Όλο αυτό βασίζονταν σε προγενέστερη υπουργική απόφαση, που δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ τον Ιούλιο του 2022, με βάση την οποία, με το που θα ξεκινήσει να εφαρμόζεται το νέο Σύστημα Επιστροφής Εγγυοδοσίας (Deposit Return System – DRS) , αυτόματα οι τιμές του εμφιαλωμένου νερού, των αναψυκτικών, της μπύρας κ.ά., σε συσκευασίες από πλαστικό ή αλουμίνιο, θα ανατιμηθούν ως και 20%.
Το περιβαλλοντικό «χαράτσι» (αντίτιμο εγγυοδοσίας) θα ξεκινά από τα 10 λεπτά για το μπουκαλάκι του νερού του μισού λίτρου και θα ανεβαίνει στα 15 λεπτά για τις συσκευασίες από μισό λίτρο και πάνω.
Βεβαίως, οι ανατιμήσεις στο νερό και τα αναψυκτικά έχουν ήδη ξεκινήσει, με ή άνευ DRS, λόγω του πληθωρισμού.
Τα επιπλέον χρήματα που θα δίνουμε υπό μορφή φόρου θα μας τα «επιστρέφουν» με voucher όταν θα δίνουμε πίσω τενεκεδάκια και πλαστικά μπουκάλια!
Αυτό θα γίνεται αφού επιστρέψει τη φιάλη ή το κουτάκι σε καθορισμένο σημείο συλλογής για να οδηγηθεί μετά στην ανακύκλωση, όπως προβλέπει ο νόμος για το Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Αποβλήτων (ΣΣΕΔΑ), το οποίο περιλαμβάνει το Σύστημα Επιστροφής Εγγυοδοσίας -DRS.
Στην πράξη όλο αυτό αναβάλλεται, αφού δεν υπάρχουν ούτε τα σημεία επιστροφής των συσκευασιών, είτε μηχανικά είτε χειροκίνητα, ούτε έχουν στηθεί οι σύνθετοι μηχανισμοί που απαιτούνται για την αποτελεσματική περισυλλογή και ανακύκλωση των επιστρεφθέντων συσκευασιών – π.χ. τα δίκτυα μεταφοράς-logistics.
Το σύστημα επρόκειτο να ξεκινήσει από τις αρχές του 2023, πήρε αναβολή για τον Ιούλιο του ίδιου έτους, μετατέθηκε για τον Σεπτέμβριο και έκτοτε πηγαίνει από αναβολή σε αναβολή, χωρίς ωστόσο να υπάρχουν επίσημες ανακοινώσεις και χρονοδιαγρράμματα.
Τα νέα σενάρια περί ανατιμήσεων σε εμφιαλωμένο νερό, αναψυκτικά και μπύρες, ξεκίνησαν από τις αρχές Ιουνίου, αφού κυκλοφόρησε η πληροφορία ότι το σύστημα DRS ξεκινάει την 1η Ιουλίου, με βάση προγενέστερο ΦΕΚ.
Το υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος με μια λακωνική και διόλου επεξηγηματική ανακοίνωση, διέψευσε την ύπαρξη νέου ΦΕΚ, χωρίς να δίνει όμως καμία διευκρίνιση για το τι θα ισχύσει τελικά, πότε θα εφαρμοστεί το DRS και κυρίως γιατί υπάρχουν συνεχείς, βουβές, καθυστερήσεις.
Το σύστημα DRS είναι στον αέρα, αφού δεν υπάρχουν ούτε τα σημεία επιστροφής των συσκευασιών, ούτε έχουν στηθεί οι σύνθετοι μηχανισμοί που απαιτούνται.
Σύμφωνα με τις έρευνες που έχουν εκπονηθεί, για λογαριασμό των ενδιαφερόμενων μερών, όταν εφαρμοστεί το DRS αναμένεται να έχουμε 3,6 δισεκατομμύρια συσκευασίες προς επιστροφή – που αντιστοιχούν σε περίπου 400 εκατ. ευρώ εγγυήσεων σε κυκλοφορία, το 5% του ετήσιου τζίρου του ελληνικού λιανεμπορίου τροφίμων.
Οι επενδύσεις στο σύστημα DRS εκ μέρους της ελληνικής βιομηχανίας, αναμένονται να ξεπεράσουν – σε πρώτη φάση – τα 160 εκατ. ευρώ.
Ο ετήσιος τζίρος του φορέα συλλογής εκτιμάται στα 120 εκατ. ευρώ, με πάνω από 14.000 σημεία συλλογής συνολικά, τα 4.500 εκ των οποίων θα αφορούν μηχανήματα αντίστροφης πώλησης (που θα επιστρέφουν το αντίτιμο εγγυδοσίας), γνωστά ως Reverse Vending Machines -RVMs.
Ένα από τα ερωτηματικά που προκύπτουν είναι καταρχάς ποιος θα επωμιστεί το οικονομικό και οργανωτικό βάρος ενός τόσο μεγαλεπήβολου πρότζεκτ αλλά και ποιος θα διαχειρίζεται τα χρήματα των εγγυήσεων που θα κυκλοφορούν.
Για παράδειγμα, τι θα γίνονται τα ανείσπρακτα αντίτιμα εγγυοδοσίας; Εξίσου κρίσιμο ζήτημα είναι το πώς θα υποδεχθούν το σύστημα οι καταναλωτές και αν θα είναι φιλικό προς το χρήστη ή θα καταντήσει άλλο ένα «πράσινο χαράτσι».
Τέλος, οφείλουν να υπάρξουν διασφαλίσεις ώστε το σύστημα να είναι αποτελεσματικό, οι συσκευασίες όντως να ανακυκλώνονται και να μην… χάνονται κάπου στην πορεία.
Όταν λειτουργήσει το σύστημα πρέπει να υπάρχει επαρκής αριθμός σημείων επιστροφής, τα οποία θα είναι λειτουργικά, άμεσα προσβάσιμα και κατάλληλα τοποθετημένα.
Μόνο έτσι θα μπορεί εύκολα να επιστρέψει τις συσκευασίες και να πάρει πίσω τα χρήματα που έχει δώσει ως εγγύηση.
Όπως και να έχει όμως, πρόκειται για έναν ακόμα επιπλέον «μπελά» για τους Έλληνες καταναλωτές και από τον οποίον κάποιοι θα κερδίσουν.