«Η Ελλάδα αγοράζει οχήματα που το Σώμα των Πεζοναυτών “ξέβρασε” μετά από θανατηφόρο βύθιση». Με τον διακριτά ειρωνικό τίτλο, «Greece buying vehicles that Marines Corps beached after fatal sinking», η αμερικανική επιθεώρηση «Defense News» παρουσίασε ως είδηση στο παγκόσμιο κοινό τη χορήγηση έγκρισης από το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ για την πιθανή πώληση στη χώρα μας αμφιβίων τεθωρακισμένων οχημάτων Assault Amphibious Vehicles (AAVs) και συναφούς εξοπλισμού εκτιμώμενου κόστος 268 εκατ. δολαρίων ΗΠΑ.
Γράφει ο Κυνικός
Έτσι λοιπόν για ακόμη μια φορά η χώρα βρίσκεται στην παγκόσμια πρωτοπορία καθώς δρομολογεί την προμήθεια οχημάτων, μέσου όρου ηλικίας 40 ετών (!):
>που ο κύριος χρήστης τους, το Σώμα των Πεζοναυτών των ΗΠΑ (USMC: United States Marine Corps), το οποίο σύμφωνα με ανοικτές πηγές διαθέτει περί τις 1.200 μονάδες, στις 16 Δεκεμβρίου 2021 αποφάσισε να διακοπεί η χρήση τους σε αμφίβιες εκπαιδεύσεις και επιχειρήσεις, παρά μόνο εάν απαιτηθεί για την αντιμετώπιση κρίσεων.
Στη λήψη αυτής της απόφασης οδήγησε το πιο θανατηφόρο δυστύχημα στην ιστορία του αμφιβίου οχήματος AAV. Συγκεκριμένα το βράδυ της 30ης Ιουλίου 2020, κατά τη διάρκεια δραστηριότητας επιχειρησιακής εκπαίδευσης στο νησί San Clemente στην Καλιφόρνια, όχημα του τύπου, που ανήκε στη δύναμη του 3ου Τάγματος Αμφίβιας Επίθεσης (3rd Amphibious Assault Battalion) βυθίστηκε με αποτέλεσμα τον θάνατο οκτώ Πεζοναυτών και ενός νοσοκόμου του Ναυτικού των ΗΠΑ που επέβαιναν σε αυτό.
>βρίσκονται σε αποδρομή, καθώς το Σώμα των Πεζοναυτών των ΗΠΑ (USMC) έχει ήδη αποφασίσει την αντικατάσταση τους από το νέο τροχοφόρο τεθωρακισμένο όχημα ACV (Amphibious Combat Vehicle). Όπως έχει γίνει γνωστό στο πλαίσιο της μελλοντικής δομής δυνάμεων του Σώματος, της Force Design 2030, θα ενταχθούν σε υπηρεσία 632 ACV προς αντικατάσταση των AAV. Γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι ο παροπλισμός των AAV από το Σώμα των Πεζοναυτών σε βάθος χρόνου θα έχει οδυνηρές και υψηλού κόστους συνέπειες για τη δυνατότητα υποστήριξης και συντήρησης των προς προμήθεια οχημάτων.
>που πλέον οι τεχνολογικές εξελίξεις (η εξέλιξη και τα χαρακτηριστικά της απειλής) τα έχουν καταστήσει (τα AAV) σχεδίαση ξεπερασμένης επιχειρησιακής αντίληψης διεξαγωγής αμφιβίων επιχειρήσεων που πολύ απλά σήμερα οι δυνατότητες του αντιπάλου δεν επιτρέπουν να εκτελεστούν.
>που η χρήση και η πλήρης εκμετάλλευση των δυνατοτήτων τους προαπαιτεί την ύπαρξη αποβατικών δεξαμενόπλοιων (LPD / LSD), που όμως δεν διαθέτει το Πολεμικό Ναυτικό. Η χρήση των AAV από τα αρματαγωγά τύπου «ΣΑΜΟΣ» είναι δυνατή αλλά υπό περιορισμούς (τη δεκαετία του 2000, είχαν γίνει δοκιμές συμβατότητας με χρήση του καταπέλτη των πλοίων). Βέβαια έχει ήδη διαφανεί ότι οι «ιθύνοντες νόες» προωθούν την απόκτηση αποβατικών δεξαμενοπλοίων όπως τα τύπου Whidbey Island (μέγιστη δυνατότητα μεταφοράς 64 AAV) που θα παροπλίσει το Ναυτικό των ΗΠΑ αλλά σχεδόν όλα βρίσκονται στην τέταρτη δεκαετία της ζωής τους.
Επιπρόσθετα, η απαρχή της διαδικασίας προμήθειας οχημάτων του τύπου, που μπορεί να τοποθετηθεί στις 17 Απριλίου 2001, όταν από τη Διεύθυνση Αμυντικής Σχεδίασης και Προγραμματισμού του ΓΕΣ (ΓΕΣ/ΔΑΣΠ), απεστάλη ερωτηματολόγιο προς εννέα (9) διεθνείς κατασκευαστές αμφίβιων τεθωρακισμένων οχημάτων, σε συνδυασμό με τη δρομολογούμενη σήμερα επιλογή αποτελούν ισχυρή ένδειξη ότι: η προμήθεια AAV αποτελεί «απωθημένο» δύο δεκαετιών μίας συγκεκριμένης συντεχνιακής αντίληψης η οποία για την ικανοποίηση του αγνοεί επιδεικτικά τα δεδομένα που ισχύουν σήμερα στο ελληνικό θέατρο επιχειρήσεων.
Επίσης, επιβάλλεται η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, να απαντήσει στο ακόλουθα ερωτήματα:
>Η προμήθεια έναντι υψηλού αντιτίμου αμφιβίων οχημάτων που η αμφίβια χρήση τους έχει απαγορευθεί (!) και ήδη έχουν δρομολογηθεί για παροπλισμό, αποτελεί απόφαση της κυβέρνησης για την …οικονομική ενίσχυση της μεγάλης μας σύμμαχου, καθότι πληρώνει για αποσυρόμενο υλικό, ενώ την απαλλάσσει από τα υψηλότατα κόστη παροπλισμού;
>Η αντικατάσταση των διατιθέμενων σήμερα Αποβατικών Ακάτων (ΑΒΑΚ) από οχήματα που έχουν δρομολογηθεί για παροπλισμό, αποτελεί την κατάλληλη λύση στο επιχειρησιακό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα;
>Διότι, θα πρέπει να πληροφορηθούν και οι φορολογούμενοι τους λόγους για τους οποίους δρομολογείται μία προμήθεια που αντίκειται στην τακτική, επιχειρησιακή και κοινή λογική.
Η ανακοίνωση της DSCA
Σύμφωνα με την ανακοίνωση που εξέδωσε την Παρασκευή 17 Μαρτίου 2023, η υπηρεσία συνεργασίας αμυντικής ασφάλειας (DSCA: Defense Security Cooperation Agency) του υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ, το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ ενέκρινε την πιθανή στρατιωτική πώληση εξωτερικού (FMS: Foreign Military Sales) στην Ελλάδα αμφιβίων τεθωρακισμένων οχημάτων Amphibious Assault Vehicles (AAVs) και συναφούς εξοπλισμού εκτιμώμενου κόστος 268 εκατ. δολαρίων ΗΠΑ.
Η ελληνική κυβέρνηση αιτήθηκε την πώληση 63 Assault Amphibious Vehicles, Personnel Variant (έκδοσης προσωπικού) τύπου AAVP-7A1, εννέα Assault Amphibious Vehicles, Command Variant (έκδοσης σταθμού διοίκησης) τύπου AAVC-7A1, τεσσάρων Assault Amphibious Vehicles, Recovery Variant (έκδοσης περισυλλογής) τύπου AAVR-7A1 και 63 πολυβόλων βαρείας κάνης (Heavy Barrel) διαμετρήματος 0,50 ιντσών (12,7 χλστ.).
Επίσης στην πώληση περιλαμβάνονται εκτοξευτές (πολυβόλα) βομβίδων MK-19, θερμικές, ημέρας και νύκτας, διόπτρες πυροβολητή M36E T1 Thermal Sighting Systems (TSS), ανταλλακτικά, συλλογές πρόσθετης θωράκισης EAAK (Enhanced Applique Kits) και τα εργαλεία τους, υπηρεσίες εκπαίδευσης, μη διαβαθμισμένα τεχνικά εγχειρίδια, τεχνικά δεδομένα, τεχνική υποστήριξη και βοήθεια, υπηρεσίες διαχείρισης ολοκληρωμένης λογιστικής υποστήριξης (ILS: Integrated Logistics Support), αποκατάσταση απαρχαιωμένων ανταλλακτικών, υπηρεσίες βαθμονόμησης, μεταφορά, εν συνεχεία υποστήριξη (FOS: Follow-On Support), επιστροφές, επισκευή και επαναποστολή επισκευάσιμων αντικειμένων/εξοπλισμού, λογισμικού και άλλα.
Έλλειψη καινοτόμου ελληνικής στρατιωτικής σκέψης
Δυστυχώς η δρομολογούμενη προμήθεια των AAV αποτελεί μία ισχυρή ένδειξη της έλλειψης καινοτόμου στρατιωτικής σκέψης. Επιλέγεται λοιπόν η προμήθεια ενός οχήματος που ως οπλικό σύστημα βαδίζει προς τον παροπλισμό του αντί να αναπτυχθεί ένα νέο εθνικό μοντέλο αμφιβίων επιχειρησιακών δυνατοτήτων, το οποίο:
>να ικανοποιεί στο μέγιστο δυνατό βαθμό τις επιχειρησιακές ανάγκες που δημιουργεί η τουρκική απειλή στην παρούσα και μελλοντική διαμόρφωση της.
>να μπορεί να υποστηριχθεί από τους περιορισμένους ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους που διαθέτουμε.
Αντί λοιπόν να δαπανηθούν 268 εκατ. δολάρια στην υλοποίηση ενός …νεανικού απωθημένου να εξεταστεί θεωρητικά αλλά και στο πεδίο με τη διεξαγωγή δοκιμών και πειραμάτων η επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα του ακόλουθου «μείγματος» δυνατοτήτων που αποτελείται από:
>ταχύπλοα (μέγιστης ταχύτητας 45+ κόμβων) αποβατικά σκάφη, με οπλισμό για αυτοάμυνα και σε κάποιο βαθμό υποστήριξη διά πυρών της αποβατικής δύναμης και μεταφορική ικανότητα τουλάχιστον μίας διμοιρίας Πεζοναυτών μαζί με μικρό αριθμό τετράτροχων μοτοσυκλετών παντοδαπού εδάφους ή ελαφρών οχημάτων παντοδαπού εδάφους ως φορέων όπλων.
>παραλλαγής των υψηλών ταχυτήτων πλοίων ναυσιπλοΐας, με μεταφορική ικανότητα συγκροτήματος λόχου, ισχυρά οπλισμένης για αυτοάμυνα και προσβολή στόχων επιφανείας και εδάφους, που θα ενσωματώνει τεχνολογίες αποβίβασης προσωπικού, μέσων και υλικών σε ακτές με μηδενικές ή ελάχιστες λιμενικές υποδομές. Σημειώνεται ότι η ναυπήγηση και των δύο κατηγοριών πλοίων βρίσκεται εντός των δυνατοτήτων της εγχώριας ναυπηγικής βιομηχανίας.
>την 32η Ταξιαρχία Πεζοναυτών «ΜΟΡΑΒΑΣ» που όμως θα έχει μετεξελιχθεί σε δύναμη, οργανωμένη κατάλληλα και εξοπλισμένη με μέσα εκπομπής πυρός που να μπορούν να προσβάλλουν τόσο επίγειους όσο και ναυτικούς στόχους και η οποία θα μπορεί να επιχειρεί αποκεντρωμένα αυτόνομα ή στο πλαίσιο της διακλαδικής δύναμης.
Ο καλός πωλητής μεταχειρισμένων
Στο άρθρο του «Defense News» περιέχεται και η δήλωση του ταγματάρχη Jim Stenger, εκπροσώπου Τύπου του Σώματος των Πεζοναυτών, ότι παρά το γεγονός ότι «η μέση ηλικία του στόλου είναι 40 ετών, τα οχήματα έχουν υποβληθεί σε πρόγραμμα επέκτασης επιχειρησιακού βίου (SLEP: Service Life Extension Program), πρόγραμμα ανακατασκευής και αύξησης της αξιοπιστίας, διαθεσιμότητας και συντηρησιμότητας (Reliability Availability Maintainability/ Rebuilt to Standard Program – RAM/RS), και σε προγραμματισμένους κύκλους εργοστασιακού επιπέδου συντήρησης κατά τη διάρκεια της ζωής τους.
Σημειώνει επίσης ο ταγματάρχης Stenger: «Το AAV είναι ένα ασφαλές όχημα και μια βιώσιμη πλατφόρμα για αμφίβιες επιχειρήσεις. Όπως συμβαίνει με όλα τα συστήματα μάχης και τον εξοπλισμό, η αυστηρή συμμόρφωση με τα πρότυπα συντήρησης είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ασφαλή και αποτελεσματική λειτουργία». Ενδιαφέρον είναι πάντως ότι ο ταγματάρχης Stenger είναι ο ίδιος εκπρόσωπος Τύπου, ο οποίος στις 16 Δεκεμβρίου 2021 με δήλωση του σε αμερικανικά μέσα ενημέρωσης ανακοίνωσε τη διακοπή της χρήσης των AAV σε αμφίβιες εκπαιδεύσεις και επιχειρήσεις, παρά μόνον, εάν απαιτηθεί, για την αντιμετώπιση κρίσεων. Όπως ένας καλός πωλητής μεταχειρισμένων…