Ακούστηκε πολλές φορές κι αυτές τις ημέρες, με αφορμή τον θάνατο του Κ. Σημίτη, η φράση “ὁ ἀποθανών δεδικαίωται” σε συνδυασμό με τις αγιογραφίες που πλημμύρισαν τα (έντυπα και ηλεκτρονικά) μέσα ενημέρωσης. Αλλά τι πραγματικά σημαίνουν αυτές οι τρεις λέξεις και ποιας εφαρμογής μπορεί να τύχουν;
Καταρχάς οι περισσότεροι την χρησιμοποιούν (με άγνοια) σαν να σημαίνει ότι αυτός που πεθαίνει δικαιώνεται και κατά συνέπεια δεν θα πρέπει να τον κρίνουμε και πολύ περισσότερο να τον επικρίνουμε. Είναι όμως έτσι; Όχι!
Η πλήρης πρόταση είναι “o γαρ απoθανών δεδικαίωται από της αμαρτίας” και προέρχεται από την Προς Ρωμαίους Επιστολή του Απόστολου Παύλου. Είναι το απόσπασμα το οποίο αναφέρεται στην Βάπτιση, θέλοντας να εξηγήσει ότι όπως κατα τον θάνατο του Χριστοῦ νεκρώθηκε ἡ αμαρτία έτσι και κατά το μυστήριο του Βαπτίσματος εμείς ο άνθρωποι “σταυρωνόμαστε” για να καταργηθεί το σῶμα της αμαρτίας. Γι αυτό και η αμέσως προηγούμενη φράση είναι «ὁ παλαιός ἡμῶν ἄνθρωπος συνεσταυρώθη… τοῦ μηκέτι δουλεύειν ἡμᾶς τῇ ἁμαρτίᾳ»
Ενώ λοιπόν η (σκόπιμη πολλές φορές) παρερμηνεία είναι ότι ὁ ανθρωπος ὁποιοσδήποτε κι ἄν ἦταν εἴτε καλός εἴτε κακός ἐφόσον πέθανε ἔχει δικαιωθεῖ καί ἔχει σωθεῖ στήν μετά θάνατον ζωή, δηλαδή τοῦ συγχωρήθηκαν τά πάντα, η κατά κυριολεξίαν απόδοση είναι ότι στον αποθανόντα “η αμαρτία δεν έχει πια καμιά εξουσία”, τουτέστιν ο νεκρός δεν μπορεί πια να αμαρτήσει. Αυτή είναι η έγκυρη μετάφραση (και) της Ελληνικής Βιβλικής Εταιρίας, το δε ρήμα “δεδικαίωται” σημαίνει στη γλώσσα της Καινής Διαθήκης, “απαλλάσσεται”, “λυτρώνεται”...
Με άλλα λόγια κατά τον Απόστολο Παύλο ο άνθρωπος που βαπτίσθηκε πέθανε και αναστήθηκε νέος άνθρωπος ο οποίος δεν επιτρέπεται να αμαρτάνει σκοπίμως καί ἐκ συστήματος. Το ίδιο λέει καί ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης γράφοντας ότι «πᾶς ὁ γεγεννημένος ἐκ τοῦ Θεοῦ ἁμαρτίαν οὐ ποιεῖ, ὅτι σπέρμα αὐτοῦ ἐν αὐτῷ μένει· καί οὐ δύναται ἁμαρτάνειν ὅτι ἐκ τοῦ Θεοῦ γεγέννηται».
Ανάλογη ερμηνεία δίνουν μεταξύ άλλων καί ο Μ. Βασίλειος καί ο Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός χρησιμοποιώντας μάλιστα -στηριζόμενοι στήν φρασεολογία του Παύλου- και παραδείγματα: “Όπως ὁ δοῦλος ὅταν πεθάνει δέν ἀνήκει πλέον στήν ἐξουσία τοῦ κυρίου του, ἔτσι καί ὁ ἁμαρτωλός ὅταν νεκρώσει ἐντός του τό σῶμα τῆς ἁμαρτίας, παύει νά εἶναι δοῦλος τῆς ἁμαρτίας...”
Ο νεκρός έχει κριθεί και έχει απαλλαγεί (από τις αμαρτίες) λοιπόν. Ούτε άφεση, ούτε συγχώρεση σημαίνει επομένως. Οι άνθρωποι κρίνονται από τι έκαναν όσο ζούσαν και κανενός ο θάνατος δεν τον εξαγνίζει από τις πράξεις της ζωής του. Απλώς ο νεκρός έχει διακόψει κάθε σχέση με την αμαρτία...
o κοριος
https://www.press-gr.com/2025/01/blog-post_576.html