ΑΝΑΛΥΣΗ του Ινστιτούτου Αναλύσεων Ασφάλειας & Άμυνας (Ι.Α.Α.Α./ISDA)
Το ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι ταυτόχρονα θύμα της «εκκαθάρισης», αποτέλεσαν, πρακτικά απαξιώθηκαν, και συνολικά τα πεπραγμένα κατά τη διάρκεια της θητείας της πρώτης κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, που σε περίπτωση που τυχόν διαφεύγει της μνήμης κάποιων, είχε ως πρωθυπουργό τον Κυριάκο Μητσοτάκη και ως υπουργό Εξωτερικών τον Νικόλαο Δένδια. Ο πρώτος προέδρευε στο Κυβερνητικό Συμβούλιο Εσωτερικής Ασφάλειας (ΚΥΣΕΑ) και ο δεύτερος ήταν μέλος του με δικαίωμα ψήφου και όπως είναι γνωστό πρόκειται για το ανώτατο όργανο που αποφασίζει επί θεμάτων εθνικής ασφάλειας.
Πώς αλλιώς να ερμηνευθούν οι αναφορές του υπουργού Εθνικής Άμυνας Νικόλαου Δένδια, ότι «η επιλογή της νέας ηγεσίας των Ενόπλων Δυνάμεων σηματοδοτεί τη νέα προσέγγιση της Κυβέρνησης για την Εθνική Ασφάλεια» και ότι «στόχος της αλλαγής που ξεκινά σήμερα είναι ο πολύπλευρος εκσυγχρονισμός των Ενόπλων Δυνάμεων, με προσαρμογή στα σύγχρονα δεδομένα και τις ανάγκες»; Προκύπτει αβίαστα και δια της ατόπου, ότι τα προηγούμενα χρόνια δεν υπήρξε ούτε πολύπλευρος εκσυγχρονισμός ούτε προσαρμογή στα σύγχρονα δεδομένα και τις ανάγκες.
Πώς αλλιώς να ερμηνευθεί η αναφορά Δένδια, ότι ο πρώτος πυλώνας της αλλαγής που εξήγγειλε είναι «η πλήρης αναδιοργάνωση της Δομής και Λειτουργίας των Ενόπλων Δυνάμεων», παρά ως σαφέστατη ένδειξη για επερχόμενες ευρύτατες αλλαγές, όχι επικαιροποίηση, στην εγκριθείσα από το ΚΥΣΕΑ Δομή Δυνάμεων 2020-2034 και το μοντέλο της κάθετης δομής διοίκησης;
Πώς αλλιώς να ερμηνευθεί η αναφορά Δένδια, ότι αποτελεί στόχος «ένα οργανωτικά σύγχρονο, ευέλικτο και επιχειρησιακά αποτελεσματικό σχήμα, που θα ανταποκρίνεται στις σύγχρονες απαιτήσεις αλλά και στις πραγματικές δυνατότητες της πατρίδας μας», παρά ως συνολική απόρριψη του υφιστάμενου σχήματος ως μη οργανωτικά σύγχρονου, μη ευέλικτου, μη επιχειρησιακά αποτελεσματικού, μη ανταποκρινόμενου στις σύγχρονες απαιτήσεις αλλά και τις πραγματικές δυνατότητες της πατρίδας μας. Καθώς, δε, το εν λόγω σχήμα εγκρίθηκε από το ΚΥΣΕΑ, δεν εγείρονται ερωτήματα για την ποιότητα επεξεργασίας του από το ανώτατο κυβερνητικό όργανο; Δηλαδή απαιτήθηκαν τέσσερα χρόνια για να γίνουν αντιληπτές οι ανωτέρω θεμελιώδεις αδυναμίες;
Επιπρόσθετα, επειδή για την υλοποίηση του εγκεκριμένου από το ΚΥΣΕΑ οργανωτικού σχήματος έχουν δαπανηθεί χρήματα των φορολογούμενων, πρόκειται να αποδοθούν ευθύνες και να γίνουν καταλογισμοί; Ή απλώς το κόστος της αποτυχίας θα υποχρεωθούν να το απορροφήσουν τα συνήθη υποζύγια;
Πώς αλλιώς να ερμηνευθεί η αναφορά Δένδια περί της επικαιροποίησης του εξοπλιστικού προγράμματος «που θα λαμβάνει υπόψη τα διδάγματα Ουκρανίας, Καυκάσου και Μέσης Ανατολής, τις τεχνολογικές εξελίξεις και τις δημοσιονομικές δυνατότητες», παρά ως σαφέστατος υπαινιγμός περί της μέχρι σήμερα πιθανής αδράνειας ή άρνησης ή αδικαιολόγητης καθυστέρησης στην αξιοποίηση των διδαγμάτων, καθώς ο πόλεμος στον Καύκασο (Ναγκόρνο – Καραμπάχ) έγινε το 2020, ενώ ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει εισέλθει στον 24ο μήνα.
Η ίδια αναφορά δεν μπορεί να εκληφθεί ως υπονοούμενο ότι μέχρι σήμερα οι λύσεις δεν ήταν συνολικά κατ’ ανάγκη σύμφωνες με τις τεχνολογικές εξελίξεις και τις δημοσιονομικές δυνατότητες. Το δεύτερο βέβαια έχει πλέον επιβεβαιωθεί με τον ετεροχρονισμό, ή και κατά εκτιμήσεις ακύρωση, διαφόρων εξοπλιστικών προγραμμάτων (π.χ. νέες κορβέτες, δικαίωμα προαίρεσης τέταρτης φρεγάτας τύπου FDI-HN, εκσυγχρονισμός μαχητικών F-16C/-D Block 50).
Πώς αλλιώς να ερμηνευθεί η αναφορά Δένδια ότι «απαιτείται προσήλωση σε τεχνολογικά προηγμένες λύσεις, αποτελεσματικές και με καλύτερη αναλογία κόστους-οφέλους» παρά ως επισήμανση ότι οι μέχρι σήμερα λύσεις δεν ήταν πληρούσαν κατ’ ανάγκη αυτές τις απαιτήσεις.
Πώς αλλιώς να ερμηνευθούν οι αναφορές Δένδια «για μετάβαση από τη «Θητεία-Αγγαρεία» στη «Θητεία-Εφεδρεία» και στη «Θητεία-Ευκαιρία» και «αναβάθμισης της εκπαίδευσης με βάση το φιλανδικό μοντέλο», παρά ως δημόσια παροχή ότι μέχρι και σήμερα η θητεία είναι υποβαθμισμένη.
Κοινή συνιστώσα όλων των ανωτέρω αναφορών Δένδια είναι ότι στην ουσία αποτελούν κριτική που αποδομεί τα πεπραγμένα της προηγούμενης στρατιωτικής ηγεσίας. Στο πλαίσιο δε αυτής της διαπίστωσης, η διατύπωση Δένδια ότι «η νέα ηγεσία καλείται να υπηρετήσει αυτή την αλλαγή», θα μπορούσε να θεωρηθεί και ως αιχμή για την αδυναμία συστράτευσης με την προηγούμενη στρατιωτική ηγεσία, για τον σκοπό αυτό.
Πιθανά δε, αυτός είναι ο λόγος που η συμπλήρωση του ανώτατου επιτρεπτού διαστήματος θητείας (τρία έτη με δυνατότητα παράτασης κατά ένα έτος) του απελθόντος Αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας (Α/ΓΕΕΘΑ) στρατηγού Κωνσταντίνου Φλώρου, «παρέσυρε» στην αποστρατεία και τους τρεις Αρχηγούς των Γενικών Επιτελείων Στρατού, Ναυτικού και Αεροπορίας, αλλά και άλλους ανώτατους αξιωματικούς. Θα πρέπει όμως να σημειωθεί ότι ο Αρχηγός Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας (Α/ΓΕΑ) αντιπτέραρχος (Ι) Θεμιστοκλής Μπουρολιάς, που ανέλαβε τα καθήκοντα του στις 27 Ιανουαρίου 2022, είχε συμπληρώσει την προβλεπόμενη από τον νόμο διετή θητεία και η οποία θα μπορούσε να παραταθεί κατά ένα έτος εφόσον η κυβέρνηση το επιθυμούσε.
Αντίθετα, οι Αρχηγοί Γενικού Επιτελείου Στρατού (Α/ΓΕΣ) και Γενικού Επιτελείου Ναυτικού (Α/ΓΕΝ), ο αντιστράτηγος Άγγελος Χουδελούδης και ο αντιναύαρχος Ιωάννης Δρυμούσης, είχαν ένα ακόμη έτος ως υπολειπόμενη θητεία, καθώς τοποθετήθηκαν στις θέσεις τους την 16η Ιανουαρίου 2023. Σε αυτή την περίπτωση, το ισχύον νομικό πλαίσιο προβλέπει ότι «Αρχηγός Γενικού Επιτελείου μπορεί να αποστρατευθεί για σπουδαίο λόγο και πριν από την πάροδο της ανωτέρω χρονικής διάρκειας, με απόφαση του ΚΥΣΕΑ, κατόπιν εισήγησης του Υπουργού Εθνικής Άμυνας». Δεν είναι γνωστός ο «σπουδαίος λόγος» που επικαλέστηκε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, στην εισήγηση του για την πρόωρη αποστρατεία Α/ΓΕΣ και Α/ΓΕΝ αλλά η δήλωση του προσφέρει ισχυρή βάση για εκτιμήσεις.
Σε ό,τι αφορά τις έκτακτες κρίσεις ανώτατων αξιωματικών που ακολούθησαν την επιλογή των νέων Αρχηγών, προς τα παρόν θα περιοριστούμε στη διατύπωση του ερωτήματος εάν ο απελθών αντιστράτηγος Αναστάσιος Σπανός, πλέον Επίτιμος Γενικός Επιθεωρητής Στρατού, ολοκλήρωσε την Ένορκη Διοικητική Εξέταση (ΕΔΕ) που διεξήγαγε για το ζήτημα του αεροδρομίου του Στεφανοβικείου. Διότι προϋπόθεση ώστε η νέα αρχή που επικαλείται στη δήλωση του ο υπουργός Εθνικής Άμυνας να έχει ουσιαστική υπόσταση, είναι το να περιλαμβάνει και την ενημέρωση των φορολογούμενων για τα περιστατικά στην περιοχή πυρομαχικών της Νέας Αγχιάλου, στο αεροδρόμιο Στεφανοβικείου και στην επιχείρηση στη Λιβύη, συμπεριλαμβανομένης και της απονομής ευθυνών και των καταλογισμών.
Επιπρόσθετα, οι αναφορές Δένδια στη δήλωσή του, αποτελούν εκ των πραγμάτων κριτική και στην προηγούμενη πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας αλλά και στην προηγούμενη κυβέρνηση. Διότι σε τελική ανάλυση, οι ένοπλες δυνάμεις υπάγονται στον πολιτικό έλεγχο του εκάστοτε υπουργού Εθνικής Άμυνας και της κυβέρνησης. Οι δε αποφάσεις στα ζητήματα που ανέδειξε η δήλωση Δένδια, λαμβάνονται ή επικυρώνονται από την κυβέρνηση. Γι’ αυτό τον λόγο οι φετινές κρίσεις αποτελούν εκ των πραγμάτων παραδοχή σφάλματος της προηγούμενης κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, καθώς ούτε ένας από τους ανώτατους αξιωματικούς που επιλέχθηκαν ως Αρχηγοί, είτε υπηρετούσαν το πρώτο έτος της διετούς θητείας τους (πρώην Α/ΓΕΣ και Α/ΓΕΝ), είτε δεν κρίθηκε ικανός φέτος, για να τοποθετηθεί στη θέση του Α/ΓΕΕΘΑ (πρώην Α/ΓΕΑ).
Εν κατακλείδι, οι φετινές κρίσεις αναδεικνύουν για άλλη μία φορά την ανάγκη νομοθέτησης ενός νέου συστήματος αξιολόγησης και κρίσης για τους αξιωματικούς, με καθολική προκήρυξη των θέσεων, τον καθορισμό των προσόντων που απαιτούνται για την κατάληψη τους και τη διαφανή διαδικασία αξιολόγησης και βαθμολόγησης. Για όσους δε αναλαμβάνουν καθήκοντα Αρχηγών Γενικών Επιτελείων και διοικητών Μειζόνων Σχηματισμών, πέραν των ανωτέρω θα πρέπει να περιλαμβάνεται και εξέταση/ακρόαση από την Επιτροπή Εξωτερικών και Άμυνας της Βουλής.
Αναδεικνύουν όμως και άλλη μια ανάγκη: Η πολιτική τάξη, είτε ως κυβέρνηση είτε ως αντιπολίτευση, να εντρυφήσει στα ζητήματα της εθνικής άμυνας. Η μεν συμπολίτευση να μην περιορίζεται στη με συνοπτικές διαδικασίες αποδοχή των προτεινόμενων, η δε αντιπολίτευση στην άσκηση επιφανειακής κριτικής. Διότι σε όλους αυτούς τους τομείς όπου ο υπουργός Εθνικής Άμυνας διαπίστωσε ανάγκη αλλαγής, η υλοποίηση απαιτεί έγκριση ή επικύρωση από την πολιτική εξουσία.
https://www.defence-point.gr/