Πολιτικοί, δημόσιοι λειτουργοί, δημοσιογράφοι και άλλοι υπόχρεοι σε δήλωση Πόθεν Έσχες που διαθέτουν μετρητά εκτός τραπεζικού συστήματος που ξεπερνούν τα 30.000 ευρώ, αλλά και κοσμήματα και έργα τέχνης που έχουν αξία άνω των 40.000 ευρώ δεν έχουν πλέον την υποχρέωση να τα δηλώνουν στη Δήλωση Περιουσιακής Κατάστασης.
Με το νόμο 5026/2023 απαλείφθηκε η υποχρέωση δήλωσης μετρητών που δεν περιλαμβάνονται σε καταθέσεις τραπεζών, εφόσον το συνολικό ποσό ξεπερνούσε τις 30.000 ευρώ. Πριν την τροποποίηση, οποιοσδήποτε κατείχε μετρητά αυτού του ύψους, έπρεπε να τα δηλώνει, γεγονός που θεωρήθηκε από πολλούς ως παρεμβατικό μέτρο, το οποίο δυσχέραινε την ιδιωτικότητα και την καθημερινότητα όσων διέθεταν μεγάλα ποσά σε μετρητά. Η κατάργηση αυτής της διάταξης μειώνει τη γραφειοκρατία και απλουστεύει τη διαδικασία υποβολής της δήλωσης, δίνοντας μεγαλύτερη ελευθερία στους υπόχρεους. Επιπλέον, η διάταξη που υποχρέωνε τη δήλωση κάθε κινητού περιουσιακού στοιχείου (όπως αυτοκίνητα, σκάφη, έργα τέχνης ή άλλα πολύτιμα αντικείμενα), εφόσον η αξία του ξεπερνούσε τα 40.000 ευρώ συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ, καταργείται. Αυτή η αλλαγή απαλλάσσει τους υπόχρεους από την υποχρέωση να δηλώνουν τέτοιου είδους περιουσιακά στοιχεία που, ενώ είναι υψηλής αξίας, ενδέχεται να μην επηρεάζουν άμεσα την οικονομική διαφάνεια ή την καταπολέμηση της διαφθοράς, όπως ήταν ο στόχος των προηγούμενων ρυθμίσεων. Η κατάργηση της υποχρέωσης δήλωσης μετρητών και κινητών αξίας στη Δήλωση Περιουσιακής Κατάστασης κλείνει το μάτι στη διαφθορά, καθώς μειώνει τη διαφάνεια και αυξάνει τις δυνατότητες απόκρυψης περιουσιακών στοιχείων από τα πολιτικά πρόσωπα και άλλους υπόχρεους.
Παραδείγματα
Πριν την τροποποίηση, κάποιος που διατηρούσε στο σπίτι του ή σε ιδιωτική φύλαξη μετρητά αξίας άνω των 30.000 ευρώ θα έπρεπε να το δηλώσει στη Δήλωση Περιουσιακής Κατάστασης. Για παράδειγμα, ένας πολιτικός που κρατούσε 40.000 ευρώ σε μετρητά στο σπίτι του για λόγους ασφάλειας, θα ήταν υποχρεωμένος να το αναφέρει. Με τον νέο νόμο, η δήλωση αυτών των μετρητών δεν είναι πλέον απαραίτητη, προσφέροντας μεγαλύτερη ιδιωτικότητα.
Ένα άλλο παράδειγμα αφορά κάποιων με συλλογή έργων τέχνης. Πριν τον νέο νόμο, εάν ένας συλλέκτης είχε στην κατοχή του έναν πίνακα αξίας 45.000 ευρώ, θα έπρεπε να τον δηλώσει. Με τη νέα ρύθμιση, ο συγκεκριμένος συλλέκτης δεν έχει πλέον την υποχρέωση να καταγράφει το έργο αυτό στην περιουσιακή του δήλωση, ακόμη κι αν η αξία του ξεπερνά το όριο που ίσχυε παλαιότερα.
Ένας υπόχρεος στη Δήλωση Περιουσιακής Κατάστασης κατείχε ένα διαμαντένιο κόσμημα ή ένα χαλαρό διαμάντι, η αξία του οποίου ήταν 50.000 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ. Σύμφωνα με τον προηγούμενο νόμο, θα έπρεπε να δηλώσει αυτό το διαμάντι, αφού η αξία του υπερέβαινε το όριο των 40.000 ευρώ για κινητά περιουσιακά στοιχεία. Με τον νέο νόμο 5026/2023, η υποχρέωση δήλωσης τέτοιων κινητών περιουσιακών στοιχείων καταργείται. Συνεπώς, ο κάτοχος του διαμαντιού αξίας 50.000 ευρώ δεν θα χρειάζεται πλέον να το περιλάβει στη Δήλωση Περιουσιακής Κατάστασης, ανεξαρτήτως της υψηλής του αξίας.