Με τιμολόγια-φωτιά στο ρεύμα θα κάνουν καλοκαίρι οι..
καταναλωτές όπως φάνηκε από τις επιθετικές αυξήσεις 12-70% που ανακοίνωσαν οι εταιρείες για τα πράσινα τιμολόγια, τα οποία θα ισχύσουν τον Ιούνιο. Οι τιμές αυτές, που για ορισμένες εταιρείες είναι οι υψηλότερες που έχουν δώσει από τον Γενάρη, πρώτο μήνα εφαρμογής των χρωματιστών τιμολογίων, εξανεμίζουν σε μια νύχτα τα όποια οφέλη είδαν στην τσέπη τους οι καταναλωτές το προηγούμενο πεντάμηνο και σηματοδοτούν την παταγώδη αποτυχία του υπουργού Ενέργειας Θόδωρου Σκυλακάκη να επιβάλει διαφάνεια στην αγορά και να ενισχύσει τον ανταγωνισμό προς όφελος των καταναλωτών.Γιατί όμως οι καταναλωτές φορτώνονται ξανά μεγάλες αυξήσεις; Τυπικά διότι η χονδρεμπορική τιμή του ρεύματος που είχε κλείσει στα 60,11 ευρώ ανά μεγαβατώρα τον Απρίλιο αυξήθηκε κατά 33%, στα 81,08 ευρώ, τον Μάιο. Κατά συνέπεια, βάσει του μηχανισμού διακύμανσης, δηλαδή του μαθηματικού τύπου που υπάρχει στα πράσινα τιμολόγια από τις αρχές Ιανουαρίου 2024 –όπως και η ρήτρα αναπροσαρμογής παλαιότερα, μεταφέρει τις αυξήσεις των τιμών χονδρικής στους λογαριασμούς ρεύματος που πληρώνουν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις–, οι εταιρείες περνούν την αύξηση της χονδρεμπορικής τιμής στα τιμολόγιά τους και καταλήγουμε τον Ιούνιο σε αύξηση τιμών κατά 45% σε σχέση με τον Μάιο και σε μέση τιμή 15 λεπτά ανά κιλοβατώρα για τα πράσινα τιμολόγια από 10,30 λεπτά τον περασμένο μήνα.
Φυσικό αέριο και κερδοσκοπία
Γιατί αυξήθηκε η χονδρεμπορική τιμή ρεύματος τόσο ραγδαία σε ένα μήνα; Κατά το υπουργείο Ενέργειας, επειδή δεν φύσηξε τον Μάιο και δεν δούλεψαν τα αιολικά, κατά συνέπεια ενισχύθηκε η συμμετοχή του φυσικού αερίου στο μείγμα της εθνικής ηλεκτροπαραγωγής.
Δεν είναι όμως αυτή όλη η αλήθεια. Αυτό που δεν αναφέρει το υπουργείο –ή πιο σωστά το δηλώνει με περηφάνια προβάλλοντάς το ως μεγάλο επίτευγμα αλλά αποκρύπτοντας τη σύνδεσή του με την αύξηση των τιμών του ρεύματος– είναι ότι από τις 13 Μαΐου έσβησαν τα λιγνιτικά εργοστάσια της χώρας. Με δύο λόγια, το μεγαλύτερο τμήμα του Μαΐου η ελληνική ηλεκτροπαραγωγή έγινε μόνο με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) και φυσικό αέριο.
Ρίχνοντας στάχτη στα μάτια ο υπουργός Θόδ. Σκυλακάκης τις ίδιες μέρες μάλιστα υποστήριξε ότι ο λιγνίτης –επιβαρύνεται με τέλη αέριων ρύπων σε τιμές που διαμορφώνονται σε χρηματιστήρια, αλλά μόνο στα κράτη της δυτικής Ευρώπης και στην Ελλάδα, όχι στις χώρες της ανατολικής Ευρώπης– είναι ακριβότερος από το φυσικό αέριο. Πράγματι είναι, αλλά αυτό το οποίο κανείς από το λόμπι φυσικού αερίου που κατοικοεδρεύει στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) δεν θέλει να ομολογήσει είναι ότι άλλο πράγμα είναι το κόστος παραγωγής και άλλο η χονδρεμπορική τιμή του ρεύματος. Αυτό που έγινε λοιπόν τον Μάιο –για ακόμη μια φορά– ήταν πως μόλις αυξήθηκε η συμμετοχή του φυσικού αερίου στο μείγμα άρχισε να ανεβαίνει η χονδρεμπορική τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας.
Οι λόγοι γι’ αυτό είναι γνωστοί κι έχουν να κάνουν με το ολιγοπώλιο των τεσσάρων παραγωγών με θερμικές μονάδες φυσικού αερίου που υπάρχει στην ελληνική αγορά και οι οποίοι κερδοσκοπούν ανενόχλητοι, οδηγώντας τις τιμές όπου θέλουν, αυξάνοντας τα κέρδη τους σε βάρος του καταναλωτή. Και με δεδομένο ότι η αναγγελία και μόνο του πρώτου καύσωνα –ισοδυναμεί με αναγγελία αύξησης της ζήτησης– υπερδιπλασίασε τη χονδρεμπορική τιμή του ρεύματος, αυξάνοντάς την από 52,02 ευρώ ανά μεγαβατώρα την Κυριακή 28 Μαΐου σε 119,27 ευρώ την Κυριακή 3 Ιουνίου, μας δείχνει τι έχει να γίνει όσο σφίγγουν οι ζέστες.
Γεμίζουν τις τσέπες τους οι ενεργειακές εταιρείες
Ναι, θα πει κάποιος, αλλά ενώ η χονδρεμπορική τιμή αυξήθηκε κατά 33% τον Μάιο, οι εταιρείες αύξησαν τις τιμές του κατά 45% τον Ιούνιο. Προφανώς, έτσι έγινε. Από τις αρχές του χρόνου όμως έχουν γίνει και χειρότερα.
Παραδείγματος χάρη, από τον Ιανουάριο ως τον Απρίλιο η χονδρεμπορική τιμή κατέγραφε πτώση και οι εταιρείες ελάχιστη από αυτήν πέρναγαν στις τιμές λιανικής που πληρώνουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Ετσι, τον Φεβρουάριο η χονδρεμπορική τιμή έκλεισε με πτώση 18,27% σε σχέση με τον Ιανουάριο, όμως οι πάροχοι έδωσαν στους καταναλωτές τον Μάρτιο μείωση των τιμών λιανικής μόνο 2,37%, επιλογή που κατά τους διαχειριστές της εξειδικευμένης ενεργειακής ιστοσελίδας allazorevma σήμανε διπλασιασμό των μεικτών περιθωρίων κέρδους των παρόχων, από 12,2% σε 25,4%. Ιδια εικόνα είχαμε και τον Μάρτιο, με τη χονδρεμπορική τιμή να καταγράφει πτώση 5,16% σε σχέση με τον Φεβρουάριο, αλλά τις εταιρείες να δίνουν στη λιανική μείωση μόνο κατά 1,68%, αυξάνοντας περαιτέρω τα περιθώρια κέρδους τους.
Συνολικά τους μήνες Απρίλιο και Μάιο η χονδρεμπορική τιμή κατέγραψε πτώση 20%, στα 60 ευρώ ανά μεγαβατώρα, καταλήγοντας ουσιαστικά στα προ κρίσης επίπεδα, όμως το όφελος από αυτή την πτώση δεν μεταβιβάστηκε ως όφειλε βάσει του μηχανισμού διακύμανσης στους καταναλωτές. Αντίθετα, τη συγκεκριμένη περίοδο υπήρξαν και εταιρείες που αύξησαν τις τιμές τους στα πράσινα τιμολόγια γιατί είπαν ότι οι καταναλωτές έπρεπε να πληρώσουν ένα νέο χαράτσι της τάξης των 500 εκατ. ευρώ, με εντολή του ΔΕΔΔΗΕ, ως καπέλο στο ρεύμα για τις ρευματοκλοπές και τις απώλειες δικτύου των ετών 2022-23. Και βεβαίως από την 1η Ιανουαρίου 2024 οι καταναλωτές πληρώνουν αυξημένες κατά 41% και τις ρυθμιζόμενες (τις σταθερές δηλαδή) χρεώσεις των λογαριασμών του ρεύματος.
Τι βλέπουμε εδώ; Ενα τρομερό πάρτι των ενεργειακών εταιρειών σε βάρος των καταναλωτών που επί δύο χρόνια πλήρωσαν στο ακέραιο τις αυξήσεις της χονδρεμπορικής τιμής, ελπίζοντας να πάρουν ανάσα με το τέλος της κρίσης. Σήμερα όμως αυτό που συμβαίνει είναι να μην επωφελούνται αντίστοιχα από την πτώση των τιμών χονδρικής και να καλούνται παρά ταύτα από την 1η Ιουνίου να πληρώσουν την αύξηση της χονδρεμπορικής κατά 33%, με αύξηση στα τιμολόγια ρεύματος 45%. Επιπλέον βλέπουμε να επιβαρύνονται κάθε τόσο, με το κυβερνητικό «έτσι θέλω», με νέα χαράτσια: μια με την αύξηση για τις ρυθμιζόμενες χρεώσεις, μια με τα «καπέλα» για τις απώλειες συστήματος, με αποτέλεσμα ουσιαστικά οι λογαριασμοί του ρεύματος να παραμένουν υψηλοί απορροφώντας το 20% του διάμεσου μισθού.
Το φιάσκο με το πράσινο τιμολόγιο
Αν δούμε μάλιστα τη συνολική εικόνα των πράσινων τιμολογίων –αυτά που διαφήμιζε ο Θόδ. Σκυλακάκης αναμένοντας ρύθμιση από την ίδια την αγορά– τον Ιούνιο για όλες τις εταιρείες, προκύπτει κάτι εντελώς νέο: τεράστιες αποκλίσεις ανάμεσα στις αυξήσεις και τις τιμές, για πρώτη φορά έπειτα από πέντε μήνες εφαρμογής του συστήματος των χρωματιστών τιμολογίων.
Ειδικότερα, υπάρχουν δύο εταιρείες που επέλεξαν να κρατήσουν σχετικά χαμηλά τα πράσινα τιμολόγιά τους:
Η ΔΕΗ προχώρησε σε αύξηση τιμών 12%, δίνοντας για τον Ιούνιο τιμή 11,89 λεπτά ανά κιλοβατώρα από 10,56 λεπτά τον Μάιο για μηνιαίες καταναλώσεις έως 500 κιλοβατώρες και 12,64 λεπτά για την υπερβάλλουσα κατανάλωση (αύξηση 7,7%).
Η Φυσικό Αέριο Ελληνική Εταιρεία Ενέργειας προχώρησε σε αύξηση τιμών 17%, δίνοντας τον Ιούνιο τιμή 12,85 λεπτά ανά κιλοβατώρα έναντι 10,95 λεπτών τον Μάιο.
Οι υπόλοιπες κατέγραψαν μεγαλύτερες αυξήσεις τον Ιούνιο:
Η Elpedison προχώρησε σε αύξηση 55% για τις πρώτες 100 κιλοβατώρες, δίνοντας τιμή 15,48 λεπτά την κιλοβατώρα τον Ιούνιο από 9,96 λεπτά τον Μάιο και κατά 70% από την 101η κιλοβατώρα και πάνω, σε 17,98 λεπτά τον Ιούνιο από 10,56 λεπτά τον Μάιο.
Η Protergia έδωσε τιμή 16,42 λεπτά ανά κιλοβατώρα από 10,60 τον Μάιο, με αύξηση 55%.
Μάλιστα οι εν λόγω εταιρείες τρέχουν αυτή την περίοδο εμπορικές καμπάνιες για να προσελκύσουν πελάτες στα σταθερά τιμολόγιά τους και με την κίνηση αυτή διαφαίνεται ότι αποφεύγουν να συμμετέχουν στον ανταγωνισμό των πράσινων τιμολογίων.
Η ZeniΘ έδωσε τιμή 16,92 λεπτά ανά κιλοβατώρα τον Ιούνιο από 10,26 λεπτά τον Μάιο με αύξηση 65%.
Η Ελίν έδωσε τιμή 14,85 λεπτά ανά κιλοβατώρα τον Ιούνιο από 9,5 λεπτά τον Μάιο, με αύξηση 56%
Η NRG προχώρησε σε αύξηση της τάξης του 46%, στα 15,95 λεπτά την κιλοβατώρα με έκπτωση συνέπειας, από 10,96 λεπτά τον Μάιο και στα 21,60 λεπτά την κιλοβατώρα αν κάποιος χάσει την έκπτωση συνέπειας – τιμές που την καθιστούν την ακριβότερη εταιρεία.
Η Volton με αύξηση 27% έδωσε τιμή 12,91 λεπτά την κιλοβατώρα για τον Ιούνιο από 10,17 λεπτά τον Μάιο, συμπεριλαμβανομένης της έκπτωσης συνέπειας – και 16,88 λεπτά η κιλοβατώρα αν χαθεί η έκπτωση.
Η Volterra με αύξηση 30% έδωσε τιμή 12,9 λεπτά ανά κιλοβατώρα τον Ιούνιο από 9,9 λεπτά τον Μάιο.
Ανίκανη η κυβέρνηση να συγκρατήσει τις τιμές
Επιχειρώντας να απαντήσουν στο ερώτημα των ημερών γιατί αύξησαν τόσο πολύ τις τιμές τον Ιούνιο και πάντως πολύ περισσότερο από τη χονδρεμπορική τιμή (33%), στελέχη των προμηθευτών παρέπεμψαν στον μαθηματικό τύπο του μηχανισμού διακύμανσης. Ο ισχυρισμός τους δηλαδή ήταν ότι επειδή αυξήθηκαν απροσδόκητα οι τιμές της χονδρεμπορικής τιμής ηλεκτρικής ενέργειας τον Μάιο σε 81,08 ευρώ ανά μεγαβατώρα ενώ οι ίδιοι είχαν φτιάξει τα τιμολόγια του μήνα με πρόβλεψη για χονδρεμπορική στα 60,11 ευρώ, προέκυψαν τιμές αυξημένες περισσότερο από 33% λόγω του «συντελεστή β» που υπάρχει στον τύπο για να διορθώνει εκ των υστέρων τυχόν αποκλίσεις του πραγματικού κόστους των εταιρειών.
Ωστόσο το παράδειγμα της ΔΕΗ, που αύξησε πολύ την έκπτωση που παρέχει στους πελάτες της –εκτιμάται ότι έγινε σε συνεννόηση με την κυβέρνηση για να κρατήσει χαμηλά τις τιμές του ρεύματος, τουλάχιστον προεκλογικά– υποδεικνύει πως όλες οι εταιρείες θα μπορούσαν να είχαν συγκρατήσει τα τιμολόγιά τους αν το ήθελαν. Εχουν περιθώριο να το κάνουν καθώς από τις αρχές του χρόνου αυξάνουν διαρκώς τα περιθώρια κέρδους τους. Δεν το έκαναν γιατί όλες τους, με εξαίρεση τη ΔΕΗ και τη Φυσικό Αέριο, δείχνουν να έχουν επιλέξει να προωθήσουν τα σταθερά ή τα κυμαινόμενα τιμολόγιά τους που, ακόμη κι αν σε ορισμένες περιπτώσεις είναι συμφέροντα για τους καταναλωτές, κρύβουν παγίδες καθώς έχουν τέτοια δομή και ποικιλία όρων που καθιστούν αδύνατες τις συγκρίσεις για τους καταναλωτές.
Τι σηματοδοτούν όμως όλα αυτά, αν όχι το απόλυτο φιάσκο του πράσινου τιμολογίου Σκυλακάκη ως φόρμουλας ικανής να συγκρατήσει τις τιμές του ρεύματος και να εγγυηθεί την προστασία των καταναλωτών και το τέλος των παραπλανητικών πρακτικών των εταιρειών; Πέντε μήνες μετά την εισαγωγή του το πράσινο τιμολόγιο αποδεικνύεται μια τρύπα στο νερό και οι τιμές του ρεύματος παίρνουν ξανά την ανηφόρα.
documentonews.gr