Του Δημήτρη Μάρδα...
Σε 54 δισ. ευρώ ανέρχεται ο βραχυχρόνιος δανεισμός της χώρας. Τα έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου καλύπτουν περίπου..
τα 10 δισ. ευρώ, ενώ τα υπόλοιπα καλύπτονται από τη διαχείριση των ταμειακών διαθεσίμων των φορέων του Δημοσίου...Το δημόσιο χρέος βέβαια παραμένει στα ύψη, στα 357 δισ. ευρώ, και εξυπηρετείται με μακροπρόθεσμο δανεισμό (ομόλογα) και όχι από τις δικές μας δυνάμεις που μετά βίας καλύπτουν μέρος των ετησίων τόκων. Μετά τους Moody's ήρθαν και οι Fitch να φρενάρουν την προσδοκία για αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας λόγω χρέους. Τώρα το... ανακάλυψαν οι Fitch!Ο βραχυχρόνιος δανεισμός δεν ήταν ιδιαίτερα διαφορετικός κατά την περίοδο της... καταστροφής (2015-19), σύμφωνα με τη Ν.Δ. Υπενθυμίζεται ότι εκείνη την εποχή το θρίλερ της... φοβερής ζημιάς που προκλήθηκε από την τότε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ (που άφησε 37 δισ. ευρώ στο δημόσιο ταμείο το 2019) έμοιαζε σαν κακοφτιαγμένη φαρσοκωμωδία. Πράγματι, ο τρομερός Βίζερ του Euroworking group στο 3ο Φόρουμ των Δελφών το ανέβαζε σε διακόσια δισ. ευρώ (!!!), ενώ ο επικεφαλής... σοφός του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), ο Kλ. Ρέγκλινγκ, σε εκατό δισ. ευρώ(!). Οι δυο τους όμως εργάζονταν στην ίδια γειτονιά στις Βρυξέλλες.
Ενα τηλεφώνημα ήταν όλη η υπόθεση των δισεκατομμυρίων που πετούσαν στον αέρα για να συμφωνήσουν στο επίμαχο ποσόν, συζητώντας τις διαφορές τους ανάμεσα στο τσιγάρο και τον πρωινό τους καφέ.
Ακόμη και στη Ν.Δ. υπήρχε διαφωνία τότε. Μερικοί, μάλλον όσοι δεν κατανοούσαν τις εξελίξεις και τα νούμερα, δέχονταν τα παραπάνω ενώ άλλοι, πιο συγκρατημένοι, ανέβαζαν την επίμαχη... ζημιά στα 80 δισ. ευρώ ή στα 33 δισ. ευρώ. Η τελευταία εκτίμηση, που έμοιαζε η πιο άξια λόγου για διερεύνηση, πατούσε όμως στα λάθος δεδομένα των μεσοπρόθεσμων προβλέψεων (2014-2018) αφού αυτά εκτροχιάστηκαν από τον πρώτο χρόνο τους, λόγω του... εκπληκτικού εκείνου success story του Σαμαρά. Υπενθυμίζεται ότι εκείνο το success story άφησε στο κρατικό ταμείο 1,6 δισ. ευρώ μόνο, στα τέλη του Ιανουαρίου του 2015, με μηνιαίες πληρωμές 5,5 δισ. ευρώ!
Από την άλλη, αύξησε το ΑΕΠ, το 2014, μόνο κατά 0,7% (αρχική πρόβλεψη 2,5%) και μείωσε τις επενδύσεις κατά 2,8% (με πρόβλεψη για αύξηση 10,3%). Παρόμοιες εκτιμήσεις για τις προβλεπόμενες επενδύσεις και τις πραγματικές εξελίξεις υπάρχουν και τώρα καθώς οι δεύτερες είναι περίπου οι μισές από τις πρώτες (2022, πρόβλεψη αύξησης επενδύσεων 21,9% πραγματική αύξηση 15,5%, 2023, 11,7% και 7,1% αντίστοιχα.)
Και το νέο success story συμπληρώνεται από νέους μύθους όπως από την... εκρηκτική εισροή Ξένων Αμεσων Επενδύσεων (ΞΑΕ), κατά τη Ν.Δ., και τη σημαντική αύξηση του ΑΕΠ! Ως προς τις ΞΑΕ, οι διάφοροι αναλυτές μπερδεύουν αυτόν τον όρο με την εισροή κεφαλαίου στη χώρα. Η ΞΑΕ έχει σχέση με τον έλεγχο ενός ποσοστού μιας εταιρείας όπου ο επενδυτής αναλαμβάνει και το μάνατζμέντ της. Στην Ελλάδα έχουμε απλή εισροή κεφαλαίου λόγω ισχυρής ζήτησης που συνδέεται με την αγορά των ακινήτων και λόγω χρηματοοικονομικών δραστηριοτήτων (60% επί του συνόλου). Ελάχιστες ξένες επενδύσεις γίνονται στη βιομηχανία (5%) και ακόμη και αυτόν τον τουρισμό (3%) σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία.
Ως προς το ΑΕΠ, ο κύριος προσδιοριστικός παράγοντας της αύξησής του είναι η ισχυρή ιδιωτική κατανάλωση και όχι οι εξαγωγές ή οι επενδύσεις... Η πραγματική ιδιωτική κατανάλωση είναι διπλάσια από την προβλεπόμενη και λόγω τουρισμού.
Η ιδιωτική όμως κατανάλωση οδηγεί στην αύξηση των εισαγωγών, εξέλιξη που έχει προκαλέσει έναν νέο πονοκέφαλο λόγω του εκτροχιασμού του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών (του εμπορικού ισοζυγίου συν του ισοζυγίου των υπηρεσιών) όπου το έλλειμμα εκεί άγγιξε τα δυο προηγούμενα χρόνια το πρωτόγνωρο ποσοστό του 10% του ΑΕΠ για να μειωθεί το 6,3% το 2023.
Αυτές οι άκρως ανησυχητικές εξελίξεις, που συμπληρώνουν το παζλ της αποβιομηχανοποίησης της χώρας, θα συνδυαστούν από το 2026 ώς το 2028 και λίγο αργότερα, το 2032-33, με τις ιδιαίτερα αυξημένες αποπληρωμές του δημοσίου χρέους προς τους δανειστές μας, εξελίξεις που ευχόμαστε να μη φέρουν στη μνήμη μας το 2009 και το 2014.
Ο Δ. Μάρδας είναι Καθηγητής Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ και πρώην αν. υπουργός Οικονομικών...