Η χώρα με τις περισσότερες καταγραφές εξαφάνισης ασυνόδευτων ανηλίκων είναι η Ιταλία, με 22.899 δηλωμένες εξαφανίσεις και ακολουθεί η Αυστρία με 20.077, το Βέλγιο (2.241), η Γερμανία (2.005) και η Ελβετία (1.226).
Ωστόσο, οι 51.433 εξαφανίσεις είναι μόλις ένα μέρος μιας πραγματικότητας που τα υπάρχοντα στοιχεία δυσκολεύονται να περιγράψουν καθώς η συλλογή ή ακόμα και η καταγραφή σχετικών δεδομένων έχει αποδειχθεί δύσκολη λόγω πολλών παραγόντων, όπως η μη συστηματική και με ενιαίο τρόπο καταγραφή σε όλες τις χώρες της Ε.Ε., με χώρες να μη διατηρούν καν σχετικά στατιστικά στοιχεία -ή τουλάχιστον έτσι να ισχυρίζονται-, πιθανές «διπλο-εγγραφές» παιδιών που φεύγουν από μια δομή και επιστρέφουν στη συνέχεια στην ίδια ή πάνε σε κάποια άλλη, ασυνόδευτοι ανήλικοι που καταγράφονται σε μια χώρα ως ενήλικοι και σε άλλη ως ανήλικοι κ.ά.
Χώρες που δεν συλλέγουν στατιστικά στοιχεία ή δεν απαντούν
Η έρευνα διεξήχθη υπό την ευθύνη της δημοσιογράφου Emma van den Hof και σε αυτή συνεργάστηκαν μέλη του δικτύου του Lost in Europe για τη συλλογή στοιχείων. Ζητήθηκαν δεδομένα για τις καταγραφές εξαφανίσεων ασυνόδευτων ανηλίκων από 30 χώρες, δηλαδή και τα 27 κράτη-μέλη της Ε.Ε., καθώς επίσης τη Μολδαβία, τη Νορβηγία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Εξ αυτών, το διεθνές δίκτυο δημοσιογράφων Lost in Europe έλαβε απαντήσεις και στατιστικά στοιχεία από 13 χώρες (Αυστρία, Βέλγιο, Κύπρος, Δανία, Εσθονία, Φιλανδία, Γερμανία, Ιρλανδία, Ολλανδία, Νορβηγία, Σλοβενία, Σουηδία, Ελβετία). Επτά χώρες (Ελλάδα, Βουλγαρία, Λετονία, Μολδαβία, Ρουμανία, Ισπανία, Πολωνία) απάντησαν, αλλά δεν παρείχαν χρήσιμα στοιχεία καθώς είτε δεν συλλέγουν τα συγκεκριμένα στοιχεία για τα ασυνόδευτα ανήλικα είτε τα στοιχεία συλλέγονται με τρόπο που δεν απαντά στα ερωτήματα του Lost in Europe.
Το σχετικό αίτημα παροχής στοιχείων (FOIA) στις αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου εκκρεμεί ακόμα, ενώ 7 χώρες (Κροατία, Τσεχία, Γαλλία, Ουγγαρία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο και Πορτογαλία) δεν απάντησαν. Η Μάλτα απάντησε, χωρίς ωστόσο να στείλει στοιχεία. Για δύο χώρες (Ιταλία-Σλοβακία) τα στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν αντλήθηκαν από εκθέσεις.
Αλματώδης αύξηση από την έρευνα του 2021
Πρέπει να σημειωθεί ότι το Lost in Europe δεν κάνει πρώτη φορά την έρευνα αυτή. Τον Απρίλιο του 2021 είχε δημοσιεύσει την έρευνά του για τις εξαφανίσεις ασυνόδευτων ανηλίκων σε 27 κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης και το Ηνωμένο Βασίλειο μεταξύ 2018-2020, με τον συνολικό αριθμό των εξαφανίσεων ασυνόδευτων παιδιών να φτάνει τότε τις 18.292. Και τότε την πρώτη θέση κατείχε η Ιταλία με 5.775 καταγεγραμμένες δηλώσεις εξαφάνισης ασυνόδευτων παιδιών, ακολουθούσε το Βέλγιο (2.642), η χώρα μας (2.118), η Ισπανία (1.889 μέχρι το 2019) και η Σλοβενία (1.736). Ωστόσο, είναι φανερό ότι στη νέα έρευνα καταγράφεται μια αλματώδης αύξηση στις δηλώσεις εξαφανίσεων ασυνόδευτων ανηλίκων στην Ευρώπη. Τότε τα στοιχεία είχαν αντληθεί από την έκθεση του European Migration Network (EMN) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2020), τη Eurostat και από τις απαντήσεις που έλαβε έπειτα από αλληλογραφία και σχετικά αιτήματα προς τις αρχές / υπηρεσίες της κάθε χώρας.
Διολίσθηση και σταθερή άρνηση συλλογής στοιχείων
Απόλυτες συγκρίσεις δεν είναι δυνατόν να γίνουν, ωστόσο κάποια ανησυχητικά συμπεράσματα μπορούν να συναχθούν καθώς παρατηρείται αυξημένη τάση στις αρχές των χωρών της Ε.Ε. να μην απαντούν, χώρες να επιμένουν σταθερά να μη διατηρούν τέτοια στοιχεία (Γαλλία, Βουλγαρία, Ρουμανία) ή χώρες που διατηρούσαν στοιχεία το 2018-2020 να εμφανίζονται το 2024 να μη διατηρούν πια τέτοια στοιχεία. Ως τέτοιες εμφανίζονται η χώρα μας και η Ισπανία.
Ταυτόχρονα, παρατηρείται μια εκτίναξη στις καταγραφές της Αυστρίας που στην έρευνα του 2024 κατατάσσεται δεύτερη.
Κοιτώντας όμως πέρα από τους αριθμούς και ενθυμούμενοι ότι πίσω από αυτούς βρίσκονται παιδιά που φτάνουν στην Ευρώπη κυνηγημένα από πολέμους ή ακραία φτώχεια, μόνα τους και τα πλέον ευάλωτα σε κάθε είδους κίνδυνο και εκμετάλλευση, αναρωτιέται κανείς πώς μπορεί να χαραχθεί μια πολιτική προστασίας αν πλέον κυβερνήσεις ή η Ε.Ε. «δεν βλέπει» καν το ζήτημα και σταδιακά δεν καταγράφεται ούτε στατιστικά. Και δυστυχώς επαναλαμβάνεται το ερώτημα του 2021, σε ποιο βαθμό η Ε.Ε. είναι πραγματικά ικανή ή πρόθυμη να προστατεύσει τους ασυνόδευτους ανηλίκους;
*Δημοσιογράφος - μέλος του Lost in Europe
efsyn.gr