Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία συσσωρεύει νέα προβλήματα στις ήδη ταλαιπωρημένες αλυσίδες εφοδιασμού του κόσμου. Οι μάχες έκλεισαν εργοστάσια αυτοκινήτων στη Γερμανία που βασίζονται σε εξαρτήματα κατασκευασμένα στην Ουκρανία.. και έπληξαν τις προμήθειες για τη βιομηχανία χάλυβα μέχρι την Ιαπωνία. Έχει διακόψει τους αεραγωγούς και τις χερσαίες διαδρομές που είχαν γίνει κρίσιμες από τότε που η πανδημία άρχισε να εξοντώνει το θαλάσσιο εμπόριο.
By Alistair MacDonald
and William Boston/WSJ
(Απόδοση> Κουρδιστό Πορτοκάλι)
Η σύγκρουση μπλοκάρει επίσης τις τεράστιες εξαγωγές εμπορευμάτων της Ουκρανίας και της Ρωσίας, εκτοξεύοντας την τιμή του πετρελαίου, του φυσικού αερίου, του σιταριού και του ηλιελαίου. Η ναυτιλία από τα λιμάνια της Ουκρανίας, ένας σημαντικός διάδρομος για τις αποστολές σιτηρών, μετάλλων και ρωσικού πετρελαίου προς τον υπόλοιπο κόσμο, έχει σχεδόν σταματήσει.
Τα φορτηγά και οι αεροπορικές εταιρείες έχουν προειδοποιήσει ότι η απόφαση πολλών ευρωπαϊκών χωρών να κλείσουν τον εναέριο χώρο τους στη Ρωσία, καθώς και τα αντίποινα της Ρωσίας, θα αυξήσουν το κόστος των πτήσεων εμπορευμάτων από την Ευρώπη στην Ασία, καθιστώντας ενδεχομένως ορισμένα δρομολόγια εμπορικά μη βιώσιμα. Οι δυτικές κυρώσεις —ειδικά η απαγόρευση ορισμένων ρωσικών τραπεζών από το παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα πληρωμών Swift— θα καταστήσουν δυσκίνητο για πολλές εταιρείες να διεξάγουν οποιοδήποτε είδος εμπορίου με τη χώρα, ακόμη και σε τομείς που δεν υπόκεινται σε κυρώσεις. Υπάρχει επίσης ο κίνδυνος κυρώσεων σε μεμονωμένους Ρώσους παίκτες βασικών εμπορευμάτων ή η Ρωσία να ανταποκριθεί εμποδίζοντας την προσφορά των προϊόντων της.
Οικονομολόγοι και ηγέτες επιχειρήσεων φοβούνται ότι αυτό θα χτυπήσει τις αλυσίδες εφοδιασμού που βασίζονται σε εξαρτήματα και ελάχιστα γνωστά προϊόντα από τη Ρωσία, όπως το neon gas και το palladium, σημαντικά συστατικά για την κατασκευή ημιαγωγών. Βιομηχανίες όπως η αυτοκινητοβιομηχανία έχουν ήδη διαταραχθεί από την αύξηση της ζήτησης μετά τη χαλάρωση των περιορισμών για την πανδημία και τα επίμονα σημεία συμφόρησης στην παραγωγή.
Η απειλή της αύξησης των τιμών πέρα από τον ήδη υψηλό πληθωρισμό προσθέτει μια άλλη πρόκληση για τις ευαίσθητες στα επιτόκια επιχειρήσεις: πρέπει να μετρήσουν εάν οι κεντρικές τράπεζες του κόσμου θα επιταχύνουν τις πρόσφατες κινήσεις τους προς πιο αυστηρό χρήμα ή θα υποχωρήσουν εάν δουν μεγαλύτερο κίνδυνο για το παγκόσμια ανάκαμψη.
Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η «η επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία θα έχουν απήχηση όχι μόνο στη Ρωσία, αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο», δήλωσε η Dawn Tiura, πρόεδρος του Sourcing Industry Group, ενός εμπορικού οργανισμού με έδρα τις ΗΠΑ. Δυτικοί πολιτικοί και ειδικοί στον τομέα πιστεύουν ότι ενώ θα υπάρξει αντίκτυπος στις δικές τους οικονομίες, οι κυρώσεις θα αποτρέψουν τον Ρώσο πρόεδρο Vladimir Putin από την κλιμάκωση αλλού.
Την περασμένη εβδομάδα, οι τιμές του πετρελαίου έφτασαν τα 100 δολάρια το βαρέλι για πρώτη φορά εδώ και οκτώ χρόνια. Το αλουμίνιο έχει αυξηθεί πάνω από 20% φέτος μέχρι σήμερα και το ρωσικό palladium αυξήθηκε κατά 26,7% την ίδια περίοδο. Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης σιταριού που διαπραγματεύονται στο Σικάγο εκτινάχθηκαν 12% την περασμένη εβδομάδα στο υψηλότερο επίπεδό τους από το 2012.
Ορισμένα στελέχη προειδοποιούν ότι είναι πολύ νωρίς για να γνωρίζουμε πόσο διαρκείς θα είναι τα πλήγματα στις αλυσίδες εφοδιασμού. Λένε ότι οι επιπτώσεις του πολέμου και των κυρώσεων είναι ακόμη ασαφείς, ότι πολλές εταιρείες μπορούν να βασίζονται σε αποθέματα ανταλλακτικών και πρώτων υλών και ότι το ουκρανικό σιτάρι εξάγεται κυρίως μετά τη συγκομιδή από τον Αύγουστο. Οι εταιρείες έχουν ανακάμψει από τις κρίσεις πιο γρήγορα από ό,τι αναμενόταν στο παρελθόν.
Η αυτοκινητοβιομηχανία, η οποία εδώ και πολύ καιρό στηρίζεται σε εκτεταμένες διασυνοριακές αλυσίδες εφοδιασμού, ήταν από τις πρώτες που ένιωσαν το πλήγμα των νέων οικονομικών εξαρθρώσεων. Η Leoni AG, η οποία κατασκευάζει συρμάτινα συστήματα στην Ουκρανία τα οποία αποστέλλει σε ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες, έκλεισε την περασμένη εβδομάδα τα δύο εργοστάσιά της στην Ουκρανία και έστειλε τους περίπου 7.000 υπαλλήλους στην πατρίδα τους.
Volkswagen electric sports utility vehicles on the assembly line in Zwickau, Germany, in 2020.
Photo: Krisztian Bocsi/Bloomberg News
Την επόμενη μέρα, η Volkswagen AG είπε ότι δεν μπορούσε πλέον να παράγει συστήματα καλωδίωσης στην Ουκρανία και ότι θα έπρεπε να σταματήσει την παραγωγή στα εργοστάσια στο Zwickau στην ανατολική Γερμανία, το πιο σημαντικό εργοστάσιο στην ώθηση της VW στα ηλεκτρικά οχήματα και στη Δρέσδη για αρκετές ημέρες αυτήν την εβδομάδα . Η VW είπε ότι θα πρέπει να απολύσει περισσότερους από 8.000 εργαζομένους μέχρι να μπορέσει να ξαναρχίσει την παραγωγή.
Μέσα σε λίγες ώρες από την εισβολή, εταιρείες αυτοκινήτων που εξαρτώνται από ανταλλακτικά από την Κίνα και την Ανατολική Ευρώπη σχημάτισαν ομάδες εργασίας για να σχεδιάσουν εναλλακτικές διαδρομές. «Η Ουκρανία δεν είναι κεντρική στην αλυσίδα εφοδιασμού μας, αλλά ξαφνικά ανακαλύψαμε ότι όταν αυτό το εξάρτημα λείπει, είναι», δήλωσε εκπρόσωπος της VW.
Η Ουκρανία φιλοξενεί 22 ξένες εταιρείες, όπως η Leoni, που διαχειρίζονται 38 εργοστάσια που παράγουν προϊόντα για την αυτοκινητοβιομηχανία, όπως καλώδια, ηλεκτρονικά, καθίσματα και άλλα προϊόντα, σύμφωνα με την UkraineInvest, έναν κυβερνητικό φορέα που προωθεί τις επενδύσεις στη χώρα.
«Δεν έχουμε πρόβλημα σήμερα, αλλά είναι πολύ νωρίς για να πούμε αν έχουμε πρόβλημα», δήλωσε εκπρόσωπος της Mercedes-Benz Group AG.
Η διακοπή της προμήθειας εμπορευμάτων και πρώτων υλών από τη Ρωσία και την Ουκρανία θα μπορούσε να επιδεινώσει μια παγκόσμια έλλειψη ημιαγωγών που έχει ήδη αναστατώσει τις επιχειρήσεις παγκοσμίως. Οι αμερικανοί κατασκευαστές ημιαγωγών εισάγουν neon gas, τη χημική ένωση hexafluorocyclobuten και palladium, τα οποία χρησιμοποιούνται για την παραγωγή chips, σχεδόν εξ ολοκλήρου από τη Ρωσία και την Ουκρανία, σύμφωνα με την Techcet, μια ερευνητική ομάδα που αναλύει την εξάρτηση από κρίσιμα υλικά που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή.
Η ρωσική MMC Norilsk Nickel PJSC εξορύσσει το 40% του παγκόσμιου palladium, που χρησιμοποιείται επίσης σε καταλυτικούς μετατροπείς για τη μείωση των εκπομπών των οχημάτων, καθώς και περίπου το 11% της παγκόσμιας παραγωγής nickel, που χρησιμοποιείται για την κατασκευή μπαταριών από ανοξείδωτο χάλυβα για ηλεκτρικά οχήματα, σύμφωνα με την JP Morgan. Η Ρωσία εξορύσσει περίπου το 4% του παγκόσμιου cobalt ένα άλλο συστατικό της μπαταρίας, το ένα τέταρτο του vanadium, που χρησιμοποιείται στην κατασκευή χάλυβα και το 3,5% του χαλκού της, σύμφωνα με το Γεωλογικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ.
Η ιδρυτής της εταιρίας τροφίμων πρωινού Your UnbelievaBowl, Caroline Phillipson, παρέλαβε πρόσφατα μια μεγάλη αποστολή πρώτων υλών, όπως ξηρούς καρπούς, σπόρους, μούρα και φαγόπυρο, μερικά από τα οποία προέρχονται από την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας, αλλά έχουν ξεφύγει από κάθε τρέχον snafus. Όπως πολλά στελέχη, παρακολουθεί με τρόμο τα γεγονότα στην Ουκρανία, αναστατωμένη από τις απώλειες ζωών και ανησυχεί για την προοπτική περαιτέρω πληθωριστικών πιέσεων. Τα ζητήματα της εφοδιαστικής αλυσίδας έχουν προσθέσει περίπου 20% στο κόστος της επιχείρησής της που εδρεύει στη βορειοανατολική Αγγλία τον περασμένο χρόνο.
«Μπορώ μόνο να οραματιστώ ότι θα χειροτερέψει πολύ μετά από αυτό, με υψηλότερο ενεργειακό κόστος και το κόστος μεταφοράς, το κόστος των συστατικών, όλα να αυξάνονται», είπε.
Η διακοπή των συγκοινωνιών επιδεινώνεται μέρα με τη μέρα. Τουλάχιστον 22 δεξαμενόπλοια φράσσουν το στενό του Kerch μια βασική πλωτή οδό που ελέγχεται από τη Ρωσία, σύμφωνα με τους ναυτιλιακούς ιχνηλάτες, επειδή τα λιμάνια είναι κλειστά. Η Ελλάδα, η οποία εκμεταλλεύεται έως και το ένα τέταρτο του παγκόσμιου στόλου δεξαμενόπλοιων, προτρέπει τους πλοιοκτήτες να αποσύρουν τα πλοία τους από τα ρωσικά και ουκρανικά ύδατα στη Μαύρη Θάλασσα, γεγονός που αποτελεί σημείο ασφυξίας για πολλά βασικά εμπορεύματα.
Η Ρωσία και η Ουκρανία μαζί αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ένα τρίτο των παγκόσμιων εξαγωγών σιταριού, το 19% των εξαγωγών καλαμποκιού της και το 80% του παγκόσμιου ηλιελαίου, σύμφωνα με την Commerzbank AG, και μεγάλο μέρος αυτού ρέει μέσω λιμένων της Μαύρης Θάλασσας που είναι επί του παρόντος κλειστά. Η άνοδος των τιμών των σιτηρών αυξάνει τις ανησυχίες για τις κυρίως αναπτυσσόμενες χώρες του κόσμου, όπως η Αίγυπτος και η Ινδονησία, που βασίζονται στις αποστολές και όπου οι τιμές των τροφίμων ήδη αυξάνονταν.
Ένα υπερωκεάνιο πλοίο που ναυλώθηκε από έναν από τους μεγαλύτερους προμηθευτές τροφίμων στον κόσμο, την Cargill Inc., χτυπήθηκε από βλήμα ανοιχτά των ακτών της Ουκρανίας στη Μαύρη Θάλασσα την Πέμπτη. Η Cargill με έδρα τη Μινεσότα, η οποία λειτουργεί τερματικό εξαγωγών στην Ουκρανία, είπε ότι το πλοίο είναι αξιόπλοο και κανείς δεν τραυματίστηκε.
Ο Oleg Solodukhov, συνεργάτης της ναυτιλιακής εταιρείας συμβούλων Charterers με έδρα το Κίεβο, είπε ότι ένα φορτίο χάλυβα δεν μπόρεσε να φύγει από το ουκρανικό λιμάνι της Μαριούπολης, αφού ενημερώθηκε ότι οι ρωσικές δυνάμεις είχαν βάλει νάρκες στη θάλασσα. Ένα άλλο φορτίο σιδηρομεταλλεύματος δεν μπορούσε να φύγει από το λιμάνι Youjne, ανατολικά της Οδησσού, αφού οι ουκρανικές αρχές έκλεισαν την εγκατάσταση, είπε.
Οι διακοπές έχουν επίπτωση στην αποτροπή των τοπικών εργασιών χάλυβα, όπως το γιγαντιαίο εργοστάσιο της ArcelorMittal SA, από την ανανέωση πρώτων υλών και την εξαγωγή των προϊόντων τους, δήλωσε η ArcelorMittal.
Η Ferrexpo PLC, ένας μεγάλος εξαγωγέας σφαιριδίων σιδηρομεταλλεύματος στη βιομηχανία χάλυβα, δήλωσε ότι δεν μπορούσε να βγάλει φορτία από το λιμάνι του Pivdennyi, στη νοτιοδυτική Ουκρανία. Αυτό έκανε παγκόσμιες χαλυβουργίες, όπως η Nippon Steel Corp. της Ιαπωνίας και η Voestalpine AG της Αυστρίας, που αγοράζουν αυτά τα pellets, να αναζητήσουν εναλλακτικές λύσεις, σύμφωνα με ένα άτομο που γνωρίζει το θέμα.
Μια εκπρόσωπος της Voestalpine είπε ότι οι επιπτώσεις της κατάστασης στην Ουκρανία είναι επί του παρόντος δύσκολο να εκτιμηθούν, αλλά η εταιρεία έχει αποθέματα και θα χρησιμοποιήσει άλλους προμηθευτές. Η Nippon Steel δεν απάντησε αμέσως σε αιτήματα για σχόλια. Τα στοιχεία της αγοράς δείχνουν ότι ενώ η Ferrexpo είναι μικρότερη από τις μεγαλύτερες εταιρείες εξόρυξης σιδηρομεταλλεύματος, το προϊόν της είναι αρκετά συγκεκριμένο που η εύρεση ενός άμεσου αντικαταστάτη δεν θα είναι εύκολη.
Πιο δυτικά κατά μήκος της ακτής της Μαύρης Θάλασσας της Ουκρανίας, η ουκρανική κυβέρνηση έκλεισε το λιμάνι στην Οδησσό μετά την έναρξη της εισβολής, αφήνοντας τη γερμανική Hamburger Hafen und Logistik AG, ή HHLA, να επεξεργαστεί βιαστικά τα δύο τελευταία πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων στον τερματικό της σταθμό πριν ο τελευταίος από τους 480 υπαλλήλους της εγκαταλείψει τη δουλειά του, χωρίς να γνωρίζει την ημερομηνία επιστροφής.
Ο Philip Sweens, ο οποίος διευθύνει τη διεθνή επιχείρηση για την HHLA, είπε ότι το κλείσιμο του λιμανιού θα είναι άλλο ένα πλήγμα για το ρωσικό εμπόριο, το οποίο έχει μειωθεί κατά τρίμηνο από την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Μόσχα το 2014.
Εάν το λιμάνι παραμείνει κλειστό για μεγάλο χρονικό διάστημα, είπε, «η μεταφορά τροφίμων και πραγμάτων που χρειάζονται οι άνθρωποι στη χώρα θα είναι πρόβλημα. Η Ουκρανία είναι το καλάθι της Ευρώπης, οπότε το πρώτο πράγμα που θα προσέξουν οι Ευρωπαίοι θα είναι οι τιμές των τροφίμων».
Από πέρυσι, η μεγάλη συμφόρηση των λιμανιών και οι δυσκολίες εύρεσης πλοίων για τη μεταφορά αγαθών από την Ασία στη Δύση, ώθησαν ορισμένες εταιρείες να μεταφέρουν φορτίο σε τρένα που μετακινήθηκαν από την Κίνα μέσω της Ρωσίας στην Ευρώπη.
Αυτό το ταξίδι έχει γίνει σημαντικό ως εναλλακτική λύση σε ήδη διαταραγμένες θαλάσσιες διαδρομές, δήλωσε ο Glenn Koepke, ανώτερος αντιπρόεδρος της FourKites Inc., προμηθευτή τεχνολογίας παρακολούθησης εμπορευμάτων με έδρα το Σικάγο. Ο κ. Koepke είπε ότι περισσότερα από 300.000 εμπορευματοκιβώτια, μετρημένα σε ισοδύναμες μονάδες 20 ποδιών, μετακινήθηκαν σιδηροδρομικώς από την Κίνα στην Ευρωπαϊκή Ένωση τους πρώτους έξι μήνες του περασμένου έτους.
Η Flexport Inc., με έδρα τις ΗΠΑ, μια διαμεταφορέας, δήλωσε ότι σταμάτησε να δέχεται κρατήσεις για τη σιδηροδρομική υπηρεσία μεταφοράς εμπορευμάτων Ασίας-Ευρώπης που διασχίζει τη Ρωσία.
Καθώς οι αεροπορικές εμπορευματικές μεταφορές στην περιοχή υφίστανται επίσης πίεση, τα εμπορικά αεροπλάνα της Flexport που συνήθως πετούν πάνω από τον ρωσικό και τον ουκρανικό εναέριο χώρο μεταξύ Ασίας και Ευρώπης ακολουθούν τώρα μια μακρύτερη διαδρομή πάνω από τη Μέση Ανατολή, ανέφερε η εταιρεία. Ο ρωσικός εναέριος χώρος είναι η ταχύτερη διαδρομή για πτήσεις μεταξύ της Ευρώπης και του Ειρηνικού.
Μέχρι την Κυριακή, χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Πολωνία και η Βουλγαρία είχαν απαγορεύσει στις ρωσικές αεροπορικές εταιρείες τον εναέριο χώρο τους, σύμφωνα με την υπηρεσία παρακολούθησης πτήσεων Flighttrader24.
Αρκετές εταιρείες μεταφορών, συμπεριλαμβανομένης της DSV A/S με έδρα τη Δανία και της Deutsche Post DHL με έδρα τη Γερμανία, μονάδα της Deutsche Post AG, έχουν αναστείλει τις υπηρεσίες από και προς την Ουκρανία και έκλεισαν γραφεία στη χώρα.
Η γαλλική εταιρεία logistics Geodis δήλωσε την Παρασκευή ότι αναμένει περαιτέρω κλείσιμο του εναέριου χώρου ή περιορισμούς για συγκεκριμένες αεροπορικές εταιρείες που θα μπορούσαν να προκαλέσουν καθυστερήσεις, μειώσεις χωρητικότητας και αυξήσεις ναύλων. Την Κυριακή, οι ναυτιλιακοί γίγαντες με έδρα τις ΗΠΑ, FedEx Corp. και United Parcel Service Inc. ανέστειλαν τις αποστολές στη Ρωσία, αφού νωρίτερα είχαν σταματήσει να το κάνουν στην Ουκρανία.
*Ο Paul Berger και ο Benoit Faucon συνέβαλαν σε αυτό το άρθρο.