1 Μαΐ 2024

Γιατί βάφουμε κόκκινα τα αυγά το Πάσχα και τι συμβολίζει το έθιμο

 Ενα από τα πιο γνωστά έθιμα που αναβιώνει κάθε χρόνο, την Μεγάλη Πέμπτη, είναι το βάψιμο αυγών. Ποιος είναι, όμως, ο λόγος που βάφουμε τα αυγά σε κόκκινο χρώμα και ...τι συμβολίζει το συγκεκριμένο έθιμο;

Το αυγό συμβολίζει τον τάφο του Χριστού που ήταν ερμητικά κλειστός, όπως το περίβλημα του αυγού, αλλά έκρυβε μέσα του τη «Ζωή», αφού μέσα από αυτόν αναστήθηκε ο Χριστός μετά από τρεις ημέρες.

Τα τελευταία χρόνια, βέβαια, δεν είναι λίγοι εκείνοι που βάφουν τα αυγά σε διάφορα χρώματα. Εξάλλου, τα χρωματιστά αυγά, τα συναντάμε στην αρχαιότητα, στη Ρώμη, στην Ελλάδα, στην Κίνα, στην Αίγυπτο, ως δώρα στις ανοιξιάτικες γιορτές μαζί με κουνέλια, τα οποία ήταν το σύμβολο της γονιμότητας.

Οι εκδοχές που υπάρχουν για την επιλογή του κόκκινου χρώματος είναι πολλές. Μια από τις επικρατέστερες αναφέρει ότι το κόκκινο χρώμα συμβολίζει το αίμα και τη θυσία του Κυρίου μας με την Σταύρωση Του για την σωτηρία του ανθρώπινου γένους. Στις άλλες ερμηνείες πρωταγωνιστούν τρεις γυναίκες : Η Παναγία, Η Μαρία Μαγδαληνή καθώς και μια δύσπιστη ανώνυμη γυναίκα.


Μία εξήγηση αναφέρει ότι η Παναγία πήρε ένα καλάθι αυγά και τα πρόσφερε στους φρουρούς του Χριστού, ικετεύοντάς τους να του φέρονται με ευπρέπεια. Όταν τα δάκρυά της Θεοτόκου έπεσαν πάνω στα αυγά, τότε, αυτά βάφτηκαν κόκκινα.

Μια άλλη ιστορία συνδέει το κόκκινο χρώμα με τη Μαρία Μαγδαληνή. Όταν ο Ρωμαίος αυτοκράτορας ενημερώθηκε για την Ανάσταση του Χριστού, τη θεώρησε τόσο απίθανη «όσο και το να βαφτούν τα αυγά κόκκινα». Τότε, η Μαρία Μαγδαληνή χρωμάτισε μερικά αυγά κόκκινα και του τα πήγε για να του επιβεβαιώσει το γεγονός.

Μία παραλλαγή της παραπάνω ιστορίας θέλει μία γυναίκα να μην πιστεύει την είδηση της Ανάστασης του Χριστού και να λέει: «Όταν τα αυγά που κρατώ θα γίνουν κόκκινα, τότε θα αναστηθεί και ο Χριστός. Και τότε αυτά έγιναν κόκκινα».

Επίσης, κόκκινο είναι και το χρώμα της χαράς για την Ανάσταση του Χριστού. Κόκκινες βελέντζες και κόκκινα μαντίλια κρεμούσαν τη Μεγάλη Πέμπτη στην Καστοριά οι γυναίκες για το καλό. Κόκκινο πανί έβαφαν μαζί με τα αυγά τους στη Μεσημβρία και το κρεμούσαν στο παράθυρο για σαράντα μέρες, για να μην τους πιάνει το μάτι.

Το βάψιμο των αυγών γινόταν τη Μεγάλη Πέμπτη γι’ αυτό και τη λέγαν Κόκκινη Πέφτη ή Κοκκινοπέφτη. Παλιότερα το συνήθιζαν κι αποβραδίς, πάντοτε τα μεσάνυχτα, με το ξεκίνημα της νέας μέρας. Καινούρια πρέπει να ήταν η κατσαρόλα που θα έβαφαν τα αυγά και ο αριθμός τους ορισμένος και τη μπογιά τη φύλαγαν σαράντα μέρες και δεν την έχυναν, ακόμα και τότε, έξω από το σπίτι. Επιπλέον, κατά την συγκεκριμένη ημέρα, οι νοικοκυρές δεν πλένουν, δεν απλώνουν ούτε κάνουν άλλες δουλειές στο σπίτι.

Τα κόκκινα σαν αίμα αυγά, για να τιμήσουν το αίμα του Ιησού Χριστού, ανταλλάσσονται στην Ελλάδα. Μόνο όσοι πενθούν από πρόσφατο θάνατο οικείου προσώπου δε βάφουν αβγά για το Πάσχα. Αλλά και σε αυτούς θα φέρουν οι συγγενείς και οι φίλοι βαμμένα αβγά και από αυτά θα αφήσουν και στον τάφο του αγαπημένου τους.