Η τεράστια αύξηση του κόστους της Ευρώπης για φυσικό αέριο και ηλεκτρικό ρεύμα απειλεί την Γηραιά Ήπειρο με έναν κρύο, ακριβό χειμώνα, καθώς οι προσπάθειες των κυβερνήσεων να προστατεύσουν τους πολίτες τους δεν φαίνεται πως είναι ικανές να υπερκεράσουν τα... προβλήματα που θα δημιουργήσει η κρίση.
Ήδη, μία χούφτα ευρωπαϊκών κυβερνήσεων έχουν δεσμεύσει περίπου 10 δισεκατομμύρια ευρώ (11,6 δισεκατομμύρια δολάρια) μέχρι τώρα σε επιδοτήσεις και για άλλη βοήθεια για τους καταναλωτές που αντιμετωπίζουν τις πρωτοφανείς αυξήσεις κόστους ενέργειας. Ωστόσο, αυτό το ποσό είναι ελάχιστο μπροστά στα 100 δισ. ευρώ σε επιπλέον λογαριασμούς ενέργειας που αντιμετωπίζουν οι πολίτες χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης αυτό το χειμώνα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ελληνικής κυβέρνησης αλλά και αναλυτών.
Θα χρειαστεί πολύ μεγαλύτερη κυβερνητική παρέμβαση -και πιθανώς ήπιες κλιματικές θερμοκρασίες- προκειμένου τα νοικοκυριά σε όλη την ήπειρο να καταφέρουν να αντεπεξέλθουν στους λογαριασμούς ενέργειας που εκτιμάται ότι θα φτάσουν τις αρκετές εκατοντάδες ευρώ ανά νοικοκυριό. Οι πολίτες της ΕΕ «δεν μπορούν να καλύψουν το ενεργειακό τους κόστος με αποτέλεσμα την άμεση αύξηση της φτώχειας», ανέφεραν οι Έλληνες υπουργοί Οικονομικών και Περιβάλλοντος σε επιστολή τους στις 2 Οκτωβρίου στον επικεφαλής οικονομικών της ευρωζώνης. «Το επιπλέον κόστος ενέργειας που θα υποστούν οι καταναλωτές είναι πιθανό να φτάσει τα 100 δισ. ευρώ».
Η Simone Tagliapietra, ανώτερη συνεργάτιδα στο think-tank Bruegel στις Βρυξέλλες, που επικεντρώνεται στην ενεργειακή πολιτική, ανέφερε επίσης ότι η συνολική αύξηση του καταναλωτικού κόστους σε ολόκληρη την ΕΕ πιθανά να φτάσει τα 100 δισεκατομμύρια ευρώ φέτος.
Με το χειμώνα μπροστά, η Ευρώπη αναταράσσεται ήδη από τις τιμές ρεκόρ φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας που προκαλούνται από τις περιορισμένες εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία, την έλλειψη αποθηκευτικών χώρων και τη σφιχτή δυναμική της προσφοράς και της ζήτησης καθώς η οικονομιά αναπτύσσεται μετά την εξαντλητική περίοδο της πανδημίας. «Αυτές οι τιμές θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ανάκαμψη της Ευρώπης», δήλωσε η Tagliapietra.
Οι πολιτικοί ηγέτες γνωρίζουν απόλυτα τον αντίκτυπο που έχει η ενεργειακή κρίση στους πολίτες τους.
– Στη Γαλλία, η κυβέρνηση του Προέδρου Εμμάνουελ Μακρόν παρέχει επιδοτήσεις «ενεργειακού ελέγχου» αξίας 580 εκατομμυρίων ευρώ στα φτωχότερα νοικοκυριά, πέρα από το ανώτατο όριο τιμών αερίου που θα κοστίσει περισσότερα από 4 δισεκατομμύρια ευρώ.
– Η Ιταλία δημιούργησε ένα πακέτο άνω των 3 δισεκατομμυρίων ευρώ για να περιορίσει τις αυξήσεις των τιμών το τελευταίο τρίμηνο του έτους, αν και οι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος εξακολουθούν να αυξάνονται περίπου κατά 30% από αυτόν τον μήνα.
– Η Ισπανία διοχετεύει περίπου 2,6 δισεκατομμύρια ευρώ από τους φόρους στις εταιρείες ενέργειας στους καταναλωτές.
– Στο Βέλγιο, η ρυθμιστική αρχή ενέργειας Creg ανέφερε πρόσφατα ότι οι συνδυασμένοι ετήσιοι λογαριασμοί φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, από τον περασμένο μήνα, αυξήθηκαν κατά περισσότερο από 700 ευρώ ανά νοικοκυριό.
– Το Ηνωμένο Βασίλειο, που δεν είναι πλέον μέλος της ΕΕ, ανακοίνωσε μέτρα 500 εκατομμυρίων λιρών (680 εκατομμύρια δολάρια) για να βοηθήσει τα φτωχότερα νοικοκυριά. Ωστόσο, το ανώτατο όριο τιμών λογαριασμού ενέργειας της χώρας αναμένεται να αυξηθεί κατά 30% σε περίπου 1.660 λίρες ετησίως, σύμφωνα με τους αναλυτές της Cornwall Insight Ltd.
Την επόμενη εβδομάδα, η ΕΕ θα εκδώσει συστάσεις για περαιτέρω μέτρα που είναι διαθέσιμα στα κράτη μέλη, μια κίνηση που έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει περισσότερες κυβερνήσεις να λάβουν έκτακτη υποστήριξη για τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις.
Ωστόσο, πιστεύεται ότι απαιτούνται ακόμα περισσότερα βήματα γιατί, ακόμη και με την υποστήριξη που έχει ανακοινωθεί μέχρι τώρα, 70 εκατομμύρια έως 90 εκατομμύρια νοικοκυριά μπορεί να δυσκολευτούν να καλύψουν το ενεργειακό τους κόστος, σύμφωνα με τον Stefan Bouzarovski, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ που ειδικεύεται στην κατανάλωση ενέργειας.
«Ένα μεγάλο ερώτημα είναι το τι θα γίνει με τον καιρό», δήλωσε η Angela Wilkinson, γενική γραμματέας του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ενέργειας στο Λονδίνο. «Αν ο χειμώνας έρθει γρήγορα, η ανθεκτικότητα των νοικοκυριών να αντέξουν μεγάλες αλλαγές στις τιμές της ενέργειας είναι σχεδόν ανύπαρκτη σε ολόκληρη την Ευρώπη».