Αυτό που δεν έχουν καταλάβει ορισμένοι φανατικοί υπερασπιστές των κυβερνήσεων που σχολιάζουν συστηματικά κατά των αγροτών στα πάνελς για να δικαιολογήσουν τους μισθούς τους, είναι πως με τον τρέχοντα ρυθμό της υπερκατανάλωσης, ο πλανήτης θα φθάσει σε μία τρομερή αντίθεση: στο απόγειο της τεχνολογικής εξέλιξης, το επαρκές φαγητό θα αποτελεί πολυτέλεια για ουκ ολίγους ανθρώπους παγκοσμίως.
Ο καταμερισμός εργασίας είχε λύσει το πρόβλημα ζήτησης-προσφοράς στην αγορά τροφίμων μέχρι και πριν λίγες δεκαετίες, ωστόσο ο ρυθμός αύξησης του πληθυσμού σε συνδυασμό με την υπερκατανάλωση και την καταστροφή του περιβάλλοντος τα τελευταία 60 χρόνια, θα οδηγήσει σε έλλειμμα.
Οι προειδοποιήσεις είναι πάρα πολλές.
Ορισμένοι ηγέτες ή επιστήμονες είχαν προειδοποιήσει ήδη για μια επικείμενη κρίση επισιτιστικής ασφάλειας εδώ και σχεδόν μια 15ετία, εκτιμώντας ότι μέχρι το 2050 ο κόσμος θα χρειαστεί να παράγει 70% περισσότερα τρόφιμα. Βέβαια, «το σημείο καμπής για μια εκτεταμένη επισιτιστική κρίση, θα μπορούσε να συμβεί σχεδόν ένα τέταρτο του αιώνα νωρίτερα -έως το 2027», προειδοποιούσε σχετικά η επικεφαλής της Gro Intelligence και πρώην αξιωματούχος της Morgan Stanley, Sara Menker. «Εκτός και αν μπορούμε να δεσμευτούμε σε κάποιο είδος διαρθρωτικής αλλαγής στη γεωργία, η αυξανόμενη ζήτηση θα ξεπεράσει την παγκόσμια ικανότητα του γεωργικού συστήματος να παράγει τρόφιμα, δημιουργώντας έλλειμμα 214 τρισεκ. θερμίδων. Όταν συμβεί αυτό, οι άνθρωποι μπορεί να λιμοκτονήσουν και οι κυβερνήσεις μπορεί να πέσουν».
Από την πλευρά του, ο ΟΗΕ σε έκθεσή του ανέφερε ότι αυξάνεται η πείνα παγκοσμίως, καθώς 691 με 783 εκατομμύρια άνθρωποι ήταν αντιμέτωποι με πείνα το 2022, με ένα μέσο εύρος 735 εκατομμυρίων, που αντιπροσωπεύει αύξηση 122 εκατομμυρίων ανθρώπων σε σύγκριση με το 2019. Ο ΟΗΕ έκανε λόγο για «ζοφερή προειδοποίηση» που θέτει πιθανώς σε κίνδυνο τον στόχο της βιώσιμης ανάπτυξης για τον τερματισμό της πείνας. Η έκθεση έδειχνε ότι η πείνα αυξήθηκε στη Δυτική Ασία, την Καραϊβική και σε ολόκληρη την Αφρική, όπου ένας στους πέντε ανθρώπους –υπερδιπλάσιος του παγκόσμιου μέσου όρου– αντιμετώπιζε πείνα. Μόνο στην Ασία και τη Λατινική Αμερική παρατηρήθηκε πρόοδος στη βελτίωση της επισιτιστικής ασφάλειας. Εκτός από την αύξηση της πείνας, η ικανότητα των ανθρώπων να έχουν πρόσβαση σε υγιεινή διατροφή επιδεινώθηκε επίσης σε όλο τον κόσμο. Περισσότεροι από 3,1 δισεκατομμύρια άνθρωποι σε παγκόσμιο επίπεδο δεν θα μπορούν να έχουν την οικονομική δυνατότητα για μια υγιεινή διατροφή το 2021, αναφέρει η έκθεση που εκδόθηκε από κοινού από τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας (FAO), το Διεθνές Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (IFAD), το Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για τα Παιδιά (UNICEF), τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) και το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα (WFP).
Αν και ακόμη δεν έχει γίνει εμφανές το επικείμενο έλλειμμα παραγωγής που θα προκαλέσει πείνα σε ανθρώπους της Ευρώπης, αρχίζουμε ήδη να βλέπουμε τα αποτελέσματα από την αλλοίωση της σχέσης ζήτησης-παραγωγής. Με άλλα λόγια, αυτό αντικατοπτρίζεται στις αυξημένες τιμές για το φαγητό!
Ακόμη και ένας κρίκος του συστήματος, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), συμφωνεί. Όπως ανέφερε σε μελέτη το 2022, η επισιτιστική ανασφάλεια αυξάνεται από το 2018. Ακόμη και πριν τον πόλεμο Ρωσίας - Ουκρανίας, η αυξανόμενη συχνότητα και η σοβαρότητα των κλιματικών σοκ, οι περιφερειακές συγκρούσεις και η πανδημία (σσ: να προσθέσουμε και την απληστία του συστήματος στην άντληση και αξιοποίηση των πόρων), διατάραξαν ην παραγωγή και διανομή τροφίμων και αύξησαν το κόστος σίτισης των ανθρώπων και οικογένειες. Η κατάσταση πήρε ακόμη πιο δραματική τροπή μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, καθώς ώθησε τις τιμές τροφίμων και λιπασμάτων ακόμη υψηλότερα, έλεγε τότε το ΔΝΤ. Το αποτέλεσμα είναι 345 εκατομμύρια άνθρωποι των οποίων οι ζωές και τα προς το ζην βρίσκονται σε άμεσο κίνδυνο λόγω της οξείας επισιτιστικής ανασφάλειας. Και σε όλο τον κόσμο περισσότεροι από 828 εκατομμύρια άνθρωποι πέφτουν για ύπνο πεινασμένοι κάθε βράδυ!
Σωστή επισήμανση, αλλά ξανά δεν υπογραμμίζει το αυτονόητο και ρίχνει το φταίξιμο στον πόλεμο της Ουκρανίας.
Στο ίδιο κλίμα και η World Bank, που πριν λίγες ημέρες σχολίαζε ότι ο πληθωρισμός των τροφίμων έχει εκτοξευθεί παγκοσμίως και υπερέβη τον συνολικό πληθωρισμό στο 73% από τις 165 χώρες!
Οπότε, για να συνοψίσουμε, οι χώρες -ακόμη και οι ανεπτυγμένες- θα αναγκαστούν να εστιάσουν στον γεωγικό κλάδο μέσα στα επόμενα χρόνια γιατί:
- Οι φυσικοί πόροι του πλανήτη έχουν εξαντληθεί από την υπερκατανάλωση.
- Οι οικονομικοί πόροι αυτή τη στιγμή κατευθύνονται σε τεχνολογικούς κλάδους.
- Ο πληθυσμός της Γης αυξάνεται ανεξέλεγκτα στον αναπτυσσόμενο κόσμο.
- Η παραγωγή οδηγείται σε πτωτική πορεία γιατί οι πολίτες δεν έχουν κίνητρο να ασχοληθούν με τον πρωτογενή τομέα.
Κάποια στιγμή, όλο αυτό θα «σκάσει».
Ίσως βρισκόμαστε μόλις λίγες δεκαετίες -ή και έτη- από αυτή τη στιγμή.
Β.Μ.
www.bankingnews.gr