Του Σπύρου Γεράρδη
Αυτό επιβεβαιώνει πως, κάτω από το επικοινωνιακό περίβλημα που έχει φιλοτεχνήσει το Μέγαρο Μαξίμου, το δημόσιο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης εξακολουθεί να νοσεί, ενώ κοινό χαρακτηριστικό όλων των διαφορετικών προβλημάτων είναι πως αυτά δεν λύνονται εάν η κυβέρνηση δεν υποχρεωθεί λόγω της εμπλοκής της Δικαιοσύνης. Υπάρχουν δε και περιπτώσεις στις οποίες δεν συμμορφώνεται ακόμη και σε αμετάκλητες αποφάσεις.
Δώδεκα χρόνια μετά τη νομοθέτησή τους, με τον νόμο 4093 του 2012, το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο αναμένεται να κρίνει οριστικά και αμετάκλητα αυτή τη φορά την τύχη των μνημονιακών περικοπών στις επικουρικές συντάξεις και στα δώρα. Ο λόγος για τον οποίο κλήθηκε να συσταθεί -συμβαίνει σπάνια- το ΑΕΔ είναι γιατί το Συμβούλιο της Επικρατείας και ο Αρειος Πάγος εξέδωσαν αντιφατικές αποφάσεις σχετικά με το αν οι περικοπές ήταν συνταγματικές ή μη. Ωστόσο, εξαιτίας του νόμου που πέρασε η κυβέρνηση Μητσοτάκη το 2020, τυχόν θετική εξέλιξη δεν θα αφορά όλους τους συνταξιούχους που υπέστησαν τις μειώσεις, αλλά μόνο τους 370.000 περίπου που είχαν προσφύγει δικαστικά μέχρι τις 31 Ιουλίου 2020.
Τα αναδρομικά αφορούν μόνο το ενδεκάμηνο Ιούνιος 2015 – Μάιος 2026 και διεκδικούν έως 4.000 ευρώ οι συνταξιούχοι των ΔΕΚΟ, ενώ μικρότερα ποσά -από 400 έως 2.800 ευρώ- οι συνταξιούχοι του πρώην ΙΚΑ, του Δημοσίου και των λοιπών Ταμείων. Μόνο για τους 370.000 που είχαν προσφύγει -παρά τις υποσχέσεις του τότε κυβερνητικού εκπροσώπου Στέλιου Πέτσα ότι δεν χρειάζεται να το κάνουν- απαιτείται ένα ποσό της τάξης των 750 εκατομμυρίων ευρώ. Ενώ εάν -πράγμα απίθανο- η κυβέρνηση αποφασίσει να τα δώσει σε όλους τους τότε συνταξιούχους, φτάνει τα 2 δισ. ευρώ.
Η υπόθεση εκδικάστηκε στις 17 Απριλίου 2024 και η απόφαση, σύμφωνα με νομικούς κύκλους, ενδέχεται να εκδοθεί ακόμη και μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου.
Οι λάθος αποδοχές
Τον περασμένο Ιούνιο, η διοίκηση του ΕΦΚΑ είχε ανακοινώσει με… στόμφο ότι βρίσκεται κοντά στην ολοκλήρωση του (ορθού) επανυπολογισμού των συντάξεων. Είχαν απαιτηθεί πλειάδα δημοσιευμάτων από τη «δημοκρατία», καταγγελίες από συνταξιουχικές οργανώσεις και εξώδικα από το Ενιαίο Δίκτυο Συνταξιούχων για να παραδεχθεί η κυβέρνηση της Ν.Δ. το πρόβλημα, που, όπως προκύπτει και από τις πρόσφατες δικαστικές αποφάσεις, μόνο κοντά στην επίλυσή του δεν βρίσκεται.
Συγκεκριμένα, με δύο ξεχωριστές δικαστικές αποφάσεις, μία από το Συμβούλιο της Επικρατείας και μία από το Πρωτοδικείο Αθηνών, κρίθηκε πως ο επανυπολογισμός των συντάξεων του τέως ΕΤΑΑ είναι άκυρος, επομένως θα πρέπει να γίνει από την αρχή! Αφορά 50.000 συνταξιούχους γιατρούς, συμβολαιογράφους, δικηγόρους και μηχανικούς, και εκτιμάται πως η διαδικασία θα έχει κερδισμένους αλλά και χαμένους.
Συγκεκριμένα, το ΣτΕ ακύρωσε υπουργική απόφαση του 2021, η οποία όριζε ως συντάξιμο μισθό για τον επανυπολογισμό των συντάξεων των συμβολαιογράφων τα 1.232,09 ευρώ. Καθώς με αυτές τις αποδοχές υπολογίστηκαν όλες οι συντάξεις του τέως Ταμείου Νομικών, για όσους είχαν στην πραγματικότητα μικρότερες προέκυψε αυξημένη σύνταξη και για όσους είχαν μεγαλύτερες, αφού είχαν καταβάλει μεγαλύτερες εισφορές, οι συντάξεις ήταν μικρότερες, ενώ κάποιοι έχασαν και τις αυξήσεις που δόθηκαν τα δύο τελευταία έτη, λόγω προσωπικής διαφοράς, που όμως δεν ήταν πραγματική.
Παράλληλα, το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθήνας έκανε δεκτή την προσφυγή συνταξιούχου αυτοαπασχολούμενου μηχανικού του ΤΣΜΕΔΕ, ο οποίος υποστήριξε ότι η εγκύκλιος Φ. 80000/οικ.9187/183/2018 όριζε διαφορετικό υπολογισμό της σύνταξης από όσα ανέφερε ο νόμος Κατρούγκαλου. Και επειδή, ως γνωστόν, μια εγκύκλιος ποτέ δεν μπορεί να αλλάξει όσα αναφέρει ένας νόμος, ο ασφαλισμένος δικαιώθηκε. Αναλυτικά, ο νόμος όριζε πως η σύνταξη από τον κλάδο ειδικής προσαύξησης υπολογίζεται με βάση τις συντάξιμες αποδοχές από τις επιπλέον εισφορές που έχουν καταβάλει οι ασφαλισμένοι, όμως η εγκύκλιος όρισε ως βάση υπολογισμού της σύνταξης από την ειδική προσαύξηση τον συντάξιμο μισθό που λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της κύριας ανταποδοτικής σύνταξης, αντί των αποδοχών που αναλογούν στις επιπλέον εισφορές που κατέβαλαν οι ασφαλισμένοι στην ειδική προσαύξηση.
Σε πρακτικό επίπεδο, η εφαρμογή της εγκυκλίου και όχι του νόμου από τον ΕΦΚΑ είχε ως συνέπεια ο συγκεκριμένος συνταξιούχος να παίρνει μικρότερη του ορθού σύνταξη και, σε μια ευρύτερη έννοια, να ευνοούνται οι μισθωτοί μηχανικοί και να ζημιώνονται οι αυτοαπασχολούμενοι. Αυτό που πρέπει τώρα να κάνει ο ΕΦΚΑ, για πολλοστή φορά, είναι ο ορθός επανυπολογισμός των συντάξεων, να δοθούν οι αυξήσεις και τα αναδρομικά σε όσους κακώς ζημιώθηκαν και να αναζητηθούν ως αχρεωστήτως καταβληθέντα τα υπερβάλλοντα ποσά των συντάξεων που δόθηκαν από το 2018 έως και σήμερα!
Μεγαλύτερο και παλαιότερο είναι το πρόβλημα που αφορά τον επανυπολογισμό των επικουρικών συντάξεων. Η κυβέρνηση είχε παραδεχτεί από το 2019 ότι οι συνταξιούχοι που προέρχονται από 12 ταμεία και βγήκαν στη σύνταξη μετά τον Μάιο του 2016 λάμβαναν μικρότερες επικουρικές, καθώς δεν είχαν υπολογιστεί οι αυξημένες -σε ορισμένες περιπτώσεις υπερδιπλάσιες- εισφορές που κατέβαλαν στη διάρκεια του εργασιακού τους βίου. Ο αριθμός τους εκτιμάται σε περίπου 200.000 συνταξιούχους και τα ποσά μπορεί να ξεπερνούν ακόμη και τα 15.000 ευρώ κατ’ άτομο, ενώ θα πρέπει να αυξηθούν και οι επικουρικές τους συντάξεις.
Τα 12 πρώην ταμεία επικουρικής ασφάλισης είναι τα εξής: ΕΤΕΑΜ, ΤΕΑΥΝΤΠ (Τομέας Επικουρικής Ασφάλισης Υπαλλήλων Ναυτικών & Τουριστικών Πρακτορείων), ΤΕΑΠΟΖΟ (Τομέας Επικουρικής Ασφάλισης Προσωπικού Εταιρειών Οινοποιίας, Ζυθοποιίας & Οινοπνευματοποιίας), ΤΕΑΥΕΚ (Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης Υπαλλήλων Εμπορικών Καταστημάτων), ΤΑΠΤΠ (Ταμείο Αλληλοβοηθείας Προσωπικού Τραπέζης Πίστεως), ΤΕΑΠΕΤΕ (Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης Προσωπικού Εμπορικής Τράπεζας της Ελλάδος), ΤΕΑΤΤΑΘ (Τομέας Επικουρικής Ασφάλισης Τεχνικών Τύπου Αθηνών & Θεσσαλονίκης), ΤΕΑΠΥΚ (Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης Πρατηριούχων Υγρών Καυσίμων), ΤΕΑΔ (Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης Δικηγόρων), ΤΑΣ (Τομέας Ασφάλισης Συμβολαιογράφων), ΤΕΑΙΣΥΤ (Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης Ιδιοκτητών, Συντακτών & Υπαλλήλων Τύπου) και ΚΕΑΝ (Κλάδος Επικουρικής Ασφάλισης Nαυτικών).
Παραδείγματα:
1) Απονεμηθείσα επικουρική ΙΚΑ – ΕΤΕΑΜ ποσού 493,67 ευρώ με συντάξιμες αποδοχές 2.108,50 ευρώ και 37 έτη ασφάλισης στο επικουρικό μετά τον επανυπολογισμό κατέληξε στα 138,96 ευρώ, ενώ, εάν εφαρμοζόταν ορθά ο νόμος, ο επανυπολογισμός (2.108,50 Χ 37 Χ 0,45%) θα οδηγούσε στο αποτέλεσμα των 351,07 ευρώ.
2) Απονεμηθείσα επικουρική ΤΕΑΥΕΚ ποσού 544,98 ευρώ, με συντάξιμες αποδοχές 2.373,50 ευρώ και 28 έτη ασφάλισης στο επικουρικό, μετά τον επανυπολογισμό κατέληξε στα 200,14 ευρώ, ενώ, εάν εφαρμοζόταν ορθά ο νόμος, ο επανυπολογισμός (2.373,50 Χ 28 Χ 0,45%) θα οδηγούσε στο αποτέλεσμα των 299,06 ευρώ.
«Βόμβα» με τα οφειλόμενα σε 45.000 αποστράτους
Η απάντηση του υφυπουργού Κοινωνικής Ασφάλισης Πάνου Τσακλόγλου στη Βουλή, σε ερώτηση βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας, στις αρχές Σεπτεμβρίου, έκρυβε μία νέα «βόμβα», καθώς παραδέχτηκε πως η κυβέρνηση τα έκανε «μούσκεμα» και σε ό,τι αφορά τις συντάξεις των αποστράτων.
Συγκεκριμένα, η απάντησή του αναφέρει χαρακτηριστικά: «Απαιτείται επανυπολογισμός των περικοπών των ν. 4093/2012 για το χρονικό διάστημα από 1/1/2021 έως 31/3/2023 επί του αθροίσματος των καταβαλλόμενων συντάξεων, στο οποίο δεν θα περιλαμβάνεται το ποσό του μερίσματος, και να υπολογιστούν και να αποδοθούν στους ενδιαφερομένους τυχόν αναδρομικά ποσά. Δεδομένου ότι η ως άνω αντιμετώπιση είναι σύνθετη και εξαρτώμενη από το ύψος των μερισμάτων και δεδομένου ότι αυτή αφορά άνω των 45.000 δικαιούχων, οι υπηρεσίες του ΕΦΚΑ, σε συνεργασία με την ανάδοχο εταιρία, έχουν προβεί σε ενέργειες για τη δημιουργία μηχανογραφικής εφαρμογής για την επίλυση του θέματος».
Σε πρακτικό επίπεδο, ο υφυπουργός ομολόγησε πως η κυβέρνηση χρωστά σε αυτούς τους 45.000 αποστράτους αναδρομικά 27 μηνών (από την 1η Ιανουαρίου 2021 έως και την 31η Μαρτίου 2023), που κυμαίνονται από 1.300 έως 2.600 ευρώ για καθέναν, αναλόγως του ύψους της σύνταξής του.
Το ΝΑΤ αποκάλυψε και νέο λάθος! Τεράστια απόκλιση στις καταβολές με βάση τις εισφορές των ασφαλισμένων
Η ενεργοποίηση των συνταξιούχων του ΝΑΤ, που εντόπισαν και κατήγγειλαν λάθη στις συντάξεις τους, είχε αποτέλεσμα, καθώς και σε αυτή την περίπτωση το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, μέσω απάντησης που έδωσε στη Βουλή, παραδέχθηκε ότι ο επανυπολογισμός των συντάξεών τους ήταν εσφαλμένος και λάμβαναν μικρότερα ποσά. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να επανυπολογιστούν 65.000 συντάξεις απόμαχων ναυτικών για τις οποίες δεν είχαν ενσωματωθεί ορθά όλες οι εισφορές που είχαν καταβάλει.
Συγκεκριμένα, η Παγχιακή Ενωση Συνταξιούχων του ΝΑΤ υποστήριξε σε επιστολή της προς την υπουργό Εργασίας Νίκη Κεραμέως που έστειλε τον Ιούλιο ότι τόσο ο νόμος Κατρούγκαλου (ν. 4387/2016) όσο και ο νόμος Βρούτση (ν. 4670/2020) ρητά αναφέρουν ότι ως ανταποδοτική σύνταξη καθορίζονται στον υπολογισμό του συντάξιμου μισθού, επί του οποίου υπολογίζεται η καταβαλλόμενη σύνταξη των ναυτικών, «οι συντάξιμες αποδοχές/εισόδημα επί των οποίων καταβλήθηκαν εισφορές (όπως ορίζονται με τις διατάξεις των παρ. 2 και 3 του άρθρου 28)».
«Δυστυχώς, ο ΕΦΚΑ, για δικούς του λόγους και εντελώς παράλογα και παράνομα, πρακτικά αφαιρεί περίπου το 1/4 του συντάξιμου μισθού μας, διότι δεν υπολογίζει το σύνολο των εισφορών που καταβάλλει ο Ναυτικός ως συντάξιμες αποδοχές, αλλά υπολογίζει μόνο τον μισθό ενεργείας και τις Κυριακές, αφήνοντας εκτός υπολογισμού την άδεια, που θα έπρεπε να συνυπολογίζεται, μια και καταβάλλεται σε ολόκληρο τον εργασιακό βίο μας!».
Επιπλέον, σημειώνουν πως, ενώ στους νέους συνταξιούχους ο επανυπολογισμός συμπεριέλαβε τις αποδοχές αδειών, για τις οποίες καταβάλλονται εισφορές, δεν ισχύει το ίδιο και για τους παλαιούς συνταξιούχους, δηλαδή πριν από τον Μάιο του 2016.
Τέλος, αποκαλύπτουν ότι δεν συνυπολογίζεται, αν και αναφέρεται σαφώς στο άρθρο 30 του ν. 4387/2016, η προσαύξηση στην καταβαλλόμενη σύνταξη από τις αυξημένες εισφορές, σε σύγκριση με τις εισφορές του πρώην ΙΚΑ – ΕΤΑΜ με το ΝΑΤ, που είναι 3% επιπλέον.
Στα 400.000.000 € η επιστροφή της εισφοράς αλληλεγγύης στους απομάχους του Δημοσίου
Περίπου 400.000.000 ευρώ σε 100.000 συνταξιούχους του Δημοσίου οφείλει η κυβέρνηση από το 2021, οπότε το Ελεγκτικό Συνέδριο έκρινε πως η εισφορά αλληλεγγύης συνταξιούχων για αυτούς ήταν αντισυνταγματική, αλλά μόνο για τα έτη 2017 και 2018! Αυτή η παράλογη απόφαση, που με νομικίστικο τρόπο έκρινε ότι πριν και μετά τη διετία αυτή το μνημονιακό χαράτσι είναι συνταγματικό, αλλά τη συγκεκριμένη διετία αντισυνταγματικό, αποσιωπάται σκόπιμα από το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης εξαιτίας του υπέρμετρου κόστους.
Πηγή: Κυριακάτικη δημοκρατία