Γράφει ο Οδηγός Εδάφους
Το DP με δύο διαδοχικά δημοσιεύματα, «Τα “Switchblade” στην Επιτροπή της Βουλής, αναζητούν “φύλλο συκής”» και «Loitering Munition: Διαγωνισμός ή μια ακόμη “αμαρτωλή” απευθείας ανάθεση για Switchblade», αποκάλυψε τις μεθοδεύσεις που οδήγησαν στην απευθείας ανάθεση για την προμήθεια οπλικού συστήματος, που η ανάπτυξη και παραγωγή του βρίσκονται σαφώς εντός των δυνατοτήτων της εγχώριας βιομηχανικής και τεχνολογικής βάσης.
Η άτυπη ενημέρωση που εξέδωσε χθες το απόγευμα το ΥΠΕΘΑ και διανεμήθηκε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου βρίθει ανακριβειών και αβάσιμων επιχειρημάτων στην προσπάθεια να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα. «Σε περίπτωση που τα απαιτούμενα ΠΠ αποφασιζόταν να αποκτηθούν μέσω διαγωνισμού θα χρειαζόταν ένα ποσό περίπου 100 εκατομμυρίων €, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η ενδεχόμενη καθυστέρηση από τυχόν ενστάσεις των υποψηφίων εταιρειών».
Πώς καταλήγει ο συντάκτης της άτυπης ενημέρωσης στο κόστος των 100 εκατ. ευρώ στην περίπτωση διαγωνισμού; Δεν γνωρίζει ότι σε κάθε δημόσιο διαγωνισμό που προκηρύσσεται ορίζεται συγκεκριμένος προϋπολογισμός και οι οικονομικοί φορείς που συμμετέχουν υποχρεωτικά θα υποβάλλουν προσφορές μικρότερες ή τουλάχιστον ίσες του προϋπολογισμού του διαγωνισμού διαφορετικά αποκλείονται; Αγνοεί ή αρνείται να αναγνωρίσει ότι ο ανταγωνισμός συμπιέζει τις τιμές και άρα προκύπτει όφελος για τον αγοραστή;
Γιατί άραγε εκφράζεται φόβος για «ενδεχόμενη καθυστέρηση από τυχόν ενστάσεις των υποψηφίων εταιρειών»; Αν υποβαλλόταν ενστάσεις και οι προσφεύγοντες δικαιωνόταν αυτό θα αποτελούσε αδιαμφισβήτητη απόδειξη ότι η διαγωνιστική διαδικασία που προκηρύχθηκε δεν ήταν άρτια και ότι η αξιολόγηση δεν ήταν διαφανής, αντικειμενική και αμερόληπτη.
Αν σήμερα το υπουργείο Εθνικής Άμυνας αισθάνεται πίεση χρόνου ας είχε ελέγξει τις στρατιωτικές ηγεσίες που από το 2020 που έγινε ο πόλεμος του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, όπου τα ΠΠ και τα μη επανδρωμένα αεροχήματα σημείωσαν εντυπωσιακές επιδόσεις, αντί να προωθήσουν με ταχείς ρυθμούς την προμήθεια αυτών των συστημάτων επιχειρούσαν να προμηθευτούν απαρχαιωμένα αμφίβια τεθωρακισμένα οχήματα AAV αντί 291.186.704 ευρώ με κύριο επιχείρημα να μην διεξάγονται οι αμφίβιες επιχειρήσεις όπως στην ταινία «Διάσωση του Στρατιώτη Ράιαν»!
Ας σημειωθεί ότι από το 1941, οι πρόγονοι αυτών των οχημάτων, τα LVT (Amphibious Vehicle, Tracked) βρισκόταν σε μαζική χρήση στο θέατρο του Ειρηνικού. «Έχει προταθεί η σύναψη διακρατικής συμφωνίας με τις ΗΠΑ, διότι επιτυγχάνεται το μέγιστο της διαφάνειας, εξοικονομούνται σημαντικοί οικονομικοί πόροι από τον προϋπολογισμό του ΥΠΕΘΑ (δε θα καταβληθεί ΦΠΑ), ενώ δεν υφίστανται έξοδα έρευνας, ανάπτυξης και τεχνολογίας».
Ο υφυπουργός Εθνικής Άμυνας, Ιωάννης Κεφαλογιάννης
Πρόκειται για πρόταση-θησαυρό καθώς σε τρεις μόλις γραμμές:
>ακυρώνει λόγω… εξόδων το κυρίαρχο αφήγημα του υπουργού Εθνικής Άμυνας περί της ανάγκης εγχώριας έρευνας και ανάπτυξης και τεχνολογίας. Ταυτόχρονα ο συντάκτης αποδεικνύει την άγνοια ή ασχετοσύνη του καθώς με ίδιους πόρους ελληνικές εταιρίες έχουν αναπτύξει ΠΠ και ο εξαρχής αποκλεισμός τους από την προμήθεια ισοδυναμεί με πολιτική απόφαση για τον εξοβελισμό τους από τις εθνικές προμήθειες.
>παραπληροφορεί εκ προθέσεως τους πολίτες γιατί η μη καταβολή ΦΠΑ δεν ισχύει μόνο στις διακρατικές συμφωνίες με τις ΗΠΑ, αλλά και με τη Γερμανία και το Ισραήλ. Ερωτάται λοιπόν ο συντάκτης, στη διακρατική συμφωνία με το Ισραήλ για την προμήθεια των 17 επίγειων μονάδων πυρός πυραυλικών συστημάτων, πολλαπλού ρόλου, μεγάλου βεληνεκούς SPIKE NMT έναντι του ποσού 269.885.000 εκατ. ευρώ, κατέβαλλε ΦΠΑ το Ελληνικό Δημόσιο;
>παρουσιάζοντας ως μειονέκτημα την καταβολή ΦΠΑ, που αποτελεί φόρο τον οποίον ως γνωστόν εισπράττει το υπουργείο Οικονομικών και εμφανίζει το ΥΠΕΘΑ να κλίνει προς τη φοροαποφυγή για να εξοικονομήσει πόρους από τον προϋπολογισμό του!
>αποκρύπτει ότι επί της συνολικής αξίας της διακρατικής συμφωνίας FMS η αμερικανική κυβέρνηση επιβάλλει διαχειριστικά κόστη ύψους 3,2%. Δηλαδή στη συγκεκριμένη περίπτωση η «πτωχή πλην όμως τιμία Ελλάς» θα καταβάλει 2.406.400 ευρώ προκειμένου να προμηθευτεί υλικά που προσδιορίζει επακριβώς όπως και τον κατασκευαστή τους. Κατά συνέπεια οι αμερικανικές αρχές δεν πρόκειται να διεξάγουν διαγωνιστική διαδικασία αλλά να αναθέσουν τη σύμβαση με απευθείας στον συγκεκριμένο κατασκευαστή αφού αυτόν υποδεικνύει η ελληνική πλευρά.
>ο περί διαφάνειας ισχυρισμός… ότι με τη σύναψη διακρατικής συμφωνίας με τις ΗΠΑ, επιτυγχάνεται το μέγιστο της διαφάνειας, θα υποβληθεί επισήμως ως επιχείρημα του υπουργείου Εθνικής Άμυνας στη διεξαγόμενη -κατά τα δημοσιεύματα των φιλοκυβερνητικών μέσων- έρευνα που διεξάγει η εισαγγελία του Αρείου Πάγου για μία άλλη διακρατική συμφωνία με τις ΗΠΑ;
«Το συνολικό κόστος του προγράμματος εκτιμάται στο ποσό των 75.200.000€ (χωρίς κρατήσεις και λοιπά έξοδα), εκ των οποίων πλέον των 2/3 θα καλυφθούν από τις ΗΠΑ, μέσω πιστώσεων Foreign Military Financing (FMF). Επομένως, καθίσταται πρόδηλα φανερό ότι αντί για 75 εκατομμύρια € από τον προϋπολογισμό για τα εξοπλιστικά προγράμματα, θα απαιτηθούν μόνο 25 εκατομμύρια €».
Ερωτάται ο συντάκτης της άτυπης ενημέρωσης: οι πιστώσεις FMF είναι μονοσήμαντα συνδεδεμένες με τη συγκεκριμένη προμήθεια, δηλαδή αποτελεί προϋπόθεση για την αποδέσμευση τους η προμήθεια των συγκεκριμένων υλικών; Ή απλώς διατίθενται από τις ΗΠΑ και είναι στην ευχέρεια του αποδέκτη να καθορίσει ποια προγράμματα θα χρηματοδοτηθούν από αυτές;
«Το Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο (ΑΣΣ) του Γενικού Επιτελείου Στρατού (ΓΕΣ) και κατόπιν το Συμβούλιο Αρχηγών Γενικών Επιτελείων (ΣΑΓΕ) ενέκριναν τη εν λόγω Μελέτη και κατόπιν προχώρησαν στην ενεργοποίηση του προγράμματος (που αφορά τόσο την απόκτηση όσο και την εν συνεχεία υποστήριξη περιπλανώμενων πυρομαχικών με σκοπό την κάλυψη επιτακτικών αναγκών των Μονάδων Ε.Δ – ΔΕΕ & Πεζικού), βάσει των προβλέψεων της κείμενης νομοθεσίας ( Ν. 3883/2010, Ν. 3978/2011 και Ν.3433/2006)».
Αν η παράθεση του συγκεκριμένου επιχειρήματος αποσκοπεί στο να εντυπωσιάσει ή να καθησυχάσει τις ανησυχίες των φορολογούμενων για την ορθότητα της επιλογής, στερείται παντελώς ουσίας. Ο συντάκτης της άτυπης ενημέρωσης δεν γνωρίζει ότι για όλα τα εξοπλιστικά προγράμματα που έχουν ήδη αποτελέσει ή πρόκειται στο εγγύς ή απώτερο μέλλον να αποτελέσουν αντικείμενο δικαστικής έρευνας όλες αυτές οι εγκρίσεις υπάρχουν; Δεν γνωρίζει ότι όπως η πράξη έχει αποδείξει ότι όλες αυτές οι εγκρίσεις από μόνες τους δεν αποτελούν εχέγγυο;
«Κατόπιν επιχειρησιακών και τεχνικοοικονομικών κριτηρίων έχουν επιλεγεί δύο τύποι ΠΠ. Πρόκειται για ΠΠ με βεληνεκές έως 20 χλμ, καθώς και για το ΠΠ με βεληνεκές έως 40 χλμ.»
Πρόκειται για το μεγαλύτερο ψεύδος της άτυπης ενημέρωσης, καθώς τα προς προμήθεια υλικά καθορίζονται με στοιχεία αναγνώρισης, NSN (NATO Stock Number: νατοϊκός αριθμός ονομαστικού), P/N (Part Number: αριθμό ανταλλακτικού) και τον μοναδικό αριθμό κατασκευαστή NCAGE ή ισοδύναμου. Είναι δε τόση η αγωνία να προσδιοριστεί επακριβώς το προς προμήθεια υλικού που χρησιμοποιούνται συνδυαστικά και οι τρεις αριθμοί (για παράδειγμα η χρήση NSN και αριθμού NCAGE θα αρκούσε).
Κατά συνέπεια η επιλογή δεν έγινε βάση επιχειρησιακής και τεχνικής προδιαγραφής, ώστε με βάση αυτή να αξιολογηθεί, και σε δοκιμές πεδίου, ο βαθμός ικανοποίησης εκάστου κριτηρίου και να επιλεγεί το καταλληλότερο σύστημα αλλά ΠΑΝΤΕΛΩΣ ΑΥΘΑΙΡΕΤΑ είχε προαποφασιστεί η επιλογή Switchblade 300 και Switchblade 600 και για τηρηθούν τα προσχήματα δεν περιγράφηκαν ονομαστικά αλλά με τα ανωτέρω στοιχεία αναγνώρισης.
Αναφορικά με τα οικονομικά κριτήρια, ο συντάκτης επίσης ΠΑΝΤΕΛΩΣ ΑΥΘΑΙΡΕΤΑ αποφαίνεται για την εκπλήρωση τους αφού δεν έχει διεξαχθεί διαγωνιστική διαδικασία ώστε να υποβληθούν και αξιολογηθούν τεχνικές και οικονομικές προσφορές. Επίσης σε ότι αφορά τα βεληνεκή των ΠΠ, ο συντάκτης είτε δεν έχει ενημερωθεί ότι στο Φύλλο Ενημερώσεως Εισηγήσεων (ΦΕΕ) στον αριθμό ονομαστικού (NSN) που αντιστοιχεί στο μικρότερου βεληνεκούς ΠΠ αναφέρεται «βεληνεκές έως 10 χλμ.» (δηλαδή της παλαιότερης έκδοσης του Switchblade 300), είτε εν γνώση του παραπληροφορεί τους φορολογούμενους.
Δηλαδή, πρόκειται για απευθείας ανάθεση υπό τον μανδύα διακρατικής συμφωνίας που αφορά την προμήθεια συγκεκριμένου υλικό που παράγει συγκεκριμένος κατασκευαστής, που η Ελλάδα προμηθεύεται στην τιμή που θα προσφέρει ο συγκεκριμένος κατασκευαστής, ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ Ο ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΥΠΟΒΑΛΛΕΙ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ανταποκρινόμενος σε αίτημα του αμερικανικού δημοσίου. Η μόνη διαφορά από μία απευθείας ανάθεση είναι η παρεμβολή του αμερικανικού δημοσίου που στη χώρα μας υπονοείται ότι αποτελεί μέσο «εξαγνισμού» της προμήθειας. Στην πράξη όμως, πρόκειται για προμήθεια με τιμή που καθορίζει ο κατασκευαστής, χωρίς να αντιμετωπίζει ανταγωνισμό.
Και με την ευκαιρία ας ξεκαθαρίσουμε ότι διακρατική συμφωνία θα ήταν η προμήθεια των συγκεκριμένων περιφερόμενων πυρομαχικών από τα αποθέματα των ΗΠΑ. Στην προκειμένη περίπτωση πρόκειται για απευθείας ανάθεση μέσω σύμβασης πληρεξουσίου (mandate contract), και ο όρος διακρατική χρησιμοποιείται καταχρηστικά και με σκοπό την παραπλάνηση των φορολογούμενων.
Όλα τα ανωτέρω εξηγούν γιατί το υπουργείο Εθνικής Άμυνας επέλεξε την έκδοση άτυπης ενημέρωσης και όχι επίσημης ανακοίνωσης τύπου. Δυστυχώς, η άτυπη ενημέρωση βρίθει ανακριβειών και αποτελεί μνημείο συνειδητής απόπειρας παραπληροφόρησης των φορολογούμενων.
Τέλος, αξιοσημείωτο είναι ότι στην άτυπη ενημέρωση ουδεμία αναφορά για την τεχνική και επιχειρησιακή ανωτερότητα των επιλεγέντων ΠΠ σε σχέση με τον ανταγωνισμό υπάρχει. Πως άλλωστε να υπάρξει αφού δεν έγινε αξιολόγηση πεδίου ενώ σκοπίμως αγνοήθηκαν και τα «διδάγματα» από τη χρήση των Switchblade 300 και 600 στην Ουκρανία.