Στους εκλογικούς καταλόγους έχει διαπιστωθεί πως οι εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι άνω των 80 ετών είναι περισσότεροι από τον πραγματικό αριθμό τους.
Σύμφωνα με την εφημερίδα «Καθημερινή», ενδεικτικό είναι πως υπάρχουν πάνω από 10.000 εγγεγραµµένοι ηλικίας... 116 ετών, ενώ έχουν εντοπιστεί ήδη περισσότερες από 1.300 διπλοεγγραφές. Το υπουργείο Εσωτερικών έχει ξεκινήσει τη διαδικασία εκκαθάρισης των καταλόγων µε ορίζοντα έως τις αρχές του έτους να έχει ολοκληρωθεί. Η εκκαθάριση είναι σηµαντική, για να υπάρχει ακριβής εικόνα του σώµατος των ψηφοφόρων, αλλά και προκειµένου να εξάγονται σωστά συµπεράσµατα για το ύψος της αποχής.
Και όµως, στη χώρα µας υπάρχουν 10.000 πολίτες που έχουν γεννηθεί το 1908, είναι δηλαδή 116 ετών και... ψηφίζουν ακόµη κανονικά. Αυτό λένε οι επίσηµοι εκλογικοί κατάλογοι της χώρας, την εκκαθάριση των οποίων επιχειρεί να κάνει για πρώτη φορά συντονισµένα το υπουργείο Εσωτερικών και ο αρµόδιος υπουργός Θοδωρής Λιβάνιος. Πρόκειται για κάτι απόλυτα αναγκαίο, καθώς οι σωστοί εκλογικοί κατάλογοι είναι ζήτηµα δηµοκρατίας, καθώς διαφορετικά προκύπτουν λανθασµένα πολιτικά συµπεράσµατα για την αποχή και άλλα ποιοτικά στοιχεία, δίνοντας λανθασµένη εικόνα στους πολιτικούς αναλυτές και στα κόµµατα.
Σύµφωνα µε την τελευταία απογραφή, το εκλογικό µας σώµα απαρτίζεται από 9.760.364 γυναίκες και άνδρες, ενώ έχει διαπιστωθεί πως οι εγγεγραµµένοι ψηφοφόροι άνω των 80 ετών είναι πολύ περισσότεροι από τον πραγµατικό αριθµό τους. Πλην των εγγεγραµµένων γεννηθέντων το 1908, το οποίο από µόνο του είναι ένα στοιχείο που αρκεί για να καταλάβει κανείς το πρόβληµα των καταλόγων, υπάρχει γενικά αναντιστοιχία µεταξύ απογραφής και καταλόγων ειδικά στους άνω των 80 ετών, ενώ υπάρχει ένας αριθµός περίπου 1.300 πολιτών που είναι διπλοεγγεγραµµένοι, δηλαδή µπορούν να ψηφίσουν σε δύο εκλογικά τµήµατα.
Οι αιτίες αυτής της κατάστασης είναι πολλές. Κατ’ αρχάς, ένας µεγάλος αριθµός είναι Ελληνες που απεβίωσαν στο εξωτερικό και ουδέποτε δηλώθηκαν στις προξενικές αρχές, κάτι που πλέον αποτελεί υποχρέωση, καθώς τα προξενεία επιβάλλεται να καταγράφουν άµεσα τα γεγονότα ζωής των Ελλήνων πολιτών (γάµοι, γεννήσεις, θάνατοι). Από εκεί και πέρα, σύμφωνα με την Καθημερινή», στο σηµερινό χάος φθάσαµε γιατί:
1. Προ της έναρξης λειτουργίας του πληροφοριακού συστήµατος «Μητρώο Πολιτών» δεν υπήρχε ενιαίο πληροφοριακό σύστηµα και στις µεταδηµοτεύσεις δεν διαγραφόταν αυτόµατα η εγγραφή του δηµότη από τον δήµο προέλευσης: έπρεπε να γίνει... χειροκίνητα και κάποιοι υπάλληλοι δεν το έκαναν ποτέ.
2. Επιπλέον, κατά τη µεταφορά δηµότη σε άλλη οικογενειακή µερίδα ενδέχεται το δηµοτολόγιο να αµελούσε να διαγράψει την εγγραφή του εκλογέα από τη γονεϊκή του µερίδα, ούτως ώστε να παραµείνει ενεργός µόνο στη συζυγική.
3. Ακόµη υπάρχει πρόβληµα µε γυναίκες που τέλεσαν γάµο προ του 1983 και οι οποίες µεταδηµότευσαν λόγω γάµου λαµβάνοντας το επώνυµο του συζύγου τους, χωρίς να διαγραφεί η πρώτη εγγραφή τους από τον δήµο όπου γεννήθηκαν ή από τη µερίδα του πατέρα τους, και ήταν δύσκολο να ταυτοποιηθούν χωρίς τη χρήση ενιαίου συστήµατος.
4. Ενδεχοµένως δήµοι εσκεµµένα δεν προχωρούσαν στη διαγραφή δηµοτών τους για να αποφύγουν τυχόν συγχώνευση του δήµου τους µε κάποιον άλλο δήµο στο πλαίσιο ενός νέου αυτοδιοικητικού προγράµµατος, π.χ. «Καποδίστριας», «Καλλικράτης».
5. Ασυµφωνίες στα προσωπικά στοιχεία των δηµοτών, π.χ. Γιάννης - Ιωάννης, Αικατερίνη - Κατίνα, µπορεί να οδηγήσουν στη δηµιουργία διπλοεγγραφών δηµοτών. Σήµερα, όµως, αυτές µε τη χρήση λεξικών συνωνύµων εντοπίζονται από το πληροφοριακό σύστηµα και απαλείφονται σταδιακά από τους δήµους.
Οι διαγραφές θα γίνουν µε βάση τον νόµο 5083/24 για την επιστολική ψήφο στις ευρωεκλογές και τα δηµοψηφίσµατα, όπου στο άρθρο 29 προβλέπεται σε ειδική κατηγορία ότι προς διαγραφή θα τεθούν οι εκλογείς εφόσον συγκεντρώνουν σωρευτικά τα εξής χαρακτηριστικά:
1. Εχουν γεννηθεί πριν από την 1/1/1944.
2. ∆εν έχουν υποβάλει οι ίδιοι ή δεν εµφανίζονται ως εξαρτώµενα πρόσωπα σε φορολογικές δηλώσεις των φορολογικών ετών που έχουν υποβληθεί έως 31/12/2023.
3. ∆εν λαµβάνουν σύνταξη.
4. ∆εν διαθέτουν ελληνικό διαβατήριο σε ισχύ. Οσοι εκλογείς εµπίπτουν στην παραπάνω κατηγορία θα έχουν τη δυνατότητα ή σε ΚΕΠ ή σε προξενείο (µε τις εφαρµογές «mykeplive» ή «myconsullive») να ζητήσουν να µη διαγραφούν από τους εκλογικούς καταλόγους. Αν δεν γίνει αυτό, οι εκλογείς αυτοί διαγράφονται οριστικά από τους εκλογικούς καταλόγους την 1/1/2025.
Χαρακτηριστικό παράδειγµα για το ποιοι είναι αυτοί που κινδυνεύουν µε διαγραφή είναι πως τον περασµένο Ιούλιο το υπ. Εσωτερικών έστειλε στην ΑΑ∆Ε αρχείο µε 1.145.000 εκλογείς άνω των 80 ετών για έλεγχο υποβολής φορολογικής δήλωσης. Αρχές Σεπτεµβρίου η ΑΑ∆Ε απάντησε ότι φορολογική δήλωση έχουν υποβάλει περίπου 700.000 εξ αυτών. Αρα 445.000 δεν έχουν κάνει δήλωση.
Το «Μητρώο Πολιτών» µέσω της διαλειτουργικότητας κάνει έλεγχο για το εάν ισχύουν οι δύο άλλες προϋποθέσεις που προαναφέρθηκαν, ώστε σε όσους συντρέχουν να τεθεί η ένδειξη «προς διαγραφή». Μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία θα αρχίσει να «τρέχει» η τρίµηνη προθεσµία, κατά την οποία ο εκλογέας θα έχει τη δυνατότητα να ζητήσει την αναίρεση της διαγραφής του από τους εκλογικούς καταλόγους.
Σε έλεγχο για υποβολή φορολογικής δήλωσης 1.145.000 εκλογέων άνω των 80 ετών, η ΑΑ∆Ε κατάφερε να εντοπίσει 700.000 εξ αυτών.