Τα «δύσκολα» της αποστολής φρεγάτας στην Ερυθρά – Είναι κάποιες εξελίξεις που φέρνουν τις Κυβερνήσεις αντιμέτωπες με τις ολιγωρίες και τις.. απρονοησίες δεκαετιών. Μια τέτοια, είναι η κατάστασις στην Ερυθρά Θάλασσα και η απειλή να κλείσει η διώρυγα του Σουέζ, που οδηγεί το υπουργείο Εθνικής Αμύνης να αποφασίσει την αποστολή ελληνικής φρεγάτας στην πολυεθνική επιχείρηση Prosperity Guardian. Την επιχείρηση που αποσκοπεί στην προστασία της ναυσιπλοΐας από τις επιθέσεις των ανταρτών Χούθι της Υεμένης, ώστε να μείνει ανοικτή η Διώρυγα του Σουέζ.
Του ΕΥΘΥΜΙΟΥ ΠΕΤΡΟΥ
ΠΗΓΗ: Εφημερίδα ΕΣΤΙΑ
Αλίμονο αν η Ελλάς, η μεγαλύτερη ναυτιλιακή χώρα του κόσμου, δεν μετείχε σε αυτήν την επιχείρηση, όπως μεμψιμοιρούν οι αδαείς περί τα γεωστρατηγικά εκπρόσωποι μερίδων της αντιπολιτεύσεως. Κατά τεκμήριο, ένα πολύ μεγάλο μέρος των εμπορικών πλοίων, τα οποία θα τεθούν υπό την προστασία της συμμαχικής επιχειρήσεως θα είναι ελληνικά ή ελληνόκτητα. Ορθώς λοιπόν η χώρα μας σπεύδει να δώσει το παρών στην Ερυθρά Θάλασσα. Πολύ χαρακτηριστικά, το επεσήμανε αυτό ο υπουργός Εθνικής Αμύνης κ. Νίκος Δένδιας, ο οποίος, μεταξύ άλλων, υπεγράμμισε: «Οι επιθέσεις σε εμπορικά πλοία από ομάδες ενόπλων, από drones και πυραύλους, αποτελούν τεράστια απειλή κατά ανθρώπινων ζωών, της διεθνούς ασφάλειας και σταθερότητας, της παγκόσμιας οικονομίας και της ευημερίας των πολιτών. Η Ελλάδα, η χώρα με τον μεγαλύτερο ποντοπόρο στόλο, έχει πρωταρχικό συμφέρον για την διατήρηση της ελευθερίας των θαλασσίων οδών και της προστασίας της ζωής των ναυτικών».
Εδώ όμως αρχίζουν τα δύσκολα. Δεκαετίες εξοπλιστικής απραξίας και ανεξήγητες καθυστερήσεις εφαρμογής ειλημμένων αποφάσεων του ΚΥΣΕΑ για την ενίσχυση του Στόλου μας, τον έχουν ουσιαστικώς απογυμνώσει. Και δεν φταίνε για αυτό οι κρίσεις και τα μνημόνια. Η νεότερη φρεγάτα που διαθέτει σήμερα το Πολεμικό μας Ναυτικό είναι ηλικίας 27 ετών. Εντάχθηκε στον Στόλο το έτος 1996! Έκτοτε ουδέν. Μπορεί η σημερινή Κυβέρνησις να απεφάσισε την παραγγελία τριών συγχρόνων φρεγατών, αλλά ουδεμία εξ αυτών έχει παραδοθεί. Ούτε θα μπορούσε άλλωστε σε τόσο σύντομο χρόνο, να ολοκληρωθεί η ναυπήγησίς τους όσο και αν «τρέχουν» τα ναυπηγεία Lorient της Γαλλίας (και «τρέχουν» πολύ). Σφάλματα δεκαετιών δεν διορθώνονται σε μια τετραετία.
Πρέπει βεβαίως να διευκρινίσουμε τι σημαίνει η ένταξις ενός παλαιού και μη εκσυγχρονισμένου πολεμικού πλοίου σε έναν σχηματισμό που συγκροτείται από νεώτερα, οπότε θα πρέπει να συνεργασθεί με αυτά. Το πρόβλημα δεν είναι η κόπωσις των μετάλλων που υποχρεώνουν τα πλοία σε συχνές συντηρήσεις. Το σημαντικό είναι ότι υπάρχει μεγάλο ζήτημα συμβατότητος συστημάτων. Το ελληνικό πλοίο θα υστερεί σε δυνατότητες συμμετοχής σε ένα ψηφιακό – δικτυκεντρικό θαλάσσιο πεδίο επιχειρήσεων. Προφανώς το ίδιο πρόβλημα θα έχουν και πλοία άλλων χωρών, τούτο όμως δεν είναι δικαιολογία για τις αβελτηρίες μας.
Επιπροσθέτως, οι ελληνικές φρεγάτες, τόσο του τύπου S (περιλαμβανομένων και των ολίγων που είχαν εκσυγχρονισθεί προ εικοσαετίας) όσο και της κλάσεως ΜΕΚΟ 200ΗΝ έχουν συστήματα αεραμύνης μικρού βεληνεκούς κατάλληλα για προστασία μόνον του ιδίου του πλοίου. Η δυνατότητης αεραμύνης ευρείας περιοχής -αυτό δηλαδή που απαιτείται σήμερα στην Ερυθρά- απωλέσθη από το Πολεμικό μας Ναυτικό προ πολλών ετών με τον παροπλισμό των τελευταίων αντιτορπιλλικών της κλάσεως Charles F. Adams. Ανακτάται βέβαια με την έλευση των νέων φρεγατών, αλλά αυτήν την στιγμή δεν την έχουμε.
Θα θυμίσουμε ότιτο 1992, είχαμε αποστείλει πολεμικό πλοίο στην Ερυθρά Θάλασσα, σε μια πολύ λιγώτερο απαιτητική αποστολή ναυτικού αποκλεισμού, κατά τον πόλεμο εναντίον του Ιράκ. Τότε η φρεγάτα μας, τύπου S ήταν ηλικίας δέκα περίπου ετών. Ήταν δηλαδή καινούργιο πλοίο. Και πάλι εχρειάσθη να προστεθούν εσπευσμένως συστήματα δορυφορικών επικοινωνιών, ενώ ανεδείχθησαν και προβλήματα ανταλλακτικών. Τα ίδια πλοία παραμένουν σήμερα εν ενεργεία στην ηλικία των 44 και 42 ετών. Κάθε σχόλιο περιττεύει. Η Ελλάς είχε επίσης μετάσχει με πολεμική φρεγάτα στην επιχείρηση Atalanta για την αντιμετώπιση της πειρατείας προ εικοσαετίας, είχε ασκήσει μάλιστα και την διοίκηση του ευρωπαϊκού ναυτικού σχηματισμού. Το ελληνικό πλοίο, κλάσεως ΜΕΚΟ 200ΗΝ, ήταν επίσης τότε ηλικίας περίπου δέκα ετών. Σήμερα είναι 26.
Προβάλλει βεβαίως το ερώτημα, τι κάναμε τόσες δεκαετίες, με αποτέλεσμα να φθάσουμε στο σημερινό κατάντημα; Αναδεικνύεται εδώ ο ανορθολογισμός των εξοπλιστικών προγραμμάτων τριών δεκαετιών, οπότε εδαπανήθησαν τεράστια ποσά, τρισεκατομμύρια δραχμών και δισεκατομμύρια ευρώ, και δεν καλύφθηκε η τόσο ζωτική ανάγκη της ναυπηγήσεως συγχρόνων φρεγατών. Υπήρξαν μάλιστα και κάποιοι στρατηγικώς αναλφάβητοι που υπεστήριζαν ότι η Ελλάς δεν χρειάζεται μεγάλα πλοία, διότι για το Αιγαίο ενδείκνυνται οι πυραυλάκατοι. Πράγματι ενδείκνυνται για το καλοκαίρι. Ας πάνε να πλεύσουν ή ακόμη χειρότερα να πολεμήσουν χειμώνα και τότε θα καταλάβουν τι απαιτήσεις έχει το Αιγαίο ως θέατρο επιχειρήσεων. Πέρα όμως από το Αιγαίο, η υπόστασις της Ελλάδος στο διεθνές στερέωμα εξαρτάται και από την δυνατότητα προβολής ισχύος στις θάλασσες. Και τούτο επιτυγχάνεται μόνο με πλοία μεγέθους φρεγατών και μεγαλύτερα.
Το χειρότερο είναι ότι υπήρξαν δύο προγράμματα αποκτήσεως τέτοιων πλοίων, τα οποία αφέθησαν να τελματωθούν. Το πρώτο ενεκρίθη στις αρχές της δεκαετίας του 2000, βασισμένο σε μια απαίτηση αγοράς κορβετών που εξελίχθηκε σε μια υβριδική κατάσταση που ονομάσθηκε «κορβετοφρεγάτα». Το πρόγραμμα ήταν θνησιγενές, όσο και αν ήταν απαραίτητο. Το δεύτερο για το οποίο εξεδώθη και απόφασις του ΚΥΣΕΑ ήταν η αγορά τεσσάρων φρεγατών FREMM (του προηγουμένου μοντέλου των σημερινών FDI) το 2008. Ήταν ήδη αργά. Το επόμενο έτος ήλθε η κυβέρνησις Γιώργου Παπανδρέου που ανέστειλε όλα τα προγράμματα και ακολούθησε η κρίσις που διέγραψε όλους τους σχεδιασμούς.
Τώρα έχουμε παραγγείλει τρεις σύγχρονες φρεγάτες, ενώ έχουμε προς αντικατάταστασιν 13. Δεν επιτρέπεται να επαναλάβουμε τα ίδια λάθη. Ιδιαιτέρως εφ’ όσον τα συμφέροντά μας διευρύνονται στην ανατολική Μεσόγειο.