26 Απρ 2024

BLOOMBERG -Στασιμοπληθωρισμός στις ΗΠΑ; Ένας από τους χειρότερους εφιάλτες των τραπεζιτών πλέον αχνοφαίνεται

 Τα τελευταία χρόνια, η οικονομία των ΗΠΑ αναπτύσσεται με ρυθμό που φαινόταν πολύ καλός για να είναι αληθινός. Έτσι, εκ πρώτης όψεως, η έκθεση της Πέμπτης... για το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν που δείχνει ότι η αμερικανική οικονομία αναπτύχθηκε με ετήσιο ρυθμό 1,6% το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους έναντι του ποσοστού 3,4% το τέταρτο τρίμηνο του περασμένου έτους φαίνεται να είναι η καλύτερη θεραπεία που πρότειναν οι γιατροί της Ομοσπονδιακής Τράπεζας.

Αλλά υπάρχει μόνο ένα πρόβλημα: Ο πληθωρισμός.

Τα τελευταία στοιχεία του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή δείχνουν ότι ο πληθωρισμός αυξάνεται, απομακρύνοντας ακόμη περισσότερο τον στόχο του 2% της Fed. Και οι οικονομολόγοι προβλέπουν ότι νέα στοιχεία για τον πληθωρισμό που θα ανακοινωθούν την Παρασκευή θα παρουσιάσουν παρόμοια εικόνα. Ωστόσο, η έκθεση για το ΑΕΠ έδωσε μια άλλη προεπισκόπηση του τι θα μπορούσε να συμβεί.

Στην έκθεση συμπεριλήφθηκε μια ενημέρωση για τον πληθωρισμό από το προηγούμενο τρίμηνο, όπως μετρήθηκε από τον προτιμώμενο μετρητή της Fed, τον δείκτη τιμών προσωπικής κατανάλωσης. Τα τελευταία στοιχεία έδειξαν ότι οι τιμές ανήλθαν σε ετήσιο ρυθμό 3,4% το πρώτο τρίμηνο του 2024 σε σύγκριση με το 1,8% το τελευταίο τρίμηνο του 2023.

Η επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης σε συνδυασμό με την αύξηση του πληθωρισμού είναι γνωστός ως στασιμοπληθωρισμός. Είναι από τους πιο άσχημους όρους για τους κεντρικούς τραπεζίτες.

Για να είμαστε δίκαιοι, μια έκθεση για το ΑΕΠ δεν είναι απαραίτητα ενδεικτική μιας τάσης. Και επιπλέον, τα δεδομένα της Πέμπτης υπόκεινται σε δύο διαδοχικές αναθεωρήσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να καταλήξουν να δείξουν ότι η οικονομία δεν επιβραδύνεται τόσο πολύ ή καθόλου. Αλλά ακόμα κι αν τα δεδομένα δεν αλλάξουν, οι ΗΠΑ βρίσκονται σε πολύ καλύτερη θέση από το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γερμανία, όπου ο υψηλός πληθωρισμός συνδυάζεται με σχεδόν ανύπαρκτη αύξηση του ΑΕΠ.

Ωστόσο, η τελευταία έκθεση για το ΑΕΠ των ΗΠΑ δεν είναι ένα ευχάριστο σημάδι για τη Fed —ή τους επενδυτές, όπως αποδεικνύεται από το selloff της Πέμπτης στο χρηματιστήριο των ΗΠΑ.

Τα χαμηλά ποσοστά ανεργίας τείνουν να αντισταθμίζουν μέρος του πόνου που προκαλούν τα υψηλά επίπεδα πληθωρισμού. Αυτό συμβαίνει επειδή οι επιχειρήσεις γενικά μπορούν να αυξήσουν τις τιμές μόνο όταν οι άνθρωποι κερδίζουν αρκετά για να το αντέξουν οικονομικά. Αντίθετα, όταν η ανεργία είναι υψηλή και οι άνθρωποι περιορίζονται, οι επιχειρήσεις δυσκολεύονται να μεταφέρουν τις υψηλότερες τιμές στους πελάτες τους, γεγονός που διατηρεί τον πληθωρισμό σε χαμηλά επίπεδα.

Μία από τις χειρότερες κρίσεις στασιμοπληθωρισμού συνέβη τη δεκαετία του 1970 μετά την άνοδο των τιμών του πετρελαίου από το αραβικό εμπάργκο πετρελαίου στις ΗΠΑ και σε άλλες χώρες που υποστήριξαν το Ισραήλ στον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ το 1973. Αλλά όταν η Fed προσπάθησε να μειώσει τον πληθωρισμό αυξάνοντας τα επιτόκια, η οικονομία έπεσε σε ύφεση.

Ο διευθύνων σύμβουλος της JPMorgan Chase, Jamie Dimon, έχει ανησυχίες ότι η ιστορία μπορεί να επαναληφθεί.

Η οικονομία των ΗΠΑ «μοιάζει όσο σε καμία άλλη περίοδο με τη δεκαετία του 1970», είπε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα σε μια συζήτηση που διοργάνωσε η Οικονομική Λέσχη της Νέας Υόρκης. Επανέλαβε αυτό το μήνυμα σε συνέντευξη του στη Wall Street Journal που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη πριν από τη δημοσιοποίηση της έκθεσης για το ΑΕΠ. «Τα πράγματα έμοιαζαν αρκετά ρόδινα το 1972 –δεν ήταν όμως ρόδινα το 1973», είπε ο Dimon.

Σίγουρα υπάρχουν τρομακτικοί παραλληλισμοί με τη δεκαετία του 1970, με αυξημένες γεωπολιτικές εντάσεις στη Μέση Ανατολή και αυξανόμενες τιμές του πετρελαίου, αλλά πολλοί οικονομολόγοι πιστεύουν ότι οι ΗΠΑ δεν πλησιάζουν καθόλου στην κατάσταση που αντιμετώπιζαν τότε. Ακόμη και στην πρόσφατη κορύφωσή του, ο πληθωρισμός ήταν πολύ κάτω από το υψηλό εκείνης της δεκαετίας, σχεδόν 12%. Με τον σημερινό ρυθμό, οι τιμές αυξάνονται ακόμη πιο αργά σε σύγκριση με τη δεκαετία του 1970.

Ωστόσο, υπάρχει ολοένα και πιο αυξανόμενη η συναίνεση μεταξύ των οικονομολόγων και των επενδυτικών στρατηγικών ότι οι μέρες της αποκαλούμενης οικονομίας Goldilocks (το «Goldilocks and the Three Bears» είναι ένα αγγλικό παραμύθι του 19ου αιώνα), όπου ο πληθωρισμός πέφτει χωρίς επιβράδυνση του ΑΕΠ, είναι μετρημένες.