Όπως όλα δείχνουν η πανδημία του κορωνοϊού ήταν απλά μια καταιγίδα μπροστά στις ενεργειακή θύελλα που είναι εδώ… Ήδη, ορισμένες κινεζικές επαρχίες ξεμένουν από ηλεκτρικό ρεύμα, οι Ευρωπαίοι πληρώνουν υπέρογκα ποσά για το υγροποιημένο αέριο και ο Λίβανος είναι στο... σημείο μηδέν στην κεντρική παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Επιπλέον, ο άνθρακας τελειώνει στην Ινδία και στις Ηνωμένες Πολιτείες, η τιμή ενός γαλονιού απλής βενζίνης ήταν στα 3,25$ την Παρασκευή από 1,27$ τον Απρίλιο.
Καθώς η παγκόσμια οικονομία προσπαθεί να ανακάμψει από την πανδημία της Covid-19, η ξαφνική ενεργειακή κρίση επιβαρύνει τις αλυσίδες εφοδιασμού και προκαλεί γεωπολιτικές εντάσεις. Επιπλέον, καθώς οι παγκόσμιοι ηγέτες ετοιμάζονται να συναντηθούν στα πλαίσια της Cop26 (Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή), τώρα τίθενται ερωτήματα σχετικά με το εύλογο μιας παγκόσμιας επανάστασης στην πράσινη ενέργεια.
Η κρίση έχει ενοχοποιηθεί για μια τέλεια καταιγίδα παραγόντων, κυρίως εξαιτίας της οικονομικής ανάκαμψης από την πανδημία που ήρθε αφού οι χώρες ξόδεψαν λιγότερα για την εξόρυξη ορυκτών καυσίμων τους τελευταίους 18 μήνες: Ένας ασυνήθιστα περσινός κρύος χειμώνας στην Ευρώπη που εξάντλησε τα ενεργειακά αποθέματα της ηπείρου, μια σειρά τυφώνων που έκλεισαν τα διυλιστήρια πετρελαίου του Περσικού Κόλπου και η επιδείνωση στις σχέσεις μεταξύ Κίνας και Αυστραλίας, είναι επίσης παράγοντες που συνέβαλαν στην τέλεια καταιγίδα.
«Μεταδίδεται από τη μία αγορά ενέργειας στην άλλη», δήλωσε στην Washington Post ο Daniel Yergin, συγγραφέας του βιβλίου «The New Map: Energy, Climate and the Clash of Nations». «Οι κυβερνήσεις προσπαθούν να δώσουν επιδοτήσεις προκειμένου να αποφύγουν την τεράστια αντίδραση των πολιτών τους», είπε. «Υπάρχει ένα διάχυτο άγχος για το τι μπορεί να συμβεί ή όχι, αυτό το χειμώνα, εξαιτίας ενός παράγοντα στον οποίο δεν έχουμε κανέναν έλεγχο: Τον καιρό».
Λίγες ημέρες πριν από τη σύνοδο κορυφής Cop26 στη Γλασκώβη, οι υποστηρικτές των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας υποστηρίζουν ότι η κρίση δείχνει την ανάγκη απομάκρυνσης από τα ορυκτά καύσιμα. Οι επικριτές τους, ισχυρίζονται ότι ισχύει το αντίθετο, τονίζοντας ότι ο άνεμος και ο ήλιος δεν είναι σε θέση να ικανοποιήσουν τη ζήτηση. Οι αναλυτές ανησυχούν επίσης ότι οι ελλείψεις και οι υψηλές τιμές θα βλάψουν την επερχόμενη παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη.
Αλλά καθώς οι χώρες αγωνίζονται να αντεπεξέλθουν, ο Vladimir Putin δείχνει να εκμεταλλεύεται την κρίση. Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, ο Ρώσος πρόεδρος κλήθηκε από τον επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΔΟΕ) να βοηθήσει στη χαλάρωση της κρίσης, απελευθερώνοντας περισσότερες εξαγωγές στην Ευρώπη. Ο Putin κατηγορήθηκε ότι σκόπιμα παρακράτησε τις προμήθειες φυσικού αερίου ως μόχλευση προς την ΕΕ, με την οποία θέλει να υπογράψει στον νέο αγωγό φυσικού αερίου Nord Stream 2, ύψους 9,5 δισεκατομμυρίων ευρώ, που λειτουργεί από την κρατική ενέργεια Gazprom και ο οποίος παρακάμπτει την Ουκρανία.
Ωστόσο, πολλοί αντιτίθενται στον αγωγό. Η Ρωσία είναι ήδη ο δεύτερος μεγαλύτερος προμηθευτής φυσικού αερίου στην ΕΕ πίσω από τη Νορβηγία, και ο Nord Stream 2 θα αυξήσει την ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία και τη γεωπολιτική επιρροή της Μόσχας. Την Τετάρτη, ο Putin πρότεινε ότι οι Ευρωπαίοι πελάτες της Ρωσίας θα μπορούσαν να βρουν λύση για την ήπειρο εισάγοντας περισσότερο ρωσικό αέριο.
Οι εντάσεις αυξάνονται επίσης εντός της ΕΕ, με τους ηγέτες να διαφωνούν για τον τρόπο αντιμετώπισης της κρίσης. Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Victor Orban, ο οποίος διατηρεί φιλικές σχέσεις με τον Putin, δήλωσε την Τετάρτη ότι η ΕΕ είναι εν μέρει υπεύθυνη για τις αυξήσεις των τιμών, λέγοντας ότι το μπλοκ «πρέπει να αλλάξει την πολιτική του». Την ίδια μέρα, ο επικεφαλής της ΕΕ για το κλίμα, Frans Timmermans, ανέφερε ότι εκείνοι που κατηγορούν την Πράσινη Συμφωνία του μπλοκ το κάνουν μόνο για «ιδεολογικούς λόγους» και ότι μια μετάβαση έξω από τα ορυκτά καύσιμα θα βοηθήσει στο τερματισμό της κρίσης των τιμών.
«Η λάθος απάντηση σε αυτό θα ήταν να επιβραδυνθεί η μετάβαση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας», είπε ο Timmermans. «Η σωστή απάντηση είναι να διατηρηθεί η προσπάθεια μετάβασης και ίσως ακόμη να αναζητηθούν τρόποι για να αυξηθούν».
Αλλά οι ενεργειακοί αναλυτές ισχυρίζονται ότι η Ευρώπη απομακρύνθηκε πολύ γρήγορα από τη χρήση ορυκτών καυσίμων για την ενέργεια πριν διασφαλίσει ότι υπάρχουν επαρκείς ανανεώσιμες πηγές. Τώρα, με τον χειμώνα να πλησιάζει, τα αποθέματα καυσίμων στην Ευρώπη είναι σχετικά χαμηλά.
Την ίδια στιγμή, στο Λίβανο, δεν υπάρχει πλέον κεντρικά παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια αφού οι δύο μεγαλύτεροι σταθμοί παραγωγής ενέργειας της χώρας έκλεισαν λόγω έλλειψης καυσίμου, βυθίζοντας στο σκοτάδι έξι εκατομμύρια ανθρώπους. Η παραγωγή σταμάτησε εχθές στον σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας Zahrani, λίγες ώρες μετά το κλείσιμο του εργοστασίου του Deir Ammar, όταν οι προμήθειες ντίζελ εξαντλήθηκαν. Κυβερνητικός αξιωματούχος επιβεβαίωσε ότι το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας «σταμάτησε εντελώς το μεσημέρι» και προειδοποίησε ότι η παραγωγή είναι απίθανο να επανεκκινήσει «μέχρι την επόμενη Δευτέρα ή για αρκετές ημέρες».
Ο αξιωματούχος ανέφερε ότι η κρατική εταιρεία ηλεκτρικής ενέργειας θα προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει το απόθεμα μαζούτ του στρατού για να λειτουργήσει προσωρινά τους σταθμούς παραγωγής ενέργειας, αλλά αυτό δεν θα συμβεί σύντομα. Ο Λίβανος βρίσκεται στο χάος εδώ και χρόνια αφού η κυβέρνηση παραιτήθηκε μετά την τεράστια τυχαία έκρηξη αερίου στη Βηρυτό το 2020. Οι ελλείψεις είναι πιθανώς αποτέλεσμα της κακής διαχείρισης μετά από μήνες διαμάχης εξουσίας μεταξύ των διαφόρων παρατάξεων της χώρας.
Την ίδια στιγμή, η Ινδία προειδοποίησε ότι τα αποθέματα άνθρακα της χώρας βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα-ρεκόρ, με τις μονάδες άνθρακα να κινδυνεύουν να βρεθούν εκτός λειτουργίας τα επόμενα 24ωρα. Τα κυβερνητικά δεδομένα της χώρας δείχνουν ότι πάνω από τους μισούς από τους 135 σταθμούς παραγωγής ενέργειας με καύση άνθρακα της χώρας διαθέτουν αποθέματα καυσίμων λιγότερων από τρεις ημέρες. Η κρίση έχει ήδη επηρεάσει ορισμένες βόρειες και ανατολικές πολιτείες, με το φόβο ότι η πρωτεύουσα Νέο Δελχί μπορεί να είναι η επόμενη να μεγαλώνει, ενώ αξιωματούχοι έχουν προειδοποιήσει ότι οι ελλείψεις μπορεί να διαρκέσουν μέχρι το χειμώνα.
Ο πρωθυπουργός του Νέου Δελχί, Arvind Kejriwal, προέτρεψε την κυβέρνηση του πρωθυπουργού Narendra Modi να διαθέσει περισσότερο άνθρακα και φυσικό αέριο σε σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής που τροφοδοτούν την πόλη εν μέσω φόβων διακοπών ηλεκτρικής ενέργειας για τους 20 εκατομμύρια κατοίκους της πρωτεύουσας.
Εν τω μεταξύ, η Κίνα αντιμετωπίζει τη χειρότερη κρίση ηλεκτρικής ενέργειας σε μια δεκαετία, με τη χώρα να έχει πληγεί κυρίως στον τομέα παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος, συνθήκες που αναγκάζουν εργοστάσια να κλείνουν ή να ανοίγουν για λίγες μόνο ώρες την εβδομάδα. Η κρίση, η οποία άρχισε να δαγκώνεται πριν από ένα δεκαπενθήμερο, προκλήθηκε από το κόστος αύξησης του άνθρακα καθώς η κινεζική οικονομία άνοιξε ξανά μετά την Covid, κάτι που σημαίνει ότι οι σταθμοί παραγωγής ενέργειας που λειτουργούσαν με απώλειες άρχισαν πλέον να κλείνουν.
Διακοπές ρεύματος έχουν ήδη αναφερθεί στη νότια επαρχία Γκουανγκντόνγκ, αλλά είναι πιο σοβαρές στους βορειοανατολικούς παραγωγικούς κόμβους των Χεϊλονγκτζιάνγκ, Τζιλίν και Λιαονίνγκ. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι Κινέζοι καταστηματάρχες ανάβουν στα κτίρια τους κεριά εν μέσω πρόσφατου τριήμερου μπλακ άουτ που κατέστρεψε επίσης τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας. Επιπλέον 16 επαρχίες πιστεύεται ότι κάνουν συχνές διακοπές ρεύματος λόγω έλλειψης εφοδιασμού, αν και έχουν αποφύγει την πλήρη διακοπή.
κουρδιστο πορτοκαλι