Το 2022, η Ουκρανία και οι πιστωτές της συμφώνησαν να σταματήσουν οι πληρωμές που οφείλονταν για το χρέος της, όταν ο προϋπολογισμός της Ουκρανίας βρισκόταν υπό σοβαρή πίεση από την πλήρη εξέλιξη της στρατιωτικής επιχείρησης της Ρωσίας.
Με τον πόλεμο να μαίνεται δύο χρόνια μετά, η συμφωνία για το πάγωμα των πληρωμών περίπου 23 δισεκατομμυρίων δολαρίων που οφείλονται σε ιδιώτες ομολογιούχους θα λήξει στις αρχές Αυγούστου.
Μετά από έναν γύρο διαπραγματεύσεων που έληξε χωρίς συμφωνία για την αναδιάρθρωση αυτού του χρέους, ο υπουργός Οικονομικών Serhii Marchenko δήλωσε στις 17 Ιουνίου ότι ήταν «βέβαιος» ότι θα επιτευχθεί συμφωνία με τους ιδιώτες ομολογιούχους πριν από τη λήξη της προθεσμίας.
Το υπουργείο Οικονομικών επανέλαβε αυτή την βεβαιώτητα σε δήλωσή του στην Kyiv Independent στις 11 Ιουλίου.
Ωστόσο, ένα έγγραφο που δημοσιεύτηκε από το υπουργείο όταν τελείωσε ο πρώτος γύρος των διαπραγματεύσεων έδειξε ότι απομένει σημαντική δουλειά για τους διαπραγματευτές, εάν η Ουκρανία θέλει να αποφύγει μια σκληρή αθέτηση του χρέους της, δηλαδή να κηρύξει χρεοστάσιο.
«Και οι δύο πλευρές εξέφρασαν έντονη επιθυμία να καταλήξουν σε συμφωνία, αλλά με βάση τις πληροφορίες που δημοσιοποιήθηκαν, το χάσμα μεταξύ των αρχικών τους θέσεων ήταν αρκετά μεγάλο», δήλωσε η Olena Bilan, επικεφαλής οικονομολόγος στην επενδυτική τράπεζα Dragon Capital με έδρα το Κίεβο.
Ουσιαστικές υποχωρήσεις
Οι διαπραγματευτές θα χρειαστούν «ουσιαστικές παραχωρήσεις και από τις δύο πλευρές για να καταλήξουν σε συμφωνία», και βέβαια στο τραπέζι βρίσκεται η αρπαγή των πρώτων υλών της χώρας αλλά και εμπορικές συμφωνίες για εμπορεύματα όπως το σιτάρι που θα εξυπηρετούν τα συμφέροντα των δανειστών.
Μια πρόσθετη πρόκληση είναι ότι οι συμφωνίες αναδιάρθρωσης βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στις προβλέψεις για τα μελλοντικά μακροοικονομικά μεγέθη της Ουκρανίας, τα οποία είναι δύσκολο να προβλεφθούν εν καιρώ πολέμου, σημείωσε ένας ομολογιούχος στην Kyiv Independent, ο οποίος ζήτησε να παραμείνει ανώνυμος.
Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι οι κάτοχοι ομολόγων αποφασίζουν να παρατείνουν περαιτέρω το τρέχον πάγωμα.
«Για μια χώρα σε πόλεμο, είναι πολύ, πολύ δύσκολο να δημιουργήσει ένα μακροοικονομικό πλαίσιο.
Δεν μπορούμε πραγματικά να είμαστε σίγουροι για τους αριθμούς.
Θα έλεγα ότι είναι πολύ καλύτερο να περιμένουμε μέχρι να τελειώσει ο πόλεμος για να ξεκαθαρίσουμε την κατάσταση», είπε ο ομολογιούχος.
Πού βρίσκονται σήμερα οι συνομιλίες;
Τα περίπου 23 δισεκατομμύρια δολάρια στο επίκεντρο αυτών των διαπραγματεύσεων αντιπροσωπεύουν περίπου το 15% του συνολικού χρέους της Ουκρανίας που υποστηρίζεται από την κυβέρνηση.
Ωστόσο, ενώ οι κυβερνήσεις της G7 και της Λέσχης του Παρισιού συμφώνησαν να αναβάλουν τις πληρωμές μέχρι το 2027, οι ιδιώτες κάτοχοι ομολόγων δεν έχουν παρατείνει το πάγωμα μετά τη λήξη του Αυγούστου.
Οι ομολογιούχοι που συμμετέχουν στις συνομιλίες είναι σημαντικοί θεσμικοί διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων και άλλοι μακροπρόθεσμοι επενδυτές, όπως η γαλλική Amundi SA, η Amia Capital LLP με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο και οι αμερικανικές εταιρείες BlackRock και Pimco.
Οι διαπραγματευτές αντιπροσωπεύουν περίπου το ένα πέμπτο του υπό διαπράτευση χρέους.
Η διαπραγματευτική ομάδα της Ουκρανίας επιδιώκει να μειώσει το συνολικό οφειλόμενο ποσό και να παρατείνει το χρονοδιάγραμμα αποπληρωμής.
Οι ομολογιούχοι είναι πρόθυμοι να κάνουν παραχωρήσεις για να αποφύγουν μια χρεοκοπία, αλλά το πόσο ακριβώς χρέος θα απομείνει –και πώς θα είναι το νέο πρόγραμμα αποπληρωμής– είναι αυτό που παζαρεύουν τα μέρη επί του παρόντος.
Μετά από 12 ημέρες διαπραγματεύσεων, το Υπουργείο Οικονομικών της Ουκρανίας δημοσίευσε ένα «τελικό κείμενο» στις 17 Ιουνίου που περιγράφει τις προτάσεις και από τις δύο πλευρές.
Η πρόταση της Ουκρανίας προτείνει περικοπή έως και 60% του χρέους, ενώ οι πιστωτές πρόσφεραν μόνο μείωση 22,5% και συντομότερο χρονοδιάγραμμα αποπληρωμής από την πρόταση της Ουκρανίας.
«Γνωρίζω ότι ζητάμε από τους ιδιώτες πιστωτές μια ουσιαστική προσπάθεια από την πλευρά τους, αλλά χωρίς αναδιάρθρωση, η Ουκρανία δεν θα είναι σε θέση να χρηματοδοτήσει επαρκώς την άμυνά της και να ξεκινήσει οποιαδήποτε προσπάθεια οικονομικής ανάκαμψης», είπε ο Marchenko .
«Είμαστε βέβαιοι ότι μια ικανοποιητική συμφωνία αναδιάρθρωσης μπορεί να επιτευχθεί τις επόμενες εβδομάδες και πριν λήξει το τρέχον πάγωμα των πληρωμών», συνεχίζει η δήλωση.
Ως μέρος μιας συμφωνίας βοήθειας 15,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων με το ΔΝΤ, η οποία δίνεται στην Ουκρανία τμηματικά από το 2023 έως το 2027, η Ουκρανία πρέπει να εκπληρώσει τα κριτήρια που θέτει το ΔΝΤ – συμπεριλαμβανομένης της μείωσης του χρέους της και των αναγκών χρηματοδότησης.
Από την πλήρους κλίμακας εισβολή, η αναλογία χρέους προς ΑΕΠ της Ουκρανίας αυξήθηκε ραγδαία. Σύμφωνα με τη δήλωση του Marchenko, το ΔΝΤ υποστηρίζει την πρόταση αναδιάρθρωσης της Ουκρανίας.
Οι ομολογιούχοι δήλωσαν δημόσια ότι η υποτίμηση που προτείνει η Ουκρανία είναι πάνω από τις προσδοκίες της αγοράς και θα μπορούσε να βλάψει την επενδυτική βάση της Ουκρανίας στο μέλλον.
Ως μέρος του προγράμματός του, το ΔΝΤ δημοσιεύει τακτικά προβλέψεις για τις οικονομικές προοπτικές της Ουκρανίας, οι οποίες έχουν θέσει στόχους που διαμορφώνουν τις διαπραγματεύσεις.
Τι θα συμβεί μετά;
Η Ουκρανία μπορεί είτε να καταλήξει σε μια νέα συμφωνία αναδιάρθρωσης είτε να διαπραγματευτεί την παράταση του παγώματος για να αγοράσει περισσότερο χρόνο. Διαφορετικά, η χώρα πρέπει να ξεκινήσει τις πληρωμές εντός μιας περιόδου χάριτος 10 ημερών από την 1η Αυγούστου ή επίσημα αθέτηση υποχρεώσεων
«Θα έλεγα ότι η πιθανότητα μιας χρεοκοπίας είναι κοντά στο μηδέν», δήλωσε ο Bilan της στέλεχος της Dragon Capital.
«Δεν είναι καθόλου προς το συμφέρον της Ουκρανίας, δεν είναι προς το συμφέρον των κατόχων ομολόγων. Κανείς δεν το θέλει."
Για τους κατόχους ομολόγων, μια προεπιλογή θα προκαλούσε πτώση της αξίας των ομολόγων τους.
Δεδομένου ότι η Ουκρανία δεν πραγματοποιεί επί του παρόντος πληρωμές, ο μεγαλύτερος αντίκτυπος στη χώρα θα ήταν ένα πλήγμα στη φήμη της ως αξιόπιστου οφειλέτη.
Οι προεπιλογές συνήθως περιορίζουν την πρόσβαση μιας χώρας στις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές.
Ωστόσο, οι δανειστές είναι ήδη απρόθυμοι να χρηματοδοτήσουν στην Ουκρανία λόγω του συνεχιζόμενου πολέμου και της οικονομικής αβεβαιότητας.
Ακόμη και μετά από μια χρεοκοπία, η Ουκρανία θα πρέπει να αναδιαρθρώσει αυτό το χρέος.
Μια χρεοκοπία θα μπορούσε να κάνει τις μελλοντικές συνομιλίες πολύ πιο δύσκολες εάν οι θεσμικοί επενδυτές εκφορτώσουν τα ομόλογα μόλις πέσει η τιμή τους σε άλλους αγοραστές.
Και όταν η Ουκρανία επιστρέψει στις διεθνείς αγορές, η συγκέντρωση χρημάτων για τις προσπάθειες ανοικοδόμησης θα ήταν πιο δύσκολη.
Ενώ ο Bilan πιστεύει ότι μια επιτυχημένη συμφωνία αναδιάρθρωσης είναι το πιο πιθανό αποτέλεσμα, ορισμένοι πιστεύουν ότι τα μέρη θα επιλέξουν να παρατείνουν το πάγωμα.
Αυτή θα μπορούσε να είναι μια βραχυπρόθεσμη παράταση για να δώσει στις συνομιλίες περισσότερο χώρο ή μια μεγαλύτερη παράταση όπως αυτή που χορηγήθηκε από τους πιστωτές της ομάδα των G7.
«Είναι πολύ αργά τώρα. Θα είναι δύσκολο να τηρηθεί η προθεσμία», είπε ο ομολογιούχος που μίλησε με την Kyiv Independent.
«Νομίζω ότι οι ιδιώτες πιστωτές θα πουν απλώς, ας παρατείνουμε την αναστολή παροχής υπηρεσιών».
Τα κοράκια θα πάρουν από πτώμα της Ουκρανικής οικονομίας τα πάντα - και θα τη αφήσουν να γίνει ένα αποτυχημένο κράτος ώστε να το ελέγχουν στο διηνεκές.
www.bankingnews.gr