24 Απρ 2024

Economist> Πως το πολύ ισχυρό δολάριο σκοτώνει τις οικονομίες άλλων χωρών, ακόμη και των πολύ στενών συμμάχων των ΗΠΑ


 Το δολάριο δείχνει ολοένα και πιο ισχυρό. Καθώς η αμερικανική ανάπτυξη παρέμεινε δυνατή και οι επενδυτές έχουν μειώσει τα στοιχήματα ότι η Federal Reserve θα ρίξει τα επιτόκια, τα μετρητά έχουν... πλημμυρίσει στις αγορές της χώρας -και το δολάριο έχει εκτοξευθεί κατά 4% φέτος, ενώ τα περισσότερα αξιόπιστα στοιχεία δείχνουν περαιτέρω ανατίμηση του.

Με τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ να πλησιάζουν, και τους Δημοκρατικούς και τους Ρεπουμπλικάνους αποφασισμένους να προωθήσουν την αμερικανική παραγωγή, ο κόσμος βρίσκεται στα πρόθυρα μιας δύσκολης νέας περιόδου γεωπολιτικής ισχυρού δολαρίου.

Αυτή η κατάσταση γίνεται ακόμη πιο δύσκολη από το γεγονός ότι η δυναμική του νομίσματος αντανακλά την αδυναμία άλλων: Μέχρι το τέλος του 2023, η οικονομία της Αμερικής ήταν 8% μεγαλύτερη από ό,τι στο τέλος του 2019. Η οικονομία της Βρετανίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Ιαπωνίας αυξήθηκε η καθεμία κατά λιγότερο από 2% κατά την ίδια περίοδο. Το γεν βρίσκεται σε χαμηλό 34 ετών έναντι του δολαρίου. Το ευρώ έχει πέσει στα 1,07 $ από 1,10 $ στην αρχή του έτους. Ορισμένοι traders στοιχηματίζουν τώρα ότι ευρώ και δολάριο θα φτάσουν στην ισοτιμία μέχρι τις αρχές του επόμενου έτους.

Σε περίπτωση που ο Donald Trump κερδίσει τον Νοέμβριο, κάτι που είναι πολύ πιθανό, το σκηνικό είναι έτοιμο για μια νέα μάχη. Ένα ισχυρό δολάριο τείνει να ανεβάζει την τιμή των αμερικανικών εξαγωγών και να μειώνει την τιμή των εισαγωγών, γεγονός που θα διευρύνει το επίμονο εμπορικό έλλειμμα της Κίνας. Ο Robert Lighthizer, ο αρχιτέκτονας των δασμών κατά της Κίνας κατά την περίοδο του Trump στον Λευκό Οίκο, θέλει να αποδυναμωθεί το δολάριο, σύμφωνα με το Politico. Ο Πρόεδρος Joe Biden δεν έχει κάνει δημόσιες ανακοινώσεις για το νόμισμα, αλλά ένα ισχυρό δολάριο περιπλέκει την ατζέντα της παραγωγής του.

Κατά τα άλλα, ένα ισχυρό δολάριο είναι καλό για εξαγωγείς που έχουν κόστη σε άλλα νομίσματα. Όμως τα υψηλά αμερικανικά επιτόκια και το ισχυρό δολάριο δημιουργούν εισαγόμενο πληθωρισμό, ο οποίος πλέον επιδεινώνεται από τις σχετικά υψηλές τιμές του πετρελαίου. Επιπλέον, οι εταιρείες που έχουν δανειστεί σε δολάρια αντιμετωπίζουν μεγαλύτερες αποπληρωμές. Στις 18 Απριλίου η Kristalina Georgieva, επικεφαλής του ΔΝΤ, προειδοποίησε για τον αντίκτυπο αυτών των εξελίξεων στην παγκόσμια χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

Πολλές χώρες έχουν άφθονα συναλλαγματικά αποθέματα που θα μπορούσαν να πουλήσουν για να ενισχύσουν τα νομίσματά τους: Η Ιαπωνία έχει 1,3 τρισεκατομμύρια δολάρια, η Ινδία 643 δισεκατομμύρια δολάρια και η Νότια Κορέα 419 δισεκατομμύρια δολάρια. Ωστόσο, οποιαδήποτε ανακούφιση θα ήταν προσωρινή. Αν και οι πωλήσεις επιβράδυναν την ενίσχυση του δολαρίου το 2022, όταν η Fed άρχισε να αυξάνει τα επιτόκια, δεν την σταμάτησαν. Και οι κεντρικές τράπεζες και τα υπουργεία οικονομικών δεν μπορούν να σπαταλήσουν τις περιουσίες τους σε άκαρπες μάχες.

Μια άλλη επιλογή είναι ο διεθνής συντονισμός για να σταματήσει η άνοδος του δολαρίου. Η αρχή κάτι τέτοιου έγινε στις 16 Απριλίου, όταν οι υπουργοί Οικονομικών της Αμερικής, της Ιαπωνίας και της Νότιας Κορέας εξέφρασαν ανησυχία για την πτώση του γιεν και τελικά κέρδισαν. Αυτό μπορεί να είναι ο προάγγελος για περισσότερη παρέμβαση —με τη μορφή κοινών πωλήσεων συναλλαγματικών αποθεμάτων— για να αποτραπεί η περαιτέρω αποδυνάμωση των δύο ασιατικών νομισμάτων.

Όμως, όσο κι αν αυτές οι χώρες μπορεί να θέλουν να είναι στην ίδια σελίδα, η οικονομία τις απομακρύνει αναπόφευκτα. Εξάλλου, η αδυναμία του γιεν και του γουόν καθοδηγείται από το χάσμα των επιτοκίων μεταξύ της Αμερικής και άλλων χωρών. Τα διετή κρατικά ομόλογα της Νότιας Κορέας προσφέρουν απόδοση περίπου 3,5%, και της Ιαπωνίας μόλις 0,3%, ενώ τα αμερικανικά ομόλογα που λήγουν ταυτόχρονα προσφέρουν 5%. Εάν τα επιτόκια παραμείνουν σημαντικά υψηλότερα στην Αμερική, οι επενδυτές που αναζητούν αποδόσεις αντιμετωπίζουν μια απλή επιλογή -και οι αποφάσεις τους θα στηρίξουν το δολάριο.

Στη συνέχεια, υπάρχουν χώρες με τις οποίες η Αμερική είναι λιγότερο πιθανό να συνεργαστεί. Σύμφωνα με την Goldman Sachs, η Κίνα είδε περίπου 39 δισεκατομμύρια δολάρια σε εκροές συναλλάγματος τον Μάρτιο, καθώς οι επενδυτές εγκατέλειψαν την παρακμάζουσα οικονομία της χώρας -την τέταρτη μεγαλύτερη από κάθε μήνα από το 2016. Το γιουάν έχει υποχωρήσει σταθερά έναντι του δολαρίου από την αρχή του το έτος, και πιο γρήγορα από τα μέσα Μαρτίου, από τότε που το δολάριο αυξήθηκε από τα 7,18 γιουάν στα 7,25. Η Bank of America αναμένει ότι θα φτάσει στο 7,45 έως τον Σεπτέμβριο, όταν η προεκλογική εκστρατεία της Αμερικής θα είναι σε πλήρη ροή. Αυτό θα έθετε το γιουάν στην πιο αδύναμη του περίοδο από το 2007, παρέχοντας τόνωση στην τελευταία εξαγωγική ώθηση της κυβέρνησης της Κίνας. Τα φθηνά κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα μπορεί να γίνουν ακόμη φθηνότερα, εξοργίζοντας τους Αμερικανούς πολιτικούς.

Ακόμη και οι αποκαλούμενοι προστατευτιστές στην Αμερική μπορεί να είναι πρόθυμοι να παραβλέψουν τα αδύναμα νομίσματα των συμμάχων, τουλάχιστον για λίγο. Είναι λιγότερο πιθανό για την Κίνα. Αυτό αυξάνει τον κίνδυνο περαιτέρω δασμών και κυρώσεων, και ίσως ακόμη και την επιστροφή της Κίνας στη λίστα των ΗΠΑ με τους χειραγωγούς νομισμάτων. Όσο η οικονομία της Αμερικής έχει καλύτερη απόδοση, το δολάριο είναι πιθανό να παραμείνει ισχυρό. Και όσο οι Αμερικανοί πολιτικοί το βλέπουν ως αιτία ανησυχίας, οι εμπορικές εντάσεις θα αυξάνονται.