Iωαννης Χαρχαρης
H Βοσνία - Ερζεγοβίνη βρίσκεται σε συνταγματική και πολιτική αναταραχή, μετά την απόφαση της Σερβικής πλευράς της χώρας να μην έχουν ισχύ στα δικά της εδάφη οι αποφάσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης.
Οι πιο πρόσφατες προσπάθειες του Μίλοραντ Ντόντικ, να αποδυναμώσει τους θεσμούς σε κρατικό επίπεδο της Βοσνίας στη χώρα οδήγησαν στην πιο σημαντική πολιτική κρίση από τον πόλεμο του 1992-1995.
Ένας από τους τρεις προέδρους της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, ο Μίλοραντ Ντόντικ, πέρασε τους τελευταίους τρεις μήνες πιέζοντας για νόμους που θα έβλεπαν σχεδόν τη μισή χώρα να αποσύρεται από τους κεντρικούς της θεσμούς.
Ο εθνικιστής Σερβοβόσνιος ηγέτης, στοχεύει ξεκάθαρα να αποδυναμώσει την κεντρική κυβέρνηση της χώρας, συμπεριλαμβανομένων των απειλών για τη δημιουργία του δικού του Σερβοβόσνιου στρατού.
Η επιδείνωση της πολιτικής κατάστασης στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, εγείρει φόβους για πιθανή εμφάνιση μιας νέας ένοπλης σύγκρουσης στην Ευρώπη, η οποία θα μπορούσε να αποσπάσει την προσοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τα προβλήματα της Ουκρανίας.
Σύμφωνα με ξένο μέσο ενημέρωσης, μετά από επίσκεψη στη Μόσχα και λήψη εντολής από τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, ο Μίλοραντ Ντόντικ, ο επικεφαλής της Δημοκρατίας Σέρπσκα (μιας από τις δύο συνταγματικές οντότητες της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης), άρχισε να εφαρμόζει προηγουμένως ανακοινωθέντα σχέδια για απόσχιση από την περιοχή από τη χώρα.
«Ο Ντόντικ διέταξε την αστυνομία της Δημοκρατίας Σέρπσκα να εισαγάγει έλεγχο στα διοικητικά σύνορα με μια άλλη οντότητα, την Ομοσπονδία της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης. Μέχρι στιγμής μιλάμε μόνο για ελέγχους, χωρίς την καθιέρωση ελέγχου διαβατηρίου. Επιπλέον, ο ηγέτης της σερβικής περιοχής, ανακοίνωσε την πρόθεσή του να απαγορεύσει το έργο της Εισαγγελίας του Κράτους και της Υπηρεσίας Έρευνας και Προστασίας της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης στο έδαφός της», αναφέρει το μέσο.
Για τον Σεπτέμβριο έχει επίσης προγραμματιστεί δημοψήφισμα, κατά το οποίο οι πολίτες της Δημοκρατίας Σέρπσκα θα εκφράσουν τη γνώμη τους για το καθεστώς της περιοχής. Όλες αυτές οι ενέργειες, προκαλούν φόβους στη Δύση ότι, η ηγεσία της Δημοκρατίας Σέρπσκα σκοπεύει πραγματικά να αποσχιστεί από τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη.
Όλες αυτές οι ενέργειες αυξάνουν την πιθανότητα μιας νέας ένοπλης σύγκρουσης στην Ευρώπη.
Για πολλούς, τα προαναφερθέντα μοιάζουν τρομακτικά με το σενάριο που ξεκίνησε τον πόλεμο της Βοσνίας το 1992-1995 και έχει προκαλέσει φόβους για μια νέα σύγκρουση στη χώρα.
Η πρόσφατη ιστορία της Βοσνίας σημαδεύτηκε από έναν αιματηρό πόλεμο που είχε 100.000 θύματα, με δύο εκατομμύρια ανθρώπους να γίνονται είτε πρόσφυγες είτε εσωτερικά εκτοπισμένοι σε μια χώρα 3,5 εκατομμυρίων.
Σχεδιασμένο για να τερματιστεί ο πόλεμος το 1995, οι Ειρηνευτικές Συμφωνίες του Ντέιτον που υποστήριξαν οι ΗΠΑ, δημιούργησαν δύο κύριες διοικητικές μονάδες στη Βοσνία -- τη Σερβοκρατούμενη οντότητα της Δημοκρατίας Σέρπσκα, ή RS, και την Βοσνιακή-Κροατική Ομοσπονδία της Β-Ε.
Στις δύο οντότητες δόθηκε κάποια αυτονομία, με μια ομπρέλα κρατικής κυβέρνησης με την τριμερή προεδρία -με κάθε μέλος να εκπροσωπεί μία από τις τρεις κύριες εθνοτικές ομάδες- και ένα συμβούλιο υπουργών που επιβλέπει τους κύριους θεσμούς της χώρας, συμπεριλαμβανομένου του στρατού, του ανώτατου δικαστικού σώματος και της φορολογικής διοίκησης.
Από αυτούς ακριβώς τους θεσμούς θέλει να αποχωρήσει ο Ντόντικ.
Η ειρηνευτική συμφωνία δημιούργησε επίσης ένα από τα πιο περίπλοκα πολιτικά συστήματα στον κόσμο, με έναν ιλιγγιώδη λαβύρινθο δικαιοδοσιών που επιτρέπει στις τρεις κύριες εθνοτικές ομάδες της χώρας να κυριαρχούν στην εσωτερική πολιτική και να ασκούν έλεγχο σε βασικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων.
Η λογική ήταν ότι, εάν οι τρεις κύριες πλευρές στη σύγκρουση μοιράζονταν την εξουσία εξίσου, τότε οι μελλοντικές συγκρούσεις θα αποφευχθούν.