Tα κράτη BRICS, που αρχικά αποτελούνταν από τη Βραζιλία, τη Ρωσία, την Ινδία, την Κίνα και τη Νότια Αφρική, επιδιώκουν να δημιουργήσουν ένα νέο αποθεματικό νόμισμα που θα υποστηρίζεται από ένα «καλάθι» των αντίστοιχων νομισμάτων τους.
Το νόμισμα των BRICS θα επέτρεπε σε αυτά τα κράτη να διεκδικήσουν την οικονομική τους ανεξαρτησία ενώ παράλληλα θα ανταγωνίζονται το υπάρχον διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Το τρέχον σύστημα κυριαρχείται από το δολάριο, το οποίο αντιπροσωπεύει περίπου το 90% του συνόλου των συναλλαγών νομισμάτων.
Μέχρι πρόσφατα, σχεδόν το 100% των συναλλαγών πετρελαίου γινόταν σε δολάρια ΗΠΑ.
Ωστόσο, το 2023 το 1/5 των συναλλαγών πετρελαίου φέρεται να πραγματοποιήθηκε μενομίσματα εκτός δολαρίου .
Κεντρικό στοιχείο αυτής της συνεχιζόμενης κατάστασης είναι ο εμπορικός πόλεμος των ΗΠΑ με την Κίνα, καθώς και οι κυρώσεις των ΗΠΑ στην Κίνα και τη Ρωσία εν όψει των γεωπολιτικών εντάσεων που προκλήθηκαν μετά την ειδική στρατιωτική επιχείρηση της Ρωσίας στην Ουκρανία..
Εάν τα κράτη της ομάδας των BRICS δημιουργήσουν ένα νέο αποθεματικό νόμισμα, αυτό πιθανότατα θα επηρεάσει σημαντικά το δολάριο, οδηγώντας ενδεχομένως σε μείωση της ζήτησης ή σε αυτό που είναι γνωστό ως αποδολαριοποίηση.
Με τη σειρά του, αυτό θα είχε συνέπειες για τις Ηνωμένες Πολιτείες και τις παγκόσμιες οικονομίες.
Είναι ακόμη πολύ νωρίς για να προβλέψουμε πότε θα κυκλοφορήσει ένα νόμισμα BRICS, αλλά θα πρέπει να εξετάσουμε τις δυνατότητες ενός νομίσματος BRICS και τις πιθανές επιπτώσεις του για τους επενδυτές.
Γιατί τα κράτη BRICS θέλουν να δημιουργήσουν ένα νέο νόμισμα;
Τα κράτη BRICS έχουν πολλούς λόγους να θέλουν να δημιουργήσουν ένα νέο νόμισμα.
Οι πρόσφατες παγκόσμιες οικονομικές προκλήσεις και οι επιθετικές εξωτερικές πολιτικές των ΗΠΑ έχουν ωθήσει τις χώρες BRICS να διερευνήσουν τη δυνατότητα.
Θέλουν να εξυπηρετήσουν καλύτερα τα δικά τους οικονομικά συμφέροντα μειώνοντας παράλληλα την παγκόσμια εξάρτηση από το δολάριο ΗΠΑ και το ευρώ.
Πότε θα κυκλοφορήσει ένα νόμισμα BRICS;
Δεν υπάρχει ακόμη οριστική ημερομηνία έναρξης, αλλά οι ηγέτες των χωρών έχουν συζητήσει εκτενώς το ενδεχόμενο.
Κατά τη διάρκεια της 14ης Συνόδου Κορυφής των BRICS, που πραγματοποιήθηκε στα μέσα του 2022, ο Ρώσος πρόεδρος Vladimir Putin δήλωσε ότι οι χώρες BRICS σχεδιάζουν να εκδώσουν ένα «νέο παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα» και είναι έτοιμες να συνεργαστούν ανοιχτά με όλους τους εταίρους δίκαιου εμπορίου.
Τον Απρίλιο του 2023, ο Πρόεδρος της Βραζιλίας Luiz Inacio Lula da Silva χαιρέτισε τη νομισματική πρωτοβουλία, σχολιάζοντας: «Γιατί δεν μπορεί ένα ίδρυμα όπως η τράπεζα BRICS να έχει ένα νόμισμα για τη χρηματοδότηση των εμπορικών σχέσεων μεταξύ Βραζιλίας και Κίνας, μεταξύ Βραζιλίας και όλων των άλλων BRICS χώρες;
Ποιος αποφάσισε ότι το δολάριο ήταν το (εμπορικό) νόμισμα μετά το τέλος του κανόνα του χρυσού;»
Ενόψει της Συνόδου Κορυφής των BRICS του 2023 τον περασμένο Αύγουστο, υπήρχαν φήμες ότι μια ανακοίνωση ενός τέτοιου νομίσματος θα μπορούσε να είναι στο τραπέζι. Ωστόσο, αυτό αποδείχθηκε ευσεβής πόθος.
"Η ανάπτυξη οποιουδήποτε εναλλακτικού είναι περισσότερο μια μεσοπρόθεσμη έως μακροπρόθεσμη φιλοδοξία. Δεν υπάρχει καμία πρόταση αυτή τη στιγμή για τη δημιουργία ενός νομίσματος BRICS", δήλωσε στο Bloomberg τότε ο Leslie Maasdorp, CFO της New Development Bank.
Ο ρόλος των κυρώσεων που έχει επιβάλει η Δύση
Τα τελευταία χρόνια, οι ΗΠΑ έχουν επιβάλει ιστορικά άνευ προηγουμένου κυρώσεις στη Ρωσία και το Ιράν.
Οι δύο χώρες συνεργάζονται για να δημιουργήσουν ένα νόμισμα BRICS που θα αναιρούσε τις οικονομικές επιπτώσεις τέτοιων περιορισμών, σύμφωνα με τον Ιρανό πρεσβευτή στη Ρωσία Kazem Jalal, μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου κατά τη διάρκεια του Russia-Islamic World: KazanForum τον Μάιο του 2024.
Ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι ένα νόμισμα των BRICS είναι μια κακή ιδέα, καθώς θα ένωνε χώρες με πολύ διαφορετικές οικονομίες.
Υπάρχουν επίσης ανησυχίες ότι ορισμένα κράτη ενδέχεται να αυξήσουν την εξάρτησή τους από το γιουάν της Κίνας.
Προς επίρρωση των ανωτέρω, όταν η Ρωσία απαίτησε τον Οκτώβριο του 2023 να πληρώσει η Ινδία για το πετρέλαιο σε γιουάν, η Ινδία αρνήθηκε να χρησιμοποιήσει οτιδήποτε άλλο εκτός από το δολάριο ΗΠΑ ή τις ρουπίες.
Η Ρωσία δυσκολεύεται να χρησιμοποιήσει την πλεονάζουσα προσφορά σε ρουπίες που προκαλείται από το αυξανόμενο διμερές εμπόριο.
Οι BRICS θα αποκτήσουν ψηφιακό νόμισμα;
Τα κράτη BRICS δεν έχουν ακόμη το δικό τους συγκεκριμένο ψηφιακό νόμισμα, αλλά ένα σύστημα πληρωμών που βασίζεται σε blockchain BRICS είναι στα σκαριά, σύμφωνα με τον βοηθό του Κρεμλίνου, Yury Ushakov, τον Μάρτιο του 2024. Γνωστή ως πολυσυμμετοχική πλατφόρμα πληρωμών BRICS Bridge, θα συνδέει τα χρηματοοικονομικά συστήματα των κρατών που χρησιμοποιούν πύλες πληρωμών για διακανονισμούς σε ψηφιακά νομίσματα της κεντρικής τράπεζας.
Το σχεδιαζόμενο σύστημα θα χρησιμεύσει ως εναλλακτική λύση στην τρέχουσα διεθνή πλατφόρμα διασυνοριακών πληρωμών, το σύστημα Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication (SWIFT).
«Πιστεύουμε ότι η δημιουργία ενός ανεξάρτητου συστήματος πληρωμών BRICS είναι ένας σημαντικός στόχος για το μέλλον, ο οποίος θα βασίζεται σε εργαλεία τελευταίας τεχνολογίας, όπως οι ψηφιακές τεχνολογίες και το blockchain.
Το κύριο ζήτημα είναι να βεβαιωθούμε ότι είναι βολικό για τις κυβερνήσεις, τους απλούς ανθρώπους και τις επιχειρήσεις, καθώς και οικονομικά αποδοτικό και απαλλαγμένο από πολιτική», δήλωσε ο Ushakov σε συνέντευξή του στο ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS.
Ποια θα ήταν τα πλεονεκτήματα ενός νομίσματος BRICS;
Ένα νέο νόμισμα θα μπορούσε να έχει πολλά οφέλη για τις χώρες BRICS, συμπεριλαμβανομένων πιο αποτελεσματικών διασυνοριακών συναλλαγών και αυξημένης χρηματοοικονομικής ολοκλήρωση σε ένα εναλλακτικό χρηματιπιστωτικό σύστημα.
Αξιοποιώντας την τεχνολογία blockchain, τα ψηφιακά νομίσματα και τα έξυπνα συμβόλαια, το νόμισμα θα μπορούσε να φέρει επανάσταση στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Χάρη στις απρόσκοπτες διασυνοριακές πληρωμές, θα μπορούσε επίσης να προωθήσει την εμπορική και οικονομική ολοκλήρωση μεταξύ των χωρών της ομάδας τω ν BRICS και πέρα από αυτήν
Ένα νέο νόμισμα BRICS αναμένεται να :
Ενισχύσει την οικονομική ολοκλήρωση εντός των χωρών BRICS
Μειώσει την επιρροή των ΗΠΑ στην παγκόσμια σκηνή
Αποδυναμώσει τη θέση του δολαρίου ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος
Ενθαρρύνει άλλες χώρες να σχηματίσουν συμμαχίες για την ανάπτυξη περιφερειακών νομισμάτων
Μετριάσει τους κινδύνους που σχετίζονται με την παγκόσμια αστάθεια λόγω μονομερών μέτρων και τη μείωση της εξάρτησης από το δολάριο
Πώς θα επηρεάσει ένα νέο νόμισμα BRICS το δολάριο ΗΠΑ;
Για δεκαετίες, το δολάριο ΗΠΑ απολάμβανε απολυτη κυριαρχία ως το κορυφαίο αποθεματικό νόμισμα στον κόσμο.
Σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, μεταξύ 1999 και 2019, το δολάριο χρησιμοποιήθηκε στο 96% των διεθνών εμπορικών συναλλαγών στην Αμερική, το 74 % στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού και το 79% στον υπόλοιπο κόσμο.
Το δολάριο ΗΠΑ χρησιμοποιείται περίπου στο 88% των συναλλαγών συναλλάγματος και στο 59 τοις εκατό όλων των συναλλαγματικών αποθεμάτων που διατηρούν οι κεντρικές τράπεζες.
Λόγω της ιδιότητάς του ως του πιο ευρέως χρησιμοποιούμενου νομίσματος για μετατροπή και της χρήσης του ως σημείου αναφοράς στην αγορά συναλλάγματος, σχεδόν όλες οι κεντρικές τράπεζες παγκοσμίως κατέχουν δολάρια.
Επιπλέον, το δολάριο χρησιμοποιείται για τη συντριπτική πλειοψηφία των συναλλαγών πετρελαίου.
Αν και το μερίδιο του δολαρίου ως αποθεματικό νόμισμα έχει μειωθεί καθώς το ευρώ και το γιεν έχουν αποκτήσει δημοτικότητα, το δολάριο εξακολουθεί να είναι το πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο αποθεματικό νόμισμα, ακολουθούμενο από το ευρώ, το γιεν, τη λίρα και το γιουάν.
Ο πιθανός αντίκτυπος ενός νέου νομίσματος BRICS στο δολάριο ΗΠΑ παραμένει αβέβαιος, με τους ειδικούς να συζητούν τις δυνατότητές του να αμφισβητήσει την κυριαρχία του δολαρίου.
Ωστόσο, εάν ένα νέο νόμισμα BRICS επρόκειτο να σταθεροποιηθεί έναντι του δολαρίου, θα μπορούσε να αποδυναμώσει την ισχύ των αμερικανικών κυρώσεων, οδηγώντας σε περαιτέρω πτώση της αξίας του νομίσματός των ΗΠΑ.
Θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει οικονομική κρίση που θα εεπηρεάσει ιδιατερα αρνητικά τα αμερικανικά νοικοκυριά
Εκτός από αυτό, αυτό το νέο νόμισμα θα μπορούσε να επιταχύνει την τάση προς την αποδολαριοποίηση.
Έθνη σε όλο τον κόσμο αναζητούν εναλλακτικές λύσεις αντί του δολαρίου ΗΠΑ, με παραδείγματα την Κίνα και τη Ρωσία που διαπραγματεύονται στα δικά τους νομίσματα, και χώρες όπως η Ινδία, η Κένυα και η Μαλαισία που υποστηρίζουν την αποδολαριοποίηση ή την υπογραφή συμφωνιών με άλλα κράτη για συναλλαγές σε τοπικά νομίσματα ή εναλλακτικά σημεία αναφοράς.
Ενώ δεν είναι σαφές εάν ένα νέο νόμισμα BRICS θα ενέπνευσε τη δημιουργία εναλλακτικών νομισματικών λύσεων ως προς το δολάριο, η πιθανότητα αμφισβήτησης της κυριαρχίας του δολαρίου ως αποθεματικού νομίσματος παραμένει.
Και καθώς οι χώρες συνεχίζουν να διαφοροποιούν τα αποθεματικά τους, το δολάριο ΗΠΑ θα μπορούσε να αντιμετωπίσει αυξανόμενο ανταγωνισμό από τα αναδυόμενα νομίσματα, αλλάζοντας ενδεχομένως την ισορροπία δυνάμεων στις παγκόσμιες αγορές.
Ωστόσο, μια πρόσφατη μελέτη του Γεωοικονομικού Κέντρου του Ατλαντικού Συμβουλίου που κυκλοφόρησε τον Ιούνιο του 2024 δείχνει ότι το δολάριο απέχει πολύ από το να εκθρονιστεί ως το κύριο αποθεματικό νόμισμα του κόσμου.
«Το Dollar Dominance Monitor του ομίλου ανέφερε ότι το δολάριο συνέχισε να κυριαρχεί στα συναλλαγματικά αποθέματα, στις εμπορικές τιμολογήσεις και στις συναλλαγές συναλλάγματος παγκοσμίως και ο ρόλος του ως το κύριο παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα ήταν ασφαλής βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα», ανέφερε το Reuters.
Τελικά, ο αντίκτυπος ενός νέου νομίσματος BRICS στο δολάριο θα εξαρτηθεί από την υιοθέτησή του, την αντιληπτή σταθερότητά του και τον βαθμό στον οποίο μπορεί να προσφέρει μια βιώσιμη εναλλακτική λύση στη μακροχρόνια ηγεμονία του δολαρίου.
Πώς ένα νόμισμα BRICS θα επηρεάσει την παγκόσμια οικονομία;
Μια πιθανή στροφή προς ένα νέο νόμισμα BRICS θα μπορούσε να έχει σημαντικές επιπτώσεις για την οικονομία της Βόρειας Αμερικής και τους επενδυτές που δραστηριοποιούνται σε αυτήν.
Μερικοί από τους τομείς και τις βιομηχανίες που επηρεάζονται περισσότερο περιλαμβάνουν:
Πετρέλαιο και φυσικό αέριο
Τραπεζικά και οικονομικά
Εμπορεύματα
Το διεθνές εμπόριο
Τεχνολογία
Τουρισμός και ταξίδια
Η αγορά συναλλάγματος
Ένα νέο νόμισμα BRICS θα εισαγάγει επίσης νέα ζεύγη συναλλαγών, θα μεταβάλλει τις νομισματικές ισορροπίες και θα αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την την αστάθεια της αγοράς, απαιτώντας από τους επενδυτές να προσαρμόσουν τις στρατηγικές τους ανάλογα.
Πώς μπορούν οι επενδυτές να προετοιμαστούν για ένα νέο νόμισμα BRICS;
Η προσαρμογή ενός χαρτοφυλακίου ως απάντηση στις αναδυόμενες τάσεις των νομισμάτων BRICS μπορεί να είναι μια πρόκληση για τους επενδυτές.
Διαφοροποίηση της έκθεσης σε συνάλλαγμα με την επένδυση σε περιουσιακά στοιχεία που εκφράζονται σε νομίσματα διαφορετικά από το δολάριο, όπως ομόλογα, αμοιβαία κεφάλαια ή διαπραγματεύσιμα αμοιβαία κεφάλαια (ETF).
Επενδύσεις σε εμπορεύματα όπως ο χρυσός και το ασήμι ως αντιστάθμιση έναντι του συναλλαγματικού κινδύνου.
Έκθεση στις αγορές μετοχών των ρκατών των BRICS μέσω μετοχών και ETF που παρακολουθούν τους δείκτες της αγοράς BRICS.
Εναλλακτικές επενδύσεις όπως ακίνητα ή ιδιωτικά κεφάλαια στις χώρες BRICS.
Οι συνετοί επενδυτές θα σταθμίσουν επίσης αυτές τις στρατηγικές έναντι της έκθεσής τους στις διακυμάνσεις της αγοράς, τις πολιτικές και τις συναλλαγματικές διακυμάνσεις.
Όσον αφορά τα επενδυτικά οχήματα, οι επενδυτές θα μπορούσαν να εξετάσουν ETF όπως το iShares MSCI BIC ETF (ARCA:BKF) ή το Pacer Emerging Markets Cash COW 100 ETF (NASDAQ:ECOW). Θα μπορούσαν επίσης να επενδύσουν σε αμοιβαία κεφάλαια όπως το T. Rowe Price Emerging Markets Equity Fund ή σε μεμονωμένες εταιρείες εντός των χωρών BRICS.
Με απλά λόγια, η προετοιμασία για ένα νέο νόμισμα από τα κράτη των BRICS ή πιθανή αποδολαριοποίηση απαιτεί προσεκτική έρευνα από τους επενδυτές.
Η διαφοροποίηση της έκθεσης σε συνάλλαγμα και η επένδυση σε εμπορεύματα, αγορές μετοχών ή εναλλακτικές επενδύσεις είναι πιθανές επιλογές που πρέπει να ληφθούν υπόψη, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τους σχετικούς κινδύνους.
Αποδοχή εκ μέρους των επενδυτών
Αν και δεν είναι βέβαιο εάν η δημιουργία ενός αποθεματικού νομίσματος BRICS θα πραγματοποιηθεί, η εμφάνισή του θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία και ενδεχομένως θα αμφισβητήσει την κυριαρχία του δολαρίου ΗΠΑ ως το κύριο αποθεματικό νόμισμα.
Αυτή η εξέλιξη θα παρείχε μοναδικές επενδυτικές ευκαιρίες, ενώ θα εισήγαγε κινδύνους για τις υπάρχουσες επενδύσεις, καθώς το μεταβαλλόμενο τοπίο αλλάζει τη νομισματική πολιτική και επιδεινώνει τις γεωπολιτικές εντάσεις.
Για αυτούς τους λόγους, οι επενδυτές θα πρέπει να παρακολουθούν στενά την πρόοδο ενός πιθανού νομίσματος BRICS.
Και, εάν το μπλοκ τελικά δημιουργήσει μία νέα νομισματική μονάδα, θα είναι σημαντικό να παρακολουθούν οι επενδυτές τον αντίκτυπο του νομίσματος στις οικονομίες των μελών των BRICS και στην ευρύτερη παγκόσμια αγορά.
Η επαγρύπνηση για τις εξελίξεις στο γεωπολιτικό και το νομισματικό πεδίο θα βοηθήσει τους επενδυτές να κεφαλαιοποιήσουν τις προοπτικές ανάπτυξης και να αντισταθμίσουν τους πιθανούς κινδύνους.
www.bankingnews.gr