Οι Ένοπλες Δυνάμεις βιώνουν μία κρίση εγκατάλειψης αφού όλο και λιγότεροι νέοι θέλουν να καταταγούν ενώ όλο και περισσότεροι μεγαλύτεροι αποστρατεύονται, συμπληρώνοντας τα απαραίτητα χρόνια υπηρεσίας. Έτσι, ο απόλυτος αριθμός των στρατιωτικών μειώνεται και μειώνεται ραγδαία.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ της Μύρνας Νικολαΐδου, στην Ελλάδα:
–Τουλάχιστον 1.000 στρατιωτικοί θα αποστρατευθούν – καθώς συμπληρώνουν τα 35 χρόνια υπηρεσίας, αριθμός που θα αυξάνεται κάθε χρόνο μέχρι το 2028!
-Από 120.000 εν ενεργεία στελέχη πριν 20 χρόνια, πλέον ο στρατός αριθμεί 85.000 στελέχη, οι περισσότεροι εκ των οποίων είναι άνω των 40 ετών.
-Είναι χαρακτηριστικό ότι το ποσοστό καλύψεως των θέσεων στις Ανώτατες Στρατιωτικές Σχολές της χώρας προσέγγιζε το 99% το 2020 και το 2024 μειώθηκε σε 64%, ενώ ειδικότερα στη Σχολή Ευελπίδων το ποσοστό κάλυψης ήταν 100% το 2020 και έχει περιοριστεί σε μόλις 34%! Είναι μάλιστα ενδεικτικό ότι ακόμη και στη διάσημη Σχολή Ικάρων, φέτος κατεγράφησαν για πρώτη φορά 15 κενές θέσεις. Στην Σχολή Ευελπίδων εισήλθαν μόλις 77 άτομα, εκ των οποίων τα 15-20 άτομα έχουν ήδη παραιτηθεί – συνηθίζεται ένα 15% να αποχωρεί.
Παρόλα αυτά, το πρόβλημα δεν είναι μόνο Ελληνικό αλλά Ευρωπαϊκό και Αμερικανικό, μοιάζει δηλαδή να είναι συνολικά Δυτικό.
Ενισχύστε το militaire.gr ,δείτε γιατί ΕΔΩ
Στην Ευρώπη:
-Ο Γερμανικός Στρατός συρρικνώθηκε κατά περίπου 1.500 στρατιώτες το 2023. Το 2010 ο Γερμανικός στρατός αριθμούσε περίπου 251.000 μέλη, ενώ το 2023 έκλεισε περίπου στους 181.000.
-Το Ηνωμένο Βασίλειο παραδέχτηκε επίσης πρόσφατα ότι δυσκολεύεται να βρει νεοσύλλεκτους, με το Υπουργείο Άμυνας της χώρας να δηλώνει ότι 5.800 περισσότεροι στρατιώτες αποχώρησαν από ό,τι εισήλθαν το 2023. Το UK Defense Journal γράφει ότι ο στρατός δεν έχει επιτύχει τους στόχους στρατολόγησης για κάθε χρονιά από το 2010 και έπειτα.
«Το πρόβλημα αυτό μοιράζονται όλες οι ευρωπαϊκές χώρες -συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ισπανίας», δήλωσε στο Euronews ο Vincenzo Bove, καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Warwick του Ηνωμένου Βασιλείου. «Δεν νομίζω ότι υπάρχει μία χώρα που να μην έχει πληγεί από αυτό το φαινόμενο».
Σύμφωνα με τον Bove, δεν είναι σαφές πότε ακριβώς η προσέλκυση νεοσύλλεκτων έγινε πρόβλημα για τους ευρωπαϊκούς στρατούς. «Εκτιμώ πως ξεκίνησε τουλάχιστον πριν από 10 χρόνια σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο», είπε ο Bove. «Στις ΗΠΑ, ξεκίνησε τουλάχιστον πριν από 20 χρόνια».
Στις ΗΠΑ σύμφωνα με το military.com:
-Από το 2013 στον Στρατό Ξηράς, τον ένα από τους 6 ενεργούς στρατιωτικούς κλάδους των ΗΠΑ και τον μεγαλύτερο, οι κατατάξεις ανδρών μειώθηκαν κατά 35%, από 58.000 άνδρες που κατατάχθηκαν το 2013 σε 37.700 το 2023, σύμφωνα με τα υπηρεσιακά στοιχεία. Εν τω μεταξύ, οι κατατάξεις γυναικών κυμαίνονται περίπου σε 10.000 κάθε χρόνο σταθερά.
-Ο Στρατός Ξηράς άρχισε να χάνει τους στόχους στρατολόγησης το 2015, μετά από κάποιες εσωτερικές αναδιαρθρώσεις και ύστερα από τα πιο έντονα χρόνια του πολέμου στο Αφγανιστάν, κατά τη διάρκεια της περιόδου του λεγόμενου «μεγάλου κύματος» της διακυβέρνησης Ομπάμα.
-Ο Στρατός Ξηράς έφτασε 10.000 στρατιώτες εκτός του στόχου του να φέρει 65.000 νέους στρατιώτες εν ενεργεία πέρυσι (2023). Το 2022, έχασε το στόχο των 60.000 νέων στρατιωτών για 15.000. Αυτές οι ελλείψεις ήταν συνεπείς με τη μείωση της στρατολόγησης μεταξύ των ανδρών. Φέτος, η υπηρεσία μείωσε τον στόχο της, αναζητώντας 55.000 νέους στρατιώτες.
Όσον αφορά τους υπόλοιπους κλάδους, για τον δεύτερο μεγαλύτερο κλάδο το Ναυτικό, το οποίο διατηρεί σταθερό τον αριθμό ενεργών μελών για τουλάχιστον μία δεκαετία, ο στόχος στρατολόγησης είχε χαθεί για τρία συνεχόμενα χρόνια μέχρι να αποκατασταθεί το 2024. Η Αεροπορία αριθμούσε περί τα 330.000 μέλη το 2010, ενώ το 2020 απαριθμούσε περί τα 320.000, πολύ λιγότερα και στις δύο περιπτώσεις από τα περίπου 396.00 μέλη το 1995.
Παρόλα αυτά, κοιτώντας αναλυτικότερα τα δημογραφικά της «μεγάλης εξόδου» από το Στρατό Ξηράς διαπιστώθηκε το εξής:
Μία δεκαετία μείωσης των αριθμών στρατολόγησης για τον Στρατό Ξηράς οφείλεται σχεδόν εξ ολοκλήρου στη σημαντική πτώση της στρατολόγησης ανδρών, καθώς οι στρατολογήσεις γυναικών παρέμειναν σχετικά σταθερές, σύμφωνα με τα εσωτερικά στοιχεία της υπηρεσίας όπως εξετάστηκαν από το military.com.
Ενισχύστε το militaire.gr ,δείτε γιατί ΕΔΩ
Το πρόβλημα στην κοινωνία
Στην Ελλάδα πολύ μεγάλη συζήτηση γίνεται για τις απολαβές και τη γενικότερη διοικητική κατάσταση στο στράτευμα. Για αυτά τα σοβαρά ζητήματα υπάρχουν ειδικότεροι και υπάρχουν φυσικά οι χιλιάδες Ελληνίδων και Ελλήνων ένστολων που τα βιώνουν από πρώτο χέρι. Αυτό το οποίο μας απασχολεί εδώ είναι κάτι άλλο: Το οικονομικό πρόβλημα προκύπτει αφότου κάποιος έχει τη θέληση να εισέλθει στις Ένοπλες Δυνάμεις. Εκεί η κακή διοίκηση και οι χαμηλές απολαβές λειτουργούν αποτρεπτικά, παρόλα αυτά, φαίνεται πως προηγουμένως, η ίδια η κοινωνία έχει λειτουργήσει αποτρεπτικά, καθώς οι νέοι πλέον δεν έχουν καν τη θέληση να καταταγούν. Και αυτό γίνεται προφανές, όταν διαπιστώνουμε πως οι νέοι δεν έχουν καν τη θέληση να υπερασπιστούν την πατρίδα τους. Συγκεκριμένα:
-Μία δημοσκόπηση του 2022 από το Πανεπιστημίου Quinnipiac στις ΗΠΑ, έδειξε ότι μόνο το 55% των Αμερικανών θα έμεναν και θα πολεμούσαν μπροστά σε μια εισβολή. Πάνω από το ένα τρίτο είπαν ότι δεν θα το έκαναν. Εξετάζοντας τους αριθμούς αναλυτικότερα, τα δύο τρίτα των ατόμων ηλικίας 50 έως 64 ετών δήλωσαν ότι θα παραμείνουν, ενώ τα άτομα ηλικίας 18 έως 34 ετών ήταν πολύ πιο προσανατολισμένα προς την αποχώρηση, με μόνο το 45% να λέει πως θα έμεναν και θα πολεμούσαν για τη χώρα τους.
-Μια άλλη δημοσκόπηση του Unherd στο Ηνωμένο Βασίλειο διαπίστωσε ότι ενώ το 54% των Βρετανών πιστεύουν ότι η χώρα θα βρίσκεται σε πόλεμο μέσα σε πέντε χρόνια, δεν υπάρχουν ενδείξεις μαχητικού πνεύματος. Από την ηλικιακή ομάδα των 18 έως 24, μόνο το 29%, είπε ότι θα υπερασπιζόταν τη Βρετανία από μια εισβολή.
-Για τους Ηπειρωτικούς Ευρωπαίους ισχύει το ίδιο μοτίβο. Σύμφωνα με το Gallup (2024), σε περίπτωση που η χώρα τους εμπλεκόταν σε πόλεμο, μόνο το 32% των Ευρωπαίων θα ήταν πρόθυμοι να πολεμήσουν.
Στην έρευνα του Gallup για την Ευρώπη εντοπίζεται μία ουσιώδης διαφορά. Στις δημοσκοπήσεις σε ΗΠΑ και ΗΒ, οι ερευνητές ήταν συγκεκριμένοι μιλώντας για αμυντικό πόλεμο και άμεση υπεράσπιση της πατρίδας. Στην περίπτωση της έρευνας του Gallup η γενικότερη αποστροφή στο άκουσμα του πολέμου είναι ίσως ακόμη και φυσιολογική μετά από ότι συνέβη στους «επιθετικούς» πολέμους σε Ιράκ και Αφγανιστάν. Παρόλα αυτά, τα νούμερα είναι προβληματικά σε κάθε περίπτωση.
Συνολικά, το πρόβλημα δεν είναι μόνο «στρατιωτικό» αλλά «εθνικό». Οι νέοι δεν είναι διατεθειμένοι να υπερασπιστούν την πατρίδα τους, πόσο μάλλον να υπηρετήσουν στις Ένοπλες Δυνάμεις.
Γιατί όμως οι άνδρες συγκεκριμένα;
Ενισχύστε το militaire.gr ,δείτε γιατί ΕΔΩ
Τι συμβαίνει με τους άνδρες
Οι άνδρες μένουν πίσω από τις γυναίκες στην εκπαίδευση, από την πρωτοβάθμια μέχρι την τριτοβάθμια. Η συμμετοχή των ανδρών στην αγορά εργασίας μειώνεται ραγδαία. Οι άνδρες είναι 2 με 3 φορές πιο πιθανό να πεθάνουν από υπερβολική δόση ναρκωτικών ουσιών σε σχέση με τις γυναίκες. Ο ανδρικός πληθυσμός στις φυλακές αυξάνεται. Συγκρίνοντας με τα στατιστικά των γυναικών οδηγούμαστε σε αυτό που αρκετοί ειδικοί ονομάζουν «ανδρική κρίση».
Ο κοινωνικός ψυχολόγος Ρομπ Χέντερσον αποτυπώνει πλήρως αυτή την κρίση στις ΗΠΑ στο άρθρο του με τίτλο «Κανείς δεν περιμένει από τους νέους άνδρες να κάνουν κάτι, οπότε ανταποκρίνονται με το να μην κάνουν τίποτα», αλλά και σε πληθώρα άλλων. Και στην Ευρώπη παρατηρείται το ίδιο μοτίβο στον εργασιακό τομέα και οι ενδείξεις δείχνουν πως «επεκτείνεται» και στους υπόλοιπους τομείς. Συγκεκριμένα στην Ελλάδα στον εργασιακό τομέα:
-Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα το ποσοστό συμμετοχής των γυναικών στον εργασιακό τομέα το 2000 βρίσκονταν στο 40% περίπου, για να ανέβει μέχρι το 45% περίπου το 2023. Την ίδια χρονική περίοδο το ποσοστό των ανδρών έπεσε από το 64,5% στο 59%.
-Σύμφωνα με έκθεση της Eurostat τον Δεκέμβριο του 2022 και τα στοιχεία του World Trading Economics, το ποσοστό σε προσφάτως αποφοίτους που κατέχουν θέση εργασίας ήταν το 2006 για τις γυναίκες στο 63.3%, έπεσε στο χαμηλότερο ιστορικά κατά τη διάρκεια της κρίσης 37,9% το 2013 και το 2022 βρέθηκε στο 66.5%. Για τους άνδρες, η αφετηρία ήταν ξανά υψηλότερη στο 71,8% το 2006 και μετά το 42,7% του 2013, βρέθηκαν το 2022 στο 65,8%.
Η κοινωνική κρίση στην οποία βρίσκονται οι άνδρες τους οδηγεί σε κάτι που θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε ως «απομάκρυνση» από την κοινωνία. Επομένως, εάν όλο και λιγότεροι άνδρες δουλεύουν, μορφώνονται και την ίδια στιγμή όλο και περισσότεροι αναπτύσσουν αντικοινωνικές συμπεριφορές, είναι επόμενο να απομακρύνονται και από τον Στρατό.
Παρόλα αυτά, η άρνηση των ανδρών απέναντι στο Στρατό και την προστασία της πατρίδας ίσως αποκαλύπτει μια πιθανή κοινωνική εξήγηση του φαινομένου της ανδρικής κρίσης συνολικά.
Ενισχύστε το militaire.gr ,δείτε γιατί ΕΔΩ
Ο άνδρας ως προστάτης της οικογένειας
Τα στατιστικά για την έλλειψη πατριωτικού πνεύματος που είδαμε παραπάνω δεν καταγράφονται ανά φύλο αλλά η αναλογία είναι προφανής. Ο ρόλος του άνδρα στη σημερινή κοινωνία αμφισβητείται και οι ιστορικώς φυλετικές «υποχρεώσεις» δεν υφίσταται πλέον. Παρόλα αυτά, τα φύλα διατηρούν από την φύση τους διακριτά χαρακτηριστικά, όπως αναφέρουν οι καθηγητές Μπρετ Γουάινσταν και Χέδερ Χέιν στο βιβλίο τους “A Hunter-Gatherer’s Guideto the 21st Century: Evolution and the Challenges of Modern Life”, από τα οποία δεν μπορούν να «ξεφύγουν».
Ένας από τους ρόλους που έφερε ο άνδρας ήταν παρόμοιος με εκείνον του στρατιώτη: Ο άνδρας ήταν ο προστάτης της οικογένειας όπως ο στρατιώτης ήταν ο προστάτης της πατρίδας.
Έτσι, εάν ο άνδρας δεν φέρει πλέον την κύρια ευθύνη για την προστασία της οικογένειας, γιατί να φέρει την κύρια ευθύνη για την προστασία της χώρας του, της μεγάλης οικογένειας; Όπως ο Ρομπ Χέντερσον σημείωσε εάν δεν δώσεις κίνητρα, δεν θα πάρεις αποτελέσματα.
Κρίση συμβόλων
Την ίδια στιγμή η χώρας μας αλλά και γενικότερα η Δύση βιώνει μια κρίση συμβόλων, διότι μοιάζει να μην μπορεί να οριοθετήσει τα κοινά ιδανικά τα οποία θα πρεσβεύουν τα σύμβολα. Πολλά σύμβολα, πέρα από ιδεατά ή υλικά είναι και πρόσωπα. Και ιστορικώς πολλά πρόσωπα/σύμβολα ήταν και πολεμιστές, στρατιώτες, βασιλιάδες που κέρδιζαν μάχες και έφεραν σπαθί. Το σπαθί έχει έναν πολύ ενδιαφέρον συμβολισμό, θυμηθείτε απλά το διαχρονικό σύμβολο της Δικαιοσύνης, τη θεά Θέμις, η οποία φέρει ένα ζυγό, ένα κάλυμμα στα μάτια και ένα σπαθί. Παρόλα αυτά, σε ένα ακόμη εξαιρετικό άρθρο με τίτλο «Get Serious: About Suffering», η επιχειρηματίας Κάθριν Μπόιλ εξηγεί πόσο υπερευαίσθητες έχουν γίνει οι σύγχρονες Δυτικές κοινωνίες σχεδόν σε όλα τα ζητήματα.
Το σπαθί δεν το φέρει μόνο ο φονιάς αλλά και εκείνος που θέλει να τον αποτρέψει. Εάν έχεις ιδανικά πρέπει να παλέψεις για αυτά, εάν χρειαστεί να παλέψεις θα πρέπει να είσαι έτοιμος να δεχθείς επιθέσεις και εάν δεχθείς επιθέσεις θα πρέπει να είσαι έτοιμος να σηκώσεις το σπαθί με τη μεταφορική αλλά και την κυριολεκτική σημασία. Ίσως εάν δεν έχεις ιδανικά, δεν χρειάζεται να κάνεις τίποτα από αυτά.
Ένα μείγμα της αύξησης των φαινομένων βίας αλλά και της απάθειας για χάρη της ηρεμίας και της ησυχίας έχει οδηγήσει στην ενοχοποίηση της σύγκρουσης. Κατ’ επέκταση υποβαθμίζονται και σύμβολα που αναπτυχθήκαν, μέσα από, και μέσα στις συγκρούσεις. Τα ηρωικά σύμβολα είναι και σύμβολα συγκρούσεων. Όπως είπε και ο Ρήγκαν, «Ειρήνη δεν είναι η απουσία συγκρούσεων, αλλά η δυνατότητα να διαχειρίζεσαι τις συγκρούσεις με ειρηνικά μέσα».
Ακόμα και στις παιδικές ιστορίες, οι φιγούρες, οι ήρωες, αποτελούν σύμβολα ηρωισμού και αυταπάρνησης. Και εκεί βλέπουμε πολεμιστές, στρατιώτες, βασιλιάδες και μάχες. Η Χιονάτη σώθηκε από έναν ιππότη με σπαθί και πανοπλία, οι τρεις σωματοφύλακες ήταν πολεμιστές, ο ιππότης Λάνσελοτ ήταν και αυτός ιππότης με σπαθί και πανοπλία. Πολλά από αυτά τα παραμύθια αμφισβητούνται πλέον και δεν διαβάζονται στα παιδιά διότι εμπεριέχουν τα αρνητικά κατάλοιπα μιας παρωχημένης εποχής ενώ πολλά από τα παιδιά, ακόμα και πολύ μικρής ηλικίας, προσκολλημένα στο ίντερνετ και στα καινούργια παιδικά, που μοιάζουν περισσότερα με «εφηβικά», δεν έχουν καμία επαφή με αυτούς τους ήρωες και κατ’ επέκταση με αυτούς τους συμβολισμούς που φέρουν. Πιο πιθανό είναι για ένα 6άχρονο να γνωρίζει τον youtuber Speed παρά τον ιππότη Λάνσελοτ. Όταν τα παιδιά απομακρύνονται από τους πολεμιστές των ιστοριών και στη συνέχεια, στην εφηβεία τους, η κοινωνία τους αποτρέπει από το να ταυτιστούν με τους πολεμιστές της πραγματικής ζωής, πως περιμένουμε να θέλουν να βρεθούν στον στρατό;
Ενισχύστε το militaire.gr ,δείτε γιατί ΕΔΩ
Κρίση ηγετών
Τα σύμβολα αμφισβητούνται με αποτέλεσμα να μην γεννιούνται και καινούργια και όπως είπαμε πολλά από τα σύμβολα είναι πρόσωπα και συνήθως ηγέτες. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας, στις επιτυχημένες και λαμπερές σελίδες της, όπου έλαμψε η ελευθερία και η ανθρώπινη ζωή, είδαμε ηγέτες πολιτικούς και στρατιωτικούς που μπορεί να έγιναν σύμβολα μπορεί και όχι, αλλά στάθηκαν στην πρώτη γραμμή της μάχης και ενέπνευσαν τους αγώνες του λαού τους.
Οι Έλληνες ρίχτηκαν στους Βαλκανικούς πολέμους υπό την πολιτική ηγεσία του Ελευθερίου Βενιζέλου και τη στρατιωτική του διαδόχου του Θρόνου. Η Ελλάδα απέκρουσε την Ιταλική εισβολή το 40’ με πολιτικό ηγέτη τον στρατηγό Ιωάννη Μεταξά και τον στρατηγό και πολιτικό και μετέπειτα Πρωθυπουργό Αλέξανδρο Παπάγο. Οι Αμερικανοί εξέλεξαν πρώτο Πρόεδρο του νεοσύστατου κράτους τον αρχιστράτηγο της Επανάστασης Τζωρτζ Ουάσιγκτον. Οι τέσσερεις πρώτοι Πρόεδροι των ΗΠΑ είχαν καθοριστικό ρόλο στην Επανάσταση, πολιτικό, στρατιωτικό ή και τα δύο. Οι Βρετανοί ρίχτηκαν στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο με τον Πρωθυπουργό με τον πρώην στρατιωτικό Ουίνστον Τσόρτσιλ να δηλώνει, «Δεν έχω τίποτε να σας προσφέρω εκτός από αίμα, μόχθο, δάκρυα και ιδρώτα».
Οι πολιτικοί ηγέτες ήταν και εθνικοί ηγέτες και δεν διαχώριζαν την πολιτική από την υπηρέτηση του λαού, με αποτέλεσμα όταν ο λαός κινδύνευε ρίχνονταν κυριολεκτικά και μεταφορικά στη μάχη. Η πολιτική είναι πλέον διαχωρισμένη από την υπηρέτηση του λαού στα μάτια των πολλών και έτσι και η ατομική συνείδηση διακρίνεται από τη συλλογική, δεν υπάρχει πατρίδα αλλά μόνο άτομο.
Πόσοι από τους σημερινούς πολιτικούς θα έπεφταν στη μάχη εάν αύριο η Τουρκία αποφάσιζε να εισβάλει και για πόσους από αυτούς αξίζει ένας Έλληνας να δέχεται εντολές ενώ μάχεται για την πατρίδα του; Εάν ο πολιτικός ηγέτης δεν είναι διατεθειμένος να θυσιαστεί για την πατρίδα, γιατί να είσαι εσύ και εάν δεν το κάνει γιατί να αποδεχτείς τις εντολές που θα σου δώσει όταν εσύ επιλέξεις να το κάνεις;
Κοινωνία, σύμβολα και ηγέτες
Οι νέοι άνδρες εγκαταλείπουν το Στρατό και αυτό είναι στατιστικά αποτυπωμένο. Οι νέοι άνδρες στην πλειοψηφία τους δεν είναι διατεθειμένοι να υπερασπιστούν την πατρίδα τους. Και αυτό είναι στατιστικά αποτυπωμένο. Οι άνδρες βιώνουν μία γενικότερη κοινωνική κρίση. Και αυτό είναι στατιστικά αποτυπωμένο.
Από την άλλη, αυτό που εικάζουμε σήμερα είναι πως, στην κοινωνία όπου οι άνδρες εγκαταλείπουν έναν κατεξοχήν ανδρικό ρόλο, εκείνο του στρατιώτη, την ίδια στιγμή που μοιάζει να «εγκαταλείπουν» την κοινωνία γενικώς, η αμφισβήτηση των παραδοσιακών ρόλων των φύλων είναι η αιτία του προβλήματος. Σε ποιο βαθμό η αμφισβήτηση αυτή συνολικά βλάπτει και σε ποιον βαθμό είναι θετική δεν αποτελεί αντικείμενο αυτού του άρθρου, αλλά η αμφισβήτηση του ρόλου του προστάτη, εκείνου που είναι υπεύθυνος για την ασφάλεια του σπιτιού, κάτι που σχετίζεται άμεσα με τη φυλετική διάκριση των υποχρεώσεων μέσα στο σπίτι με βάση την φυσική δύναμη, είναι καθοριστικός παράγοντας.
Ακόμα και αν αυτή η ισορροπία αποκατασταθεί, άνδρες και γυναίκες είναι λογικό να μην θέλουν να συμμετέχουν ενεργά σε μια κοινωνία όπου δεν υπάρχουν σύμβολα και οι ηγέτες είναι ανεπαρκείς. Έτσι, εφιστώντας την προσοχή στο κοινωνικό φάσμα της εγκατάλειψης των Ενόπλων Δυνάμεων, ενεργοποιούμε την κοινωνική αυτοαποκατάσταση, κάτι το οποίο οι κοινωνίες κάνουν ανεξαρτήτως με το ποιοι βρίσκονται στην εξουσία ή πως συμπεριφέρεται το κράτος. Παρόλα αυτά, την επόμενη φορά που ένα πολιτικό πρόσωπο θα ψάξει να βρει πως θα λύσει το πρόβλημα αριθμητικής επάρκειας του ελληνικού στρατεύματος, ίσως θα πρέπει πρώτα να ψάξει εάν ο ίδιος είναι επαρκής ως αντιπρόσωπος του λαού.
(*) Ο Εμμανουήλ Μπέζας είναι τελειόφοιτος του Τμήματος Μηχανικών Ορυκτών Πόρων της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και αρθρογραφεί για πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα και ειδικότερα για θέματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας.
militaire.gr