίου 2021, υπουργική απόφαση (με αρ.πρωτ. ΑΠ33009/28-04-2021) για πρόσθετη οικονομική ενίσχυση επιπλέον 300.000 ευρώ για το ίδιο ζήτημα, κατόπιν αιτήματος του δήμου. Διευκρινίζουμε ότι τα ποσά αυτά αφορούν αποκλειστικά και μόνο στην κάλυψη των πρώτων άμεσων αναγκών των πληγέντων και την αντικατάσταση της οικοσκευής.
Σε ό,τι αφορά στο θέμα της σίτισης, σημειώνεται ότι συνεχίστηκε αδιαλείπτως όλο αυτό το διάστημα, με τη διαδοχική συνδρομή του δήμου, των ενόπλων δυνάμεων (στρατού ξηράς) και της περιφέρειας. Διεκόπη, δε, -όπως τονίζει η δημοτική αρχή- πριν από δύο εβδομάδες, καθώς πλέον όλα τα κοντέινερ διαθέτουν τις απαραίτητες οικοσκευές (ψυγεία και κουζίνες). Παράλληλα, οι κοινωνικές υπηρεσίες του δήμου συνεχίζουν να διανέμουν, σε τακτική βάση, τρόφιμα που έχουν συγκεντρωθεί και συνεχίζουν να συγκεντρώνονται από προσφορές ιδιωτών και εθελοντών.
Όσον αφορά στις υποδομές, το τεχνικό δελτίο έργου του δήμου Τυρνάβου, με τίτλο «Άρση επικινδυνότητας και επισκευαστικές εργασίες κτιρίων και υποδομών από τις βλάβες του σεισμού της 3ης Μαρτίου 2021» υποβλήθηκε στις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Εσωτερικών, χθες, στις 21 Μαΐου 2021. Πρόκειται για αίτημα συνολικού ύψους 3,25 εκατ. ευρώ, το οποίο ήδη εξετάζεται σε επικοινωνία με τις αρμόδιες υπηρεσίες του δήμου. Σημειώνεται ότι στο τεχνικό δελτίου έργου, περιλαμβάνονται -μεταξύ άλλων- και οι δαπάνες για σίτιση και διαμονή των πληγέντων, όπως έχουν υποβληθεί από τον δήμο.
Αναφορικά με την απομάκρυνση των μπαζών και τις κατεδαφίσεις, έχουν επιταχυνθεί όλες οι διαδικασίες από τα συναρμόδια υπουργεία, προκειμένου να εκδοθούν οι απαραίτητες άδειες, έπειτα από το πέρας των ελέγχων των μηχανικών της Διεύθυνσης Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών (ΔΑΕΦΚ).
Υπενθυμίζουμε, ότι τους τελευταίους μήνες, στους πληγέντες δήμους της Θεσσαλίας έχουν δοθεί, από το Υπουργείο Εσωτερικών, συνολικά, πάνω από 4,01 εκατ. ευρώ, ενώ επιπροσθέτως, η Περιφέρεια Θεσσαλίας έχει χρηματοδοτηθεί με ποσό ύψους 5 εκατ. ευρώ για την κατασκευή νέας οδογέφυρας Βλαχογιαννίου Δ.Ε. Ποταμιάς του δήμου Ελασσόνας και για την αποκατάσταση της οδού Μεσοχώρι-Βλαχογιάννι, Βάρκου.
Η Κυβέρνηση και το Υπουργείο Εσωτερικών στεκόμαστε δίπλα στους πολίτες, στηρίζοντας τους δήμους που επλήγησαν από θεομηνίες και φυσικές καταστροφές. Και θα συνεχίζουμε να το κάνουμε, έμπρακτα, για όσο διάστημα έχουν ανάγκη".