Η αποστολή της αμερικανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας είναι να προάγει τη σταθερότητα των νομισματικών συστημάτων των ΗΠΑ. Είναι ο λόγος που δημιουργήθηκε το 1913, και η αιτία που υπάρχει ακόμα και σήμερα.
Από την Nicole Goodkind/CNN Business
Έτσι, όταν ο πληθωρισμός απειλεί δυνητικά να αποσταθεροποιήσει το δολάριο, είναι δουλειά της Fed να αναλάβει δράση. Υπάρχουν πολλά εργαλεία στη διάθεσή της, αλλά το πιο αποτελεσματικό είναι να ψύχει την οικονομία με την αύξηση των επιτοκίων. Με τους ρυθμούς πληθωρισμού στις ΗΠΑ σήμερα στα υψηλά 40 ετών, αυτό προσπαθεί να κάνει ξανά η Fed.
Ο πρόεδρος της Federal Reserve, Jerome Powell, ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ότι η Fed θα αυξήσει τα επιτόκια κατά τρία τέταρτα της ποσοστιαίας μονάδας, τη μεγαλύτερη αύξηση των τελευταίων 28 ετών. Αλλά έδωσε επίσης έναν πιο σκοτεινό τόνο από ό,τι είχε κάνει σε προηγούμενες συναντήσεις, παραδεχόμενος ότι ορισμένοι οικονομικοί παράγοντες είναι εκτός ελέγχου. Σε ανάλογες κινήσεις ωστόσο προχωρούν οι περισσότερες από τις Κεντρικές Τράπεζες του Δυτικού κόσμου. Το ερώτημα είναι αν τελικά θα καταφέρουν με αυτές τις κινήσεις να ελέγξουν τον πληθωρισμό στις χώρες τους.
Ο ξεκάθαρος στόχος της Fed είναι να μειώσει τον πληθωρισμό στο 2%, διατηρώντας παράλληλα ισχυρή την αγορά εργασίας, είπε ο Powell την περασμένη Τετάρτη, αλλά «νομίζω ότι αυτό που γίνεται πιο σαφές είναι ότι πολλοί παράγοντες που δεν ελέγχουμε θα παίξουν πολύ σημαντικό ρόλο στο να αποφασίσουμε εάν αυτό είναι δυνατό ή όχι», είπε. Οι τιμές των εμπορευμάτων, ο πόλεμος στην Ουκρανία και το χάος της εφοδιαστικής αλυσίδας θα συνεχίσουν να επηρεάζουν τον πληθωρισμό, είπε, και καμία αλλαγή στη νομισματική πολιτική δεν θα μετριάσει την κατάσταση αυτούς τους τομείς.
Υπάρχει ακόμη δρόμος για τη μείωση των ρυθμών πληθωρισμού στο 2%, είπε, αλλά αυτός ο δρόμος υπερκαλύπτεται όλο και περισσότερο από αυτές τις εξωτερικές δυνάμεις.
Η ομιλία του Powell ήταν σε μεγάλο βαθμό σε αντίθεση με τα μηνύματα από τον Λευκό Οίκο, ο οποίος έχει τονίσει ότι η Fed είναι ο πιο αξιόπιστος μαχητής για τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ.
Νωρίτερα αυτό το μήνα, όταν τα οικονομικά στοιχεία έδειξαν ότι ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ ήταν ακόμα στο υψηλό 40 ετών και ότι το καταναλωτικό κλίμα είχε πέσει σε ιστορικό χαμηλό, η κυβέρνηση Biden επεσήμανε τον ρόλο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ στον έλεγχο των τιμών.
«Η Fed έχει τα εργαλεία που χρειάζεται και της δίνουμε τον χώρο που χρειάζεται για να λειτουργήσει», τόνισε ο Brian Deese, διευθυντής του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου.
Την περασμένη εβδομάδα, όμως, ο Powell προχώρησε και σε ένα άλλο αφήγημα. Οι συνεχώς αυξανόμενες τιμές του φυσικού αερίου και των τροφίμων, είπε, δεν είναι υπό τον έλεγχό του. Η κατάλληλη νομισματική πολιτική από μόνη της δεν μπορεί πλέον να μας επαναφέρει σε πληθωρισμό 2% με ισχυρή αγορά εργασίας, σημείωσε.
«Μεγάλο μέρος του (πληθωρισμού) δεν εξαρτάται πραγματικά από τη νομισματική πολιτική», δήλωσε ο Powell την Τετάρτη. «Οι συνέπειες από τον πόλεμο στην Ουκρανία έφεραν μια άνοδο στις τιμές της ενέργειας, των τροφίμων, των λιπασμάτων, των βιομηχανικών χημικών προϊόντων και επίσης των αλυσίδων εφοδιασμού ευρύτερα, οι οποίες ήταν μεγαλύτερες ή μεγαλύτερης διάρκειας από ό,τι αναμενόταν».
Ο Mark Zandi, επικεφαλής οικονομολόγος στο Moody’s Analytics, συμφωνεί με αυτή την άποψη. «Ο πρωταρχικός ένοχος [του πληθωρισμού] είναι οι υψηλότερες τιμές της ενέργειας, ιδιαίτερα της βενζίνης, και πολλά από αυτήν την κατάσταση μπορούν να αναχθούν στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία που προκάλεσε εκτίναξη των παγκόσμιων τιμών του πετρελαίου», είπε σε ένα πρόσφατο επεισόδιο του podcast του Moody’s. Ο πληθωρισμός θα χαλαρώσει, όταν η πανδημία υποχωρήσει και η αγορά προσαρμοστεί στις νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας, πρόσθεσε.
Είναι δύσκολο να πούμε εάν η αύξηση των επιτοκίων θα συμβάλει στον περιορισμό της εξάπλωσης της πυρκαγιάς του πληθωρισμού ή αν είναι ήδη πολύ αργά. Ο Powell ο ίδιος φαίνεται να μην το πιστεύει. «Νομίζω ότι τα γεγονότα των τελευταίων μηνών αύξησαν τον βαθμό δυσκολίας, δημιούργησαν μεγάλες προκλήσεις», είπε. «Και υπάρχει πολύ μεγαλύτερη πιθανότητα σήμερα να εξαρτηθεί από παράγοντες που δεν ελέγχουμε».